R.I.P. LENA NYMAN (1944 - 2011)

Η Lena Nyman ήταν μία από τις σημαντικότερες ηθοποιούς του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης στην πατρίδα της, τη Σουηδία. Παγκοσμίως γνωστή έγινε στα τέλη της δεκαετίας του 1960, όταν πρωταγωνίστησε σε δύο αντεργκράουντ ταινίες του Vilgot Sioman, το Είμαι περίεργη κίτρινη (1967) και το Είμαι περίεργη μπλε (1968). Αν το Monterey International Pop Festival σηματοδότησε το Καλοκαίρι της Αγάπης του ΄67 στη μουσική, η διλογία του Sioman αποτέλεσε αναμφίβολα την απόλυτη μεταφορά του χιπισμού στο χώρο της 7ης Τέχνης την ίδια περίοδο. Κατά τη διάρκεια των δύο αυτών ταινιών, η Nyman τριγυρνούσε γυμνή, έκανε σεξ δημόσια με τον φίλο της, τον σκηνοθέτη δηλαδή, ρωτούσε στο δρόμο τους περαστικούς για την κοινωνικοπολιτική κατάσταση της χώρας της, ενώ ενδιάμεσα υπήρχαν και συνεντεύξεις του Ρώσου ποιητή Γεφτουσένκο, του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, όπως και του σοσιαλιστή Ούλοφ Πάλμε, δύο μόλις χρόνια πριν πάρει το τιμόνι της εξουσίας. Εννοείται πως τα χρώματα του κίτρινου και του μπλε, που ο Sioman έδωσε ως τίτλο στις ταινίες του, ήταν παρμένα από τη σουηδική σημαία. Η τολμηρότητα, μάλιστα, των σκηνών, ειδικά της πρώτης ταινίας, την οδήγησε και σε τεράστια εισπρακτική επιτυχία, παρ' όλο που οι προβολές της αντιμετώπισαν πολλά προβλήματα, όπως ήταν αναμενόμενο. Κάτι, όμως, που δεν είδα να γράφτηκε πουθενά, με αφορμή τον θάνατο της Nyman, και μου έκανε εντύπωση, είναι το γεγονός πως πίσω από την κάμερα της διλογίας του Sioman βρισκόταν ένας από τους καλύτερους Έλληνες διευθυντές φωτογραφίας, ο Ανδρέας Μπέλλης, υπεύθυνος μεταξύ άλλων για τη φωτογραφία στους Τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας του Νίκου Παναγιωτόπουλου. Για την ακρίβεια, στο Είμαι περίεργη κίτρινη ο Μπέλλης εργάστηκε ως camera operator, ενώ στο Είμαι περίεργη μπλε ήταν ο διευθυντής φωτογραφίας! Την πληροφορία την εξασφάλισα από τον δικό μου συνεργάτη, οπερατέρ Δημήτρη Θεοδωρόπουλο, ο οποίος διατέλεσε βοηθός του Μπέλλη για μία πενταετία. Ο Δημήτρης μου μετέφερε και κάποιες σκηνές...σεξουαλικών οργίων που τού 'χε μεταφέρει ο Μπέλλης από τα γυρίσματα του Είμαι περίεργη μπλε, στο πλαίσιο πάντα του χιπισμού της εποχής και του rock χαρακτήρα της ταινίας. Τέλος πάντων, μπορεί η Lena Nyman να έπαιξε μια δεκαετία μετά και στη Φθινοπωρινή σονάτα (1978) του Ingmar Bergman, όλοι οι σινεφίλ όμως θα τη θυμόμαστε ως την κίτρινη και μπλε αναρχική ηρωίδα του Vilgot Sioman. Έφυγε σε ηλικία 66 ετών, χτυπημένη από ανίατη ασθένεια.