Ο Κωνσταντίνος Μαραβέλιας είναι 31 ετών, σκηνοθέτης και ηθοποιός. Κατάγεται από την Καλαμάτα και από τη Ρόδο. Έχει ακόμη έναν αδερφό, δύο χρόνια μικρότερο του. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Καλαμάτα, αλλά λόγω των μεταθέσεων του τραπεζικού πατέρα του, έζησε και λίγο στη Ζάκυνθο και στα Γιάννενα. Λατρεύει τη Λένα Πλάτωνος και όνειρο του είναι να του γράψει μουσική κάποτε σε μία επόμενη δουλειά του. Τριβή με τις τέχνες από μικρή ηλικία, ροπή προς το θέατρο με διέξοδο στις ερασιτεχνικές ομάδες μέχρι μία σημαντική συνεργασία με τον Δημήτρη Παπαϊωάννου και σήμερα την πρώτη του θεατρική σκηνοθεσία: Στο θέατρο Σταθμός με το έργο ''Ο θρίαμβος του έρωτα'' του Μαριβώ. Είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω την πρεμιέρα του έργου και εντυπωσιάστηκα με την ευρηματική σκηνοθεσία του Μαραβέλια, με τις ερμηνείες των ηθοποιών του και βασικά με κάποια στοιχεία που φάνηκαν από τη διδασκαλία του στους ηθοποιούς, τα οποία έχουν να κάνουν με την τέχνη του χορού. Λεπτομέρεια σημαντική: Στην παράσταση έχουν πρόσβαση τα ΑΜΕΑ άτομα, εφόσον μπορούν να την παρακολουθήσουν άνθρωποι με κινητικά προβλήματα, κώφωση και τύφλωση. Όταν ρώτησα για ποιο λόγο αυτό - εννοώ ειδικά στη συγκεκριμένη παράσταση - μου απάντησαν: ''Μα και ο σκηνοθέτης ο ίδιος είναι ΑΜΕΑ''. Φυσικά πρόθεση δική μου, πόσο μάλλον του Μαραβέλια, δεν είναι να δημοσιοποιηθεί μία συνέντευξη για τη δουλειά ενός ''καρκινοπαθούς σκηνοθέτη''. Πιστεύω, όπως είπα και του ιδίου, αν δεν υπήρχε όλη αυτή η ευαισθησία για τους ΑΜΕΑ συνανθρώπους μας, ότι θα κάναμε μία τελείως διαφορετική συζήτηση ή έστω μία συζήτηση σε άλλες βάσεις. Συνάντησα λοιπόν τον νέο σκηνοθέτη σε ένα καφέ των Εξαρχείων και σας παραθέτω αυτό το ''story of his life'', καθώς έχει μεγάλη σημασία, τόσο για άλλους ανθρώπους που έφτασαν κοντά στο θάνατο, κατάφεραν να τον νικήσουν και να κάνουν το όνειρο τους πραγματικότητα, όσο και για όλους εμάς που απλά αγαπάμε το καλό θέατρο και χαιρόμαστε να παρακολουθούμε εργασίες κυριολεκτικά με ''ψυχή, ιδρώτα και αίμα'':
- Οι γονείς μου δεν έχουν άμεση σχέση με τα καλλιτεχνικά. Ο πατέρας μου από το 1974 είναι στη χορωδία της Εμπορικής Τραπέζης κι έτσι κι εγώ από την τρίτη δημοτικού ήμουν στα ωδεία. Φοίτησα σε Μουσικό Γυμνάσιο, όπου εκεί η έλλειψη ενός μαθήματος, νομίζω της οικιακής οικονομίας, οδήγησε στην αντικατάσταση του απ' αυτό της θεατρολογίας. Είχαμε κι έναν εξαίρετο καθηγητή απ' τις πρώτες γενιές θεατρολόγων στην Ελλάδα, ο οποίος μας έδειχνε στη δευτέρα Γυμνασίου κασέτες VHS με εκπομπές του ''Παρασκηνίου'', την ''Ηλέκτρα'' του Μαυρίκιου και την ''Ηλέκτρα'' του Μαρμαρινού, λόγου χάριν, τέτοια πράγματα. Σε μία ηλικία που δεν πολυκαταλάβαινα τι έβλεπα, άρχισα να έχω αναφορές. Γοητεύτηκα πολύ και θέλησα να ασχοληθώ στη συνέχεια.
- Η πρώτη μου επαγγελματική εμπειρία ήταν το 2009 - 2010 στην παράσταση ''Πουθενά'' του Δημήτρη Παπαϊωάννου στο Εθνικό Θέατρο. Είχε ένα συγκεκριμένο τότε concept ο Παπαϊωάννου: Χρειαζόταν τριάντα άτομα και είχε ανακοινώσει οντισιόν σε τρεις σχολές χορού, την Κρατική, τη ''Μάνου'' και την ''Κονταξάκη''. Συμπτωματικά, ένας συμφοιτητής μου είχε βάλει την ανακοίνωση και στη σχολή της Νέλλης Καρρά, που ήμουν εγώ.
- Η εμπειρία με τον Παπαϊωάννου ήταν πάρα πολύ ωραία! Οτιδήποτε αρνητικό θα ήταν αποκλειστικά λόγω της δικής μου απειρίας στο χώρο, της δικής μου πρώτης φοράς. Σκέψου η πρώτη δουλειά ενός παιδιού στα 23 του να είναι ξαφνικά αυτή η συνεργασία! Μου έκανε πάρα πολύ καλό, αφού είδα στην πράξη το πώς οργανώνεται ένα μεγάλο σύνολο ανθρώπων. Ο καθένας επίσης μπορεί να προσάψει το οτιδήποτε στον Παπαϊωάννου, εγώ έχω να πω όμως ότι ήταν ο πρώτος που ερχότανε, που έφευγε τελευταίος και που κάθε φορά ερχόταν στην πρόβα με κάτι πολύ συγκεκριμένο.
- Μου είπες ότι η δουλειά μου φέρει στοιχεία από την τέχνη του χορού. Σίγουρα υπάρχουν επιρροές, αν και στο ''Πουθενά'' εργάστηκα ως ηθοποιός και όχι ως χορευτής. Μην ξεχνάς ότι στην Καλαμάτα που ήμουν, παρακολουθούσα και το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού. Συγκεντρώνονται όλα αυτά μέσα σου και καμιά φορά δεν ξέρεις κι από που έρχονται.
- Μετά τον Παπαϊωάννου ασχολήθηκα ερασιτεχνικά με τη σκηνοθεσία. Το 2011 και το '12 σκηνοθέτησα τους ''Άφαντους'' με την ομάδα του Πανεπιστημίου, που φοιτούσα. Το '13 έκανα ακόμα μία απόπειρα σκηνοθεσίας, αλλά διακόπηκε απότομα για λόγους υγείας, οπότε την τελευταία πενταετία ουσιαστικά είμαι σε μία διαδικασία ανάρρωσης.
- Στην Ελλάδα δεν θα έλεγα ότι υπάρχει μία σοβαρή σχολή θεατρικής σκηνοθεσίας, έτσι προτίμησα για αρχή να στραφώ στην υποκριτική. Πιστεύω όμως ότι βοηθήθηκα πολύ απ' τη σχολή που αποφοίτησα, καθώς μου παρείχε μια μεγάλη ελευθερία δημιουργικότητας.
- Το διάστημα της αρρώστιας, της απουσίας μου, κατάλαβα αυτό που λένε για όλους τους δημιουργούς. Αν υπάρχει δηλαδή έμπνευση, υπάρχει αποκλειστικά από τον εαυτό τους. Το πιο σημαντικό που κατάλαβα είναι η υγεία πάνω απ' όλα, στα πάντα. Όλα τα άλλα ας έρχονται μετά, δεύτερα.
- Δεν είχα και ποτέ ιδιαίτερη επαφή με το σινάφι για να πω ότι κατά τη διάρκεια της δύσκολης πενταετίας είχα απώλειες σημαντικών φίλων απ' τη ζωή μου. Η ασθένεια με έβαλε σε έναν τρόπο σκέψης του αν χρειάζεται ή δεν χρειάζεται να κάνεις τέχνη, γιατί θέλεις να κάνεις επίσης τέχνη. Έτσι η τωρινή παράσταση γεννήθηκε απλά απ' την επιθυμία μου να δημιουργήσω κάτι, ούτε για να γίνω διάσημος, ούτε για να βγάλω λεφτά. Ήταν καθαρή ανάγκη μου να δημιουργηθεί η παράσταση αυτή μέσα σ' ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο. Όντας δηλαδή ηθοποιός κι εγώ, προσπάθησα να έχουν αμοιβή όλοι οι ηθοποιοί συνεργάτες μου, να κάνουν τη δουλειά τους και τίποτα άλλο!
- ''Ο θρίαμβος του έρωτα'' δεν είναι δική μου παραγωγή. Συνεργάστηκα με τη νεοσύστατη εταιρεία ''Liminal'', η οποία ιδρύθηκε για την προσβασιμότητα των ΑΜΕΑ στο θέατρο. Λόγω, λοιπόν, της ιδιαιτερότητας της παράστασης, καταφέραμε να βρούμε κάποιες χορηγίες, εφόσον ούτε εγώ ήμουν γνωστός, ούτε και η πλειοψηφία των ηθοποιών μου, ώστε να εμφανιζόταν κάποιος χορηγός που θα μας εμπιστευόταν. Στοχεύσαμε έτσι στο ανθρωπιστικό προφίλ ορισμένων εταιρειών.
- Η παράσταση αυτή τη στιγμή είναι καθολικά προσβάσιμη στο ΑΜΕΑ κοινό. Υπάρχει αναπαράσταση στη νοηματική για κωφούς, τρόπος θέασης για τυφλούς και άτομα περιορισμένης όρασης, αγγλικοί υπέρτιτλοι επίσης για ανθρώπους που δεν γνωρίζουν ελληνικά και γι' άλλους που προτιμούν να βλέπουν, να διαβάζουν, αντί να ακούνε.
- Ψάχνοντας διάφορα έργα, το πρώτο πράγμα που μου άρεσε στον ''Θρίαμβο του έρωτα'' ήταν η ιστορία του. Διαβάζοντας το, άρχισαν με τη μία να μου έρχονται εικόνες απόδοσης του. Έπεσε πολύ πετσόκομμα γιατί το έργο είναι εξαιρετικά ογκώδες! Προσπαθήσαμε να αφαιρέσουμε πράγματα χωρίς να εμποδίζεται η αφήγηση του έργου. Έκανα σύμπτυξη σκηνών στη δεύτερη πράξη για λόγους χρόνου και κυρίως για δραματουργικούς λόγους.
- Από γραφής, το έργο έχει έναν queer χαρακτήρα, αλλά πολύ κεκαλυμμένο. Όταν ανέβηκε για πρώτη φορά το 1732 κατέβηκε μετά από έξι μόλις παραστάσεις! Πιθανώς κάποιους να έθιξε λόγω της τολμηρότητας του. Ωστόσο εγώ, επειδή ακριβώς υπάρχει το queer στοιχείο, δεν ήθελα να το τονίσω περισσότερο. Το νόημα του έργου, που μπορεί να το διακρίνει ο οποιοσδήποτε με όλα αυτά τα μασκαρέματα και την ανταλλαγή φύλων, είναι ότι ο έρωτας στέκεται τελικά υπεράνω προκαθορισμένων φύλων.
- Άρχισα να το δουλεύω απ' το περασμένο καλοκαίρι, απ' όταν ολοκλήρωσα την ανάγνωση του. Πρόβες κάναμε μόνο δύο μήνες, αλλά βέβαια χρειάστηκαν να γίνουν από πριν κι άλλα πολλά πράγματα. Λέω μόνο δύο μήνες, καθώς είπα να δοκιμάσουμε τόσο για τώρα και αν πάνε όλα καλά, να το προσπαθούσα για να ανέβαινε του χρόνου. Καλώς ή κακώς είναι η πρώτη μου επαγγελματική δουλειά, άρα λάθη θα υπάρξουν, κυρίως από τη δική μου άγνοια. Η ευθύνη του λάθους βαραίνει ένα 50% τον σκηνοθέτη κι ένα άλλο 50% τους συνεργάτες του.
- Τα πρώτα δύο χρόνια της ασθένειας, ασχολιόμουν μόνο με την υγεία μου και δεν είχα και τη δυνατότητα να κάνω κάτι άλλο. Νοσοκομεία, θεραπείες, τα γνωστά...Μετά τα δύο χρόνια πήγα στην Καλαμάτα να ζήσω με τους γονείς μου σε ένα πιο προστατευμένο περιβάλλον. Μην έχοντας τη δυνατότητα αυτοεξυπηρέτησης, μου μαγείρευε η μητέρα μου πολύ συγκεκριμένα πράγματα και όλα ήταν πιο κοντά, πιο φθηνά και καλύτερης ποιότητας. Σε τέσσερα τετράγωνα είχα δίπλα μου το φυσιοθεραπευτήριο, όπως και πολύ κοντά μου τον ψυχολόγο και τη διατροφολόγο μου. Όλα έμοιαζαν πιο εύκολα για μένα εκεί.
- Στην Καλαμάτα έκατσα άλλα δυόμισι χρόνια, ουσιαστικά μέχρι φέτος, τον Γενάρη του 2018. Στέκομαι στα πόδια μου, αλλά ακόμη όχι τελείως. Ίσως να έπρεπε να μείνω ακόμη ένα χρόνο στην Καλαμάτα, βλέποντας τώρα τις δυνάμεις μου με αφορμή την παράσταση. Για να καταλάβεις, αν τώρα εμείς οι δύο περπατήσουμε είκοσι μέτρα, εγώ θα κουραστώ 15 και 20 φορές παραπάνω από σένα! Κι ας μην αντιμετωπίζω κανένα πρόβλημα με την καρδιά μου, απλά έχω την πεποίθηση ότι αυτό θα με ακολουθεί δια βίου! Μου ήταν δύσκολο να γυρίζω στο σπίτι μετά από πεντάωρη πρόβα, να πλένω τα πιάτα ή να βάζω πλυντήριο, αλλά έπρεπε να γίνει. Είχα κι εδώ μεγάλη βοήθεια, αλλά και πάλι κουραζόμουν απίστευτα. Τώρα βρίσκομαι στο στάδιο των τσεκ και όλα δείχνουν ok. Μάλιστα τα τσεκ από κάθε δίμηνο έγιναν τώρα ανά εξάμηνο και θα γίνονται ανά έτος. Δεν έχω κανένα θέμα να μιλάω γι' αυτό, απλά δεν θα ήθελα να χαρακτηριστεί ''η εξομολόγηση ενός καρκινοπαθούς''...Δεν θα το βάλω αυτό μπροστά για να πω ''Παιδιά, λυπηθείτε με'', όχι (γέλια). Χαίρομαι μάλιστα που εσύ προσωπικά είδες τη δουλειά μου πρώτα και μου ζήτησες μετά να μιλήσουμε, χωρίς να με γνωρίζεις.
- Είχα όγκο στο κεφάλι. Σπάνια περίπτωση, μυελοβλάστωμα ενηλίκων, καθώς συνήθως πρόκειται για παιδικό καρκίνο. Νομίζω τρεις περιπτώσεις σαν τη δική μου υπάρχουν στην Ελλάδα! Το βρήκα όταν είχε γίνει σαν μανταρίνι, 3.3 x 3.5 εκατοστά. ''Δεν ξέρουμε από πότε το είχες'' μου είπαν αρχικά οι γιατροί, ''μπορεί τρία, μπορεί και πέντε χρόνια''...Ο εγκέφαλος, ξέρεις, είναι πολύ ελαστικός κι αυτό μεγάλωνε χωρίς να δίνει συμπτώματα μέχρι που δεν γινόταν αλλιώς. Χειρουργήθηκα στη Γερμανία, αφού ο όγκος είχε προσβάλλει το σημείο ''σκώληκα'' του εγκεφάλου και είχε πάρει το ίδιο χρώμα μ' αυτό. Έπρεπε να γίνει η εγχείρηση με live μαγνητικό τομογράφο για να μην πειραχτούν άλλα σημεία του εγκεφάλου κι αυτό ήταν εφικτό μόνο σ' ένα συγκεκριμένο νοσοκομείο της Γερμανίας. Επρόκειτο για διάχυτο όγκο και κινδύνευαν ''μαζί με τα ξερά, να καούν και τα χλωρά''. Μου άφησε κάποιες παρενέργειες η επέμβαση. Για παράδειγμα, τα έβλεπα όλα διπλά στην αρχή, αν και με το χρόνο βελτιώθηκε κατά πολύ η όραση μου. Πλέον βλέπω διπλά σε πολύ συγκεκριμένα σημεία. Μου άφησε επίσης μία μυική ατροφία...Κάνω γυμναστική και ειδική διατροφή, αλλά το σώμα μου είναι ακόμα με την επίδραση της κορτιζόνης. Όταν έκοψα την κορτιζόνη, έχοντας συνηθίσει να μην τρώω αλάτι, το έκοψα τελείως μετά. Όπως και τη ζάχαρη, που θρέφει τα καρκινικά κύτταρα. Επαναλαμβάνω, δεν θα μπορούσα να τα παρακάμψω όλα αυτά σε μία συνέντευξη, αφού αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μου. Το πιο έντονο κουσούρι, να το πω έτσι, που μου άφησε η ασθένεια, είναι η ανισορροπία. Πήγαινα βάρκα - γιαλό, αδυνατώντας να περπατήσω σε ευθεία. Να, εδώ στη Σόλωνος, λόγου χάριν, δεν θα μπορούσα να περπατήσω αν δεν με κράταγε κάποιος ή αν δεν πήγαινα πάρα πολύ αργά. Ακόμα έχω τρομερές ζαλάδες και γι' αυτό δεν μπορώ να στρίψω το κεφάλι μου δεξιά ή αριστερά.
- Ήμουν 27 ετών όταν μου χτύπησε την πόρτα ο καρκίνος και πήγαινα σχετικά καλά με τη δουλειά μου και με τα όνειρα μου. Υπήρχε μια βάναυση αποκοπή, αλλά πλέον με την απόσταση του χρόνου, πίστεψε με, το βλέπω πολύ θετικά όλο αυτό. Θυμάμαι να με πηγαίνουν για μια ακτινοβολία οι γονείς μου και να σκέφτομαι: ''Ωραία, θες να αξιωθείς να κάνεις μία παράσταση. Και τι έγινε; So what, που λένε!'' Σου τό'πα και πριν, είναι όμορφο να κάνεις καλές δουλειές, καλές συνεργασίες, αλλά το πιο σημαντικό - και δεν το λέω μελό τώρα - είναι νά'χεις την υγειά σου. Ευτυχώς που συνήθως η καρκινική μετάσταση πηγαίνει από κάτω προς τα πάνω και άρα εγώ που το είχα στο κεφάλι, θεωρητικά δεν κινδυνεύω, εκτός κι αν ξαναβγεί στο ίδιο σημείο...Δεν με πειράζουν οι συνεχείς εξετάσεις, τις συνήθισα, ίσα - ίσα που είναι καλό να ξέρεις τι συμβαίνει στον οργανισμό σου.
- Έχασα τα μαλλιά μου και σίγουρα κάπου μ' ενοχλεί που δεν τά'χω πια όπως τα είχα, αλλά δεν θα ασχοληθώ τώρα μ' αυτό! Είναι συνταρακτικό να βλέπεις την αλλοίωση του εαυτού σου. Σκέψου ότι μια ζωή ήμουν πολύ αδύνατος, γύρω στα 58 κιλά, και έφτασα τα 75 με το πρήξιμο της κορτιζόνης. Απ' τις ακτινοβολίες έχασα τα μαλλιά μου και όχι απ' τις χημειοθεραπείες.
- Οι γονείς μου στάθηκαν πολύ δίπλα μου με ψυχραιμία και ευτυχώς δεν μου έδειξαν την αγωνία τους. Τέλη Αυγούστου πεθαίνει η γιαγιά μου που την είχαν ένα χρόνο στην Καλαμάτα και τη φρόντιζαν, αρχές Σεπτέμβρη βγαίνει η μαγνητική μου, οπότε οι γονείς μου δεν ξεκουράστηκαν καθόλου.
- Από τη δική μου εμπειρία, δύο πράγματα παίζουν μεγάλο ρόλο: Η ψυχολογία και η διατροφή. Δεν ''είμαστε ότι τρώμε'', όπως λένε, αλλά ''ότι χωνεύουμε''. Από τη στιγμή που οι γιατροί κάνουν ότι είναι να κάνουν, πιστεύω πολύ και στις εναλλακτικές μορφές θεραπείας: Ομοιοπαθητική, βοτανοθεραπεία, ρέικι, διαλογισμό, βελονισμό, ρεφλεξολογία. Δεν έχεις να χάσεις κάτι άπαξ και κάποιος σου βάζει ένα τέλος. Δε θα πάθω δηλαδή κάτι κακό αν κόψω τη ντομάτα και την αντικαταστήσω με πιπεριά, όπως μου σύστησε διατροφολόγος, ή αν φάω πράσινη φακή αντί της κανονικής. Κάποια στιγμή θέλησα να κόψω το κρέας, αλλά δεν μου το επέτρεψαν, λόγω των χημειοθεραπειών, του πεσμένου αιματοκρίτη κ.λπ. Τον καρκίνο λες ή θα τον παλέψω ή θα παραιτηθώ. Δεν κατηγορώ κανέναν για καμία αντίδραση απέναντι του. Τότε είχα πραγματική άγνοια του κινδύνου. Νομίζω πως αν με έβρισκε σήμερα ο καρκίνος, θα έμπαινα σε πολύ μεγαλύτερη διαδικασία πανικού.
 |
| Κωνσταντίνος Μαραβέλιας - Bosko (photo: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO) |
