Το Ποίημα που έγινε Τραγούδι & διάφορα άλλα...

Ξεκινάω από μία φράση του Χρήστου Παπαμιχάλη, παραγωγού στον ιντερνετικό σταθμό toradiofono.gr, από το δελτίο Τύπου: To άλμπουμ «Το Ποίημα Που Έγινε Τραγούδι» παρουσιάζει την ποίηση σπουδαίων ποιητών (Οδυσσέα Ελύτη, Κωστή Παλαμά, Γιώργου Σεφέρη, Γιάννη Ρίτσου, Νίκου Καββαδία, Τάσου Λειβαδίτη, Μανόλη Αναγνωστάκη, Μιχάλη Γκανά) αλλά και νεότερων στιχουργών (Γεράσιμου Ευαγγελάτου, Τζένη Μαστοράκη)... Ντόινγκ! ''Νεότερη στιχουργός'' η Τζένη Μαστοράκη; Ποιος ξέρει, προφανώς για να δικαιολογηθεί η συμμετοχή του ''στιχουργού'' Γεράσιμου Ευαγγελάτου μεταξύ των μεγάλων ''ποιητών'', θα είπαν ''βάλε και τη Μαστοράκη ως νεότερη στιχουργό μαζί του''...Η οποία, ωστόσο, Τζένη Μαστοράκη είναι γεννημένη το 1949 και αποτελεί μία από τις σημαντικότερες ποιήτριες και μεταφράστριες, γνωστό τοις πάσι, εκτός - ως φαίνεται - από τους συντελεστές της έκδοσης. Μόνο στο ''Ποιείν'' είδα να αναγράφονται όπως πρέπει τα πράγματα, αλλά εκεί καμία έκπληξη - ποιητές διαχειρίζονται το site! Τέλος πάντων, κοίτα όμως να δεις τώρα που το πιο ενδιαφέρον τραγούδι στο CD, αν υποτεθεί πως όλα τα άλλα είναι απλά επανεκτελέσεις, φαίνεται να είναι πραγματικά το εναρκτήριο ''Επινίκιο'' σε στίχους του Ευαγγελάτου και σε μουσική του ΆγγελουΤριανταφύλλου με τη Νατάσσα Μποφίλιου!

Μία Μποφίλιου χαμηλότονη, εσωστρεφής, συγκινητική, αυθεντική ερμηνεύτρια μέσα σε μία post rock μπαλάντα με την ηλεκτρική κιθάρα του Δημήτρη Σιάμπου να τη συνοδεύει στα λόγια - υπέροχο πένθιμο εμβατήριο του Ευαγγελάτου: ''Μάνα που ειν' το όπλο μου; Ο πόλεμος ξεκίνησε σαν Μάης γαλλικός κι όχι σαν καφές ελληνικός που πίνουν στις κηδείες...'' Έτσι, κατά ένα τρόπο το κομμάτι αυτό μοιάζει σαν την ''απάντηση'' του γιού σε ένα άλλο τραγούδι της Μποφίλιου, τον παλιότερο ''Μονόλογο'' της ''μάνας'', σε επιτυχημένη επίσης μουσική του Θέμη Καραμουρατίδη.

Η Μαρία Βουμβάκη, εν συνεχεία, αποδίδει το ''Κοχύλι'' της σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη και νιώθω όμορφα που αποτυπώθηκε λάιβ η αιώνια εφηβική φωνή και ερμηνεία της σε μία, ούτως ή άλλως, αγαπημένη δική της σύνθεση.

Δεν θα έλεγα το ίδιο για το, κατά Φοίβο Δεληβοριά, ''Του μικρού βοριά'', επίσης σε ποίηση Ελύτη, στη θρυλική μελοποίηση του Μίκη Θεοδωράκη. Και εξηγούμαι: Το κομμάτι μέσω της επικοινωνιακής δύναμης του τραγουδοποιού και ερμηνευτή, αλλά και της ευφάνταστης ενορχήστρωσης, ακούγεται σαν κάτι άλλο, πιο φρέσκο, πιο σημερινό. Ας έλειπαν όμως οι αστεϊσμοί στο τέλος ''Του Δεληβοριά παράγγειλα'' κλπ. Ας κοβόταν στο τελικό μιξάζ, λέω εγώ τώρα, εφόσον εδώ, ενταγμένο σε έναν φορέα ήχου που ''μένει'', αγγίζει τα όρια του εμφορούμενου χαβαλέ και σίγουρα δεν τιμάει ένα τόσο μεγάλο τραγούδι.

Προβλέψιμη η εκτέλεση του ''Πες της το με ένα γιουκαλίλι'' σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη, από την ''Τετραλογία'' του Δήμου Μούτση, με τον πάντα καλλίφωνο και συνεπή ερμηνευτικά Δώρο Δημοσθένους. Όλα κυλούν ωραία και ομαλά.

Ευχάριστη έκπληξη η απόδοση της Ηρούς στον ''Μικρόκοσμο'' των Θάνου Μικρούτσικου, Ναζίμ Χικμέτ, Γιάννη Ρίτσου. Ερμηνεία δυνατή, όλο νεύρο και επαναστατική διάθεση που σε συνεπαίρνει. Μπράβο της!

Το τραγούδι ''Μαρέα'', απ' την άλλη, ένα από τα ποιήματα του Καββαδία που ο Θάνος Μικρούτσικος μας φανέρωσε σχετικά πρόσφατα τη μελοποίηση του, δεν κομίζει καμία πρωτοτυπία. Απλά ο Χρήστος Θηβαίος (ξανα)τραγουδάει Θάνο Μικρούτσικο - Νίκο Καββαδία.

Στα νερά του και ο Γιώργος Νταλάρας όταν αποδίδει το, μελοποιημένο από τον Θεοδωράκη, ποίημα ''Την πόρτα ανοίγω το βράδυ'' του Τάσου Λειβαδίτη. Υπεράνω κριτικής! Και η ερμηνεία του Νταλάρα, και οι στίχοι του Λειβαδίτη, και κυρίως η μουσική του Θεοδωράκη.  

Η Γιώτα Νέγκα εν συνεχεία σε κερδίζει με την κατάθεση της στο ''Τραγούδι του Αρχιπελάγους'' του Ηλία Ανδριόπουλου από τους ''Προσανατολισμούς'' του Ελύτη. Πιο κοντά στην λαϊκότροπη πρώτη εγγραφή της Πρωτοψάλτη και λιγότερο στην λόγια επανεκτέλεση της Νένας Βενετσάνου, η Νέγκα επιβάλλεται και κάνει το τραγούδι σχεδόν ''must'' για κάθε σοβαρό ''έντεχνο'' ρεπερτόριο.

Αξιοπρεπέστατη και η Ανδριάνα Μπάμπαλη στο ''Βράδυ'' του Κώστα Καρυωτάκη, έτσι όπως το μελοποίησε η Λένα Πλάτωνος. Αφού με έκανε να μπορώ να το ακούω και να το ξανακούω με τη φωνή της, μετά την αριστουργηματική εκτέλεση της Σαβίνας Γιαννάτου, μάλλον το κέρδισε το στοίχημα! Κι ήταν ίσως το πιο δύσκολο στοίχημα στο σύνολο του CD αυτού! 

Ως πραγματική ανανέωση κρίνεται η απόδοση της Μαρίας Παπαγεωργίου στο ποίημα ''Το σκάκι'' του Μανώλη Αναγνωστάκη, μελοποιημένο από τον Δημήτρη Παπαδημητρίου. Μετά την κάπως άκαμπτη α' ερμηνεία του Γεράσιμου Ανδρεάτου, κατά την ταπεινή μου γνώμη η Παπαγεωργίου ''χρωματίζει'' το καλό αυτό τραγούδι με το πλούσιο ηχόχρωμα της φωνής της.

Η μελοποίηση και ερμηνεία της Μελίνας Τανάγρη στο ποίημα ''Εν άνθος'' του Κωστή Παλαμά ανέκαθεν μου άρεσε. Κι ας μην είναι ο ''Θανατηφόρος πυρετός'', ούτε το πιο ποπ ''Ότι χάνεις''. Τηρουμένων των αναλογιών, είναι σα ν' ακούς την Εντίθ Πιάφ να τραγουδάει Μποντλαίρ κι εκεί λες απλά ένα ''ρισπέκτ'' και τελειώνεις! 

Πάμε τώρα στο ''Πλήθος'' της Τζένης Μαστοράκη σε μελοποίηση και ερμηνεία του Θέμη Καραμουρατίδη. Πρόκειται για το δεύτερο - μαζί με το ''Επινίκιο'' - ολοκαίνουργιο κομμάτι της συλλογής. Εξαιρετικός ως ερμηνευτής ο Καραμουρατίδης, εφόσον ανήκει στη στόφα των συνθετών που λένε καλύτερα από κάθε ερμηνευτή τα δικά τους δημιουργήματα! Δεν καταλαβαίνω, παρόλα αυτά, γιατί η μουσική του εξαντλείται κι εδώ στο πλαίσιο μιας πιασάρικης ζεϊμπεκιάς που ξεκινάει επιβλητικά και στο ρεφραίν εκτινάσσεται όλο ηδυπάθεια. Κάνε και κάτι πιο αντιεμπορικό, βρε αδερφέ, κι ας μην ακουστεί απ' τα ραδιόφωνα, δεν τρέχει και τίποτα. Αφού τό'χεις! 

Το επόμενο τραγούδι, η μελοποίηση των αδερφών Καλογεράκη στο ποίημα ''Αυτοί παιδί μου δεν'' του Μιχάλη Γκανά, φοβάμαι πως ακούγεται σχεδόν ερασιτεχνική μέσα στη ροή του συγκεκριμένου CD, το οποίο αποτελείται από μεγάλα τραγούδια. Είναι τα πιο νέα παιδιά που συμμετέχουν στη συλλογή, οπότε οι όποιες (συνθετικές) αδυναμίες συχωρούνται.

Το CD κλείνει με μία εξαιρετική εκτέλεση της μελοποίησης του Γιώργου Τσαγκάρη στο ποίημα ''Αλλά τα βράδια'' του Τάσου Λειβαδίτη από τον Απόστολο Ρίζο. Δεν τίθεται θέμα σύγκρισης με την αρχική εγγραφή του Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Η απουσία μάλιστα της φωνής του ηθοποιού Γιώργου Μιχαλακόπουλου, με τον Ρίζο να απαγγέλει ο ίδιος το μέρος του ποιήματος, δίνει στο κομμάτι μια ατόφια ''αντεργκράουντ'' χροιά και το δικαιώνει στη μάχη με το χρόνο.

Αυτά από μένα, κατόπιν πολλών συνεχόμενων ακροάσεων του CD. Εύχομαι καλή συνέχεια στο toradiofono.gr και στην εμμονική πίστη των συντελεστών του στο ποιοτικό ελληνικό τραγούδι.

* Το CD ''Το Ποίημα που έγινε Τραγούδι'' κυκλοφορεί από τη Feelgood και περιέχει ζωντανές ηχογραφήσεις από το Βοτανικός Ρυθμός Stage. Και στα 14 τραγούδια πιάνο και κιθάρα παίζουν αντιστοίχως ο Νεοκλής Νεοφυτίδης και ο Δημήτρης Σιάμπος. Στο εξώφυλλο ο πίνακας είναι του Χρήστου Μποκόρου.