ΓΙΑ ΤΗ "ΣΤΡΕΛΛΑ" ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ Χ. ΚΟΥΤΡΑ!

Ο Γιώργος, ετών 48, αποφυλακίζεται ύστερα από 15 χρόνια κάθειρξης για τον φόνο του έφηβου ανιψιού του που τον έπιασε να ασελγεί στον ανήλικο γιο του. Σε ξενοδοχείο της Ομόνοιας γνωρίζει τη Στρέλλα, μια νεαρή τρανσέξουαλ και σύντομα αναπτύσσουν μια ιδιαίτερη ερωτική σχέση. Χωρίς να αναφέρονται στο παρελθόν τους, ο σκληροτράχηλος φυλακόβιος που συστήνεται στη Στρέλλα ως ναυτικός, εγκλιματίζεται σταδιακά στον περιθωριακό μικρόκοσμο της: από το συμπαθητικό διαμέρισμα με τον γκέι χασισοπότη συγκάτοικο της μέχρι τις τραβεστί που υποδύονται τη Μελίνα και λοιπές βαμπ σε μαγαζιά της Συγγρού, αλλά και τη Μαίρη, μιαν άλλη ηλικιωμένη καρκινοπαθή και ετοιμοθάνατη τραβεστί με οξυμένο χιούμορ- κάτι σαν γκουρού της Στρέλλας. Ταυτόχρονα ο Γιώργος αναζητά τον γιο του, Λεωνίδα, τον οποίο έχει να δει από τότε που οδηγήθηκε στη φυλακή. Τα πάντα θα ανατραπούν όταν ο γέρος μπάτσος, υποψήφιος αγοραστής του σπιτιού του στο χωριό, μαρτυρά στον Γιώργο τα κουτσομπολιά για τον χαμένο γιο του που εθεάθη να ψωνίζεται τα βράδια στη Συγγρού. Στην επόμενη συνάντηση Γιώργου- Στρέλλας αποκαλύπτεται η αλήθεια ή για την ακρίβεια η ύβρις που διαπράχθηκε, σύμφωνα και με τη Μαίρη λίγο πριν αυτοκτονήσει με τα τσιρότα μορφίνης για τους αβάσταχτους πόνους της: η Στρέλλα είναι ο Λεωνίδας που παρακολούθησε τον πατέρα του/της κατά την έξοδο του από τη φυλακή και ενώ είχε σκοπό να του φανερώσει όλη την αλήθεια, αφέθηκε σ' αυτό το ανορθόδοξο ερωτικό- αισθηματικό μπλέξιμο μαζί του. Κι ήταν ανάγκη, μωρή, να γαμήσεις τον πατέρα σου; της λέει κάποια στιγμή η Μαίρη με τα άπταιστα καλιαρντά της και η αίθουσα σείεται από το γέλιο, προτού ο Πάνος Κούτρας διανθίσει την ιστορία του με το στοιχείο της αρχαίας τραγωδίας, τόσο εύληπτο όμως, σα να βλέπεις τη λεωφόρο Συγγρού ως Μηκυναϊκά ανάκτορα, τον Οιδίποδα να συναλλάζει περούκες και την Ιοκάστη να μένει εντέλει ατάραχη από την εξέλιξη του δράματος. Θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει άνω ποταμών και κάτω ρυακιών το σενάριο του Κούτρα, αν η ίδια η ζωή πολλές φορές δεν ξεπερνούσε και τον πιο ευφάνταστο σεναριοπλόκο. Σε ολόκληρη Αθήνα, πατέρας που έκανε φυλακή για να τιμωρήσει με αίμα την ενδεχόμενη ομοφυλοφιλία του παιδιού του και να ανακαλύπτει τη δική του ομοφυλοφιλία, συνάπτοντας παθιασμένη ερωτική σχέση με το ίδιο του το παιδί, αν μη τι άλλο είναι αφενός παρατραβηγμένο και αφετέρου βλάσφημο, αντικομφορμιστικό και αντιδραστικό. Αντιδραστικό κυρίως απέναντι σε μια κοινωνία που συνηθίζει να χλευάζει το διαφορετικό, σαν κάτι μαλακισμένα που περιφέρονται με την αμαξάρα του μπαμπά στα στενά της Συγγρού κάθε βράδυ για να σπάσουν πλάκα με τους μεροκαματιάρηδες τραβεστί. Όχι ότι ο σκηνοθέτης άφησε εκτός ένα σχόλιο του για τη σαπίλα της κοινωνικής τάξης των γιάπηδων, όπως λόγου χάριν στη σκηνή με τον πιτσιρικά που καλεί τη Στρέλλα στο πολυτελές διαμέρισμα του, σνιφάρουν τις κόκες τους κι έπειτα της στήνει κώλο κυριολεκτικά. Αντίθετα, η αγάπη του για αυτούς τους διαφορετικούς ανθρώπους ξεπερνάει το απλό σχόλιο και αποφαίνεται η κεντρική ιδέα της ταινίας του, παρουσιάζοντας τους αισιόδοξους μέσα σε όλες τις δυσκολίες τους, πνευματώδεις και συσπειρωμένους. Ο κόσμος των τρανσέξουαλ του Κούτρα είναι πολύ διαφορετικός απ' αυτόν του συναδέλφου του, Γιάννη Διαμαντόπουλου, στο προ ετών Γαλάζιο φόρεμα. Δεν απαρτίζεται από καρικατούρες που φοράνε ζαρτιέρες και φαντεζί περούκες, αλλά από σκαμμένες φελινικές φάτσες- σύμβολα ανθεκτικότητας μέσα στην άκρως ρατσιστική και συντηρητική νεοελληνική κοινωνία. Γιατί είναι αυθεντικοί τρανσέξουαλ, όχι ηθοποιοί που κάθισαν στην καρέκλα του μακιγιάζ και απλώς είδαν καμιά δεκαριά φορές σε dvd Το κλουβί με τις τρελές. Αληθινή τρανσέξουαλ είναι και η πρωταγωνίστρια Μίνα Ορφανού, η Στρέλλα, αξιαγάπητη περσόνα και συγκλονιστική ηθοποιός μέσα στην έκδηλη υποκριτική της αφέλεια. Εξαιρετικός και ο Γιάννης Κοκκιασμένος ως Γιώργος, σε έναν τολμηρό και δύσκολο ρόλο που θα τον ακολουθεί για μια ζωή με τη μορφή εύσημου. Για μένα η Στρέλλα θα έπρεπε να τελείωνε με αυτή την εκπληκτική σκηνή της πεζοπορίας της στο κέντρο της νυχτερινής Αθήνας υπό τους ήχους της άριας της Μαρίας Κάλας. Ενώ δηλαδή είχε προηγηθεί η άλλη σκηνή στη σουίτα του ξενοδοχείου, όπου ο πατέρας της, μετανιωμένος πια και συνειδητοποιημένος, της είχε απλώσει χέρι συμφιλίωσης. Αντ' αυτού, ο Κούτρας επέλεξε να μας χαιρετίσει με ένα χριστουγεννιάτικο χάπι- εντ, το οποίο περιείχε γκέι χαριτωμενιές, σκυλάδικη σάτιρα, ολίγη από αλμοδοβαρικό χιούμορ και κιτς, αλλά και το στοιχείο της παρουσίας ενός μικρού παιδιού ως παράγοντα κοινωνικής σταθεροποίησης και φιλμικού συναισθηματισμού. Δε χρειαζόταν, κατά την ταπεινή μου άποψη, να μάθουμε ότι ο πατέρας τελικά αποδέχτηκε τον γιο ως κόρη του, λύνοντας παράλληλα το προσωπικό σεξουαλικό θέμα του με έναν νεαρό που γνώρισε- αν συγκράτησα καλά- στη φυλακή. Εκτός και αν σκοπός του ήταν να αποφορτίσει το αβάσταχτο μελό της ιστορίας του με το σκεπτικό συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες και, επί του παπλώματος, με μιαν ανορθόδοξη στα όρια του σουρεαλισμού πια οικογένειας. Γιατί όμως; Το κράτησε τόσο καλά και η εξέλιξη της δράσης του δεν περιείχε στην πραγματικότητα ίχνος μελό! Ακόμη και στην πιο δραματική σκηνή της ταινίας, με τον Γιώργο να ξυλοκοπεί τη Στρέλλα, λίγο πριν είχαμε δει την ηρωίδα να κολλάει πάνω της το τσιρότο μορφίνης της φίλης της, ξέροντας πως θα τις φάει και μην αντέχοντας τον ενδεχόμενο σωματικό πόνο. Όπως και να' χει, η Στρέλλα είναι μια πολύ καλή ελληνική ταινία, ικανή να συγκινήσει από κουλτουριάρηδες μέχρι συντηρητικούς μεν, φιλεύσπλαχνους δε, θεατές. Το τελευταίο συστατικό της είναι που την κάνει μία καθ' όλα λαϊκή ταινία, με το βάρος απ' την πλευρά του δημιουργού της να πέφτει περισσότερο στο σενάριο, τους διαλόγους ή τις ερμηνείες και λιγότερο στη σκηνοθετική προσέγγιση και τον τρόπο κινηματογράφησης. Θα έλεγα μάλιστα πως είναι εντυπωσιακό μια τόσο ακαδημαϊκά κατασκευασμένη ταινία να αναδεικνύεται σε μια από τις πιο προοδευτικές, διεθνείς πλέον, παρουσίες του σύγχρονου ελληνικού σινεμά. Απόλυτα λειτουργική έως και αριστουργηματική η μουσική που συνέθεσε ο Μιχάλης Δέλτα!