για-την-πίστη-του-burhan-qurbani

Τρεις νέοι άνθρωποι, μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα, ζουν στο Βερολίνο και βιώνουν το προσωπικό τους δράμα υπό το πρίσμα των θρησκευτικών τους πιστεύω και των δύσκολων σχέσεων τους με τους ανθρώπους της δύσης. Η Μαριάμ κάνει μόνη της έκτρωση, κρυφά από τον ιμάμη πατέρα της, και με τη βοήθεια μιας φίλης της πετάει το έμβρυο στο ποτάμι. Σταδιακά, αρχίζει να καταλαβαίνει την απελευθερωμένη σεξουαλική ζωή της ως έγκλημα κατά του θεού του Ισλάμ και στρέφεται έως και εναντίον του πατέρα της, τον οποίο θεωρεί πολύ προχωρημένο και ασύμβατο με το λειτούργημα του. Ο Σάμι, απ' την άλλη, είναι ένας Νιγηριανός έφηβος που εργάζεται σε μαγειρείο. Την ακατανίκητη ερωτική έλξη που νιώθει για τον γκέι καλύτερο του φίλο τη θεωρεί επίσης έγκλημα κατά του θεού του Ισλάμ και ταλαιπωρείται πολύ ψυχολογικά. Υπάρχει και ο Ισμαήλ, μπάτσος, παντρεμένος με Γερμανίδα και πατέρας ενός μικρού αγοριού, ο οποίος κάποτε πυροβόλησε κατά λάθος μια ομοεθνή του, σκοτώνοντας το έμβρυο της. Οι τρεις αυτοί άνθρωποι συναντιούνται μέσα στην ταινία με μια φοβερή σκηνοθετική μαεστρία, χωρίς να παρεμβαίνει ο ένας στη ζωή του άλλου. Ο Σάμι, λόγου χάριν, καταφεύγει στον ιμάμη πατέρα της Μαριάμ σε μια προσπάθεια να εξομολογηθεί το δράμα που περνάει με τον φίλο του. Στο τέλος, ο Ισμαήλ ειν' αυτός που θα μεταφέρει στο νοσοκομείο τη Μαριάμ, η οποία κινδυνεύει να πεθάνει από ακατάσχετη αιμορραγία. Η ταινία Shahada (Πίστη και εν προκειμένω Πίστη στο Ισλάμ) ήταν η σπουδαστική του 29χρονου Γερμανού αφγανικής καταγωγής, Burhan Qurbani, που πέρασε κατ' ευθείαν όμως στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα του τελευταίου φεστιβάλ Βερολίνου. Πρόκειται για μία πρωτότυπη φιλοσοφική αλληγορία, έντονα ανθρωποκεντρική και πολύ τολμηρή, αφού δύσκολα θα μπορούσε να προβληθεί σε μουσουλμανικό κράτος χωρίς να προκαλέσει αντιδράσεις. Στην ουσία, οι τρεις ήρωες του Qurbani αποστρέφονται την Αγάπη, άρα τον ίδιο τον Άνθρωπο, δέσμιοι των ενοχών που προέρχονται από τη θρησκεία τους: η Μαριάμ δεν γίνεται ξαφνικά φανατική ισλαμίστρια, λόγω του εμβρύου που έβγαλε νεκρό από μέσα της, αλλά εξ αιτίας του λάθος δρόμου που πιστεύει ότι είχε πάρει με την ανοχή του προοδευτικού πατέρα της. Ο Σάμι δεν διστάζει κλαίγοντας να εξαναγκάσει με τη βία τον φίλο του να ασπαστεί το Ισλάμ, προκειμένου να καθαρίσει απ' την αρρώστια της ομοφυλοφιλίας και παρ' όλο που αυτός παίρνει το χέρι του απ' το λαιμό του και το ακουμπάει στη θέση της καρδιάς του. Και ο Ισμαήλ στα όρια της κατάθλιψης, που παρατάει γυναίκα και παιδί, παρακαλάει το τέως θύμα του να τον πυροβολήσει ως τιμωρία για τη φρικτή πράξη του, τη στιγμή όμως που εκείνη δηλώνει πως η παρουσία του στη ζωή της ήταν θεόσταλτη! Αξιοποιώντας την υγρή ατμόσφαιρα και το μουντό τοπίο της βιομηχανικής Γερμανίας, χρησιμοποιώντας ενίοτε πολλά ποιητικά στοιχεία, όπως το χαλάζι που γίνεται αίμα μέσα στο ταραγμένο μυαλό της Μαριάμ, αλλά και την παρουσία εντόμων-θρησκευτικών συμβόλων, ο Qurbani έφτιαξε μια φαινομενικά σπονδυλωτή ταινία, της οποίας όμως οι χαρακτήρες από κάπου γνωρίζονται όλως τυχαίως και συνευρίσκονται, χωρίς να αλληλοσυγκρούονται. Ευρηματικό, έξυπνο σενάριο, από τη μεριά ενός μουσουλμάνου κινηματογραφιστή που παίζει με τα οικογενειακά στερεότυπα των ομοεθνών του και την κοινωνική-σεξουαλική καταπίεση τους. Κανείς δεν είναι ευτυχισμένος μέσα στην ιδιόμορφη αυτή ταινία, ιδιόμορφη απ' την άποψη της δομής, της πλοκής, ακόμη και της κίνησης της μηχανής. Στο τέλος, η Αγάπη, το ύψιστο ανθρώπινο συναίσθημα, μοιάζει να απλώνεται παντού, χωρίς να γνωρίζουμε αν θα καταφέρει να επικρατήσει. Βλέπουμε όμως να γιατρεύει τις πληγές των τριών ηρώων, γλιτώνοντας τους κυριολεκτικά από την παράνοια και ωθώντας τον θεατή να βγει από τη σκοτεινή αίθουσα με μια γλυκόπικρη αίσθηση ανακούφισης. Δείτε την υπέροχη ταινία του Burhan Qurbani που από προχθές προβάλλεται καθημερινά στη μικρή αίθουσα του ΙΛΙΟΝ (Πατησίων & Τροίας), στο κέντρο της Αθήνας. Χθες βράδυ ήμασταν μόνο πέντε άτομα μέσα κι αυτό, αν μη τι άλλο, ήταν πιο λυπηρό κι από την ίδια την καταθλιπτική ιστορία της ταινίας. Εγώ, πάντως, αισθάνομαι τυχερός που τραβήχτηκα μεσ' στη βροχή και την απόλαυσα! Δυστυχώς δε συγκράτησα το όνομα του συνθέτη της μουσικής της, αν και περίμενα να δω στο ζενερίκ τον Yann Tiersen ή τον Rene Aubry. Αριστουργηματικές μινιμαλιστικές συνθέσεις, καίρια παρεμβατικές σε σχέση με τις εικόνες και την αφήγηση του Qurbani!