ΗΛΙΑΣ ΛΙΟΥΓΚΟΣ - ΠΟΙΟΣ;
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ: ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΗΤΣΙΑΣ, ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ, ΜΟΡΦΩ ΤΣΑΪΡΕΛΗ, ΜΠΑΜΠΗΣ ΤΣΕΡΤΟΣ, ΟΡΕΣΤΗΣ ΛΙΟΥΓΚΟΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ
Είχε αρκετά χρόνια να βγάλει καινούργιο δίσκο ο Ηλίας Λιούγκος, δεκαπέντε για την ακρίβεια μετά από ''Το φιλί μου ταξιδεύει'' του 2002 από την Eros Music που δεν υφίσταται σήμερα. Να που βρέθηκε, όμως, ο εκδότης και ποιητής Γιώργος Χρονάς με την Οδό Πανός του και εν μέσω κρίσης ανέλαβε να εκδώσει τα καινούργια έντεκα τραγούδια του τραγουδοποιού και ερμηνευτή. Λογικό, αν υποτεθεί πως ο Χρονάς είναι από τους λίγους ανθρώπους που κρατάνε πραγματικά ζωντανό το πνεύμα, όπως και την πνευματικότητα του Μάνου Χατζιδάκι, μέντορα και του ιδίου και του Λιούγκου. Απ' την άλλη, θεωρώ πως συντελείται και μια μικρή αδικία - το λέω δημόσια για πρώτη φορά - με το να ταυτίζεται μονίμως ο Λιούγκος με τον Χατζιδάκι. Διότι, ναι μεν υπήρξε η πιο χαρακτηριστική φωνή των τραγουδιών του για σχεδόν είκοσι χρόνια, από το 1976 με Τα Παράλογα μέχρι το θάνατο του το '94, έχει όμως μια τέτοια αυτοτέλεια ως δημιουργός που θα τολμούσα να πω ότι τη ρίζα όλων των μεγάλων ''έντεχνων'' τραγουδοποιών της δεκαετίας 1995 - 2005, στον Λιούγκο θα τη βρει ο μελετητής του μέλλοντος. Και εξηγούμαι: Με το άλμπουμ ''Κωμοπόλεις'' του 1998 και όχι τόσο με τη ''Νυχτερινή δοκιμασία'' (1984) και ''Της ιστορίας το ποδήλατο'' (1986), δύο κατεξοχήν χατζιδακικές εργασίες, ο Ηλίας Λιούγκος άνοιξε το δρόμο για την ενασχόληση με τοπικά μουσικά ιδιώματα και δρόμους, εν προκειμένω, της γενέτειρας του. Και πάλι όχι με τη λογική της χρήσης ethnic οργάνων, όπως έκαναν κάποτε οι Δυνάμεις του Αιγαίου ή ο Νίκος Ξυδάκης, αλλά με έναν ευφυή και πηγαίο συνδυασμό δημοτικής και λόγιας παράδοσης. Τα τραγούδια που έγραφε και εξακολουθεί να γράφει ο Λιούγκος φέρουν επιρροές άλλοτε από το καθαρόαιμο λαϊκό τραγούδι και τους λαϊκούς χορούς και άλλοτε από πιο σύγχρονα ιδιώματα, όπως το ροκ και η ηλεκτρική - ακουστική μπαλάντα. Πιστεύω πως το ''Ποιος;'', το νέο άλμπουμ του, ακούγεται ως το volume two των προαναφερόμενων ''Κωμοπόλεων''. Καταρχάς συνεργάζεται και πάλι με τη στιχουργό Ζωή Παναγιωτοπούλου, μια καλλιτεχνική σχέση που μετράει πλέον 35 χρόνια, αρχής γινομένης επισήμως με τη ''Νυχτερινή δοκιμασία''. Απορίας άξιον γιατί η Παναγιωτοπούλου δεν βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των Ελλήνων στιχοπλόκων τόσο όμορφα που γράφει! Χαμηλών τόνων άνθρωπος, σαν και τον συνεργάτη της τον Λιούγκο και σίγουρα το θέμα δεν είναι της παρούσης. Ήμουν λίγο καχύποπτος σαν είδα στο εξώφυλλο τα ονόματα του Μητσιά, του Θαλασσινού και του Τσέρτου, ικανοί και οι τρεις να ''καταπιούν'' τον δημιουργό μέσα από το ίδιο του το υλικό που τους δόθηκε. Τι έκπληξη, όμως, καθώς από την πρώτη ακρόαση έγινε αντιληπτό πως έδωσαν κυριολεκτικά το παν στην υπηρεσία του Λιούγκου. Ο Μητσιάς έχει τραγουδήσει την άμμο της θάλασσας, ξέρει πως να ελίσσεται κάθε φορά, επομένως η συμμετοχή του είναι ταιριαστή μεν, προβλέψιμη δε. Εντύπωση, αντιθέτως, προξενούν οι ερμηνείες του Θαλασσινού και του Τσέρτου: Αμφότεροι τραγουδούν πιο χαμηλότονα και με μια εσωστρέφεια, όχι εύκολη στην ανακάλυψη της από τον ακροατή - πάντως υπάρχει! Αποβάλλοντας τα πολύ γνώριμα μέσα από το ραδιόφωνο γυρίσματα και τσαλίμια των φωνών τους, γίνονται δύο ξεχωριστά μουσικά όργανα υπό τη διεύθυνση του Λιούγκου, που παραμένει πιστός τόσο στο δικό του ερμηνευτικό, όσο και συνθετικό ύφος. Για τη Μόρφω Τσαϊρέλη και το κομμάτι που κλήθηκε να τραγουδήσει, θα λέγαμε απλά πως είναι ακόμη ένας λόγος να θεωρείται το ''Ποιος;'' συνέχεια των ''Κωμοπόλεων''. Δεν νομίζω πως υπάρχει άσχημο ή μέτριο τραγούδι του Λιούγκου συγκριτικά με αυτά που κληροδότησε στο έντεχνο - λόγιο - λαϊκό ρεπερτόριο της τελευταίας 20ετίας στην ελληνική μουσική. Όλα τα κομμάτια του συστήνουν μεγαλειώδεις στιγμές για όποιον μπορέσει να το δει αυτό, αποπροσανατολισμένος καθώς μπορεί να είναι από καλοσερβιρισμένα, μα άνοστα έντεχνα άσματα. Επίσης, ακόμη κι αν η παραγωγή ακούγεται ταπεινή και καθόλου ιλουστρασιόν - προσωπικά προτιμώ έναν τέτοιο ήχο - συναντάμε στο cast εξαίρετους μουσικούς, σαν τον Θόδωρο Κοτεπάνο στο πιάνο, τον Βαγγέλη Ζωγράφο στο κοντραμπάσο, τον Μίλτο Παπαστάμου στο βιολί, τον Κώστα Χατζόπουλο στην κιθάρα και φυσικά τον πολυοργανίστα Φώτη Μυλωνά στις καλαίσθητες ενορχηστρώσεις. Μία μικρή ένσταση έχω μόνο για το δημοσιογραφικό υλικό που καλύφτηκε η έκδοση σε βιβλίο - CD. Εννοώ πως δεν υπήρχε λόγος να παρατίθενται αποσπάσματα από παλιότερες συνεντεύξεις του Λιούγκου σε διαδικτυακά μέσα, όταν αυτές ειδικά είχαν γίνει με αφορμή αφιερώματα στον Χατζιδάκι. Θα μπορούσε, λόγου χάριν, τα τραγούδια να συνόδευε η δημοσίευση μιας πραγματικά ενδιαφέρουσας κουβέντας μεταξύ του Λιούγκου και του έμπειρου συνεντευξιαστή Γιώργου Χρονά. Τέλος πάντων, όμως, μην τα θέλουμε όλα δικά μας. Το εξώφυλλο κοσμεί μια ωραία φωτογραφία του Δημήτρη Φουντά από τα ΚΤΕΛ (ναι, η τάση φυγής δημιουργών και ακροατών είναι δεδομένη ακούγοντας τη δουλειά), ενώ στο ένθετο βλέπουμε σκίτσα του αδικοχαμένου ζωγράφου Δημήτρη Λαλέτα. Αφήστε τα όλα τώρα, παρατήστε ακόμη κι αυτό εδώ το κείμενο και αν δεν έχετε ήδη προμηθευτεί το δίσκο, ακούστε την ''Εντατική''. Πρόκειται για ένα από τα πιο όμορφα ελληνικά τραγούδια που ακούσαμε τελευταία. Οι στίχοι της Ζωής Παναγιωτοπούλου πάντα. Η μουσική και η ερμηνεία του Ηλία Λιούγκου:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου