Ο σπαραγμός του 90s electro-techno soundscape των Συνθετικών

ΣΥΝΘΕΤΙΚΟΙ

ΤΗΝ ΤΡΕΛΑ ΘΑ ΑΓΓΙΞΩ

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Το τέταρτο κατά σειρά άλμπουμ των Συνθετικών μία πενταετία μετά τις ''Ανθρώπινες ιστορίες'' τους. Είχαν προηγηθεί ακόμη τα ''Προσωπεία - Εφιάλτες'' το 2010 και φυσικά το ομότιτλο ντεμπούτο τους το 1990. Προσωπικά γνώρισα τους Συνθετικούς μέσα από τον The Boy που δεν παρέλειπε, εκεί γύρω στο 2009 - 2010, να τους αναφέρει ως βασική επιρροή του. Λίγο μετά, όταν τους άκουσα, συνειδητοποίησα για ποιο λόγο ένας μουσικός της σημερινής εποχής τους είχε ξεχωρίσει. Χωρίς να είμαι βέβαιος γι' αυτό που θα πω, πιθανώς το comeback των Συνθετικών με τα ''Προσωπεία - Εφιάλτες'' να οφείλεται εν πολλοίς στο προμοτάρισμα - ελπίζω να χρησιμοποιώ τη σωστή λέξη - από τον The Boy. Όπως και νά'χει, γιατί όχι; Μιλάμε για ένα συγκρότημα ή, σωστότερα, για ένα μουσικό ντουέτο (Διονύσης Αυγερινός στα πλήκτρα - φωνή, Αποστόλης Λοβέρδος στην κιθάρα - φωνή) που μια ζωή κινήθηκε στο περιθώριο ακόμη και της ηλεκτρονικής σκηνής στην Ελλάδα, ειδικά όταν αυτή έβγαινε μπροστά και διεκδικούσε μια πιο στιβαρή ή και διανοουμενίστικη θέση, αρχικά με τη Λένα Πλάτωνος και λίγο μετά με τους Στέρεο Νόβα - σίγουρα υπήρξαν κι άλλοι εκπρόσωποι του συγκεκριμένου ύφους, που σήμερα τους θυμούνται - ανακαλύπτουν μόνο οι συλλέκτες. Ορμώμενος από το άκουσμα του καινούργιου ''Την τρέλα θα αγγίξω'', έχω να πω κάτι που φαντάζομαι θα ισχύει και για τις άλλες δουλειές τους: Οι Συνθετικοί δεν έχουν καμία σχέση με όλους τους προαναφερόμενους καλλιτέχνες. Η μουσική τους δεν περιέχει samples ή ενορχηστρώσεις που συμβαδίζουν με την τρέχουσα παγκόσμια ηλεκτρονική παραγωγή. Τα synthesizers είναι το βασικό τους όργανο και πάνω σ' αυτό χτίζουν τις πιασάρικες, θα τολμούσα να πω, νιουγουεϊβάδικες μελωδίες τους. Οι Συνθετικοί γράφουν απλούς και όχι απλοϊκούς στίχους, σε καμία περίπτωση όμως δεν μιλάνε με πολυεπίπεδα απ' την άποψη της ''ανάγνωσης'' στιχουργήματα. Δύο αγγλόφωνα κομμάτια (''Thoughts Fantasy'', ''It' s usual''), ένα δυνατό instrumental opening (''Arpeggios for synth'') και ένα εξίσου δυνατό instrumentl φινάλε (''Arpeggios for digital piano'') μαζί άλλα εννιά τραγούδια με ελληνικό στίχο είναι συνολικά το υλικό τους, ικανό να μεταφέρει όλη την electro-pop ηδύτητα των late 80s - early 90s, έτσι όπως έφτασε σε μας από τα μεγαλύτερα συγκροτήματα του εξωτερικού και στα οποία μέχρι και τους Pet Shop Boys θα μπορούσα να συμπεριλάβω. Αν κάποιος ισχυριζόταν πως τη σήμερον ημέρα ακούγονται κάπως παλαιομοδίτες, ''κολλημένοι'' δηλαδή στην εποχή που ανάφερα, θα του πρότεινα να αφεθεί στη σύνθεση ''Arpeggios for synth'', που θα ζήλευε έως και ο Mark Snow (κατά κόσμον Martin Fulterman) όταν έγραφε το θρυλικό πια score των ''X-Files''! Αυτό το προνόμιο έχουν οι Συνθετικοί του 2018: Να συνδυάζουν μια σπαρακτικότητα ισομετρημένη με το 90s electro-techno soundscape και μια διάθεση νοσταλγίας για μιαν εποχή που η μουσική ήτανε περιπέτεια και φλερτ με την ανατροπή.    

Ο ''Τελευταίος λευκός ρινόκερος'' της Μιχαέλας Κυργιαφίνη είναι ο πιο πολιτικοποιημένος ελληνικός δίσκος που κυκλοφόρησε τελευταία

ΜΙΧΑΕΛΑ ΚΥΡΓΙΑΦΙΝΗ

Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΛΕΥΚΟΣ ΡΙΝΟΚΕΡΟΣ

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Τη νέα τραγουδοποιό Μιχαέλα Κυργιαφίνη τη γνωρίσαμε μέσα από το label Μικρός Ήρως και το πρώτο της άλμπουμ με τίτλο την ηλικία της: ''Ετών 21''. Εκείνο το άλμπουμ της το είχα ακούσει και μου άφησε καλές εντυπώσεις, μπορώ να πω, ενώ αντίθετα το δεύτερο της, το ''Άνθρωποι κι ανθρώποι'', δεν είχα την ευκαιρία να το ακούσω. Να που τώρα έχουμε τον τρίτο προσωπικό της δίσκο σε ολόδική της παραγωγή με εννιά καινούργια κομμάτια. Στίχοι, μουσική και ερμηνεία από την ίδια με τη σύμπραξη δεξιοτεχνών μουσικών, σαν τον Φώτη Σιώτα (βιολιά, εφέ), τον Δημήτρη Λάππα (κιθάρες/ μπάσα), τον Νίκο Σαμαρά (τρομπέτες), τον Διονύση Θεοδόση (καβάλ) κ.α. Με φανερές τις επιρροές της από τον Θανάση Παπακωνσταντίνου και τον Σωκράτη Μάλαμα, η Κυργιαφίνη έχει το χάρισμα της δημιουργίας τραγουδιών με το λεγόμενο επικοινωνιακό προσόν: Εννοώ πως το μεγαλύτερο μέρος του τωρινού υλικού της διέπεται από έντονη ρυθμική διάθεση, απόλυτη αξιοποίηση της συνθήκης κουπλέ - ρεφρέν και μία ''κιθαροκεντρική'' ενορχήστρωση που σε συνάρτηση με τα υπόλοιπα όργανα, δημιουργεί ατμόσφαιρα σπάνια για τα δεδομένα της τρέχουσας δισκογραφίας. Ξεχώρισα την εναρκτήρια ''Σφίγγα'', τη ''Φουρκάλω'' (κλείνεις τα μάτια και σου λείπει η φωνή της Χαρούλας Αλεξίου), το ''Εσπερινό'' με τη Μαρία Παπαγεωργίου (φλερτάρει με το φλαμένκο) και το ''Παράπονο'' (πανέμορφη ηλεκτρική μπαλάντα). Αυτά σε γενικές γραμμές, διότι αν κάτι πρέπει να αναγνωριστεί στην Κυργιαφίνη είναι το πολιτικοποιημένο της στίγμα όλο ευαισθησία και τραχύτητα μαζί για καταστάσεις που πονάνε τη νεοελληνική κοινωνία. Έτσι, ναι μεν ο ''Τελευταίος λευκός ρινόκερος'' κλείνει με έναν παφλασμό θαλάσσης και τους συγκλονιστικούς στίχους ''Είμαστε οι ξένοι στων Αγίων τη γειτονιά'', έχουν προηγηθεί όμως στην αρχή οι ''Άλλοι'' που, μεταξύ άλλων, λένε τα εξής: ''Πες μου τι ειν' ο φασισμός και τι ιδιότητα έχει/ το ξέρουμε από παλιά, πολλά κεφάλια έχει/ πες μου ποιος ειν' ο ρατσιστής με ποιους τα έχει βάλει/ είναι οι εχθροί του ταξικοί ή γενικά οι άλλοι''...Οι στίχοι της Κυργιαφίνη δεν χαϊδεύουν, μα ούτε και δημαγωγούν, είναι η φωνή κάθε σκεπτόμενου πολίτη αυτού του τόπου που τιμάει το ανθρώπινο είδος και εναντιώνεται στη γιγάντωση του τέρατος. Πόσο ευχάριστο να υπάρχουν δημιουργοί, οι οποίοι προάγουν την ανώτερη ανθρώπινη σκέψη. Και ξέρετε γιατί η Κυργιαφίνη δεν δημαγωγεί, αλλά μόνο την αλήθεια της καταθέτει; Πρόκειται για μία καλλιτέχνιδα που ελάχιστοι γνωρίζουν, που τώρα στην ουσία συστήνεται στο τραγούδι κι ας βρίσκεται ήδη στον τρίτο της δίσκο. Το να πουλάς ''αντίφα'' και νά'σαι ο σταρ Γιάννης Χαρούλης, ας πούμε, μοιάζει και λίγο...προκάτ, τηρουμένων των αναλογιών. Και για να το πω αλλιώς και να κλείσω, μου αρέσει νέοι δημιουργοί να λένε τα πράγματα με το όνομα τους, τα αυτονόητα ίσως, με το δικό τους τρόπο, έξω από τη συνθήκη της ατέλειωτης συναισθηματολογίας στους στίχους τους. Χαρακτηρίζω, λοιπόν, τον ''Τελευταίο λευκό ρινόκερο'' της Μιχαέλας Κυργιαφίνη ως τον πλέον πολιτικό ελληνικό δίσκο που κυκλοφόρησε και θα σας τον πρότεινα ανεπιφύλακτα στο πλαίσιο ενός πραγματικά εναλλακτικού ακροάματος. Μπράβο και πάλι μπράβο! 

Τρεις μεγάλες ερμηνείες στον - κατά Χρήστο Σουγάρη - Οιδίποδα Τύραννο

Είχα την τύχη να παρακολουθήσω τη γενική πρόβα της παράστασης ''Οιδίπους Τύραννος'' στο Νέο Θέατρο Κατερίνας Βασιλάκου σε σκηνοθεσία του Χρήστου Σουγάρη. Μου είχε αρέσει πολύ απ' όλες τις απόψεις, από τη σκηνοθεσία του Σουγάρη και τις ερμηνείες του θιάσου μέχρι τα επιμέρους καλλιτεχνικά στοιχεία. Χθες βράδυ παρακολούθησα μία κανονική παράσταση του έργου, καθώς οδεύει σιγά - σιγά προς την ολοκλήρωση της παρουσίασης του στην Αθήνα. Θέλω να γράψω για τις τρεις ερμηνείες που εγώ ξεχώρισα, όχι φυσικά υποτιμώντας τους υπόλοιπους ηθοποιούς - πραγματικά είναι όλοι τους εξαιρετικοί -, αλλά επειδή αυτές οι τρεις ερμηνείες βασίζονται εν πολλοίς στην κινησιολογία και στο στήσιμο των ηθοποιών μαζί με την πλήρη ανάδειξη των εκφραστικών τους μέσων. Ξεκινάω από την Ιοκάστη - Νίκη Σερέτη: 

Η Ιοκάστη κάνει την εμφάνιση της με μαύρο γυναικείο κοστούμι και ψηλά τακούνια. Είναι μια ώριμη ωραία γυναίκα με αρχοντικό παρουσιαστικό που δίνει αμέσως το στίγμα της βασίλισσας. Είναι υπομονετική απέναντι στην αποκάλυψη του δράματος του συζύγου και γιου της, πράα και τελικά συμπονετική. Την ίδια στιγμή που ο βοσκός Θηβαίος θ' αποκαλύψει την αλήθεια στον Οιδίποδα, εκείνη θα βγάλει τα τακούνια της, θα περπατήσει απάνω στο περβάζι του μπαλκονιού του παλατιού  και θα πέσει στο κενό, ξεκινώντας τον κύκλο του αίματος και του θανάτου, ελέω Θείας Δίκης. Στο περιθώριο των ηχηρών παραστάσεων στην Επίδαυρο και όχι μόνο, όπου η Ιοκάστη παρουσιάζεται συνήθως από γυναίκες ηθοποιούς με παράδοση πολλών χρόνων στην τραγωδία, η Σερέτη κάνει μία εξίσου ηχηρή διαφορά από τις προκατόχους της. Παίζει φυσικά χωρίς κανένα στόμφο και με τον τρόπο της προξενεί την ταύτιση με το θεατή. Έτσι όπως υποδύεται την Ιοκάστη δηλαδή, θα μπορούσε να είναι μία οποιαδήποτε γυναίκα με προσωπικότητα που βρίσκεται αντιμέτωπη με μια τραγωδία ακραία και, δυστυχώς, όχι και τόσο αποξενωμένη από το σήμερα: Αν λάβουμε υπ' όψιν το βασικό αμάρτημα του Οιδίποδα, που ήταν η ερωτική συνεύρεση με τη μάνα του και η τεκνοποιία απ' αυτήν την ίδια, το αστυνομικό δελτίο των τελευταίων εβδομάδων έχει πολλά να μας πει για τις συνθήκες τραγωδίας, κάτω απ' τις οποίες σκέφτονται και λειτουργούν ορισμένοι συμπατριώτες μας εις βάρος των άτυχων παιδιών τους. Η Σερέτη υποστηρίζει την πράξη αυτοχειρίας και αυτοθυσίας του χαρακτήρα της με την ίδια στωικότητα καθ' όλη τη διάρκεια της παρουσίας της στο σανίδι. Θα έλεγα πως συνεπικουρούμενη από την, εικαστικού ύφους, σκηνοθεσία του Σουγάρη, ειδικά στη σκηνή του τέλους της, αναδεικνύεται σε ποιητική φιγούρα και αναλαμβάνει να ''καθαρίσει'' για κάθε έναν που προβαίνει σε μια τέτοια απονενοημένη κίνηση. Δεν γνωρίζω τι της επιφυλάσσει το μέλλον, πιστεύω ακράδαντα όμως πως ο ρόλος αυτός θα την ακολουθεί σαν την πιο γλυκιά Ιοκάστη της χαρμολύπης και της ηρεμίας στο σύγχρονο θέατρο. 

Την ίδια στιγμή, όπως είπαμε, που η Ιοκάστη αυτοκτονεί ενώπιον του κοινού, βλέπουμε σε παράλληλη δράση την αποκάλυψη της φρικτής αλήθειας: Ο Θηβαίος βοσκός - Γιώργος Ψυχογυιός φανερώνει στον Οιδίποδα πως εκείνος είχε σώσει το μωρό στον Κιθαιρώνα που έμελλε να σκοτώσει τον πατέρα του και να πλαγιάσει με τη μητέρα του. Σφιχταγκαλιάζονται με τον άντρα που έχει πλέον μπροστά του και κλαίνε με λυγμούς. Ο Ψυχογυιός καταθέτει μία μεγάλη ερμηνεία, παρά το σύντομο της παρουσίας του στη σκηνή! Έχω την αίσθηση πως δίπλα στον Ντένη Μακρή - Οιδίποδα, η χημεία τους προκαλεί μία έκρηξη συναισθημάτων και οδηγεί στην αποκορύφωση του δράματος. Ο βοσκός του Ψυχογυιού απ' τη μία γνωρίζει πως η διάσωση ενός πεταμένου βρέφους αποτελεί πράξη κοινωνικά αποδεκτή και θεμιτή, είναι κι αυτός όμως δέσμιος της θεϊκής κατάρας, που υπερβαίνει τις νόρμες των ανθρώπινων κοινωνιών. Και γι' αυτό, κλαίει σπαρακτικά, έχοντας επίγνωση κιόλας πως από τα δικά του χέρια ξεκίνησε το Κακό. Αν στην προηγούμενη δουλειά του, τον ''Αίαντα'', είχα εξάρει πάλι την εικαστική ματιά του, στον τωρινό ''Οιδίποδα'' του ο Σουγάρης συνέθεσε μία σκηνή ακριβής ποιητικής αισθητικής: Μιλάω για τη μία και μοναδική σκηνή που ο Ψυχογυιός εμφανίζεται, οι πάντες πάνω και κάτω παγώνουν με τις σοκαριστικές αποκαλύψεις, ενώ η Ιοκάστη - Νίκη Σερέτη σέρνει πρώτη το χορό του θανάτου και του θρήνου. Μια όμορφη σκηνοθετική ιδέα σε συνδυασμό με ένα καλό και απόλυτα θεατρογενές timing! 

Η Μπέττυ Βακαλίδου - Τειρεσίας είναι μία άλλη ξεχωριστή ερμηνεία στο σύνολο της παράστασης. Ντυμένη με ένα πορτοκαλί κιμονό, με το μπαστούνι του τυφλού στο ένα χέρι, και με το λουρί του σκύλου - οδηγού στο άλλο, η Βακαλίδου γίνεται το άφυλο αινιγματικό πλάσμα που γνωρίζει την αλήθεια, αλλά διστάζει να τη φανερώσει. Ξεχνάς αμέσως πως στη σκηνή παίζει μια γυναίκα τρανς με τη δική της μεγάλη ιστορία στην Ελλάδα κι αυτό είναι άθλος για τη Βακαλίδου που τον έφερε εις πέρας με επιτυχία. Ούσα αποστασιοποιημένη από την κοινωνία των ''στρέιτ'' συμπολιτών της, ακόμη κι αν αυτοί είναι βασιλιάδες, η Βακαλίδου πλάθει έναν Τειρεσία βιτριολικό και απόκοσμο, όσο απόκοσμος υπήρξε ο μάντης στο παλάτι του αρχαίου μύθου. Κι όταν με το μπαστούνι της δίνει μία στα αρχίδια του Οιδίποδα, φαίνεται να έχει επίγνωση της μαντικής αξίας της και της δύναμης μιας ανυπότακτης θέλησης. Μία επιλογή τέλεια για τον σκηνοθέτη απ' την άποψη του casting, αφού η Βακαλίδου δεν είναι άντρας, δεν είναι γυναίκα, δεν είναι καν τρανς επί σκηνής: Είναι ένα ολοκληρωμένο μυστηριακό πλάσμα - ίσως ο πιο δυνατός χαρακτήρας σ' ολόκληρο το έργο του Σοφοκλή - που η παρουσία του ταράζει και εντυπωσιάζει! Η Βακαλίδου - Τειρεσίας γνωρίζει όσο γνωρίζουν και οι θεατές που παρόλα αυτά περιμένουν τον καλό το λόγο από τα χείλη της, λες και ο μύθος θα αλλάξει εξ αιτίας της και το Κακό θ' αποφευχθεί. Αυτό δεν γίνεται ποτέ φυσικά! Ο Τειρεσίας με τον σκύλο - οδηγό αποχωρούν και η Βακαλίδου παίζει με αυτοπεποίθηση και με μία αίσθηση μαύρου χιούμορ, έτσι όπως τό'θελε ο Σουγάρης. 

* Το έργο ''Οιδίπους Τύραννος'' του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Χρήστου Σουγάρη ολοκληρώνει τις παραστάσεις του αυτή την Κυριακή 3/6 στο Νέο Θέατρο Κατερίνας Βασιλάκου