Η ΜΑΡΙΖΑ ΚΩΧ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ...

...Τραγουδήσαμε πρώτη φορά μαζί με τη Μαρία Δημητριάδη και τη Μαρία Φαραντούρη στη μεγάλη αντιδικτατορική συναυλία στο λονδρέζικο Scala Theater. Πρέπει να ήταν 1968 ή ΄69...

...Αργότερα, το 1972 που ηχογράφησα σε δίσκο 45 στροφών τα πρώτα δύο τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου σε ποίηση Κώστα Καρυωτάκη, ξαναβρεθήκαμε στη μπουάτ Αυλαία στην Πλάκα. Εγώ παρουσίαζα το δικό μου πρόγραμμα με τις rock διασκευές στα παραδοσιακά τραγούδια. Στην ίδια ηλεκτρική μπάντα προστέθηκε ο Θάνος Μικρούτσικος και ένας πνευστός μουσικός. Ήταν η περίοδος που η 20χρονη Μαρία Δημητριάδη- η Μαίρη, όπως τη φώναζαν οι δικοί της άνθρωποι- γνώρισε τον αδερφό του Θάνου, τον Ανδρέα Μικρούτσικο και ερωτεύθηκαν πάρα πολύ! Θυμάμαι ό,τι στην παρέα μας τότε ήταν ακόμη ο ηθοποιός Μιχάλης Μανιάτης και η Παλόμα Πικάσο, η κόρη του μεγάλου ζωγράφου που έμενε στην Ελλάδα και λάτρευε τη φρικομάνα Πλάκα. Σαν τρελά ερωτευμένο ζευγάρι, λοιπόν, η Μαρία με τον Ανδρέα ξεχνούσαν να έρθουν στις παραστάσεις τους στην Αυλαία κι έτσι αναγκαζόμουν να τραγουδήσω εγώ τα κομμάτια της Μαρίας στους δικούς της τόνους. Αποτέλεσμα ήταν να προκληθεί αιμάτωμα στη φωνητική χορδή μου, να μου επιβληθεί εξάμηνη αφωνία και να πάρω την πρώτη μου κορτιζόνη, μαζί με την οποία πήρα και 23 κιλά που δεν έχασα ποτέ από τότε. Δε μιλάω για μένα τούτη τη στιγμή, περιγράφω ισχυρά συναισθήματα απ' αυτή την πρώτη συνεργασία μου με τη Δημητριάδη, διότι μας έδενε μια τόσο όμορφη φιλία που είμαι σίγουρη ό,τι κι εκείνη θα μπορούσε να θυσιαστεί για μένα...

Πηγαίναμε μαζί στη θάλασσα, λέγαμε τα κοριτσίστικα μυστικά μας κι όποτε ήμασταν ξενυχτισμένες μετά από τέσσερις συνεχόμενες δίωρες παραστάσεις θυμάμαι πόσο μας φρόντιζε η μητέρα της...

Η πιο συγκινητική μνήμη που έχω από τη Μαρία είναι με το τραγούδι Κάτω στης Μαργαρίτας τ' αλωνάκι του Οδυσσέα Ελύτη από τον Ήλιο τον Πρώτο του Γιάννη Μαρκόπουλου που έχει ζωγραφική του Νίκου Κούνδουρου στο εξώφυλλο. Όταν θέλησα να το ηχογραφήσω κι εγώ σε προσωπικό μου δίσκο, μόνο συνοδεία κρουστών, παρ' όλο που επρόκειτο για δικό της τραγούδι, όχι απλά με ενθάρρυνε να το πω, αλλά συμμετείχε κανονικά στην ηχογράφηση.

Η δεύτερη φωνή που ακούγεται λοιπόν στο Αλωνάκι, μέσα στο Μια στο καρφί και μια στο πέταλο του ΄73, ανήκει στη Μαρία Δημητριάδη, την πρώτη ερμηνεύτρια του τραγουδιού...

Υπήρξε πολύ εργατική, τραγουδίστρια της πρόβας, που λέμε! Βαθιά συναισθηματικός άνθρωπος και καλλιτέχνης που άφησε εποχή στα τραγούδια του Θεοδωράκη, του Μικρούτσικου και του Μαρκόπουλου. Επική όποτε το ήθελε και υπέρμετρα τρυφερή όποτε πάλι εκείνη το ήθελε, όπως στο Ένα πρωινό, την υπέροχη pop μπαλάντα του Ξαρχάκου...

Για χρόνια βρισκόμασταν στις συναυλίες της Μεταπολίτευσης και νοσταλγούσαμε τα παλιά. Γελούσαμε όταν θυμόμασταν κι οι δύο πόσο όμορφες ήμασταν και που τρώγαμε τα μεσημέρια σε κεντρικό αθηναϊκό εστιατόριο, μόνο και μόνο για να θυμίζουμε στους θαμώνες- συνήθως δημοσιογράφοι ήταν- ό,τι υπάρχουμε κι εμείς εδώ! Ήταν η μοναδική εξυπνάδα που μπορούσαμε να κάνουμε ως μέσο προβολής του εαυτού μας. Πόσο αφελές και παιδικό ακούγεται τη σημερινή εποχή...

Συνυπήρξαμε ακόμη σε ένα τηλεοπτικό αφιέρωμα για την Ημέρα της Γυναίκας, το ΄86 πρέπει να' τανε! Για την εκπομπή αυτή είχαμε δουλέψει η Μαρία Δημητριάδη, η Φλέρυ Νταντωνάκη, η Αλίκη Καγιαλόγλου, η Νένα Βενετσάνου, η Σαβίνα Γιαννάτου κι εγώ...τη Μαρία και τη Φλέρυ, τις είχε συνοδεύσει στο πιάνο ένα νέο παιδί τότε, ο Στέφανος Κορκολής, ενώ τη Σαβίνα ο κιθαρίστας Κώστας Χατζόπουλος. Εγώ είχα πει ένα δικό μου τραγούδι χτυπώντας τα χέρια μου στο ρυθμό των ντραμς...

'Οταν έμαθα ό,τι χώρισε με τον Ανδρέα, είχα την αίσθηση ό,τι θα είναι βαρύ το τίμημα. Δε γινόταν να χωρίσουν δύο τόσο ερωτευμένοι άνθρωποι...

Τα τελευταία χρόνια, πριν ξεσπάσει η ασθένεια της και λίγο μετά, τη συναντούσα στο εστιατόριο της Ελένης Ροδά. Δεν ήθελε να μιλάει γι' αυτό...

Τι λες, ρε Μαρίζα; Μασάμε εμείς;

μου έλεγε...

Την αποχαιρετώ με πραγματική οδύνη και τη φυλάω μέσα μου σαν μια πολύτιμη φίλη, γυναίκα και καλλιτέχνιδα...

(από τηλεφωνική συνομιλία με τη Μαρίζα Κωχ,

Αθήνα 10 Ιανουαρίου 2009)