STREETS OF BERLIN (28/ 4 - 1/ 5)

Τώρα που παρέδωσα την ανταπόκριση μου στην Ελευθεροτυπία από τη συναυλία του Αλκίνοου Ιωαννίδη στο Βερολίνο και άρα ξεπέρασα τον φόβο να είμαι πιο ακριβής εδώ, που κάνω το κέφι μου, παρά στη δουλειά μου, μπορώ επιτέλους να αναρτήσω τούτο το αναλυτικό post, καταγράφοντας τις ομορφιές του τελευταίου τετραήμερου που έζησα με τον οικείο μου ελεύθερο τρόπο γραφής.

Τελικά το Βερολίνο μπορεί να μην ξεπέρασε μέσα μου το πολύ μικρότερο και κουκλίστικο Άμστερνταμ, περπατώντας το όμως επί πολλές ώρες κατάλαβα γιατί θεωρείται πραγματικά ένα τελείως ξεχωριστό κομμάτι της Γερμανίας. Κοινώς, καμία σχέση με τη Βαυαρία που είχα επισκεφτεί στο παρελθόν συγκριτικά με την αρχιτεκτονική, την καίρια θέση που κατέχουν οι τέχνες, τον τρόπο ζωής των ανθρώπων, ακόμη και τη νυχτερινή ζωή. Οι εντυπώσεις αυτές γιγαντώθηκαν κατά την επίσκεψη μου στο Ανατολικό πρώην κομμουνιστικό μπλοκ. Θα τα δούμε λίγο παρακάτω.
Εδώ, στην Alexander Platz (αν θυμάμαι καλά), ανταλλάσσω χειραψία με έναν διακοσμητικό γλυκύτατο κροκόδειλο! Μερικές ώρες αργότερα, όμως, θα αντίκριζα κι έναν αληθινό! Μέρες ηλιόλουστες, καλοκαιρινές, με τους Βερολινέζους και τους ξένους να κυκλοφορούν με βερμούδες και πέδιλα σα να βρίσκονται κατακαλόκαιρο στην Ελλάδα. Τσάμπα ο σκούφος, τα κοτλέ παντελόνια και τα χοντρά φούτερ που πήρα μαζί μου, αν και όσο έπεφτε το βράδυ, τα χρειάστηκα τελικά.

Πέρασα από πολλά δισκάδικα, στα οποία δεν έβρισκες μεγάλη διαφορά από τις τιμές των δικών μας Metropolis. Όταν όμως κοιτούσες τις τοιχοκολλημένες αφίσες με τους καλλιτέχνες που ετοιμάζονται να δώσουν συναυλία, καταλάβαινες και που βρισκόσουν. Απ' το συγκεκριμένο πρώτο δισκοπωλείο, όχι πολύ μακριά απ' το ξενοδοχείο μας, έφυγα με ένα τριπλό cd της Nina Simone. Καμία πρωτοτυπία, εν ολίγοις!
Το μεσημέρι δώσαμε όλοι ραντεβού στον ζωολογικό κήπο του Βερολίνου, τον δεύτερο που διαθέτει η πόλη, μικρότερο και παλαιότερο. Τι αξιαγάπητοι και κοινωνικοί που ήταν οι γορίλες, έτσι μου' ρθε να βουτήξω ένα γοριλάκι και να το πάρω σπίτι μου, στην Ελλάδα! Μετά, σκέφτηκα ότι πρέπει να κρεμάσω σχοινιά στο ταβάνι για να θυμίζει το φυσικό περιβάλλον του, οπότε είπα να αρκεστώ σε καμιά γάτα ή σκύλο!
Αυτή η ελεφαντίνα ψάρευε άμμο με την προβοσκίδα της και την άπλωνε στο ογκωδέστατο σώμα της για να το προφυλάξει απ' τη ζέστη. Μετά ήρθε ο ξαναμμένος αρσενικός ελέφαντας, την πήρε διακριτικά και χάθηκαν από τα μάτια μας!
Επέμενα πολύ να δούμε τα φίδια, τα έντομα και τα αμφίβια, παρ' όλο που ο Αλκίνοος και η υπόλοιπη παρέα προτίμησαν τις πολικές αρκούδες και τους μυρμηγκοφάγους. Τελικά έπεισα τη Λιάνα να με συνοδεύσει στα κρησφύγετα (προς κοινή θέα) των τρομαχτικών αυτών ζώων!
Είμαι σίγουρος πως τούτοι οι δύο πύθωνες που χουζούρευαν αγκαλιασμένοι, πολύ θα ήθελαν να ήμασταν το επόμενο γεύμα τους, κι εγώ κι όλοι οι ενοχλητικοί περίεργοι επισκέπτες με τα φλας των μηχανών τους. Άδικο έχουν τα κακόμοιρα ζωντανά που τα πήραν απ' τις ζούγκλες και τις σαβάνες και τα έκαναν αξιοθέατο;
Να και ο αληθινός κροκόδειλος που έλεγα πριν. Το λυπήθηκα πολύ το συγκεκριμένο ζώο που φαινόταν καθαρά ότι κωλοβάραγε, ολομόναχο, μέσα σε ένα τεχνητό τροπικό περιβάλλον. Τι είναι, ρε φουκαρά, μόνο σου σε άφησαν; τον ρώτησα, μα μόλις άνοιξε τα μάτια του κι έκανε να' ρθει προς το μέρος μου, μην τον είδατε, μην τον απαντήσατε τον bosko!
Κι από τον ζωολογικό κήπο, στο Μουσείο της Κέτε Κόλβιτζ, που αναφέρθηκα εκτενώς σε προηγούμενο post. Ήταν και η μόνη μου επίσκεψη σε μουσείο, αφού γενικώς δεν είμαι φαν. Μία Φρίντα Κάλο θελήσαμε κάποια στιγμή να δούμε, αλλά η ουρά στην είσοδο έφτανε τα διακόσια μέτρα! Όσο για το μουσείο της Περγάμου, με το συμπάθειο, χέστηκα για τη βιβλιοθήκη που φυλάσσεται μέσα του. Η Κόλβιτζ, αντιθέτως, είπαμε, δεν υπήρχε περίπτωση να πάω στην πόλη της και να μη δω από κοντά το σπουδαίο έργο της.
Η παρακολούθηση της πρόβας τζενεράλε του Αλκίνοου με την Camerata Europea μέσα στη Φιλαρμονική του Βερολίνου υπήρξε πραγματική εμπειρία! Συγκινήθηκα πολύ, αφενός με την προβολή της ελληνικής μουσικής στο εξωτερικό και αφετέρου μ' αυτό το μεγάλο άλμα στη σταδιοδρομία του δημοφιλούς καλλιτέχνη. Διότι ο Αλκίνοος είναι Καλλιτέχνης με Κ κεφαλαίο, αν υπολογίσει κανείς τις πρόσφατες κλασικές σπουδές του στην Αγία Πετρούπολη, σε μία χρονική περίοδο της ζωής του που θα μπορούσε απλά κι ανώδυνα να αποταμιεύει και τίποτα περισσότερο. Ποιος γνωρίζει, λόγου χάριν, ότι την ίδια μέρα που επιστρέψαμε στην Αθήνα, ο Αλκίνοος θα εμφανιζόταν στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο, απ' όπου τριακόσια άτομα έμειναν εκτός την τελευταία φορά; Και το σημαντικότερο, ουδέποτε πούλησε ο ίδιος στους εδώ δημοσιογράφους το θέμα των σπουδών του στη Ρωσία.
Η βραδιά της συναυλίας ήταν σκέτος θρίαμβος για τον Αλκίνοο Ιωαννίδη! Το concept Moments of a face περιείχε το πρώτο του συμφωνικό έργο με τίτλο Αθύρ και δύο επιμέρους έργα: Τον Χρόνο του απρόσμενου καιρού, εικοσιμία δηλαδή μουσικές μινιατούρες βασισμένες στην ποίηση του αδερφού του, Λίνου Ιωαννίδη, αλλά και την ενότητα Πέντε τραγούδια με τρεις δικές του συνθέσεις και δύο μεσαιωνικές κυπριακές μπαλάντες! Μπορεί να μην καταλάβαινα τα λόγια των τραγουδιών σας, αλλά είχα πολλά χρόνια να εισπράξω τόσο συναίσθημα από συναυλία κλασικής μουσικής, άκουσα να του λέει μία φιλόμουση Γερμανίδα μετά το τέλος του κονσέρτου! Η Σόνια Θεοδωρίδου έλαμψε με την παρουσία της και τη συμμετοχή της στο τραγούδι Πέρασμα. Εδώ, από την πρόβα με τον Αλκίνοο, μόνο που οι ξένοι μουσικοί της Camerata Europea τούς σταματούσαν κάθε λίγο και λιγάκι, αφού τους ξένισε απίστευτα η χρήση του απαραίτητου και αρκούντως ελληνικού μαντολινομπούζουκου. Ο Γιώργος Καλούδης, ο δεξιοτέχνης της κρητικής λύρας, προσφέρθηκε να διδάξει δυο- τρία πράγματα στους μουσικούς λίγο πριν την έναρξη της συναυλίας.
Εμπειρία, όμως, αποτέλεσε και η επίσκεψη μου στο Τείχος του Βερολίνου. Μιλάμε για την East Side Gallery Berlin, εκεί, όπου κατά μήκος του τείχους, μπορεί κανείς να θαυμάσει εξαίσια έργα εικαστικών καλλιτεχνών απ' όλο τον κόσμο.

Έργα -συνθέσεις με θέμα την ειρήνη, την κατάργηση των κοινωνικών διακρίσεων και την κάθε μορφής καταπίεση.
Επίσης, έργα- ύμνους στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και ελευθερία.
Μου άρεσε ιδιαιτέρως τούτο το έργο του Kani Alavi που λέγεται Menschen an der Mauer.
Τόσο, ώστε θέλησα να ενταχθώ κι εγώ μέσα σ' αυτό με τον δικό μου, ενδεχομένως ανόητο και σίγουρα τουριστικό, τρόπο.
Αυτό πάλι είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έργα, κανονικό σήμα κατατεθέν της Πτώσης του Τείχους του Βερολίνου.
Καλά που είχα και την Αγγελική μαζί μου, διότι θα χανόμουν μόνος μου και θα μ' έβγαζαν οι δρόμοι σε καμιά...Βαρσοβία! Τα αγαπημένα σχέδια από το The Wall των Pink Floyd είναι κι αυτά πλέον αναπόσπαστο μέρος της νεότερης ιστορίας του Τείχους!

Όσο γι' αυτήν την καγκελόπορτα, παρ' όλο που μετά βίας διακρίνεται μέσα στην όλη εικαστική μαγεία, φυσικά επρόκειτο για το πέρασμα από τον δυτικό στον ανατολικό κόσμο ή το αντίστροφο!
Δε χρειάστηκε εμείς να περάσουμε την πόρτα αυτή, αφού λίγα μέτρα παραπέρα μας περίμενε ένα καφέ ανοιχτό για τους τουρίστες, τους επισκέπτες ή και τους ιστορικούς μελετητές. Ο ποταμός Spree που έσκιζε μέχρι πρότινος στα δύο το Βερολίνο μού θύμισε το Μετέωρο βήμα του πελαργού του Θόδωρου Αγγελόπουλου.
Κτίρια μουντά και επιβλητικά, συμφώνως με το κομμουνιστικό σοβιετικό μοντέλο.
Ζωντάνεψαν ξαφνικά στα μάτια μας Οι ζωές των άλλων και το Goodbye Lenin με έναν εξίσου καλειδοσκοπικό- κινηματογραφικό τρόπο!

Φτάνοντας στα βάθη του Ανατολικού Βερολίνου, συναντήσαμε μακριμάλληδες καλλιτέχνες με μπουκάλια μπίρας αραγμένους γύρω από την Rosa Louxembourg Platz και βιβλιοπωλεία με κόκκινα γαρίφαλα στις εισόδους τους και με τις φάτσες του Μάο, του Μαρξ και του Λένιν στα εξώφυλλα των βιβλίων τους! Γραφικότητες, θα έλεγε κανείς, εγώ πάντως την καταβρήκα, πιο πολύ κι απ' το γκλαμουράτο, έστω αρτίστικο, δυτικό Βερολίνο. Σε ένα απ' αυτά τα βιβλιοπωλεία, μάλιστα, μπήκα για το γούστον της υπόθεσης και βγήκα με μια αγκαλιά πάμφθηνα βινύλια: το διπλό Canto General του Θεοδωράκη (γνωστό τοις πάσι ότι κάνει θραύση ο Μίκης στη Γερμανία!), ένα κύκλο ηχογραφημένων απαγγελιών στον Brecht από τη σπουδαία Gisela May και μια συλλογή τραγουδιών κάποιου άγνωστου αναρχοροκά Γερμανού ονόματι Lerryn (ενδεικτικοί τίτλοι, Fur Victor Jara, Resolution/ Paris Mai 1871 και δε συμμαζεύεται)! Ήμουν σίγουρος πως θα έβρισκα σπάνιους δίσκους μέσα στα βιβλιοπωλεία του Ανατολικού Βερολίνου, κάτι που μου είχε ξανασυμβεί στις πρώην Γιουγκοσλαβία και Τσεχοσλοβακία, όπως και την Πολωνία του 1995- 96!
Εδώ πάλι μας τα χάλασαν οι φίλτατοι Ανατολικοβερολινέζοι! Αν είναι, παιδιά, να υποδέχεστε τους A- HA και τη Whitney Houston εν έτει 2010, καλύτερα να σας είχαν ακόμη μαντρωμένους και να τη βγάζατε με κάναν Βολφ Μπίρμαν, που και πάλι πολύ αμφιβάλλω, μια και ο Γερμανός Dylan θα ήταν σίγουρα λογοκριμένος κι αυτός!
Πίσω πάλι, στη συναυλία του Αλκίνοου, για να μην ξεχνάμε δηλαδή και πως προέκυψε αυτό το ταξίδι, η Αγγελική και η Λιάνα στην αγκαλιά του περιχαρή Λίνου Ιωαννίδη μέσα στο ασανσέρ του κτιρίου της Φιλαρμονικής.
Ένα αναμνηστικό ντοκουμέντο από το κοινό καμαρίνι των αδερφών Ιωαννίδη και του Γιώργου Καλούδη. Δεν είναι μικρό πράγμα να παίζεις στο music hall με την αρτιότερη ακουστική, όχι μόνο στο Βερολίνο ή πανευρωπαϊκώς, αλλά και παγκοσμίως!
Στην πρόβα τζενεράλε για μιαν ακόμη φορά ο Αλκίνοος χρησιμοποιεί το υπερμεγέθες αναγεννησιακό πνευστό στα κυπριακά παραδοσιακά τραγούδια.
Όλα τα λεφτά ήταν το τραπέζι που μας έκανε η κυπριακή πρεσβεία στη Γερμανία μετά το τέλος της συναυλίας. Ο γιος- απ' ότι μάθαμε- του ιδιοκτήτη της ελληνικής ταβέρνας τραγουδά με τη συνοδεία μίας άλλης τραγουδίστριας, απροσδιόριστων μουσικών καταβολών, το Ραγίζει απόψε η καρδιά του Νίκου Παπάζογλου!
Ο απόλυτος σουρεαλισμός με Έλληνες νεολαίους που ομιλούν σπαστά ελληνικά να χοροπηδάνε στο ρυθμό του Ζορμπά και να μερακλώνουν με το Πεπρωμένο διά στόματος Γιώργου Νταλάρα! Αχ, η ξενιτιά το χαίρεται κλπ. κλπ.
Στον τοίχο του μαγαζιού οι αφίσες συναυλιών του Μάλαμα και της Κανά μαρτυρούν αν μη τι άλλο τη στήριξη του Έλληνα ταβερνιάρη στο καλό ελληνικό τραγούδι! Καθόλου παράξενο, αφού εικάζεται πως ο 80χρονος κυρ- Κώστας διατέλεσε προσωπικός φίλος του Άντονι Κουήν, του Μπρούνο Γκανζ και του Μίκη Θεοδωράκη, ενώ το μαγαζί του κάποτε ήταν στέκι των Ελλήνων εξόριστων διανοουμένων του αντιδικτατορικού αγώνα!
Για όλους αυτούς τους λόγους λέγαμε με τον Αλκίνοο ότι πολύ το γουστάρουμε το συγκεκριμένο φαγάδικο, καθόλου in βέβαια για τους περισσότερους. Η Λιάνα με τον Αλκίνοο εμφανώς κουρασμένοι, η πρώτη από τον ολοήμερο ποδαρόδρομο και ο δεύτερος από το στρες της συναυλίας που έλαβε τέλος με το αίσθημα της δικαίωσης στην κορύφωση του!

Για να κάνουμε και μια μικρή διαφήμιση του αμετανόητου γλεντζέ κομμουνιστή κυρ- Κώστα, όσοι πάτε στο Βερολίνο, περάστε από την ταβέρνα του που λέγεται Terzo Mondo, σερβίρει κεφτέδες του...ποδαριού και όχι μόνο, ενώ στη μαρκίζα του αναγράφεται η φράση Anarchie der Mitte (Mitte εστί η Μέση, η περιοχή δηλαδή μεταξύ Δυτικού και Ανατολικού Βερολίνου)! Την επόμενη, παρ' όλο τον πονοκέφαλο από τις μαύρες μπίρες και τα κρασιά του κυρ- Κώστα, το πάθος μου για τα βινύλια δεν είχε καταλαγιάσει. Ξαναπήρα λοιπόν τους δρόμους και συνειδητοποίησα ότι η περιοχή που μέναμε ήταν ένα λεπτό απόσταση από τη Bulowstrasse, μία από τις πιο gay friendly συνοικίες του Βερολίνου. Ώρα είναι, σκέφτηκα, να σκάσει από πουθενά ο Mick Jagger ως τραβεστί- χαφιές των Ναζί και να μου τραγουδήσει την κομματάρα του Philip Glass από το Bent!Κρίμα, πάντως, που εκεί κοντά μας δεν έγιναν επεισόδια για τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς. Τι ωραιότερο απ' το να βρεθείς στη Γερμανία, να ενωθείς με γκέι, στρέιτ, φρικιά, φοιτητές, εργάτες και άνεργους και να πετάμε όλοι μαζί πέτρες, μπουκάλια και λοιπά αντικείμενα στα τομάρια τους σκίνχεντς!
Προσωπικά, δε συνάντησα ούτε έναν σκίνχεντ κι ας μου λείπονταν καλύτερα! Βρήκα όμως αυτό το δισκάδικο, το rocksteady, που έγινε ο παράδεισος μου!

Που με έχανες, που με έβρισκες, στο υπόγειο του θα ήμουν! Τα έχωσα κανονικά σε μία κούτα με τέσσερα βινύλια της Joan Baez, ένα σπάνιο 45άρι της Melanie, ένα best των ABBA, αλλά και Mireille Mathieu, The Sands Family και πολλά ακόμη συλλεκτικά κομμάτια, για τα οποία ο Αλκίνοος σχολίασε ότι είμαι η τελευταία λέξη της μόδας κι έπεσε χοντρό γέλιο! Αυτά συνέβησαν με λίγα λόγια στο Βερολίνο. Εύχομαι να το επισκεφτώ ξανά μια κάποια στιγμή και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Η ανταπόκριση μου για την Ελευθεροτυπία θα δημοσιευθεί σε ένα από τα φύλλα των τριών επόμενων ημερών. Τέλος, γι' αυτούς που ρωτούν, ενημερώνω ότι η συναυλία Moments of a face του Αλκίνοου Ιωαννίδη θα επαναληφθεί το προσεχές φθινόπωρο στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, όπου και κατά 90% θα ηχογραφηθεί για να κυκλοφορήσει σε cd!