βιβλία - βιβλία - βιβλία

Τον καιρό αυτό διαβάζω τρία καινούργια βιβλία, προερχόμενα από διαφορετικά λογοτεχνικά είδη, για τα οποία αξίζει πιστεύω να κάνω μία παρουσίαση: Αναφέρομαι στα αφηγήματα της Έλενας Φάκου υπό τον γενικό τίτλο Kink Motel (εκδόσεις CaptainBook.gr), στην ποιητική συλλογή Δεν θυμάμαι, ξέχασα (εκδόσεις Πανοπτικόν) του Άγγελου Ευθυμιάδη και στο θεατρικό Για την Ελένη (εκδόσεις Σοκόλη) του Μάνου Καρατζογιάννη. Την Φάκου τη γνώριζα ως συντάκτρια της διαδικτυακής popaganda και μάλιστα είχε πάρει συνέντευξη από την Εύα Κουμαριανού για το έργο Την λένε Εύα. Τον Ευθυμιάδη, αν και φίλοι στο facebook, δεν τον ήξερα καθόλου ώσπου ο ίδιος πέρασε από το ξενοδοχείο μου, πρόσφατα που βρέθηκα στη Θεσσαλονίκη, για να μου αφήσει την ποιητική συλλογή του. Είχε προηγηθεί φυσικά η γνώμη του συντοπίτη του, Τέλλου Φίλη, που μου είχε μιλήσει με τα θερμότερα λόγια για την ποίηση του. Τέλος, με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Καρατζογιάννη είμαστε φίλοι εδώ και χρόνια, τρέχοντας ο ένας στις δουλειές του άλλου ως δείγμα αλληλοεκτίμησης και...support. Ας πιάσουμε καταρχάς το Kink Motel, το βιβλίο της Φάκου: Εύστοχος ο τίτλος! Και παιγνιώδης θα πρόσθετα, εφόσον αν λεγόταν Kinky Motel ενδεχομένως να χανόταν το μυστήριο! Διότι αυτό που κυριαρχεί στα αφηγήματα της Φάκου και στα παθήματα της ηρωίδας της είναι το στοιχείο του λεγόμενου Kinky, υπό την έννοια όμως της απόλυτης απενοχοποίησης του σεξ, του εμπορευματοποιημένου κιόλας, καθώς και των ανθρώπινων παθών - αδυναμιών πάντα εν ώρα σεξ. Τίποτα δε με σόκαρε στις ιστορίες του βιβλίου, ούτε και τα πιο περίεργα βίτσια των πελατών του μπουρδέλου στο Άμστερνταμ, όπου υποτίθεται ότι εργάζεται η νεαρή ηρωίδα Αλίκη. Δηλαδή, να το πω κι αλλιώς, ένα χρόνο τώρα στενής παρέας με την Κουμαριανού, φαντάζεται κανείς τι θα έχουν ακούσει τα αυτάκια μου για πληρωμένο σεξ και ιστορίες της νύχτας και της πιάτσας. Ωστόσο, σκοπός της Φάκου δεν είναι να σοκάρει. Κάθε άλλο, θα έλεγα. Από τις 20 σύντομες ιστορίες του Kink Motel, παρελαύνουν ένα σωρό περιθωριακοί τύποι με την Αλίκη κάπου να συμμετέχει, αλλά κάπου και να κρατάει αποστάσεις ασφαλείας. Σε διαφορετική περίπτωση, δε θα είχαμε λογοτεχνία, αλλά πιασάρικο πικάντικο ρεπορτάζ. Εδώ τα πάντα θυμίζουν παιδικές ιστορίες αυστηρώς ακατάλληλες για παιδιά με τη συγγραφέα να αγαπάει τόσο την ηρωίδα της, όσο και το λούμπεν προλεταριάτο: Μεταξύ άλλων, έναν μοναχικό ηλικιωμένο, μία έγχρωμη τρανς, μία μικροσκοπική κοπρολάγνα Γιαπωνέζα, ένα υποτακτικό αγόρι, έναν άλλο ηλικιωμένο που περιμένει το θάνατο του, έναν άστεγο, ένα νταβατζή, έναν αλμπίνο με αλφισμό και πελάτες ουρολάγνους. Ξεχώρισα την ιστορία με τίτλο Ο Νάνος: Την αγαπώ, γιατί όταν την αγκαλιάζω, μπορώ κι ακούω την καρδιά της...γράφει το σημείωμα που αφήνει ο νάνος πελάτης του πορνείου στην Αλίκη μαζί με το προσκλητήριο του γάμου του με μία κοπέλα νάνο! Εν κατακλείδι, το βιβλίο της Έλενας Φάκου είναι μια συλλογή τολμηρών παραμυθιών γύρω από τις εναλλακτικές σεξουαλικές συμπεριφορές και το σεβασμό στη διαφορετικότητα. Μια σειρά ευφάνταστων αφηγημάτων που προσπαθούν να κατανοήσουν και εν τέλει να αγκαλιάσουν την ανθρώπινη φύση. Το ακριβώς αντίθετο δηλαδή από τη χριστιανική θρησκεία, αν κι αυτό δεν είναι της παρούσης.

Το βιβλίο Δεν θυμάμαι, ξέχασα (εξαιρετικός τίτλος) είναι η πρώτη ποιητική συλλογή του 30χρονου Θεσσαλονικιού ποιητή Άγγελου Ευθυμιάδη. Το πρώτο κιόλας ποίημα είναι κανονικοί στίχοι, έτοιμοι να μελοποιηθούν από τον Θανάση Παπακωνσταντίνου ή τον Γιάννη Αγγελάκα. Δεν αναφέρω τυχαία τα ονόματα αυτά, καθώς ένα ροκ πεισιθανάτιο πνεύμα είναι διάχυτο στη γραφή του Ευθυμιάδη, όπως λόγου χάριν συμβαίνει με τη μεγάλη ποιητική σύνθεση Γι' αυτό σου λέω. Πρόσεχε τον..., η οποία με παρέπεμψε στους απολογισμούς ζωής της Κατερίνας Γώγου στα ποιήματα της. Κατά βάση, η ποίηση του Ευθυμιάδη είναι πεζογραφική και υπερευαίσθητη. Αν κάτι τον απασχολεί είναι διαρκώς η μνήμη, μια μνήμη που πέρασε, πόνεσε κι ακόμη πονάει σε συνάρτηση με τις μονίμως δοκιμαζόμενες ανθρώπινες σχέσεις και την ουσιαστική ματαιότητα των πάντων γύρω του/μας. Κι εκεί, προς το τέλος του βιβλίου, τέσσερα - πέντε ποιήματα - βινιέτες να φανερώνουν πως η ποίηση είναι για τον Ευθυμιάδη εντελώς ψυχοχειρουργική, ψυχαναλυτική και ενδεχομένως ψυχοθεραπευτική. Αυτός θα ξέρει καλύτερα, εγώ απλά παραθέτω δύο απ' αυτά τα μικρά μεγάλα ποιήματα: Δεν κινδυνεύω στα βαθιά, πνίγομαι με ευκολία και στα ρηχά...Συγγενεύουμε καλέ μου άνθρωπε και δεν αγαπιόμαστε κι εγώ όπως κι εσύ δε το αντέχουμε αυτό. Ανακαλύψτε, λοιπόν, αυτόν τον καινούργιο ποιητή από τη συμπρωτεύουσα!

Στο θεατρικό έργο του, Για την Ελένη, που πρωτοπαρουσιάστηκε τον περασμένο Απρίλιο από την Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου και που πολύ πρόσφατα εκδόθηκε σε βιβλίο, ο Μάνος Καρατζογιάννης αντλεί την έμπνευση του από τα έργα και τις ημέρες της ηθοποιού Ελένης Παπαδάκη. Από την τραγική ιστορία της επίσης, εφόσον ως γνωστόν η σπουδαία ηθοποιός και αντισυμβατική - για τα μέτρα της εποχής της - προσωπικότητα, εκτελέστηκε στα Δεκεμβριανά από την Εθνική Πολιτοφυλακή, στις 21 Δεκεμβρίου του 1944. Στο εξώφυλλο του βιβλίου βλέπουμε την εξαιρετική ηθοποιό Μαρία Κίτσου, η οποία ενσάρκωσε την Ελένη Παπαδάκη, ενώ στα credits του θεατρικού, που συνοδεύουν την έκδοση, βλέπουμε και το όνομα του ηθοποιού Σπύρου Κυριαζόπουλου στο ρόλο του νεαρού εκτελεστή της. Δεν έχει νόημα να γράψω οποιαδήποτε κριτική στο έργο του Καρατζογιάννη, τη στιγμή που δεν αξιώθηκα να δω την παράσταση (θα παίζεται για λίγο καιρό ακόμη στο θέατρο TempusVerum - Εν Αθήναις). Αυτό που μπορώ όμως να πω, κρατώντας στα χέρια μου το βιβλίο του, είναι πως δεν πρόκειται για ένα απλό θεατρικό πλούσιο πρόγραμμα, αλλά για μία απόλυτα λογοτεχνική έκδοση με το εισαγωγικό κείμενο του Άκη Δήμου, ένα απόσπασμα από τη Μεγάλη Ελεγεία για τον Τζων Ντον του Μπρόντσκι, το έργο καθ'αυτό, το σημείωμα του σκηνοθέτη - συγγραφέα, καθώς και τα βιογραφικά όλων των συντελεστών της παράστασης. Σίγουρα θα επανέλθω έχοντας δει πια το Για την Ελένη στο θέατρο!