Έξι προτεινόμενοι ελληνικοί δίσκοι που κυκλοφόρησαν μεσ' στο 2016

ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΙΡΚΑΣ - ΜΥΡΤΩ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

ΜΑΖΙ ΤΟ ΧΕΙΜΩΝΑ

FEELGOOD

Τον Κώστα Τσίρκα τον γνωρίσαμε από τη Μικρή Άρκτο ως τον συνθέτη, επίσης, του πρώτου μεγάλου δίσκου της Νατάσσας Μποφίλιου (''Εκατό μικρές ανάσες'', 2004). Τη Μυρτώ Βασιλείου δεν τη γνώριζα,  αλλά είναι προς τιμήν της Μποφίλιου που την πρότεινε στον πρώτο της συνθέτη για να κάνει το comeback του με μία καινούργια φωνή. Έτσι δηλαδή πληροφορούμαστε από το ένθετο της έκδοσης. Και κάπου εκεί μπήκαν στο project ο Ηλίας Βαμβακούσης στις ενορχηστρώσεις, ο μουσικός Φοίβος Κουντουράκης, ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος, η Αργυρώ Βοντζαλίδου και ο Γιάννης Γιαννακόπουλος στα στιχουργήματα, καθώς και άλλοι φίλοι τους. Καταρχάς είναι περίεργο να απέχει ο Τσίρκας τόσα χρόνια από τη δισκογραφία. Θεωρώ πως αν ήταν εν ενεργεία, ενδεχομένως το τοπίο του λεγόμενου έντεχνου τραγουδιού να ήταν διαφορετικό την τελευταία δεκαετία. Πρόκειται για έναν ταλαντούχο δημιουργό που δεν διακατέχεται από κανένα άγχος για ''σουξέ''. Η Βασιλείου, πάλι, διαθέτει μια σχεδόν εφηβική φωνή, εκφραστική, ''στρογγυλεμένη'' και δουλεμένη. Αυτό είναι και το βασικό χαρακτηριστικό του δίσκου τους: Η νεανική φρεσκάδα κι αυτή η lounge διάθεση που τη συναντάς απρόσμενα σε ραδιοφωνικά ακούσματα, τα οποία σου φτιάχνουν τη διάθεση και ''κολλάς''. Δε λένε τίποτα σπουδαίο ή, σωστότερα, σπουδαιοφανές τα τραγούδια τους: Τη σχέση ενός ζευγαριού εξετάζουν με τα φιλιά, τις απρόοπτες συναντήσεις, το χωρισμό, τις δηλώσεις αγάπης και όλα αυτά τα ωραία, μα και χιλιοειπωμένα. Ίσως μία στιχουργική πρωτοτυπία να έχουμε στα τραγούδια ''Λουξεμβούργο'' (στίχοι Κώστα Τσίρκα), εφόσον συναντάμε τη συγκινητική καταδηλωτική κατάληξη εκ μέρους του δημιουργού: Που ζει κανείς καλύτερα; Εκεί που ζεις κι εσύ...Και στο ''Λαμπραντόρ'' (στίχοι Γεράσιμου Ευαγγελάτου), όπου η ''ηρωίδα'' μας λέει: Προτιμώ τα σκυλιά, απ' τους ανθρώπους που φεύγουν. Μία ποιητική απόχρωση υπάρχει ακόμη στο εξόδιο τραγούδι, τα ''Χαμένα κομμάτια'' (στίχοι Γιάννη Γιαννακόπουλου) - τα πράγματα ειπώνονται κάπως πιο σύνθετα και όχι τόσο απλά και εύληπτα σαν τα υπόλοιπα του άλμπουμ. Στο μουσικό μέρος, τώρα, τα τραγούδια στο μεγαλύτερο μέρος τους είναι κιθαροκεντρικές ρυθμικές μπαλάντες με ραδιοφωνικό air play, ειδικά οι ''Ατέλειωτες μέρες'' (στίχοι Γ. Ευαγγελάτου) και το ομότιτλο του δίσκου (στίχοι Α. Βοντζαλίδου). Πιστεύω, ωστόσο, πως ευτύχησαν απ' την άποψη της ενορχήστρωσης, όπως λόγου χάριν στο κομμάτι ''Η χώρα μου'', που αν και δεν άπτεται μίας ethnic - να την πω - στιχουργικής θεματικής, το ούτι δίνει μία αίσθηση προς την καθ'ημάς Ανατολή. Κι ακόμη, έγχορδα και πνευστά μαζί με τα πολλά όργανα που έπαιξε ο ίδιος ο Βαμβακούσης, συστήνουν ένα ηχητικό σύμπαν όλο ηδύτητα. Το ''Μαζί το χειμώνα'' δεν κομίζει καμία πρωτοπορία, αλλά είναι ένα συμπαθέστατο δείγμα σύγχρονου pop ελληνικού τραγουδιού που σίγουρα θα ακουστεί από τα περισσότερα ραδιόφωνα. 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΓΙΑΛΙΚΟΣ - ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΗΣ - ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΤΑΓΚΟΥΛΗ

ΤΟ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ

Το ''Κρύσταλλο του κόσμου'' είναι η τρίτη έξοδος στη δισκογραφία του καλού συνθέτη Γιώργου Καγιαλίκου, από κοινού με τον ποιητή Γιάννη Ευθυμιάδη και την ερμηνεύτρια Βικτωρία Ταγκούλη. Δέκα τραγούδια για δέκα αντίστοιχες Γυναίκες, από την Αρετούσα και την Ελένη μέχρι τη Φαίδρα και την Ιφιγένεια, δέκα μύθοι γυναικών εν ολίγοις, σχεδιασμένοι με λυρισμό και ευαισθησία από τον ποιητή. Από μουσικής άποψης, θεωρώ ότι είναι η πλέον μελωδική εργασία του Καγιαλίκου που ακούγεται σαν ένας αδιάσπαστος κύκλος τραγουδιών με μία λόγια ενορχήστρωση, στην οποία κυριαρχούν το μαντολίνο της Βιβής Γκέκα, το βιολί του Διονύση Βερβιτσιώτη, το κλαρινέτο και το φλάουτο του Μαρίνου Γαλατσινού, η τρομπέτα του Γιάννη Καραμπέτσου (ειδικά στο ''Βαλς της Γοργόνας''), το μπάσο του Γιώργου Βεντουρή και η κιθάρα του Γιώργου Μπεχλιβάνογλου. Στα κομμάτια του Καγιαλίκου συναντάμε ψήγματα από την ''Αθανασία'' του Χατζιδάκι και το ''Τραγούδι της λίμνης'' της Καραΐνδρου, ακόμη και από εκείνους τους καλαίσθητους δίσκους των Χάνομαι Γιατί Ρεμβάζω στα μέσα των 80s. Λογικό, αυτές είναι οι καταβολές και τα ακούσματα του, εξ ου και όπως έχω γράψει παλαιότερα για την περίπτωση του, μοιάζει να πιάνει το νήμα από κει που το άφησαν οι μεγάλοι συνθέτες του όχι και τόσο μακρινού παρελθόντος. Προσωπικά, θεωρώ ότι χρειαζόμαστε τέτοιους νεότερους δημιουργούς, σαν τον Καγιαλίκο ή και τον Δημήτρη Μαραμή, που δεν διακατέχονται από το άγχος των πωλήσεων και των ραδιοφωνικών μεταδόσεων. Κάνουν αυτό που ξέρουν καλά και βαδίζουν σε ένα μάλλον μοναχικό δρόμο, αλλά εκεί ακριβώς έγκειται η αξία τους. Εν προκειμένω τώρα, το ότι ''Το κρύσταλλο του κόσμου'' ακούγεται τόσο συμπαγές ως project, οφείλεται σίγουρα στη συνύπαρξη αποκλειστικά τριών δημιουργών, του συνθέτη, του στιχουργού - ποιητή και της ερμηνεύτριας. Άφησα για το τέλος τη Βικτωρία Ταγκούλη. Φωνή ασκημένη με το προσόν να μην υποσκελίζει η τεχνική το συναίσθημα της. Η Ταγκούλη δεν τραγουδάει για να κάνει επίδειξη των δυνατοτήτων της, αλλά για να υπηρετήσει αρχικά τους στίχους, απόλυτα προσαρμοσμένη στις μελωδίες του συνθέτη. Ακούστε την, λόγου χάριν, πως ερμηνεύει ''Του έρωτα τα μάγια'', από τα πλέον ''παιχνιδιάρικα'' κομμάτια του άλμπουμ, αλλά και την εξόδιο ''Ενέδρα'' που σχεδόν απαγγέλλει στην έναρξη της. Αν αυτό, λοιπόν, είναι το νέο έντεχνο τραγούδι, του Καγιαλίκου, του Ευθυμιάδη και της Ταγκούλη, οφείλουμε να είμαστε ευτυχείς και να σταματήσουμε να το υποτιμάμε σαν ορολογία τουλάχιστον.

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ - ΕΛΕΝΗ ΒΙΤΑΛΗ

ΣΗΚΩ ΨΥΧΗ ΜΟΥ ΔΩΣΕ ΡΕΥΜΑ - ΖΩΝΤΑΝΟΙ ΣΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ

FEELGOOD

Γι' αυτό τώρα τι να γράψεις; Ο Διονύσης Σαββόπουλος συνεργάστηκε live με την Ελένη Βιτάλη στο Κύτταρο της οδού Ηπείρου και το αποτέλεσμα της συνεργασίας τους ηχογραφήθηκε και κυκλοφόρησε σε διπλό CD. Αγαπημένοι και οι δύο, λατρεμένοι! Για την καλλιτεχνική σχέση Σαββόπουλου - Βιτάλη είχα πρωτογράψει στην ηλεκτρονική LIFO (εδώ το άρθρο μου: http://www.lifo.gr/articles/music_articles/85472), δεν είχα καταφέρει ωστόσο να τους δω επί σκηνής. Η έκδοση αυτή, λοιπόν, με αποζημιώνει 100%: Όλα τα μεγάλα τραγούδια του Σαββόπουλου, από τη ''Συννεφούλα'' και το ''Σαν τον Καραγκιόζη'' μέχρι ''Τα κορίτσια που πηγαίνουν δυο - δυο'' και τον ''Μπάλλο'' που ακούγεται σε μια βερσιόν δεκαπεντέμισι λεπτών μαζί με τραγούδια των Τσιτσάνη, Τσακνή, Ρασούλη - Βαγιόπουλου, Σπανουδάκη κ.α. που σφράγισε η Ελένη Βιτάλη. Είναι έτσι σπαρμένο το ρεπερτόριο στα δύο CDs - και στις συναυλίες, υποθέτω - που απ' τη μια ακούγεται σαν ένα νέο best του Σαββόπουλου κι απ' την άλλη σαν ένα οδοιπορικό σε όλο το φάσμα του ελληνικού τραγουδιού, εφόσον, πέραν των προαναφερόμενων δημιουργών, υπάρχουν παραδοσιακά και παλιά λαϊκά κομμάτια επίσης. Ωραίες ενορχηστρώσεις, τα απαραίτητα χειροκροτήματα και οι επευφημίες του κοινού, ικανά να αποτυπώσουν το συναυλιακό κλίμα, αλλά και μία προσωπική απορία, η οποία εμπεριέχει μόνο θαυμασμό: Τι άλλο θα σκεφτεί ο Νιόνιος, ο οποίος έκλεισε ήδη τα 72, για να ανακυκλώσει το παλιό αριστουργηματικό υλικό του; Πραγματικά τού βγάζω το καπέλο κι εδώ άλλωστε μιλάμε για την πρώτη συνεύρεση του επί σκηνής με την κορυφαία Ελληνίδα λαϊκή - και όχι μόνο - τραγουδίστρια! Άξιοι αμφότεροι!

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΚΑΛΠΑΚΗΣ

Ο,ΤΙ ΜΑΣ ΑΝΗΚΕΙ

MLK

Το ''Ότι μας ανήκει'' είναι η πρώτη έξοδος στη δισκογραφία του νέου ερμηνευτή Νίκου Καρακαλπάκη με οχτώ τραγούδια όλα κι όλα - να κι ένα CD που δίνει την ευκαιρία στον ακροατή να ''χωνέψει'' το ρεπερτόριο του, ακούγοντας το από το πρώτο ως το τελευταίο track! Και τι τραγούδια, όμως! Από τη συγκλονιστική ''Λιλήθ'' της Νένας Βενετσάνου και την ''Καληνύχτα'' των Γιάννη Σπανού - Λίνας Νικολακοπούλου έως ''Τα δαγκωμένα μήλα'' των Λίνου Κόκοτου - Μαρίας Παπαδάκη (είναι το κομμάτι, το οποίο φανερώνει περισσότερο την ερμηνευτική δεινότητα του Καρακαλπάκη), ''Το τριαντάφυλλο'' της Πηγής Λυκούδη σε ποίηση Νικηφόρου Βρεττάκου και το ''Πεφταστέρι'' που γνωρίσαμε από τα ''Εννέα κρυμμένα τραγούδια'' του Γιώργου Καγιαλίκου. Πραγματικά ο ορισμός του έντεχνου ελληνικού τραγουδιού είναι η συγκεκριμένη δουλειά, η οποία χρωστά πολλά στις ενορχηστρώσεις της συνθέτριας Αρετής Κοκκίνου με τη συνύπαρξη λόγιων και παραδοσιακών οργάνων, όπως το ακορντεόν μπαγιάν του Ηρακλή Βαβάτσικα με το λαούτο του Αλέξανδρου Καψοκαβάδη και το τσέλο του Σταύρου Παργινού με τις λύρες του Λευτέρη Ανδριώτη και το νέι του Απόστολου Μαλλιά. Ο Καρακαλπάκης, τέλος, είχε την τύχη στο δισκογραφικό ντεμπούτο του να τον εμπιστευτούν κορυφαίοι Έλληνες δημιουργοί και, κατά τη γνώμη μου, να τους βγάλει ''ασπροπρόσωπους''. Ας του ευχηθούμε, λοιπόν, καλή συνέχεια, καθώς το στοίχημα της λεγόμενης αισθητικής σε ότι κάνει είναι ήδη κερδισμένο!

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΠΟΛΥΖΟΣ - ΜΑΡΙΑ ΚΡΑΣΟΠΟΥΛΟΥ

ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ

ΜΙΚΡΟΣ ΗΡΩΣ/ MLK

Ο Γρηγόρης Πολύζος είναι άλλη μία ιδιαίτερη περίπτωση σύγχρονου τραγουδοποιού που τον έχουν ερμηνεύσει σημαντικοί τραγουδιστές στις προηγούμενες δουλειές του. Οι ''Αποστάσεις'', που τις δούλευε τα τελευταία δύο χρόνια, μας συσήνουν μια νέα ερμηνεύτρια, τη Μαρία Κρασοπούλου, με τη συμμετοχή σε ένα τραγούδι του Κώστα Μακεδόνα. Βασισμένος σε στίχους του Πόλυ Κυριάκου, της Αυγής Βυθούλκα και της Κρασοπούλου, που αποτελούν ως επί το πλείστον ολοκληρωμένες μικρές ιστορίες - ομολογώ πως με εντυπωσίασαν οι στίχοι της Βυθούλκα σε κομμάτια σαν οι ''Νέοι κανόνες'' και το εξόδιο ''Αριστερόστροφα - Δεξιόστροφα'' - ο Πολύζος έφτιαξε ηλεκτρικές μπαλάντες που φλερτάρουν έως και με το blues (''Δωμάτιο πανικού'' με τη φυσαρμόνικα του Χρήστου Πολύδωρου), εκεί που κατάφερε να αποσπάσει από τον Μακεδόνα μία ερμηνεία διαφορετική (''Ότι αγάπησες δεν είναι πια εκεί'', ντουέτο του με την Κρασοπούλου) και τα αμιγώς λαϊκότροπα κομμάτια να είναι τα αμέσως επόμενα (''Νέοι κανόνες'' και ''Χαρακιά''). Ωστόσο, θεωρώ μεγαλύτερο τραγούδι του άλμπουμ, το ''Αριστερόστροφα - Δεξιόστροφα'' που αποδίδει ο ίδιος ο Πολύζος πιάνο - φωνή με μια ερμηνεία εφάμιλλη αυτής του συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλου στο ''Ελλάδα (Λένγκω - Λένγκω)''! Γνώμη μου είναι πως αν ο Πολύζος δεν έμπαινε στη μάλλον συμβατική λογική της κατασκευής καλοενορχηστρωμένων ''έντεχνων'' τραγουδιών (ωραίων μεν, συμβατικών δε) και έφτιαχνε έναν ολόκληρο δίσκο με τραγούδια σαν το τελευταίο, θα έκανε τη διαφορά και με...διαφορά στο τοπίο της σύγχρονης τραγουδοποιίας. Εμένα δηλαδή ως ακροατής τέτοια τραγούδια μου αρέσουν, αλλά πάλι εκφράζω μια ολότελα υποκειμενική άποψη. Άλλωστε, στις ''Αποστάσεις'' έβαλαν το ταλέντο τους σημαντικοί Έλληνες μουσικοί: Μεταξύ άλλων, ο Γιώργος Κοντραφούρης στο hammond organ, ο Πάνος Τόλιος στα τύμπανα, ο Μανώλης Καραντίνης στα λαϊκά όργανα και ο Ηρακλής Βαβάτσικας στο ακορντεόν. Και μόνο πάντως για ένα τραγούδι, μέσα στην πληθώρα των δίσκων που κυκλοφορούν, χαρακτηρίζω τις ''Αποστάσεις'' του Γρηγόρη Πολύζου σαν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα άλμπουμ που βγήκαν μέσα στο 2016. 

ΠΕΤΡΟΣ ΣΑΤΡΑΖΑΝΗΣ - ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΚΑΡΑΤΖΑΣ

ΕΤΣΙ ΚΙ ΑΛΛΙΩΣ

UNIVERSITY STUDIO PRESS

Από τη Θεσσαλονίκη ο νέος συνθέτης Πέτρος Σατραζάνης καταθέτει σε βιβλίο - CD την εργασία του εξ ολοκλήρου σε ποίηση Διονύση Καρατζά. ''Έτσι κι αλλιώς'' ο τίτλος με ένα οργανικό θέμα και έντεκα τραγούδια που αποδίδουν οι ερμηνευτές Παντελής Θεοχαρίδης, Σοφία Αβραμίδου, Αλεξία Χρυσομάλλη, Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος, Ελένη Τζαγκαράκη, Βασίλης Καψάσκης, Ιουλία Σπανού και ο ίδιος ο Σατραζάνης. Αδυνατούσα αρχικώς να δικαιολογήσω κάπου τέτοια πολυσυλλεκτικότητα από τραγουδιστικής άποψης, αν δεν με έπειθαν οι ανάγκες του υλικού καθ'αυτού: Έτσι, η ''Απόφαση'' λόγου χάριν με την, πραγματικά, συγκλονιστική απαγγελία του Κωνσταντίνου Κωνσταντόπουλου (μου θύμισε εκείνες τις απαγγελίες του ηθοποιού Γιώργου Μιχακαλόπουλου στο δίσκο των Βασίλη Παπακωνσταντίνου - Τάσου Λειβαδίτη - Γιώργου Τσαγκάρη) και την ιδιαίτερη ερμηνεία της Ελένης Τζαγκαράκη, δε θα μπορούσε να ''λειτουργήσει'' καλύτερα. Στο ''Έτσι κι αλλιώς'' του Σατραζάνη υπάρχουν απόηχοι από ''Το τραγούδι του νεκρού αδερφού'' κι από τη ''Βεατρίκη στην οδό Μηδέν'' του Μίκη Θεοδωράκη - να κι ένας θεοδωρακικός νέος συνθέτης, λοιπόν, την εποχή που οι πάντες σχεδόν δηλώνουν ''χατζιδακικοί'', υπάρχουν - δεν υπάρχουν τέτοια στοιχεία στη μουσική και τα τραγούδια τους. Συνθέσεις ρωμαλέες και συγχρόνως λυρικές και αισθαντικές, τις οποίες υπηρετεί ένα από τα πιο πολυπρόσωπα cast της ελληνικής δισκογραφίας, αφού στα credits βλέπουμε τα ονόματα είκοσι διαφορετικών μουσικών σε Αθήνα, Λαμία και Θεσσαλονίκη. Κι ένα τραγούδι, βέβαια, που διεκδικεί τη θέση του στα καλύτερα έντεχνα των τελευταίων χρόνων: Το ''Αργά όταν γερνάω'' με τη φωνή του Παντελή Θεοχαρίδη! Μελωδία απλωμένη, σύνθετη, στην οποία ο λόγος του ποιητή αποδίδεται από τη ζεστή εσωστρεφή ερμηνεία του Θεοχαρίδη. 

 

* Σε επόμενο post η παρουσίαση μου στις δισκογραφικές εργασίες των Γιάννη Αγγελάκα, Δημήτρη Βεριώνη, Πασχάλη Τόνιου, Δημήτρη Παπαδημητρίου κ.α.