Παρασκευή-2-Οκτωβρίου-η-α΄-προβολή-των-''Γραμμάτων-στη-Γερμανία''-στις-Νύχτες-Πρεμιέρας

Μπορώ να ανακοινώσω την ημερομηνία και την ώρα της πρώτης προβολής της μικρού μήκους ταινίας ''Γράμματα στη Γερμανία'' στο πλαίσιο του διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας - Νύχτες Πρεμιέρας: Παρασκευή, 2 Οκτωβρίου, 17.00 - 19.00 το απόγευμα, στον ιστορικό κινηματογράφο ΙΝΤΕΑΛ της Πανεπιστημίου. Εκεί θα είμαστε όλοι οι συντελεστές της ταινίας για να παρουσιαστούμε στο κοινό της αίθουσας και ενδεχομένως να ανταλλάξουμε και δυο λόγια μαζί του, αν το τελευταίο προβλέπεται φυσικά. Κυριολεκτικά ζω γι' αυτή τη μέρα από τώρα που ο χρόνος άρχισε να μετράει αντίστροφα. Μετά από τον πιο γαμημένο Αύγουστο της ζωής μου, η πρεμιέρα της νέας, έστω μικρής σε διάρκεια, ταινίας μου, εύχομαι να λειτουργήσει όσο πιο ψυχοθεραπευτικά γίνεται. Για μένα μιλάω πάντα. Ακόμη μία γλυκιά προσμονή, λοιπόν, για την ώρα που η δουλειά σου θα προβάλλεται στη μεγάλη οθόνη για πρώτη φορά μπροστά σε κοινό. Μία γλυκιά προσμονή λέω για τις ανάσες που θα προσπαθώ να πιάσω και το χειροκρότημα που θα το ήθελα δυνατό και παρατεταμένο.Με ιδιαίτερη χαρά πληροφορήθηκα πως η συνθέτρια μας, η Ελένη Καραΐνδρου, θα τιμήσει την προβολή, μια και την ίδια μέρα θα έχει πρόβα στην Εθνική Λυρική Σκηνή, που είναι λίγα μέτρα πιο πέρα από το ΙΝΤΕΑΛ. Θα πρέπει όσοι επιθυμούν να δουν τα ''Γράμματα στη Γερμανία'' στην πρεμιέρα να προμηθευτούν εγκαίρως το εισιτήριο τους, καθώς η ταινία θα προβληθεί μαζί με άλλες πέντε διαγωνιζόμενες μικρού μήκους ταινίες, οπότε η προσέλευση του κόσμου προβλέπεται να είναι πολύ μεγάλη. Ραντεβού στο ΙΝΤΕΑΛ στις 2 Οκτωβρίου, αν και θα τα ξαναπούμε από δω μέχρι τότε! Στο χθεσινό ΠΟΝΤΙΚΙ ART, επίσης, δημοσιεύθηκε σε ολοσέλιδο ένα όμορφο αφιέρωμα στα ''Γράμματα στη Γερμανία'', εν όψει της συμμετοχής τους στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα των Νυχτών Πρεμιέρας.

R.I.P. ΒΟΥΛΑ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗ (1924 ή 1929 - 2015)

Ξύπνησα σήμερα από έναν εφιάλτη: Είδα ό,τι πέθανε μια σπουδαία φίλη μου, ηθοποιός, μεγάλη σε ηλικία. Ταράχτηκα και χάρηκα όταν συνειδητοποίησα ότι επρόκειτο απλά για ένα άσχημο όνειρο. Μπαίνοντας στο διαδίκτυο, όμως, έμαθα για τον θάνατο μιας άλλης μεγάλης ηθοποιού, της Βούλας Ζουμπουλάκη, που δεν είχα την ευκαιρία να γνωρίσω ποτέ, μα που με είχε συγκινήσει πολύ κάποτε η ερμηνεία της στην ''Πέτρα'' του Μάνου Χατζιδάκι. Τι κι αν τραγούδησε επίσης ''Εφτά τραγούδια θα σου πω'' στην κινηματογραφική ''Στέλλα'' του Κακογιάννη - το τραγούδι το καρπώθηκε η Μελίνα ως πιο αλλέγκρα κι εδώ που τα λέμε τής πήγαινε καλύτερα. Η Ζουμπουλάκη, άλλωστε, έβγαζε φλίκταινες όταν την πλησίαζαν και της λέγανε για το ρόλο της ως Αννέτα στη ''Στέλλα''. Στο δικό μου μίνι αφιέρωμα στο LIFO.gr έγραψα για τη Βούλα Ζουμπουλάκη του Μάνου Χατζιδάκι. Καλό Παράδεισο νά'χει. Το διαβάζετε εδώ:

http://www.lifo.gr/team/music/60233

ο-Γιάννης-Μαρκόπουλος-Αθηναίος-της-Εβδομάδας-στην-έντυπη-και-ηλεκτρονική-LIFO

Τόσα χρόνια στο χώρο και συνέντευξη με τον συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο δεν είχα αξιωθεί να κάνω. Να που δόθηκε η ευκαιρία με αφορμή την επικείμενη μεγάλη συναυλία του στο Ηρώδειο, η οποία όμως, δυστυχώς, ακυρώθηκε στο παρά πέντε. Αν ο Μαρκόπουλος νιώθει πίκρα και απογοήτευση, δηλώνω ''μαζί του'' και τον κατανοώ απόλυτα. Για σκέψου να κάνεις πρόβες για ένα δίμηνο με τους μουσικούς σου, τον Νταλάρα και τη Μποφίλιου και να σε ακυρώνουν τελευταία στιγμή. Χοντράδα, το λιγότερο που μπορώ να πω για όποιον κι αν βρίσκεται πίσω απ' αυτή την απόφαση. Η συνέντευξη μας, παρ' όλα αυτά, πήγε περίφημα. Χθες είδα τον Γιώργο Τσάμπρα στο Βεάκειο, στη συναυλία της Αρλέτας, και μου είπε πόσο συμπαθητικός και γλυκός ως άνθρωπος αναδείχτηκε ο Μαρκόπουλος από τη συζήτηση μας. Δε χρειάστηκε εγώ να κάνω κάτι ιδιαίτερο. Πιστεύω πως η συμπάθεια με τον συνθέτη ήταν αμοιβαία, εξ ου και από το πρώτο πεντάλεπτο βρεθήκαμε να μιλάμε με χιούμορ σαν δύο φίλοι χρόνων.

Συν τοις άλλοις, το ''Εντεύθεν'', το τελευταίο έργο σε CD του Μαρκόπουλου, είναι πραγματικά εξαιρετικό - κάτι που επίσης σχολιάσαμε χθες με τον Τσάμπρα. Έτσι, μολονότι η συναυλία του με το ''Χρονικό'' και το ''Εντεύθεν'' ματαιώθηκε, ο Γιάννης Μαρκόπουλος έγινε Αθηναίος της Εβδομάδας στην έντυπη και ηλεκτρονική LIFO. Τον διαβάζετε στο παρακάτω link:

http://www.lifo.gr/team/cityvibe/60202

στης-Αρλέτας-με-τη-Γιώτα-Γιάννα

Η Αρλέτα έπιασε την κιθάρα της και τραγούδησε ''Άνοιξε λίγο το παράθυρο'' από τον ''Ένα Όμηρο'' των Μίκη Θεοδωράκη - Brendan Behan - Βασίλη Ρώτα. Μαγεία! Δίπλα μου η Γιώτα Γιάννα άκουγε εκστασιασμένη. ''Θυμάσαι μήπως την Καλόγρια τη Τσιγγάνα από το Romancero Gitano που εσύ πρωτοτραγούδησες;'' τη ρώτησα. Δεν απάντησε, παρά αρχίσαμε να το τραγουδάμε όλοι μαζί. Έπειτα θυμήθηκε το ''Μερτικό μου απ' τη χαρά'' του Καζαντζίδη που μας το τραγούδησε ως μπαλάντα προς τιμήν της Γιώτας Γιάννα, την οποία θεωρούσε ανέκαθεν ορίτζιναλ λαϊκή ερμηνεύτρια. ''Την επόμενη να φέρεις τη φυσαρμόνικα σου'' της είπε μάλιστα και η Γιώτα συμφώνησε! Λίγο πριν φύγουμε, στην κουβέντα μπλέχτηκαν ο Άκης Πάνου, ο Λάκης Παπαδόπουλος, η Μαριανίνα Κριεζή και τα χρωματιστά χίπικα χρόνια στην Καλών Τεχνών. Ήταν μία επίσκεψη με τη Γιώτα Γιάννα στης Αρλέτας και ένα ζεστό σαββατόβραδο, απ' αυτά που απαλύνουν της ζωής τις δυσκολίες. Νά'ναι πάντα καλά αυτές οι δύο πολύτιμες φίλες και καλλιτέχνιδες!

ο-πατέρας-παντού

Σήμερα έγιναν τα εννιάμερα του πατέρα μου. Ήταν αδύνατο να παραστώ, καθώς τώρα συνέρχομαι από το ψυχολογικό βάρος των τελευταίων ημερών συν το άγχος των γραφειοκρατικών θεμάτων που προέκυψαν μοιραία. Ευτυχώς η μάνα μου που τη ''φοβόμουν'' είναι δυνατή γυναίκα. Στην κηδεία την έβγαλε με λαξοτανίλ που σύστησε και ο γιατρός της. Ήρθε όλο το σόι απ' τη μεριά του πατέρα μου, τα τέσσερα αδέρφια του, θείοι, θείες, ξαδέρφια που είχα να δω τουλάχιστον 25 χρόνια. Κάναμε αξιοπρεπέστατη κηδεία...μας είπαν όλοι, λες και στήσαμε κάποια εκδήλωση που στέφθηκε από επιτυχία. Ακόμη δε μπορώ να το χωνέψω. Πως έγινε αυτό; Πως πήγε τζάμπα ο άνθρωπος δίχως νά'χει πρόβλημα με την υγεία του; Έχω το κινητό του δίπλα μου αυτή την ώρα. Σε λίγο θα σβήσει από μπαταρία, αφού ο φορτιστής δε βρέθηκε. Από το δικό μου κινητό πάλι έσβησα το όνομα του. Προχθές ψάχνοντας κάτι, έπεσα πάνω στον αριθμό του και βούρκωσα. Το ίδιο και χθες στο πανηγύρι του Αγίου Φανουρίου στη Δραπετσώνα. Άφησα τη μάνα μου να προσκυνήσει και κάθισα σ' ένα λαϊκό καφενείο. Το βλέμμα μου συνάντησε το Lidl της Δραπετσώνας, απ' όπου συνήθιζε να ψωνίζει τα τελευταία χρόνια. Χωρίς να πρωτοτυπήσω θα πω ότι νόμισα πως θα τον δω να περιφέρεται ανάμεσα στους προσκυνητές με το καπελάκι του το τζόκεϊ και τις σακούλες στα χέρια. Έγινα κουρέλι. Δεν ξέρω πότε θα το ξεπεράσω εντελώς τέτοιο σοκ. Τόσο το ίδιο το γεγονός του θανάτου, όσο και εκείνο το τηλεφώνημα που μου είπαν ''Τα συλληπητήρια μας, είναι νεκρός''...Δεν είμαι σε θέση να γράψω κάτι άλλο. Θα παραθέσω μόνο ένα ποίημα του Λευτέρη Ξανθόπουλου που με είχε εντυπωσιάσει απ' όταν τό'χα πρωτοδιαβάσει. Λέγεται ''Ο πατέρας παντού'':

Άνοιξε το ντουλάπι της κουζίνας
και βγήκε από μέσα ο πατέρας
κρατούσε δίχτυ με ψώνια
πατάτες μακαρόνια μοσχαρίσιο κιμά
τυριά από τον Ζαφόλια 50 δράμια καφέ˙
σας έφερα να φάτε είπε
ακούμπησε το δίχτυ στο τραπέζι και βγήκε.
Έπειτα ήρθε η μυρωδιά του καπνού από το μπάνιο
από το χολ απ’ το υπνοδωμάτιο από το σαλόνι
απ’ το φωταγωγό από τον κήπο.

δε-γαμιέται-κι-ο-θάνατος

Δεν το πιστεύω πως αύριο θα παραστώ στην κηδεία του πατέρα μου. Ο κύκλος της ζωής, θα μου πεις. Το φυσιολογικό. Να χάνει το παιδί τον γονιό του καθώς περνούν τα χρόνια. Ράγισε η καρδιά μου όταν πήγα στα Μέθανα και παρέλαβα από το λιμεναρχείο τα προσωπικά του αντικείμενα. Πέρασα να δω το μέρος που έχασε τη ζωή του. Ασήμαντο βάθος η θάλασσα, ακόμη και για μένα που σπάνια κολυμπάω. Το έδαφος βραχώδες και όχι αμμώδες. Παραπάτησε, φαίνεται, έπεσε μέσα με το κεφάλι και βαρύς καθώς ήταν - είχε φάει πριν πλούσιο πρωινό, με ενημέρωσαν - δεν είχε δυνάμεις να σηκωθεί. Τα πνευμόνια του γέμισαν νερό. Όταν τον τράβηξε έξω μια παρέα παιδιών είχε τις αισθήσεις του, προσπαθώντας να αναπνεύσει. Τον έβαλαν σε ταξί και εκεί συνέβη το μοιραίο. Η καρδιά του σταμάτησε, μην παίρνοντας πια οξυγόνο συν το σοκ που είχε υποστεί. Απίστευτο! Ένας άνθρωπος που τον έλεγαν όλοι ταύρο, πέθανε ανήμπορος μέσα σε ένα πεντάλεπτο! Είχαμε μιλήσει το προηγούμενο βράδυ στο τηλέφωνο: ''Περνάω πολύ καλά εδώ'' μου είπε...Και μετά: ''Να προσέχεις τον ήλιο, αγόρι μου, μην κυκλοφορείς πολύ έξω με τον καύσωνα''. Όταν με πήραν τηλέφωνο το μεσημέρι της Πέμπτης, πάγωσα: ''Ξέρετε, είχε ένα ατύχημα ο πατέρας σας και τα πράγματα είναι πολύ άσχημα''! Δεν ήθελαν να μου πουν ό,τι πέθανε. Το κατάλαβα λίγα λεπτά μετά. Τους τηλεφώνησα πίσω: ''Πείτε μου, έχει πεθάνει;'' ''Ναι, δυστυχώς...Τα συλληπητήρια μας''...Άρχισα να τρέχω σα χαμένος στο δρόμο. Κρίση πανικού! Ειδοποίησα μάνα και αδέρφια. Αργότερα τα αδέρφια του πατέρα μου. Κλάμα, κλάμα, κλάμα. Την ίδια μέρα έφτασε η σορός από τα Μέθανα, οδικώς. Πόσο δύσκολες στιγμές. Να παραλαμβάνεις το άψυχο σώμα του πατέρα σου μέσα σε κιβώτιο. Οι κηδειάδες του γραφείου τελετών έκαναν και μπλακ χιούμορ. ''Μη μας παρεξηγείτε'' μου είπαν σαν είδαν πως δε χαμογελούσα καν, ''το κάνουμε και για σας αυτό, για την ψυχολογία σας''. Το τηλέφωνο μου πήρε φωτιά. Συγγενείς, φίλοι, καλλιτέχνες, παλιοί συμμαθητές. Συλληπητήρια. Άφησα τη σορό στο νεκροτομείο και περπάτησα σχεδόν ως τον ηλεκτρικό του Πειραιά. Είχε βραδιάσει και λυπήθηκα τον εαυτό μου μ' αυτό το απίστευτα επώδυνο αίσθημα της ορφάνιας. Δεν έκλεισα μάτι όλη νύχτα. Τα τηλεφωνήματα από φίλους συνεχίστηκαν μέχρι τα ξημερώματα που συναντήθηκα με τον Δημήτρη για να πάμε παρέα στα Μέθανα. Με στήριξε πάρα πολύ ο Δημήτρης με το να είναι κοντά μου. Ένιωσα πως τόσα χρόνια δεν μας έχουν ενώσει οι ταινίες που κάναμε μαζί, μα και μια βαθιά φιλία. Έβλεπα στα Μέθανα τους λουόμενους να απολαμβάνουν τις διακοπές τους και αισθανόμουν πως αποβιβάστηκα μόλις στην προσωπική μου Κόλαση. Ορκίστηκα πως στο νησί αυτό που έχασε τόσο άδικα τη ζωή του ο πατέρας μου δεν θα ήθελα να ξαναπατήσω ποτέ. Χθες όλη μέρα στο πατρικό μου ξεδιάλεγα τα προσωπικά του αντικείμενα. Βρήκα το εκλογικό βιβλιάριο του από τη δεκαετία του ΄60, το πτυχίο του από την Εμπορική Σχολή του Πειραιά, το μπουζούκι του, τα σακάκια του, παλιές φωτογραφίες με εμένα και τα αδέρφια μου μωρά, ντοκουμέντα από ευτυχισμένες μέρες στη Σαλαμίνα και στο Βόλο. Λύγισα πάλι. Δε σταμάτησα να κλαίω. Κάθε φορά που χάνω κάποιον δικό μου άνθρωπο, αναρωτιέμαι που να πήγε...Τι να έγινε...Μήπως η ύπαρξη του όλη τελειώνει με το τέλος του σώματος του...Σαν ένα μηχάνημα που χαλάει και το πετάς...Πόσο διογκώνονται οι βασανιστικές αυτές σκέψεις όταν πρόκειται για τον ίδιο σου τον πατέρα! Η απέραντη θλίψη πηγάζει απ' το ό,τι δεν θα τον ξαναδείς ποτέ, δεν θα ξανακούσεις τη φωνή του. Τουλάχιστον είναι η κοινή μοίρα όλων των ανθρώπων ανεξαιρέτως. Εκεί που πήγε ο πατέρας μου, εκεί θα πάω κι εγώ κι εσύ που διαβάζεις αυτή τη στιγμή. Ό,τι κι αν απογίνει ο πατέρας μου μεταθανάτια, θα απογίνουμε και όλοι οι υπόλοιποι. Αύριο, λοιπόν, θα περάσω μια από τις χειρότερες μέρες της ζωής μου: Θα θάψω τον άνθρωπο που με έφερε στον κόσμο αυτό. Θα τον αποχαιρετίσω δίχως να ξαναδώ το πρόσωπο του. Δεν το θέλω. Προτιμώ να κρατήσω την εικόνα του λίγα μόνο 24ωρα πριν μας αφήσει. Α ρε μπαμπά! Κρατάω εκείνη την προφητική συγκλονιστική ατάκα σου στο σπίτι, ένα μεσημέρι προ εβδομάδων που τρώγαμε παρέα: ''Δε γαμιέται κι ο θάνατος! Να, στο σταυρό που σου κάνω, δεν τον φοβάμαι! Ας έρθει όποτε θέλει...Δε γαμιέται!''

R.I.P. ΝΙΚΟΣ ΜΠΟΣΚΟΪΤΗΣ (1932 - 2015)

Ο πατέρας μου έφυγε από τη ζωή χθες, Τετάρτη 20 Αυγούστου του 2015, σε ηλικία 83 ετών. Στα Μέθανα, όπου είχε πάει από την περασμένη Τρίτη για ιαματικά μπάνια. Από πνιγμό, είπαν...Από οξύ έμφραγμα είπε ακόμη ο τοπικός γιατρός χωρίς να είναι σίγουρος. Την ώρα που θα γίνεται η νεκροψία για να δείξει την αιτία θανάτου, εγώ θα μεταβαίνω στα Μέθανα προκειμένου να παραλάβω από το λιμεναρχείο τα προσωπικά του αντικείμενα. Όποια και να είναι η αιτία θανάτου, ξέρω πως ο πατέρας μου ήταν υγιέστατος παρά τη μεγάλη ηλικία του, άρα ο θάνατος του είναι δυο φορές θάνατος, που λένε. Στο καλό, μπαμπά, ο πόνος είναι αβάσταχτος. Θα σε θυμάμαι για πάντα.

οι-αναφορές-του-ηθοποιού-Απόλλωνα-Μπόλλα-στα-''Γράμματα-στη-Γερμανία''-τώρα-και-στο-youtube

Ήρθε πάλι ο Απόλλωνας με τα δώρα του και εν προκειμένω με το απόσπασμα της εκπομπής ART ΕΡΤ, που ήταν καλεσμένος και που μίλησε διεξοδικά για την ταινία μας! Τώρα, λοιπόν, και στο youtube αυτό το κομμάτι της εκπομπής μαζί με το trailer από τα ''Γράμματα στη Γερμανία''!

θανάτω-θάνατον-πατήσας

Με τη Λένα Πλάτωνος θα έχουμε οι δυο μας πάνω από χίλιες φωτογραφίες - καμία όμως σαν κι αυτήν που μας τράβηξε ο Απόλλων Μπόλλας. Η Λένα ενθουσιάστηκε τόσο που ζήτησε να της την τυπώσει για να τη βάλει πάνω στο πιάνο της. Μού'χει λείψει η Λένα και τα γέλια μας με τα τρεχάματα τον καιρό αυτό. Λίγο την είδα προχθές που μας έκανε τραπέζι με τον φίλο μας τον Βάνο για τον 15αύγουστο. Η Βικτώρια μαγείρεψε υπέροχα, όπως πάντα. Το πιο υπέροχο είναι όμως που η Βικτώρια νίκησε τον καρκίνο και οι εξετάσεις της είναι καθαρές, εκεί που οι γιατροί τον περασμένο Οκτώβριο τής έδιναν περιθώριο ως το νέο έτος! Τι να πω, μόνο χαρά γι' αυτό που της έτυχε μεσ' στην ατυχία της. Μέχρι και ο Βάνος πού'ναι γιατρός είπε πως από ιατρικής άποψης κάτι τέτοιο ήταν αδύνατο. Για να καταλάβεις, αναγνώστη μου, πέρσι τέτοιον καιρό η μαγνητική έδειξε πως το κρανίο της Βικτώριας ήταν γεμάτο ογκίδια, σαν κατσαρόλα που της έριξες μέσα μια χούφτα αρακά. Σήμερα, ο εγκέφαλος της είναι πεντακάθαρος! Ούτε ένας όγκος! Στο δε συκώτι, απ' όπου ξεκίνησε το κακό, οι καρκινικές εστίες από έντεκα που ήταν, έγιναν τέσσερις (!) και τώρα καθάρισε κι αυτό. Τα έλεγα του Παντελή του Θεοχαρίδη στο τηλέφωνο τις προάλλες: ''Λες να έγινε θαύμα;'' τον ρώτησα. ''Όχι'' απάντησε, ''απλά συνέβη γιατί είναι δίπλα στην Πλάτωνος και η Πλάτωνος είναι μεταφυσικό ον''!

συνέβη-στην-Αθήνα

Η κοπέλα, κόρη ή εγγονή, άφησε τον υπερήλικα στην καφετέρια. Περίπου ένα 20λεπτο έκαναν να διασχίσουν 100 μέτρα. Φως - φανάρι, ο εγκέφαλος του ανθρώπου δεν του έδινε καν οδηγίες για περπάτημα. Την άκουσα να του λέει γλυκά ''Κάτσε εδώ και θα έρθω να σε πάρω στις 5''. Εκείνος, τίποτα, καμία αντίδραση. Βλέμμα απλανές, χαμένο. Ύστερα η κοπέλα παρήγγειλε για τον συγγενή της ένα βαρύ γλυκό και έφυγε. Το ραντεβού μου είχε φύγει και μένα, αλλά είχα αποφασίσει να κάτσω ακόμη λίγο μόνος μου. Το βλέμμα μου συνέπεσε μ' αυτό του παππού. Άρχισε να βγάζει άναρθρες κραυγές. Ευτυχώς δεν υπήρχε κανείς άλλος να τρομάξει ή να δυσανασχετήσει με την κατάσταση. Σηκώθηκα κι έκατσα στο τραπέζι του. ''Τι νέα;'' τον ρώτησα, μην περιμένοντας απάντηση. Ο παππούς άπλωσε όσο μπορούσε το χέρι του για να πιάσει τον καφέ. Δεν τα κατάφερε. Καλά λένε οι γιατροί πως το dead-line για έναν που πάσχει από αλτσχάιμερ είναι εφτά χρόνια. Οι άνθρωποι αυτοί ξεχνάνε να φάνε κι αν δεν τους φροντίσει κανείς, πεθαίνουν από ασιτία στην ουσία. Ξανασηκώθηκα, έπιασα το φλυτζάνι και χωρίς να με νοιάζει αν έβλεπε άλλος τη σκηνή, φύσηξα μία τον καφέ να κρυώσει και του τον έφερα στα χείλη του. Ο παππούς ρούφηξε, τράβηξα πάλι το φλυτζάνι κι άφησε ένα ''αχ'' δυνατό, παράξενο, αλλοπρόσαλο, όσο και οι κραυγές που έβγαλε πριν. Η χαρά που εισέπραξα δεν περιγράφεται! ''Από ζάχαρη καλός;'' τόλμησα να ρωτήσω ο αφελής. Και τότε το πρόσωπο - ανέκφραστη μάσκα του παππού συσπάστηκε και ένα χαμόγελο αμυδρό έκανε την εμφάνιση του. Ακριβώς σαν τα μωρά. Η σερβιτόρα που τα έβλεπε όλα ήρθε κοντά μας. ''Άλλη μια φορά μόνο έχει χαμογελάσει, όταν πήγε να πιεί νερό και το έχυσε όλο πάνω του''. ''Πόσων ετών είναι;'' ''Πάνω από 90''...

ο-Απόλλων-Μπόλλας-και-τα-''Γράμματα-στη-Γερμανία''-στο-''ART-ΕΡΤ''

Ξημερώνει Δεκαπενταύγουστος του 2015 κι εγώ φέτος δεν είμαι σε κάποιο ραδιόφωνο να κάνω ακόμη μία εκπομπή - αφιέρωμα στα τραγούδια για την Παναγία. Για την ακρίβεια, είμαι στο Μετα-Δεύτερο, αλλά σταμάτησα πρόσκαιρα λόγω της ταινίας, των γυρισμάτων, του μοντάζ και όλων αυτών των ωραίων και δημιουργικών. Λέω, λοιπόν, φέτος να πρωτοτυπήσω κομματάκι και να αναρτήσω εδώ ολόκληρη την εκπομπή ''ART ΕΡΤ'' του Αλέξανδρου - Ρωμανού Λιζάρδου στην ΕΡΤ 2. Προβλήθηκε χθες, 14 Αυγούστου, το πρωί και καλεσμένο είχε τον νεαρό πρωταγωνιστή της ταινίας ''Γράμματα στη Γερμανία'', Απόλλωνα Μπόλλα. Μεγάλη συγκίνηση, καθώς παίχτηκε επίσης για πρώτη φορά στην κρατική τηλεόραση το trailer της ταινίας. Ευχαριστώ τον Λιζάρδο για το support, μια κι η ταινία σε ένα μήνα και κάτι από τώρα θα κάνει την πρεμιέρα της στις Νύχτες Πρεμιέρας, και φυσικά τον Απόλλωνα για τα ζεστά του λόγια. Παραθέτω το link με ολόκληρη την εκπομπή από το web tv ert 2. Βλέπετε το απόσπασμα που αφορά τα ''Γράμματα στη Γερμανία'' από το 6',00'':

http://webtv.ert.gr/katigories/politismos/14avg2015-art-ert/

η-αφίσα-της-ταινίας-''Γράμματα-στη-Γερμανία''-και-η-επικείμενη-πρεμιέρα-της

Η αφίσα της μικρού μήκους ταινίας ''Γράμματα στη Γερμανία'' είναι έτοιμη εδώ και μερικές μέρες. Ο Απόλλων έκανε καλή δουλειά, αξιοποιώντας δύο διαφορετικά stills από τη σκηνή του τέλους με τον ίδιο και τον Μανώλη Δεστούνη, τον κινηματογραφικό πατέρα του, να εξαϋλώνονται στο βαλς του κοινού τους θανάτου. Φυσικά, στην αφίσα μπήκε κι η LIFO, ο μέγας χορηγός επικοινωνίας μας, καθώς και το όνομα του φωτογράφου μας στο Λουξεμβούργο, Βύρωνα Γκουλάκη. Τα vibes είναι πολύ θετικά απ' όσους μέχρι στιγμής έχουν δει την ταινία. Προ ημερών δέχτηκα ένα inbox στο facebook από έναν άνθρωπο - παράγοντα του σινεμά που συμπαθώ ιδιαιτέρως, παρ' ότι με τους ''παράγοντες'', ειδικά του σινεμά στην Ελλάδα, δεν είχα ποτέ και τις καλύτερες σχέσεις. Εντάξει, ας μην υπερβάλλω, παράπονο δεν έχω κανένα, αλλά αυτή είναι η αλήθεια, ωστόσο. Προτίμησα η ταινία να συμμετάσχει στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας ''Νύχτες Πρεμιέρας'' και όχι στη Δράμα. Αφενός με τις ''Νύχτες Πρεμιέρας'' με συνδέει συναισθηματικά η καλή πορεία της προηγούμενης ταινίας μου, του ντοκιμαντέρ για την Κατερίνα Γώγου, αφετέρου δεν θα ήθελα με τίποτα να πάω πάλι στη Δράμα και να πέσω πάνω στις ίδιες και τις ίδιες φάτσες, που βλέπω από το 1995...Να το πω αλλιώς, δεν είναι και ό,τι καλύτερο να κρίνει τη δουλειά ενός νέου ανθρώπου - και δε μιλάω για μένα αυτή τη στιγμή - ο 70άρης και ο 80άρης. Για φεστιβάλ νεότητας μιλάμε, όχι για μάζωξη δεινόσαυρων που ενδεχομένως να έχουν μείνει κολλημένοι στο σινεμά των 70s - 80s. Έτσι είναι και λυπάμαι πραγματικά που το γράφω και, τέλος πάντων, ο καθένας θέλει να προβάλλει τη δουλειά του όσο μπορεί καλύτερα, μιλώντας για κινηματογράφο, δηλαδή το ακριβότερο καλλιτεχνικό...σπορ διεθνώς. Θα εξαιρούσα τον σκηνοθέτη - ποιητή Λευτέρη Ξανθόπουλο, αλλά αυτός είναι ακριβώς ποιητής, λογοτέχνης, αφουγκράζεται τη νεότητα και σιχαίνεται να κουνάει το δάχτυλο δασκαλίστικα σε άλλους ανθρώπους - τον ξέρω καλά, εξ ου και το πιστεύω τώρα αυτό που λέω. Παρεμπιπτόντως ακύρωσα τη συμμετοχή της ταινίας σε κάποια φεστιβάλ του εξωτερικού, όπως στην Κύπρο, στη Γαλλία και στην Τουρκία. Για την ακρίβεια, ακύρωσα την υποψηφιότητα της, μια και τα αποτελέσματα για τα εν λόγω τρία φεστιβάλ θα ανακοινώνονταν μεσ' στον Σεπτέμβρη. Θεωρώ πως δεν πρέπει να βιαζόμαστε. Η πορεία της ταινίας στην Ελλάδα, στις ''Νύχτες Πρεμιέρας'', θα δείξει πολλά και μετά θά'χω όλο το χρόνο να τη στείλω παντού. Χαίρομαι απίστευτα, πάντως, που εν μέσω της γαμημένης κρίσης, η οποία ολοένα και βαθαίνει και μας παρασέρνει όλους, εγώ έχω έτοιμη μια καινούργια ταινία. Ανυπομονώ για μια ακόμη φορά για τη θέαση της στη σκοτεινή αίθουσα μαζί με πολλούς άλλους ανθρώπους, για το χειροκρότημα που θα δικαιώσει όλους όσοι δούλεψαν για να τη φτιάξουν. Οι παραγωγοί μου από τώρα ετοιμάζουν τις προσκλήσεις: Θα μας τιμήσουν, λέει, ακαδημαϊκοί, ηθοποιοί, εικαστικοί - έχουν δικό τους μεγάλο κύκλο αυτοί, εκεί που εγώ τους είπα το περίφημο ''Θα σας πήξω στους μουσικούς''! Μακάρι να τα καταφέρει να έρθει η Λένα Πλάτωνος, που έχει τιμήσει όλες τις πρεμιέρες μου στο παρελθόν, παρά τη δύσκολη μετακίνηση της. Το ίδιο και η αγαπημένη μου Μαρίζα Κωχ. Δεν πρόκειται να καλέσω προσωπικά κανένα μουσικό της νεότερης γενιάς. Τους είδα και στη Γώγου! ''Θα έρθουμε, θα έρθουμε'' και ούτε πάτησαν! Και, εν τω μεταξύ, εξακολουθούν να μου στέλνουν τους δίσκους τους κι εγώ να γράφω. Δε βαριέσαι...Ποιος μπορεί να ξέρει σε τι mood και σε τι φάση βρίσκεται ο καθένας. Μήπως εγώ πηγαίνω όπου με καλούν; Σπάνια πλέον. Κατά τα άλλα, οι παραγωγοί θέλουν να τυπώσουμε το εξωφρενικό νούμερο των χιλίων αφισών, να γεμίσουν τα Εξάρχεια, το Γκάζι, η Κυψέλη και το Κολωνάκι με τα ''Γράμματα στη Γερμανία''! Πραγματικά εξωφρενικό, αν υποτεθεί πως σε κάθε προηγούμενη ταινία μου τα λεφτά έφταναν με το ζόρι για είκοσι, μάξιμουμ τριάντα αφίσες, μεγάλες και μικρότερες. Τι να πω επ' αυτού; Ας βγάλουν και τρεις χιλιάδες αφίσες! Άλλωστε η πρώτη προβολή θά'ναι φεστιβαλική και όχι εμπορική με το αιώνιο ζητούμενο: Η ταινία να αρέσει στον κόσμο, να του ''μιλήσει'' και να τον συγκινήσει! Τώρα, το γεγονός ό,τι την έχω δει πάνω από τριάντα φορές και πάντα με ικανοποιεί να τη βλέπω, να το εκλάβω ως βαυκαλισμό ή κάτι άλλο; Μπα, βαυκαλισμός δεν είναι σίγουρα, αφού κάθε ταινία μου πρέπει πρωτίστως να αρέσει σε μένα, γνωρίζοντας εκ των προτέρων τις μονταζιακές αδυναμίες της και φροντίζοντας να τις διορθώσω πριν την τελική πρώτη κόπια. Ζω για την πρεμιέρα στα μέσα προς τέλη του επόμενου μήνα. Αυτό μόνο!

Τερεζίν-θα-πει-γκέτο-βιτρίνα-των-SS

Το μυθιστόρημα ''Ρέκβιεμ της Τερεζίν'' του Γιόζεφ Μπορ ενέπνευσε την έμπειρη θεατρική συγγραφέα Σοφία Αδαμίδου να συνθέσει το θεατρικό κείμενο ''Ούτε πουλιά πετάνε, ούτε λουλούδια ανθίζουν''. Από την Αδαμίδου, εν συνεχεία, εμπνεύστηκε η Δήμητρα Χατούπη, η οποία αποφάσισε το έργο με τίτλο ''Τερεζίν'' να γίνει η παράσταση των αποφοίτων της δραματικής σχολής ''Δήλος'' της σαιζόν 2014 - 15. Στο πλαίσιο αυτό, κάποιοι είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την παράσταση, την περασμένη εβδομάδα στο χώρο θεατρικών εκδηλώσεων ''Δήλος'' στο Μεταξουργείο.

Το μυθιστόρημα ''Ρέκβιεμ της Τερεζίν'' του Γιόζεφ Μπορ ενέπνευσε την έμπειρη θεατρική συγγραφέα Σοφία Αδαμίδου να συνθέσει το θεατρικό κείμενο ''Ούτε πουλιά πετάνε, ούτε λουλούδια ανθίζουν''. Από την Αδαμίδου, εν συνεχεία, εμπνεύστηκε η Δήμητρα Χατούπη, η οποία αποφάσισε το έργο με τίτλο ''Τερεζίν'' να γίνει η παράσταση των αποφοίτων της δραματικής σχολής ''Δήλος'' της σαιζόν 2014 - 15. Στο πλαίσιο αυτό, κάποιοι είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την παράσταση, την περασμένη εβδομάδα στο χώρο θεατρικών εκδηλώσεων ''Δήλος'' στο Μεταξουργείο. Πηγή: www.lifo.gr

Το μυθιστόρημα ''Ρέκβιεμ της Τερεζίν'' του Γιόζεφ Μπορ ενέπνευσε την έμπειρη θεατρική συγγραφέα Σοφία Αδαμίδου να συνθέσει το θεατρικό κείμενο ''Ούτε πουλιά πετάνε, ούτε λουλούδια ανθίζουν''. Από την Αδαμίδου, εν συνεχεία, εμπνεύστηκε η Δήμητρα Χατούπη, η οποία αποφάσισε το έργο με τίτλο ''Τερεζίν'' να γίνει η παράσταση των αποφοίτων της δραματικής σχολής ''Δήλος'' της σαιζόν 2014 - 15. Στο πλαίσιο αυτό, κάποιοι είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την παράσταση, την περασμένη εβδομάδα στο χώρο θεατρικών εκδηλώσεων ''Δήλος'' στο Μεταξουργείο. Πηγή: www.lifo.gr

Το μυθιστόρημα ''Ρέκβιεμ της Τερεζίν'' του Γιόζεφ Μπορ ενέπνευσε την έμπειρη θεατρική συγγραφέα Σοφία Αδαμίδου να συνθέσει το θεατρικό κείμενο ''Ούτε πουλιά πετάνε, ούτε λουλούδια ανθίζουν''. Από την Αδαμίδου, εν συνεχεία, εμπνεύστηκε η Δήμητρα Χατούπη, η οποία αποφάσισε το έργο με τίτλο ''Τερεζίν'' να γίνει η παράσταση των αποφοίτων της δραματικής σχολής ''Δήλος'' της σαιζόν 2014 - 15. Στο πλαίσιο αυτό, κάποιοι είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την παράσταση, την περασμένη εβδομάδα στο χώρο θεατρικών εκδηλώσεων ''Δήλος'' στο Μεταξουργείο. Πηγή: www.lifo.gr

Προσπαθώ τώρα να κατανοήσω τους λόγους που μου άρεσε τόσο πολύ η συγκεκριμένη παράσταση! Το ό,τι είχα αρκετό καιρό να δω θέατρο; Το ό,τι τη σκηνοθεσία, όπως και το λιτό μαύρο σκηνικό, είχε αναλάβει η Χατούπη αυτοπροσώπως; Η μουσική μήπως που αξιοποίησε ευφυώς έως και το αγαπημένο ''Russian Dance'' του Tom Waits; Το έργο που θα μπορούσε να είναι η ''Αυλή των Θαυμάτων'' εν μέσω ναζιστικής θηριωδίας, αν είχε γραφτεί από τον Καμπανέλλη της Τερεζίν και όχι του Μαουτχάουζεν; Ή, μάλλον και πάνω απ' όλα, οι ερμηνείες των 25 νέων ηθοποιών - αποφοίτων της σχολής που δεν είχαν τίποτα να ζηλέψουν από κανονικές, επαγγελματικές δηλαδή, παραστάσεις;

Το έργο μας μεταφέρει στην πόλη - φρούριο Τερεζίν, όπου οι Ναζί έχουν μεταφέρει τους πολέμιους τους, Εβραίους, ομοφυλόφιλους, ακόμη και Γερμανούς κομμουνιστές, που όμως έχουν ένα κοινό: Είναι όλοι τους καλλιτέχνες, άντρες και γυναίκες, μουσικοί και θεατρίνοι. Τους εξωθούν μάλιστα στη δημιουργία καλλιτεχνικών δρώμενων με σκοπό την προπαγάνδα. Κι έτσι, μόλις η αναμενόμενη επιθεώρηση του Ερυθρού Σταυρού θα τελειώσει, οι δύστυχοι άνθρωποι θα οδηγηθούν κατ'ευθείαν στους θαλάμους αερίων. Αυτό είναι το κεντρικό στόρι, διότι από κει και πέρα παρακολουθούμε τις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ των εγκλωβισμένων μελλοθάνατων, όπως και με τους σεξουαλικά διεστραμμένους Ναζί δεσμώτες τους. Κάποιοι θα λυγίσουν και θα προδώσουν, μια άτυχη σαλεμένη μάνα θα αρνηθεί να εγκαταλείψει το νεκρό μωρό της και θα πυροβοληθεί εν ψυχρώ, ενώ μία σουρεαλιστική τελετή γάμου θα προσπαθήσει να επιφέρει τη νίκη της ζωής επί του θανάτου. Εις μάτην, βέβαια, αφού τελικά ο μαύρος θάνατος θα σκεπάσει τα πάντα και ακόμη κι η ίδια η Τέχνη θα αποδειχθεί σάπια σανίδα ναυαγίου.

Καλοδουλεμένη παράσταση με γρήγορους ρυθμούς, ''ίσους'' ρόλους για όλους τους ηθοποιούς, το στοιχείο της μουσικής διάχυτο καθ' όλη τη διάρκεια της, αλλά και με ένα σκηνοθετικό εύρημα από την πλευρά της Χατούπη που έδωσε στο έργο την πραγματική εξπρεσιονιστική του υπόσταση: Η τελετή του ανορθόδοξου γάμου έχει συντελεστεί και η επίπλαστη χαρά δίνει τη θέση της στην τραγωδία. Οι ηθοποιοί αποχωρούν και χάνονται σαν κινούμενες μαριονέτες, ουσιαστικά σαν μία άμορφη κινούμενη μάζα, η μοίρα της οποίας είναι, δυστυχώς, ιστορικά γνωστή.

Λίγο πριν ο θίασος επιστρέψει για να αποσπάσει το πιο θερμό χειροκρότημα του κοινού, ο θεατής έχει δοκιμάσει μια γερή αναμέτρηση με φιλοσοφικά ζητήματα που αφορούν την ευεργεσία, αλλά και τη ματαιότητα της Τέχνης, την κτηνωδία του φασισμού, τα απωθημένα βαθιά συμπλεγματικών ανθρώπων, όπως και τον έρωτα που δύναται να ανθίσει κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες. Μπράβο στα παιδιά και, πιστεύω, πρέπει να αναφερθούν τα ονόματα όλων (με αλφαβητική σειρά): Σοφία Αποστολίδη, Βαγγέλης Βλασσόπουλος, Κωνσταντίνα Δαούτη, Άρτεμις Δούρου, Δήμητρα Δρακοπούλου, Δήμητρα Ζακάκη, Τρύφωνας Ζάχαρης, Ανδρέας Κανελλόπουλος, Μαρία Καραλή, Σοφία Κικιλίντζια, Δήμητρα Μάμαλου, Μελίνα Μαστραντώνη, Ιάκωβος Μηνδρινός, Νώντας Μιχαλόπουλος, Γρηγόρης Μπαλλάς, Χριστίνα Πετρολέκα, Αιμιλία Σιαφαρίκα, Ιωάννα Σιμάτη, Θεοδόσης Σκαρβέλης, Φιλίππα Σκούρτη, Ιωάννα Σωτηροπούλου, Φωτεινή Τσουλή, Αστέριος Χασάπης, Πένυ Χρυσικού, Δημήτρης Ψύλλος.

ο-Τέλλος-Φίλης-για-τα-''Γράμματα-στη-Γερμανία''

Την ταινία μικρού μήκους ''Γράμματα στη Γερμανία'' δεν την έχει δει κανένας άλλος πέραν των συνεργατών μου, καθώς απαγορεύεται κάθε δημόσια προβολή πριν την όποια φεστιβαλική πορεία της. Κανένας, εκτός ενός ανθρώπου που εκτιμώ πολύ και που έχει στηρίξει εδώ και χρόνια, όχι μόνο εμένα ως κινηματογραφιστή, αλλά και τη νεότητα γενικότερα. Σε όλα τα πεδία της Τέχνης: Κινηματογράφο, μουσική, θέατρο, εικαστικά, ποίηση. Ποιητής κι ο ίδιος, ο Τέλλος Φίλης, ο εκ Θεσσαλονίκης ορμώμενος, είχε την ευκαιρία να δει την ταινία μου, όπως κι εγώ είχα τη χαρά να του τη δείξω σε πριβέ προβολή. Πέρασαν μέρες, ξεχαστήκαμε με τα τρεχάματα μας, ώσπου έλαβα την κριτική του για τη δουλειά μου. Πιστέψτε με, δε θα τολμούσα να δημοσιεύσω την κριτική κανενός άλλου ανθρώπου προτού η ταινία συναντηθεί για πρώτη φορά με το κοινό της οπουδήποτε. Είπαμε, όμως, ο Τέλλος είναι ένας, έχει φάει τον κινηματογράφο με το κουτάλι στη ζωή του, άρα ο λόγος του έχει για μένα και τους συνεργάτες μου ιδιαίτερη σημασία. Τον ευχαριστούμε όλοι, λοιπόν, για τα καλά του λόγια και για την ουσιαστική - όπως διαπιστώνει κανείς - κριτική του. Με συγκίνησε και με γέμισε χαρά προσωπικά:

Με αφορμή μιαν αναχώρηση, μια ταινία για την εγκαρτέρηση, με πρωταγωνιστές χέρια και μάτια, άλλοτε με θέληση, άλλοτε με απώλεια κι άλλοτε σαν μια μνήμη του οικείου που αφέθηκε να γίνει μια ξένη τύψη, πικρή σαν μελωδια που ακούς από ένα αποθηκευμένο στο πίσω μερος του μυαλού σου τρανζίστορ. Κάποιες ταινίες και κάποιοι δημιουργοί στα χρόνια της τεχνολογικής εξέλιξης, επιμένουν να ξύνουν την ουσία του κινηματογράφου. Αυτό κάνει ο Μποσκοΐτης με υπέροχη αίσθηση του μέτρου, με σχεδον γεωμετρικής συναισθηματικής δύναμης πλάνα και πολύ σοφά, χωρίς ίχνος διαλόγου, οδηγεί τον θεατή στην απόλυτη κατάδυση ενός κινηματογράφου που δεν αφηγείται, αλλά σε υποχρεώνει να μπείς ανάμεσα στα χέρια και τα μάτια των ηρώων, αναγκαίο κι ικανό σκουπιδάκι μιας ευαισθησίας που προσπέρασες και τώρα, να εδώ μπροστά σου, σε εκδικείται και σε στεριιώνει σε ακραία τοπία μιας μνήμης, της οποίας υποψιάζεσαι τις εκδοχές της με λύπη. Κι όλο αυτό σχολιασμένο με έναν τρόπο μοναδικό από την σύνθεση της κας Ελένης Καραΐνδρου, που επιδέξια σε οδηγεί στο κοντά, στο μακριά, στο βλέμμα και στον χρόνο, στο μέσα των ανομολόγητων αισθημάτων, στο έξω της δράσης που γίνεται πλοκή, που γίνεται ενα ρέκβιεμ μιας απόφασης που κλείνει με μια συνεύρεση απόντων. Είναι ό,τι πιο ώριμο κι ό,τι πιο ποιητικό έχει κάνει ως τώρα ο Μποσκοΐτης. Ζήλεψα και θαύμασα! Την απόλυτη εκφραστικότητα ενος σπουδαίου ηθόποιού όπως ο Μανώλης Δεστούνης, την σωματική δύναμη της απώλειας που μεταδίδει εντελώς κινηματογραφικά η πρωταγωνίστριά Λίλα Μπακλέση και την βαθιά επίμονη θέληση ενος καθαρά ποιητικού προσώπου που ειναι ο Απόλλων Μπόλλας. Βέβαια αυτή η ορθολογιστικά προσεγμένη φωτογραφία του Δημήτρη Θεοδωρόπουλου κι οι φωτισμοί του χειρουργείου στο τελος με το πρώτο πλάνο έβαλαν το χεράκι τους για να γίνει ένα κινηματογραφικό θαύμα! Ο σκηνοθέτης πρέπει να τους ευχαριστήσει όλους αυτούς! Το πιο σημαντικο ομως στο κράτησα για το τέλος: Ένιωσα μια περηφάνεια, Αντώνη μου, αυτή την περηφάνεια που έχουμε όλοι ανάγκη σε τούτες τις κακές εποχές, ότι κάποιοι άνθρωποι τελικά  ΔΕΝ ΑΝΘΙΣΑΝ ΜΑΤΑΙΩΣ. Εσύ λοιπόν είσαι ένας απ' αυτούς. Σε ευχαριστώ από καρδιάς για την εμπιστοσύνη. 

Τέλλος Φίλης, Θεσσαλονίκη 18 Ιουλίου 2015

ποίηση-του-δημοψηφίσματος

 

Πήγα κι έριξα απόχη

να ψαρέψω ΝΑΙ και ΟΧΙ

μα νερά βρίσκω θολά

και το δίχτυ μου κολλά

στο ταμείο της Τραπέζης

που μου λέει πια μην παίζεις

αλλά σκέψου σοβαρά

γιατί ο καιρός βαρά

στο κεφάλι με τη βέργα

και ζητά ουσίας έργα

ΜΙΛΤΟΣ ΣΙΧΤΙΡΗΣ

(κατά κόσμον Αντώνης Μποσκοΐτης)

ο-Μίκης-Θεοδωράκης-για-το-Δημοψήφισμα

Εδώ και πολλά χρόνια, περισσότερο όμως την τελευταία πενταετία, ζούμε την πλήρη αποτυχία του συνόλου του πολιτικού μας κόσμου, που έχει οδηγήσει την χώρα στα πρόθυρα μιας εθνικής δοκιμασίας, ένα μόνο βήμα πριν από μια καταστροφή ιστορικών διαστάσεων.

Ζήσαμε πρόσφατα την προσπάθεια κάποιων ξένων δυνάμεων (ανεξάρτητα από τις όποιες δικές μας ευθύνες) να σχεδιάσουν μεθοδικά την καταστροφή της πατρίδας μας από κάθε άποψη, εθνική, ιστορική, πολιτιστική, κοινωνική και τη μετατροπή του λαού μας σε λαό ραγιάδων, που θα επαιτεί για ένα κομμάτι ψωμί.
Τους είδαμε να προσπαθούν να ελέγξουν πλήρως το Σύστημα Εξουσίας της χώρας και να το καταστήσουν όργανο για την εφαρμογή του σχεδίου τους σε όλους τους τομείς της εθνικής μας ζωής δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο όπλο της οικονομίας, για να διαλύσουν την ελληνική κοινωνία σε όλους τους τομείς: της εργασίας, της μόρφωσης, της ανάπτυξης, του εμπορίου, της παραγωγής, του Πολιτισμού.

Τους είδαμε να προσπαθούν να ελέγξουν απόλυτα τους κρίσιμους τομείς των διεθνών σχέσεων και της εθνικής μας άμυνας.
Τους είδαμε με τα Μνημόνια και τις Δανειακές Συμβάσεις να αποκλείουν κάθε σχέση μας με άλλη χώρα εκτός από τους ίδιους, για να έχουν αυτοί την αποκλειστικότητα στον πλήρη έλεγχο της χώρας μας και παράλληλα να διεκδικούν τον δημόσιο πλούτο μας, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια, τις μεγάλες οδικές αρτηρίες, την ηλιακή ενέργεια, το νερό, τα δημόσια ακίνητα, τα ιστορικά μας μνημεία, καθώς και τον έλεγχο της Παιδείας και του Πολιτισμού.

Και είδαμε τις τότε Κυβερνήσεις μας να υπογράφουν συμφωνίες και κείμενα που όπως χαρακτηριστικά υποστήριξε και ο Καθηγητής Γ. Κασιμάτης δεν ήταν δυνατόν να υπογραφούν «ούτε με το πιστόλι στον κρόταφο».

Μπροστά σ' αυτή τη λαίλαπα που μας αιφνιδίασε όλους, ο Λαός μας βρέθηκε γυμνός.

Το μόνο του όπλο ήταν η Ενότητα. Δυστυχώς αυτό δεν έγινε.

Παράλληλα είδαμε τον αγώνα του ΣΥΡΙΖΑ να γίνει κυβέρνηση. Προσωπικά είχα προειδοποιήσει ότι μια Κυβέρνηση της Αριστεράς και μάλιστα με το ηρωικό παρελθόν της ελληνικής αριστεράς θα σημάνει συναγερμό στους νικητές του Εμφυλίου πολέμου που θα θελήσουν να εξοντώσουν τόσο την κυβέρνηση όσο και τον Λαό που την ψήφισε. Ότι έτσι θα στεγνώσουν την χώρα απ’ το χρήμα και παράλληλα θα κάνουν τα πάντα για να μας τιμωρήσουν. Ότι η προσπάθεια ενός αριστερού κόμματος να γίνει κυβέρνηση χωρίς να έχει εξασφαλίσει ερείσματα και χωρίς να έχει σχέδιο άμεσης εφαρμογής για την επόμενη μέρα, είναι τυχοδιωκτική και θα την πληρώσουμε ακριβά. Και είχα θέσει δύο προϋποθέσεις: Τον σχηματισμό ενός άνω του 50% Παλλαϊκού Μετώπου και την προετοιμασία συμμαχιών στηριγμένων επάνω σε κοινοπραξίες με ισχυρές διεθνείς δυνάμεις για την από κοινού εκμετάλλευση του εθνικού μας πλούτου, γιατί διαφορετικά, θα πηγαίναμε ξυπόλυτοι στ’ αγκάθια. Και να που οι εξελίξεις δυστυχώς με δικαίωσαν.

Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα Δημοψήφισμα. Μετά από πέντε ολόκληρους μήνες «διαπραγματεύσεων», με τους «θεσμούς»-Τρόικα που έγιναν μέσα στο πλαίσιο του Μνημονίου, το οποίο δεν τόλμησε ο ΣΥΡΙΖΑ να καταργήσει με τον «πρώτο Νόμο που θα έφερνε στη Βουλή» όπως είχε δηλώσει προεκλογικά ο σημερινός Πρωθυπουργός και που τελικά μας πέταξαν στα βράχια, μας ρωτούν αν συμφωνούμε με την τελευταία πρόταση των «θεσμών» που ζητούν περισσότερα μέτρα, μισού μόλις δισεκατομμυρίου επί πλέον των μέτρων ύψους 8 δισεκατομμυρίων που αποδέχθηκε η ελληνική κυβέρνηση και μάλιστα με υπογραφή του ίδιου του Πρωθυπουργού.

Φυσικά δεν είναι δυνατόν να ψηφίσουμε υπέρ της συμφωνίας με τους δανειστές. Όμως το ΟΧΙ των ψηφοφόρων που θα επιλέξουν το ψηφοδέλτιο αυτό, θα είναι ΟΧΙ σε όλες τις επαχθείς και δυσβάσταχτες συμφωνίες με τους «θεσμούς». ΟΧΙ σε όλες τις συμφωνίες που φορτώνουν τον Λαό με ακόμα περισσότερα βάρη οδηγώντας τον σε πλήρη εξαθλίωση και εξόντωση και στερώντας του την εθνική ακεραιότητα, ανεξαρτησία και κυριαρχία. Και δεν πρέπει κανείς να διανοηθεί να φαλκιδεύσει την απάντηση αυτή εμφανίζοντάς την ως ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση και ακόμα περισσότερο ως συναίνεση στην δική της πρόταση των 8 δισεκατομμυρίων που στο κάτω-κάτω εμπεριέχεται στην πρόταση των δανειστών.

Το πιο σπουδαίο όμως, είναι τι θα γίνει την επόμενη μέρα του δημοψηφίσματος. Μετά την πλήρη όπως ανέφερα και προηγουμένως αποτυχία του συνόλου του πολιτικού μας κόσμου, που έχει οδηγήσει την χώρα στα πρόθυρα μιας εθνικής δοκιμασίας, μακάρι να υπήρχε τρόπος να σχηματισθεί μια κυβέρνηση «εθνικής σωτηρίας» για να βγάλει τη χώρα από το σημερινό αδιέξοδο στο οποίο την έχουν οδηγήσει ηγέτες κατώτεροι των συνθηκών και των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο Λαός και η χώρα κατά τις τελευταίες δεκαετίες και ιδιαίτερα κατά την εποχή των Μνημονίων.

Εφ’ όσον όμως αυτό δεν είναι εφικτό, και πάλι το μόνο όπλο που μένει στον Ελληνικό Λαό είναι η Ενότητα. Μόνο ενωμένοι σαν μια γροθιά μπορούμε να αγωνιστούμε να αντιμετωπίσουμε το καρκίνωμα που μας απειλεί ακόμα και με θάνατο. Ο Ελληνικός Λαός πρέπει να επιδείξει ψυχραιμία, ωριμότητα και υπευθυνότητα και να αναδειχθεί με κάθε νόμιμο τρόπο σε κυρίαρχο υπερασπιστή των ελευθεριών και των δικαιωμάτων του.

Αθήνα, 29.6.2015

Μίκης Θεοδωράκης

το-trailer-της-ταινίας-''Γράμματα-στη-Γερμανία''-και-στο-youtube

Από σήμερα το trailer της μικρού μήκους ταινίας ''Γράμματα στη Γερμανία'' και στο youtube σε καλύτερη ποιότητα εικόνας!

σήμερα-η-εκδήλωση-για-τον-Μάνο-Χατζιδάκι-και-τη-Μελίνα-Μερκούρη-στην-πλατεία-''Μελίνα-Μερκούρη''-της-Αγίας-Παρασκευής

Θυμάμαι ένα από τα πολλά τηλεοπτικά ρεπορτάζ που κάλυπταν το προσκύνημα στη σορό της Μελίνας Μερκούρη. Ήταν Μάρτης του 1994. Ένας ηλικιωμένος ευτραφής άνδρας με γιακά σηκωμένο και κασκέτο, αν τον φέρνω σωστά στη μνήμη μου, έτσι που σχεδόν να σκεπάζεται το πρόσωπο του, διέσχισε τους δημοσιογράφους και σαν αερικό μπήκε στη Μητρόπολη για να αποχωρήσει αμέσως μετά το προσωπικό του προσκύνημα στη Μελίνα. Ήταν ο Μάνος Χατζιδάκις...Έτσι είπαν οι ρεπόρτερ που ίσα και που είχαν προλάβει να τραβήξουν ένα στιγμιότυπο από το πέρασμα του.

 

Πόσο μου είχε αρέσει η στάση αυτή του Χατζιδάκι. Μια στάση που σίγουρα δεν θα πολυάρεσε στην άκρως κοινωνική Μελίνα ειδικά τις ημέρες του φευγιού της απ' τον κόσμο τούτο.

 

Λίγους μήνες μετά ο ίδιος ο Μάνος Χατζιδάκις με το δικό του φευγιό και την τελευταία του κατοικία στο κοιμητήριο της Παιανίας απόδειξε πόσο ειλικρινής ήταν και πόσο αντιπαθούσε την, κάθε είδους, λαϊκή επιδοκιμασία. Είχε ζητήσει να ταφεί στην Παιανία, εκεί που τέσσερα χρόνια μετά θα αναπαυόταν δίπλα του η Φλέρυ Νταντωνάκη, μόνο και μόνο για να απομακρυνθεί από όσους δεν τον γνώριζαν σε βάθος. Έτσι συνήθιζε να λέει...

 

Η Μελίνα, όμως! Η Μελίνα ήταν σαν από άλλο πλανήτη, από εκείνα τα πλάσματα που αποζητούσαν μονίμως την αγάπη κι όταν την είχαν, την επέστρεφαν όλο δυναμισμό και εκρηκτικότητα!

Είχα την τύχη να της σφίξω το χέρι στις μαθητικές καταλείψεις του 1991, τότε που συμμετείχα ως μαθητής στις διαδηλώσεις στο κέντρο για την άνανδρη δολοφονία του καθηγητή Τεμπονέρα. ''Πείτε μου μια ιστορία με τον Μάνο Χατζιδάκι'' της είπα, που τότε άρχισα ν'ακούω μετά μανίας τους δισκογραφημένους κύκλους τραγουδιών του. ''Για τον Μάνο!'' αναφώνησε με τη χαρακτηριστική συρταρωτή εκφορά του λόγου της. Τελικά, δεν μου είπε ιστορία και μού'μεινε κάπως το παράπονο.

 

Ίσως την ιστορία που έψαχνα τότε να μου τη διηγήθηκε πολλά χρόνια μετά ο γιος του Μάνου, ο Γιώργος Χατζιδάκις, σε μια συνέντευξη του στην εφημερίδα ''Το Ποντίκι'': Οι μαμάδες της Μελίνας και του Μάνου ήταν στενές φίλες και παρενέβαιναν συχνά στη ζωή των παιδιών τους. Κάποια φορά, όταν ο Μάνος και η Μελίνα πήγαν ταξίδι στο Παρίσι και τις πήραν μαζί, νοίκιασαν ξεχωριστό δωμάτιο για να βρίσκονται και να παίζουν τάβλι ανενόχλητοι. Ήταν μια σχέση που είχε περάσει κυριολεκτικά διά πυρός και σιδήρου. Μα που στο βάθος της στηριζόταν στο ''ερωτικό πρόσωπο'' της Ελλάδας, αυτό που ο Χατζιδάκις ανέκαθεν αναγνώριζε στο πρόσωπο της ηθοποιού και πολιτικού Μελίνας Μερκούρη.

 

Τίποτα απ' όλα αυτά βέβαια δεν τον εμπόδιζε να της ασκεί συχνά - πυκνά κριτική, όπως και τίποτα δεν εμπόδισε τη Μελίνα να μην πάρει τότε θέση κατά του Κουρή και της φασιστικής Αυριανής του.

Ας δούμε τι δήλωσε ο Μάνος Χατζιδάκις στην ελληνική εκπομπή της Σουηδικής Ραδιοφωνίας και στον παραγωγό Νίκο Σερβετά το 1985: ''Η κυρία Μερκούρη είναι πολύ φίλη μου, την αγαπώ πολύ και δε νομίζω ότι έχει συνείδηση όλων των τεραστίων προβλημάτων. Εκείνη χαίρεται το γεγονός ότι εκμεταλλεύεται το ονομα της και μας επισκέπτονται μεγάλα ονόματα της τέχνης. Είναι πιο ικανή από τους επαγγελματίες πολιτικούς μας, οι οποίοι είναι άχρωμοι, άοσμοι και συμπλεγματικοί. Κατά τα άλλα, οι απόψεις της περί πολιτισμού έχουν όλες τις ρωγμές απόψεων που βγαίνουν από μια όμορφη γυναίκα και μια γυναίκα που λατρεύεται''. 

 

Προσέξτε! Ο Χατζιδάκις χαρακτηρίζει τη Μελίνα ''όμορφη γυναίκα'', φανερώνοντας ένα μικρό μέρος της γοητείας που του ασκούσε η προσωπικότητα της. Αυτός που, κατά δική του ομολογία, μια ζωή έψαχνε την έννοια ''κορίτσι'', λέγεται πως η Μελίνα Μερκούρη ήταν η μοναδική γυναίκα που ερωτεύθηκε πραγματικά στον κοινό τους βίο.

 

Η σχέση τους, δια πυρός και σιδήρου όπως είπαμε, ξεκίνησε πολύ νωρίς, από την παιδική τους ηλικία, για να εκτιναχτεί στην κορύφωση της νιότης τους στα τέλη της δεκαετίας του 1940.

Αν και παιδί του Εθνικού Θεάτρου η Μελίνα, από το 1938 ήδη, δέκα χρόνια μετά, το 1948 αφήνει εποχή ως Μπλανς Ντιμπουά στο ''Λεωφορείον ο Πόθος'' που σκηνοθέτησε ο Κάρολος Κουν για το Θέατρο Τέχνης. Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις, 23 ετών τότε, σε απόλυτη σύμπλευση με τον μέντορα του, τον ποιητή της ''Αμοργού'', μεταφραστή και στιχουργό Νίκο Γκάτσο. ''Χάρτινο το φεγγαράκι'' είναι το τραγούδι που ερμηνεύει η Μελίνα και περνάει στην ιστορία. Γνωρίζετε πολλά τραγούδια, εξαιρουμένων κάποιων ρεμπέτικων και παραδοσιακών, που να εξακολουθούν να τραγουδιούνται και να συγκινούν για περισσότερο από μισό αιώνα μετά τη δημιουργία τους;

 

Είναι η περίοδος που ο Χατζιδάκις γράφει μουσική για το θέατρο, αλλά και για τον λεγόμενο εμπορικό ελληνικό κινηματογράφο. Κι αν το 1960 συνθέτει τη μουσική για ακόμη μία παράσταση του Θεάτρου Τέχνης με τη Μελίνα, το ''Γλυκό Πουλί της Νιότης'', με τον Γιάννη Φέρτη στο πλάι της, οι δρόμοι τους θα σμίξουν γερά και δυνατά στα 1955 με τη ''Στέλλα'' του Μιχάλη Κακογιάννη.

Μελίνα - Μάνος - Τσιτσάνης - Κακογιάννης - Βέμπο - Τσαρούχης - Καμπανέλλης, η απόλυτη σύναξη των Ιερών Τεράτων του λαϊκού μας πολιτισμού μέσα σε μιάμισι ώρα κινηματογραφικού χρόνου που θύμιζε σύγχρονη αρχαία τραγωδία και που έβαζε φωτιά στα συντηρητικά θεμέλια της τότε αθηναϊκής κοινωνίας. Η Μελίνα μαγευτική, σκέτη Καρυάτιδα, αυστηρή και γλυκιά παράλληλα, ερμηνεύει ''Εφτά τραγούδια θα σου πω'' και αργότερα στη δισκογραφία το ''Ο μήνας έχει δεκατρείς'' που ακουγόταν με τη Σοφία Βέμπο στην ταινία. Στίχοι του σκηνοθέτη Μιχάλη Κακογιάννη.

 

Το κομμάτι όμως που επίσης έγραψε ιστορία, μεγαλύτερη ίσως και από το ''Χάρτινο το φεγγαράκι'', ήταν σαφώς το ''Αγάπη πού'γινες δίκοπο μαχαίρι''. Η μελωδία γνωστή, από το παλιότερο ρεμπέτικο ''Τρελέ τσιγγάνε για που τραβάς'' του Βασίλη Τσιτσάνη και της Ιωάννας Γεωργακοπούλου. Ο Μάνος Χατζιδάκις το πήρε, το μετέτρεψε στην πιο καλόγουστη καψούρα που γνώρισε το ελληνικό τραγούδι με τους στίχους του σκηνοθέτη Κακογιάννη. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει Έλληνας τραγουδιστής του λεγόμενου έντεχνου και λαϊκού που να μην έχει συμπεριλάβει το ''Αγάπη πού'γινες δίκοπο μαχαίρι'' στο ρεπερτόριο του. Καμία, όμως, εκτέλεση δεν ξεπέρασε ποτέ σε αισθητική πληρότητα αυτήν της Μελίνας Μερκούρη, της Μελίνας του Μάνου.

 

Κάτι όμως δεν αρέσει στον Μάνο...Να είναι η τεράστια λαϊκή επιτυχία; Διόλου τυχαίο που όταν εκείνος θα γράψει το 1966 τη ''Μυθολογία'' σε στίχους του Γκάτσου, θα τον φωνάξει στο γραφείο του ο διευθυντής της δισκογραφικής για να του πει: ''Πουλήσατε πολύ λίγους δίσκους''. Κι η απάντηση του Χατζιδάκι: ''Επιτέλους βρήκα το κοινό μου''!

 

Λογικό κι επόμενο, λοιπόν, όταν το 1960 έρχονται τα ''Παιδιά του Πειραιά'' για το επόμενο σπουδαίο φιλμ της Μελίνας, το ''Ποτέ την Κυριακή'' του συντρόφου της, Ζιλ Ντασέν, ο Χατζιδάκις να γυρίσει την πλάτη στο πλέον δημοφιλές παγκοσμίως τραγούδι του. Οι Κάνες παραληρούν, η Μελίνα λάμπει και ο Ζαμπέτας τη συνοδεύει με το μπουζούκι του σε ένα ελληνικότατο πάρτι που λέγεται πως όμοιο του δεν ξαναγνώρισε η Κρουαζέτ. Τα ''Παιδιά του Πειραιά'' σαρώνουν, οι δίσκοι 45 στροφών τυπώνονται σε όλες τις ενεργές γλώσσες του κόσμου και ο Χατζιδάκις κερδίζει το Όσκαρ και μία ερήμην του δόξα και φήμη. Αδύνατο, έτσι, να συλλάβει κανείς την κίνηση του Χατζιδάκι, μετά από χρόνια, να πετάξει το αγαλματίδιο στα σκουπίδια απ' όπου τελικά το μάζεψε και το έσωσε η αδερφή του.

 

Μέσα στο ''Ποτέ την Κυριακή'', ωστόσο, η Μελίνα δεν τραγουδούσε μόνο τα ''Παιδιά του Πειραιά''. Έκανε δικό της και το ''Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι'' σε στίχους του Νότη Περγιάλη, που ο Χατζιδάκις είχε γράψει για μια παλιότερη ταινία, την ''Αγιούπα, το κορίτσι του κάμπου''. Κι αν στην ταινία ακουγόταν και το ''Έγινε παρεξήγηση'', γνωστό ως ''Προδοσία'', από χορωδία σε ταβέρνα, η ερμηνεία της Μελίνας στο δισκογραφημένο σάουντρακ, μας κληροδότησε ακόμη ένα υπέροχο χατζιδακικό λαϊκό τραγούδι με τη φωνή της.

 

Τα επόμενα χρόνια οι επαγγελματικοί δρόμοι της Μελίνας και του Μάνου είναι πάντα νυχτερινοί, αλλά και απομακρυσμένοι. Εκείνη παίζει στο θέατρο, ξανοίγεται κινηματογραφικά στο εξωτερικό κι εκείνος γράφει τραγούδια με την τότε μούσα του, τη Νάνα Μούσχουρη.

Τους ενώνει κατά κάποιο τρόπο η δικτατορία. Η Μελίνα στο Λονδίνο, στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη, πάντα αρχηγός σε έναν αδιάκοπο αγώνα κατά της χούντας. Ο Μάνος, πάλι, στη Νέα Υόρκη, όχι για αντιστασιακούς λόγους, αλλά για χρέη στην εφορία, όπως έγραψε στο βιογραφικό του με το οικείο πια αναρχικό του χιούμορ.

 

Την περίοδο 1967 - 68 ανεβαίνει στο Μπροντγουέι η θεατρική βερσιόν του ''Ποτέ την Κυριακή'' με τη Μελίνα φυσικά και συμπρωταγωνιστή της τον Νίκο Κούρκουλο. Η επιτυχία από το 1960 καλά κρατεί! Τα εισιτήρια προπωλούνται όλα και το αμερικανικό κοινό, καθώς και το κοινό της ομογένειας, σπεύδει να παρακολουθήσει τα παθήματα της καλόκαρδης πόρνης. ''Ilya Darling'' λέγεται τώρα και τραγουδάει καινούργια τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, ειδικά γραμμένα για τις παραστάσεις, σε αγγλικούς στίχους του Joe Darion.

 

Όσο η δικτατορία εδραιώνεται στην Ελλάδα και ο αγώνας δυσκολεύει, η Μελίνα ρίχνεται ολόψυχα σ'αυτόν. Περιοδεύει παντού, ενώνει την τροχιά της μ'αυτήν του Μίκη Θεοδωράκη και της Φαραντούρη και γίνεται κάτι σαν την Εθνική μας Πασιονάρια. Ο Μάνος, αντίθετα, κάνει τη δική του επανάσταση, αρχικά από τη Νέα Υόρκη και από το 1972 στη χώρα του, καταθέτοντας έργα απαράμιλλης ομορφιάς, σαν τα ''Λειτουργικά'' με τη Φλέρυ Νταντωνάκη, τα πρώτα σχεδιάσματα της ''Εποχής της Μελισσάνθης'' και της ''Αμοργού'' και φυσικά τον ανυπέρβλητο ''Μεγάλο Ερωτικό''.

 

Εν τω μεταξύ, η Μελίνα εξακολουθεί να τον τραγουδάει σε ξενόγλωσσες συλλογές που κυκλοφορούν στο εξωτερικό: Ο ''Ιλισσός'', ο ''Υμηττός'' και οι επανεκτελέσεις του ''Αγάπη πού'γινες δίκοπο μαχαίρι'' είναι μόνιμη βάση για το ρεπερτόριο της. 

 

Το καινούργιο στη σχέση της και στη συνεργασία της με τον Μάνο Χατζιδάκι θα έρθει με τη Μεταπολίτευση και τα ''Τραγούδια της Φθοράς και του Ονείρου'', τα περίφημα ''Παράλογα'' με τους αριστουργηματικούς στίχους του Γκάτσου και πάλι!

 

Τα Παράλογα (μουσική και τραγούδια της φθοράς και του ονείρου) έχουν μείνει στην ιστορία ως το πιο παιγνιώδες και ανατρεπτικό έργο του Μάνου Χατζιδάκι, σε απόλυτη σύμπλευση του με τον στιχουργό Νίκο Γκάτσο. Ηχογραφήθηκαν το 1976 και ουσιαστικά ήταν η, όλο χιούμορ, απάντηση τους στον μεταπολιτευτικό μεγαλοϊδεατισμό με τη γηπεδική εκτόνωση που παρείχε στους Έλληνες εκείνου του καιρού. Τραγουδούσαν ο Μίκης Θεοδωράκης (στην Ελλαδογραφία, τι ασύλληπτο έπος!), ο Διονύσης Σαββόπουλος, η Μελίνα Μερκούρη, ο Ηλίας Λιούγκος (σε πρώτη εμφάνιση) και βέβαια η Μαρία Φαραντούρη (μεταξύ άλλων, στον Εφιάλτη της Περσεφόνης, ένα από τα τρία- τέσσερα σημαντικότερα ελληνικά τραγούδια όλων των εποχών)! 

 

Το τραγούδι όμως με το οποίο κόλλησα, όταν πρωτάκουσα τον δίσκο αυτό, ήταν η Προσευχή της Παρθένου με την τσαχπίνα Μελίνα σε φοβερά ερμηνευτικά κέφια! Θυμόμουν ότι τη φράση του Γκάτσου Με είκοσι φθινόπωρα και άνοιξη καμία, όπως δηλαδή ξεκινάει το τραγούδι, κάπου αλλού την είχα διαβάσει στο παρελθόν. Το έψαξα λίγο και είχα δίκιο τελικά: ο μέγας Γκάτσος απλά είχε επιλέξει ως εκκίνηση του δικού του πονήματος μια φράση από το ποίημα Έρως του ποιητή του 19ου αιώνα, Αχιλλέα Παράσχου. Ευφυέστατη η παραπομπή του σε ένα ευφυέστατο γενικώς τραγούδι, που θα χαρακτηριζόταν στο σύνολο του ως ''η σύνθεση των παραπομπών''. 

 

Για την ακρίβεια, ποτέ άλλοτε η ενορχήστρωση μέσα σε τραγούδι του Χατζιδάκι δεν έπαιξε τόσο βασικό ρόλο σχολιαστή των στίχων! Από τις φράσεις του λαούτου που μας μεταφέρουν τη χρονική περίοδο του μπλεξίματος του Αλή Πασά με την κυρα- Φροσύνη έως τη χρήση του βιολιού που μας παραπέμπει ευθέως στον Ροσίνι, αφού τον θαυμάζουν τόσο πολύ οι νέοι μουσικοί! Και στο επίκεντρο, η φράση -ρεφρέν Το γαρπολύ του έρωτος γεννά παραφροσύνη, άρτιο υλικό για τη δημιουργία ενός αμεσότατου τραγουδιού με αρκετά επίπεδα ανάγνωσης ή, σωστότερα, ακρόασης.

 

Μία αφελή πόρνη υποδύθηκε στην πραγματικότητα η Μελίνα ή ένα κορίτσι που έχασε την αληθινή αγάπη μέσα από εφήμερες σχέσεις. Βέβαια, με τους απίστευτους στίχους του ποιητή της Αμοργού να παίζουν με μιαν ερωτική ελευθεριότητα, ολότελα ελληνικού τύπου, στο πλαίσιο θα λέγαμε κάποιου εγχώριου απαράδεκτου κινηματογραφικού μελό, ακόμη κι ενός δράματος που χτύπησε την αγία οικογένεια. Η Προσευχή της Παρθένου ήταν για τον Μάνο Χατζιδάκι το πιο χιουμοριστικό τραγούδι του μετά τις περιβόητες Αδερφές Τατά της Οδού Ονείρων και για τον Νίκο Γκάτσο ο πρόδρομος της αιρετικής Παναγίας των Πατησίων του, μερικά χρόνια αργότερα. 

 

Στο ίδιο έργο θα ήταν ατόπημα να παραλείψουμε το καλτ διαστάσεων ''Τ'άλογο τ'Ομέρ Βρυώνη'', βασισμένο σε ποίημα του Βαλαωρίτη αυτό, ένα απολαυστικότατο ντουέτο της Μελίνας με τον Διονύση Σαββόπουλο. 

 

Τη Μελίνα την απορρόφησε η πολιτική καθώς η δεκαετία του 1970 όδευε προς το τέλος της και τον Χατζιδάκι, το Τρίτο Πρόγραμμα. Ουδέποτε όμως έπαψαν να κάνουν στενή παρέα. Θυμηθείτε τη διαβόητη εκπομπή με τον Γιάννη Φλωρινιώτη στο Τρίτο Πρόγραμμα. Αν η Μελίνα δεν τηλεφωνούσε συνέχεια στον Μάνο τα Χριστούγεννα του 1979, ζητώντας του να πάνε παρέα ν'ακούσουν ένα νέο τραγουδιστή με λαμέ ρούχα που αναστατώνει τη νυχτερινή Αθήνα, πιθανώς ποτέ ο Χατζιδάκις να μη χαρακτήριζε τον Φλωρινιώτη Έλληνα Κάρλος Γαρδέλ κλπ. Μεταξύ μας, πολύ την είχα χαρεί τη συγκεκριμένη εκπομπή, καθώς για μια ακόμη φορά ο συνθέτης ξεσκέπασε την υποκρισία μιας ολόκληρης κοινωνίας του θεάματος. Σίγουρα η Μελίνα, πάντα εξωστρεφής και γλεντζές τύπος, δε θα είχε τίποτα τέτοιο αντιδραστικό στο δικό της μυαλό. 

 

Η δεκαετία του 1980 όμως είναι άγρια. Το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία μαζί με την ΑΥΡΙΑΝΗ, το επίσημο όργανο του, επιτίθενται με χυδαιότατο τρόπο στον Μάνο Χατζιδάκι. Κι εκείνος θυμώνει, εξοργίζεται, καταδικάζει δημόσια την εφημερίδα ως φασιστική φυλλάδα και ξεκόβει από εχθρούς και πρώην φίλους. Από τη Μελίνα του, όμως;

 

Της έχει ήδη δώσει τραγούδια μιας ολόκληρης ζωής, πλέον γράφει για τις τέσσερις νεανικές φωνές του, τον Λιούγκο, τη Βενετσάνου, την Πασπαλά και τον Λέκκα. Της έχει παραχωρήσει, όμως, βήμα στο κραταιό ακόμη Τρίτο Πρόγραμμα του, για να απαγγείλλει τη ''Σονάτα του Σεληνόφωτος'' του Γιάννη Ρίτσου.

 

Η τελευταία καταγεγραμμένη συνάντηση του Χατζιδάκι και της Μελίνας έγινε στου Ζόναρς το 1993 σε αφιέρωμα της γαλλικής τηλεόρασης στην Ελληνίδα Υπουργό Πολιτισμού. Ο Μάνος χαρίζει στη Μελίνα τη μητρότητα των Παιδιών του Πειραιά, μια και τους αρνείται την πατρότητα για περισσότερα από 30 χρόνια. Ποιος γνωρίζει όμως την παρακάτω ιστορία; Μια μέρα τηλεφώνησε του Χατζιδάκι ένας ιδιοκτήτης φημισμένου καμπαρέ του Λας Βέγκας. Του πρότεινε να πηγαίνει εκεί και να παίζει μουσική μόνο για ένα τέταρτο κάθε φορά. Θα κέρδιζε 500.000 δολάρια, με τη μόνη προϋπόθεση να έπαιζε και τα ''Παιδιά του Πειραιά''. Αυτή ήταν η χαριστική βολή! Παρά τις αντιδράσεις των δικηγόρων του, πούλησε τα δικαιώματα του τραγουδιού για 100.000 δολάρια κι αγόρασε το σπίτι του στη Ρηγίλλης. Χαρακτηριστικό είναι ότι το συμβόλαιο που αποδέσμευε τον Χατζιδάκι από κάθε δικαίωμα στα ''Παιδιά του Πειραιά'', περιελάμβανε περισσότερες από 600 σελίδες - κανονικό μυθιστόρημα!

 

Γι'αυτό κι η τελευταία εικόνα που θα συνοδεύει μέχρι τη συντέλεια των αιώνων τη μαγική συνάντηση του Μάνου Χατζιδάκι και της Μελίνας Μερκούρη έγινε με αφορμή τα ''Παιδιά του Πειραιά''. Όλα τα άλλα, τα δικά τους, τα προσωπικά τους, τα ιδιωτικά τους, ας τα αφήσουμε εκτός κι ας κρατήσουμε μόνο μερικά λόγια του Μάνου γι'αυτήν: ''Η Μελίνα ήταν το ερωτικό πρόσωπο της Ελλάδας. Υπερθεμάτιζε των ιδιοτήτων της ως ηθοποιού, πολιτικού και αντιστασιακής και δεν αντιλαμβανόταν ότι όλα αυτά συνέθεταν μεν το πρόσωπο της, αλλά βάθρο του ήταν ο ερωτισμός της''.

Αντώνης Μποσκοΐτης, Αθήνα 26/ 6/ 2015

* Το κείμενο αυτό θα διαβαστεί στην εκδήλωση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Αγίας Παρασκευής στο πλαίσιο των ''Πολιτιστικών Συναντήσεων - Αλέκος Κοντόπουλος''. Η εκδήλωση έχει τίτλο ''Με είκοσι φθινόπωρα και άνοιξη καμία'' και είναι ένα αφιέρωμα στη σχέση του Μάνου Χατζιδάκι με τη Μελίνα Μερκούρη. Τραγούδια τους θα ερμηνεύσουν ο Ηλίας Λιούγκος και η Σοφία Παπάζογλου με τη Δέσποινα Στεφανίδου στο πιάνο σε ενορχηστρώσεις της Στέλλας Κυπραίου. Ώρα έναρξης: 21.00

Είσοδος ελεύθερη

''Γράμματα-στη-Γερμανία''-το-TRAILER

Σας παραδίδω το trailer της μικρού μήκους ταινίας ''Γράμματα στη Γερμανία'' (Ελλάδα, 2015, α/μ, 15΄). Σύντομα το trailer θα αναρτηθεί στο vimeo και στο youtube σε καλύτερη ποιότητα εικόνας. Ευχαριστούμε όλους για τα θετικά σας vibes!

7-stills-από-τα-κινηματογραφικά-''Γράμματα-στη-Γερμανία''

 Μανώλης Δεστούνης - Λίλα Μπακλέση - Απόλλων Μπόλλας

 Το άκρως κινηματογραφικό πρόσωπο της Λίλας Μπακλέση

 Ο αποχαιρετισμός του πατέρα (Μανώλη Δεστούνη) με τον γιο (Απόλλων Μπόλλας) και τη νύφη (Λίλα Μπακλέση)

 Από τη Γερμανία ο γιος (Απόλλων Μπόλλας) γράφει ''Γράμματα στην'' Ελλάδα

 Μανώλης Δεστούνης

 Ο ανορθόδοξος χορός του θανάτου

μεταξύ πατέρα (Μανώλη Δεστούνη) και γιου (Απόλλωνα Μπόλλα)

* Επτά stills από τη μικρού μήκους ταινία ''Γράμματα στη Γερμανία'' (Ελλάδα, 2015, α/μ, 15΄) που ολοκληρώθηκε και που σύντομα θα δείτε το official trailer της. Πρώτη προβολή τον επερχόμενο Σεπτέμβριο στις Νύχτες Πρεμιέρας της Αθήνας.