Το 2010 είναι το Έτος Νίκου Καββαδία, εφόσον συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τη γέννηση του Έλληνα Ποιητή των Θαλασσών. Η Μαρίζα Κωχ, η πρώτη που μελοποίησε ολοκληρωμένα το έργο του, απόψε και αύριο, Σάββατο, παρουσιάζει το δικό της αφιέρωμα στον Καββαδία στο Metropolis Live Stage με τη συμβολή του Τάσου Καρακατσάνη, συνεργάτη της από τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Πληροφοριακά, ανακοινώνω ότι εκτός από τη μελοποίηση της στο Fata Morgana (ένα από τα δέκα σημαντικότερα ελληνικά τραγούδια όλων των εποχών), που θα ακουστεί με την προσθήκη μιας ακόμη στροφής του ποιήματος, η Κωχ θα τραγουδήσει και αδισκογράφητες συνθέσεις της σε ποίηση Καββαδία- αυτές που είχαν παρουσιαστεί κάποτε από το Τρίτο Πρόγραμμα εποχής Χατζιδάκι. Επίσης, η αποψινή και η αυριανή παράσταση θα ηχογραφηθούν από κινητό συνεργείο ηχοληψίας και θα κυκλοφορήσουν σε διπλό cd από τη Lyra, με την επιμέλεια του γράφοντα. Όσοι θέλετε να δείτε και να ακούσετε τη Μαρίζα σε όλα τα τραγούδια, που δικαίως αποτέλεσαν τη ραχοκοκκαλιά της μεγάλης ιστορίας της στο εγχώριο έντεχνο τραγούδι, περάστε αυτό το διήμερο από το Metropolis Live Stage (Πανεπιστημίου 54 & Μπενάκη, Είσοδος: 15 ευρώ). Σας αφήνω με τον σπάνιο λόγο της ίδιας της Κωχ, φιλοσοφημένο και ενίοτε χιουμοριστικό, μέσα από ένα μεγάλο απόσπασμα από τη συνέντευξη που μου παραχώρησε για το προηγούμενο τεύχος του περιοδικού δίφωνο. Αυτό δεν είναι απλό post, κανονικό μουσικό ντοκιμαντέρ είναι!
Πως βλέπετε τους εορτασμούς ανά έτος για τις επετείους γέννησης ή θανάτου των ποιητών μας;Κακά τα ψέματα, πολύ λίγοι ενδιαφέρονται κι έχουν ανάγκη να αναφερθούν. Ωστόσο, όπως και η Πρωτομαγιά ή η επέτειος της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, είναι για να κρατάνε ένα παράθυρο ανοιχτό μέχρι να μπει ο σίφουνας. Δε μπορεί κανείς να διακόψει τη σημασία της Πρωτομαγιάς με το να μην τη γιορτάζει. Μια τέτοια σημασία έχουν και τα Έτη Γιάννη Ρίτσου, Γιώργου Σεφέρη, Γιώργου Σαραντάρη και τώρα Νίκου Καββαδία.
Τον Δεκέμβριο του 2008 τραγουδήσατε στη μεγάλη συναυλία στα Προπύλαια κατά της αστυνομικής βίας. Οφείλω να τονίσω ότι ήσασταν η μόνη της γενιάς σας που γίνατε δεκτή από την οργανωτική επιτροπή των φοιτητικών παρατάξεων. Αυτή η επέτειος έχει ακόμη κάποια σημασία για σας;Εγώ πολύ φοβάμαι ότι το μήνυμα ακόμη δεν το έχει πάρει η πολιτεία. Εκείνο το βράδυ, γυρίζοντας με το Μετρό στο σπίτι, έγραψα κάποιους στίχους που λένε Δε θα' ρθει η βοήθεια από αλλού, παρά απ' τη μάχη που θα δώσουν τα παιδιά. Δεν έχει γίνει ακόμη κατανοητό αυτό! Είναι φοβερό, αλλά τη μάχη για το ξεκαθάρισμα θα τη δώσουν τα παιδιά. Η κρίση αυτή, η οικονομικής φύσης, είναι το πιο κατασταλτικό χάπι της εκάστοτε εξουσίας για τους πολίτες της. Όταν έχει άγχος ο καθένας για το πως θα ξημερώσει αυτός και τα παιδιά του, δε μιλάμε για απλό κραχ, αλλά για πολιτική κατάσταση πλέον.
Ας επιστρέψουμε στον Καββαδία. Από το 1978 μέχρι σήμερα, έχετε μελοποιήσει και άλλα ποιήματα του, που θα τα ακούσουμε στο Metropolis Live Stage;Και τότε, πέρα απ' αυτά που ηχογραφήθηκαν με τη φοβερή ενορχήστρωση του Τάσου Καρακατσάνη και τη συμμετοχή των καλύτερων μουσικών, υπήρχαν κι άλλα τραγούδια. Ερχόταν μάλιστα η Ζένια, η αδερφή του Καββαδία στο στούντιο, αφού ενδιαφερόταν να μη γίνουν παρατονισμοί στον στίχο από τη μουσική. Η Έλγκα, η ανιψιά του ποιητή, με την οποία πλέον είμαστε και γειτόνισσες, μου ζήτησε να μην μελοποιήσω άλλα ποιήματα με το σκεπτικό ότι το έργο του Καββαδία δεν είναι ποσοτικά τεράστιο και θα θέλουν κι άλλοι συνθέτες να το προσεγγίσουν. Εδώ πρέπει να πω ότι λάτρεψα τόσο τα ποιήματα του Καββαδία, ώστε τα είχα αποστηθίσει όλα κανονικά. Εννοώ δεν είχα μαζί μου τις συλλογές του όταν μελοποιούσα. Και τώρα να βγω μια βόλτα στο πεζοδρόμιο, μπορώ να μελοποιήσω οτιδήποτε δικό του.
Κάπου είχε γραφτεί και νομίζω από τον Μάνο Χατζιδάκι που του άρεσε πολύ η Fata Morgana, ότι η Μαρίζα Κωχ αποκρυπτογράφησε τη μουσική του Νίκου Καββαδία.
Δεν αισθάνομαι ότι έχω μελοποιήσει το έργο του Καββαδία, τραγούδησα απλά ότι μού έδινε ο στίχος του. Δεν τον πλησίασα εκ θέσεως, αλλά εκ φύσεως. Αναφορικά με την προηγούμενη ερώτηση, σε αφιέρωμα στον ποιητή, στο Μέγαρο Μουσικής, ο Μάριος Φραγκούλης είχε τραγουδήσει μια αδισκογράφητη μελοποίηση μου στο ένα από τα συνολικά τρία ποιήματα του Καββαδία για παιδιά. Τώρα σε τούτες τις εμφανίσεις θαρρώ πως θα το τραγουδήσει πολύ όμορφα η Ελένη Μπράτσου, μια νέα ερμηνεύτρια, η οποία αφού τελείωσε Εθνομουσικολογία στο εξωτερικό, ενδιαφέρεται για τους ήχους και τις μουσικές της καθ' ημάς Ανατολής.
Πόσο δεκτικός πιστεύετε είναι ο κόσμος ώστε να πάει ν' ακούσει μελοποιημένη ποίηση;
Δεν είναι. Το ξέρω ότι δεν υπάρχει κούρδισμα στον κόσμο μέσα στα προβλήματα του για να πει αχ, να πάμε εκεί για να μη χάσουμε αυτό! Δεν περιμένω επιτυχία, αλλά επικοινωνία, για την οποία διψώ!
Η επικοινωνία είναι άραγε ο απώτερος στόχος του καλλιτέχνη;
Εξαρτάται κι απ' το είδος της μουσικής κάθε φορά. Αυτά τα τραγούδια δεν είναι των μεγάλων αποστάσεων, του γηπέδου. Μοιράζεσαι τη συγκίνηση πρωτίστως εγκεφαλικά με το κοινό σου.
Πως σχολιάζετε την υπερπαραγωγή δίσκων μέσα σε μια προβληματική εποχή;Περάσαμε στη φλυαρία, πολύ σπάνια θα βγει κάτι πραγματικά ενδιαφέρον. Είναι όλα τόσο πολύ ειπωμένα με τον καλύτερο τρόπο, υπάρχουν τόσα τραγούδια που μπορούν να θρέψουν δέκα επόμενες γενεές στην Ελλάδα. Τα ραδιόφωνα δυστυχώς δεν τα θέλουν! Ρώτησα πρόσφατα ραδιοφωνική παραγωγό της κρατικής ραδιοφωνίας Βρε συ, ούτε μια φορά δεν έπαιξες κάτι απ' τον δίσκο του Σαραντάρη; και μου απάντησε Αφού, βρε Μαρίζα, δε με φτιάχνει! Της είπα κι εγώ ότι η δουλειά της είναι να πληροφορεί κι όχι να φτιάχνεται! Ο κόσμος θα αποφασίσει, αλλά πώς, όταν δεν παίρνει είδηση;
Στη νιότη σας κάποιος δε γινόταν εύκολα τραγουδιστής. Σήμερα έχουμε τα talent shows. Τα παρακολουθείτε;
Πρόκειται για εύκολες και καταδικασμένες λύσεις. Πέρα από την ωμή βία που ασκείται πάνω σ' αυτές τις ψυχούλες, δεν έχουν στόχο να εκφραστούν μέσα από το τραγούδι, μα να διαπρέψουν με το στανιό. Ξέρουμε πως η προσωπική φιλοδοξία ανέκαθεν ήταν καλλιτεχνικό κίνητρο, εδώ πέρα όμως χάθηκε το μέτρο. Πίσω απ' αυτή την ιστορία ζουν κομμωτήρια, φωτογράφοι, στυλίστες και καναλάρχες. Απ' έξω ένα χρυσωμένο χάπι κι από μέσα το δηλητήριο. Με ρώτησε κάποτε πολύ σπουδαία νεαρή τραγουδίστρια αν πρέπει να ασχοληθεί με το τραγούδι. Της απάντησα Ναι, μόνο αν δε μπορείς να ζήσεις χωρίς αυτό! Υπάρχει μια ορφάνια στην Ελλάδα, κανείς δε μπορεί να μοιραστεί τη χαρά του άλλου εκεί που όλοι τόσο εύκολα λυπούνται μέσα στη λύπη σου. Σαδομαζοχιστική κατάσταση κι έτσι τα παιδιά αυτά βιώνουν μια προσωρινή επιτυχία και στο βάθος την απόλυτη μοναξιά. Λυπάμαι πολύ.
Βλέπετε μια έντονη τάση ψυχολογικοποίησης των πάντων σήμερα;
Θα πω κάτι που δεν θα πολυαρέσει στους αναγνώστες σας. Όσο απομακρυνόμαστε από τα θεία και εννοώ την ανάγκη για εσωτερικότητα και για ενδοσκόπηση, τόσο θα απομακρυνόμαστε κι από την έννοια της παρηγορίας. Χρειαζόμαστε άσκηση σιωπής όλοι για να εξοικειωθούμε με τη μοναξιά μας. Θλιβόμαστε με τον ίδιο τον εαυτό μας, δεν τον έχουμε συντροφιά κι αισθανόμαστε μονοδιάστατοι. Δεν είμαστε όμως έτσι από τη φύση μας.
Στις αρχές του νέου έτους, σας είδαμε επί σκηνής με τον Διονύση Σαββόπουλο και πάλι μετά από σαράντα χρόνια! Πως ήταν για σας αυτό το κάλεσμα του Σαββόπουλου;Μου είχε στείλει ένα πολύ τρυφερό mail, χρησιμοποιώντας την ίδια γλώσσα που μιλάγαμε πριν από εκείνα τα σαράντα χρόνια. Δεν ήταν κάλεσμα ακριβώς του τύπου Έλα να τραγουδήσουμε εκεί πέρα. Δεν έχω επικριτική θέση απέναντι στην πορεία του Σαββόπουλου, γιατί αυτό που έδωσε στο ελληνικό τραγούδι, υπερισχύει. Θα υπήρχε ιστορικό κενό χωρίς τα τραγούδια του Σαββόπουλου. Αναγνωρίζω την αξία του, καθώς και – μη σας φανεί παράξενο – την τραγουδιστική του ιδιότητα. Αν αυτός ο άνθρωπος είχε το κάτι παραπάνω στη φωνή του, θα μας είχε φάει όλους. Είναι γεννημένος τραγουδιστής, άνθρωπος ευεργετημένος εκ του φυσικού του. Με είχε πικράνει λίγο όμως, τη στιγμή που είχαμε πολλά κοινά στα μάτια του κόσμου κι αυτός μέσα στα τόσα χρόνια που πέρασαν, δεν είπε ποτέ Έλα, Μαρίζα, να στήσουμε ένα πρόγραμμα από κοινού! Του το έχω πει και του ίδιου, βέβαια. Δηλαδή είχαμε μια τέτοια επικοινωνία που δε δικαιολογούσε με τίποτα να χαθούμε τόσο πολύ στην πορεία. Για τώρα δέχτηκα και πάλι την επικοινωνία, το κάλεσμα του, χωρίς να προσδοκώ καλλιτεχνική επανασύνδεση. Στην παράσταση ένιωσα σα να έχουμε χαθεί πια μεσ' στην πολύ συνάφεια του κόσμου!
Από το ΄77 ήσασταν η πρώτη πάλι που ασχοληθήκατε ενεργά με την παιδική δισκογραφία. Φαντάζομαι όχι ιδίοις εξόδοις, όπως σήμερα.
Όσο έχω ακόμη κάτι και πουλάω και μπορώ να κινούμαι, χαλάλι. Άμα ξεμείνω, θα στείλω ένα μήνυμα στους Έλληνες ανά τον κόσμο και θα πω Πάρτε όλοι ένα τηλέφωνο, ένα ευρώ η κλήση, για να μην βουλιάξω (γέλια). Δεν το βρίσκω παράξενο να μου συμβεί κι αυτό, να μην έχω δηλαδή, αλλά πιστεύω ότι οι Έλληνες δε θα με άφηναν στην ψάθα. Τους θεωρώ πολύ φιλότιμο λαό.
Όσο έχω ακόμη κάτι και πουλάω και μπορώ να κινούμαι, χαλάλι. Άμα ξεμείνω, θα στείλω ένα μήνυμα στους Έλληνες ανά τον κόσμο και θα πω Πάρτε όλοι ένα τηλέφωνο, ένα ευρώ η κλήση, για να μην βουλιάξω (γέλια). Δεν το βρίσκω παράξενο να μου συμβεί κι αυτό, να μην έχω δηλαδή, αλλά πιστεύω ότι οι Έλληνες δε θα με άφηναν στην ψάθα. Τους θεωρώ πολύ φιλότιμο λαό.
κκκ
* οι φωτογραφίες είναι από το προσωπικό αρχείο της Μαρίζας Κωχ και του Αντώνη Μποσκοΐτη και δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου