ΜΕ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑ ΤΗ ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ!

Το περίμενα ότι ο Αντρέας μας θα έμενε σ' έναν τέτοιο χώρο. Σε λίγο καιρό θάρχεσαι, Αντωνάκη, να τρώμε στη βεράντα και να βλέπουμε πιάτο όλο τον Κολωνό, συνήθιζε να μου λέει τους τελευταίους μήνες, όταν τη βγάζαμε τακτικά στο δικό μου διαμέρισμα ακούγοντας μουσικές, συζητώντας πολύ και τσακίζοντας όλο και καμιά μακαρονάδα. Το περίμενα, επίσης, εφόσον ο Αντρέας μας δε μπορούσε να' ναι κάτι άλλο από αυτό που έδειχνε. Ένας άνθρωπος των γραμμάτων και των τεχνών, ένας άλλος Βιβλιολάθας ο Χαλκέντερος στην Αθήνα του 2010 ή για να είμαι ακριβής η ίδια η Τέχνη με σάρκα και οστά.
Ο Αντρέας Παγουλάτος δεν ανήκε στους διανοούμενους γιαλαντζί, αυτούς που κόπτονται για τα δίκαια των ανθρώπων με το έργο τους και κοιμούνται ταυτόχρονα σε επιχρυσωμένες κλίνες ή τραβάνε τις ουισκιές μπροστά στο τζάκι τους. Προτιμούσε όποτε δε βρισκόταν με φίλους αγαπημένους να τακιμιάζει με τη μοναχικότητα του, σκάβοντας κυριολεκτικά μέσα σε ντάνες βιβλίων, περιοδικών κι εφημερίδων. Συνομιλούσε τότε με τον Γιάννη Ρίτσο, τον Οδυσσέα Ελύτη, τη Μάτση Χατζηλαζάρου, τον Laurence Ferlinghetti, τον Fernando Pessoa, τον Joao Guimaraes Rosa, τους αναρίθμητους νέους Έλληνες ποιητές που του χάριζαν τις συλλογές τους, αλλά και τον Louis Malle, τον Hiroshi Teshigahara, τον Ingmar Bergman και τον Αντρέι Ρουμπλιόφ του Ταρκόφσκι. Η ζωή όμως κι ακόμη περισσότερο οι συγγενείς των ανθρώπων που φεύγουν είναι σκληροί και άτεγκτοι, όταν δεν υποκλίνονται στην Τέχνη, στο μεγαλείο και στη ματαιότητα της ταυτόχρονα. Έτσι, η επιθυμία τους ακούστηκε διαταγή: αν μέχρι την Πέμπτη του Πάσχα, είχαν πει, δεν αδειάσουμε το διαμέρισμα της οδού Δράμας, όλα τα πράγματα του Αντρέα μας θα φορτωθούν σε μαύρες σακούλες και θα γεμίσουν τους κάδους των σκουπιδιών της γειτονιάς του! Εκεί νά 'βλεπες τραγούδι και χορό οι κεραμμυδόγατοι! Δεν θα ούρλιαζαν σαν μωρά στην πυρά, όπως σχολίασε εύστοχα η Λένα Πλάτωνος, αλλά θα έστηναν κανονική χοροεσπερίδα με βραζιλιάνικες μπόσα- νόβες και ζεϊμπέκικα παλιά της Σμύρνης. Συγκινητική και σωστή η κίνηση του Ε.Λ.Ι.Α., κατόπιν τηλεφωνημάτων που έγιναν από τους ποιητές Μιχαήλ Μήτρα και Κώστα Σταθόπουλο. Ένας ολόκληρος μηχανισμός κινητοποιήθηκε με φορτηγό, προσωπικό και την κυρία Μπόρα επικεφαλής να ξεδιαλέγει μαζί με εμάς ότι πολυτιμότερο περιείχε το αρχείο του ποιητή: από την αλληλογραφία του με μεγάλες πνευματικές προσωπικότητες της Ελλάδας και του εξωτερικού μέχρι χειρόγραφα ποιήματα του, σημειώσεις για δοκίμια, σουρεαλιστικούς πίνακες ζωγραφικής και αμέτρητα cd και dvd. Γιατί, ρε Αντρέα, μας το' κανες αυτό και παράτησες τον εαυτό σου; άρχισα πάλι μέσα μου να τον μαλώνω, ώσπου η ματιά μου έπεσε σε ένα dvd με τα ντοκιμαντέρ μου πακεταρισμένο με ένα cd γεμάτο από τις κοινές ραδιοφωνικές εκπομπές μας. Δάκρυα φύγανε, εκεί, στο πόδι, ανάμεσα στο αυτοσχέδιο καταφύγιο του ποιητή κι αμέσως μετά ξανάρθε ο ήπιος αγαπησιάρικος θυμός. Θυμός ή μήπως φόβος που έβαζα τον εαυτό μου και τη μαλακισμένη συλλεκτική- καταναλωτική μανία μου στη θέση του ανθρώπου που χάθηκε τόσο άδοξα, τόσο απρόσμενα και τόσο τελικά γόνιμα μοναχικός;
* την αλλαγή του κειμένου του post προξένησε η ακρόαση, μαζί με κάποιες σκέψεις της ημέρας που φεύγει, του έργου O Canto de Cysne Negro του Heitor Villa- Lobos. Είναι ένα από τα τριάντα περίπου cd που πήρα από το διαμέρισμα του Αντρέα Παγουλάτου συν δυο- τρία αξιόλογα βιβλία, όχι ιδιαίτερα δυσεύρετα, όπως και καμιά δεκαριά πολύ σπάνιες ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου. Ήταν το ελάχιστο που μπορούσα να κάνω, όταν οι υπεύθυνοι του Ε.Λ.Ι.Α. μας ενημέρωσαν πως εκείνων το ενδιαφέρον εστιάζεται αποκλειστικά στο λογοτεχνικό- ποιητικό έργο του και όχι στις προσωπικές συλλογές του.

** κι εδώ ένα αποχαιρετιστήριο κείμενο μου για τον Αντρέα που δημοσιεύθηκε στο σημερινό φύλλο της Βιβλιοθήκης της Ελευθεροτυπίας:

http://www.enet.gr/?i=news.el.texnes&id=149383

*** την αντικατάσταση των φωτογραφιών του post προξένησαν ηθικά ενδεδειγμένοι και ουχί επιβεβλημένοι λόγοι. Επιβεβλημένο, άλλωστε, δεν είναι και δεν πρέπει να είναι τίποτα σε τούτη τη ζωή.