Λόρδος Είρων

ενδοσκοπικό-post-(μετά-από-καιρό)

Πολλοί φίλοι μού την ''είπαν'', που τελευταία έχω παρατήσει το blog εξ αιτίας του facebook. Υποστήριξαν σθεναρά ότι στο πρώτο μπορείς να γράψεις έως και λογοτεχνία σε αντίθεση με το δεύτερο, το οποίο χρησιμεύει μόνο για ανταλλαγές απόψεων επί του ποδός και γκομενιλίκια ή ''γαμπρίσματα'', που λέει κι ένας άλλος καλός φίλος. Παρεμπιπτόντως, μακριά από τα ''γαμπρίσματα'' του facebook και του internet γενικώς, πιο αρρωστημένο πράγμα δεν υπάρχει. Σκέψου ότι αν εσύ είσαι μία φορά μοναχικός τύπος, το πρόσωπο που σου γράφει είναι ενδεχομένως δέκα ή, ακόμη χειρότερα, σπάει πλάκα μαζί σου - την έχει πατήσει κόσμος και κοσμάκης, γυναίκες κι άνδρες, τόσος πολύς κόσμος, ώστε αν μαζέψω τις τραγελαφικές ιστορίες όλων θα βγάλω βιβλίο που θα σκίσει εν μέσω κρίσης! Η κρίση! Κάθομαι και διαβάζω παλιές αναρτήσεις από το 2007, μία πενταετία = μισή δεκαετία πίσω! Δεν είναι και λίγο! Θυμάμαι που όταν πρωτοάνοιξα το blog έγραφα κάθε μέρα στο τραπέζι της κουζίνας του πατρικού μου, στο Κερατσίνι, με τέτοια χαρά, λες και θα πληρωνόμουν τα κείμενα πολύ καλύτερα από τα έντυπα, στα οποία εργαζόμουν τότε. Και τι καλά που ήταν τότε! Γράφαμε καμιά αράδα στο δίφωνο, δίναμε κάνα κείμενο στον ΗΧΟ, είχαμε τις εκπομπές μας Στο Κόκκινο 105,5 και τις χαιρόμασταν, παρ' όλο που οι σύντροφοι του ΣΥΡΙΖΑ μας είχαν γραμμένους στα αρχίδια τους από οικονομικής άποψης, τέλος πάντων ζούσαμε αξιοπρεπώς, και τις ταβέρνες μας, και τα ταξίδια μας, και τις εξόδους μας και όλα! Ενδιαμέσως, κάναμε και καμιά ταινία, αν και προσωπικά είχα νωπό ακόμη το σουξέ από το Ζωντανοί στο Κύτταρο-Σκηνές Ροκ και μου πήρε καιρό μέχρι το επόμενο βήμα. Μέσα σε όλα αυτά, δεν υπήρχε μέρα που να μην ενημερώσω το blog, να μην αισθανθώ την ανάγκη να μοιραστώ πράγματα με ανθρώπους που ήξερα ότι διαβάζουν και που αυξάνονταν με γεωμετρική πρόοδο. Ύστερα ήρθε η μετακόμιση στην πλατεία Βικτωρίας, η αποχώρηση μου από τη γονική εστία στα 35 μου. Είχε φτάσει ο μισθός μου να ξεπερνά τα 1.200 ευρώ μηνιαίως από το δίφωνο και από το Κανάλι 1 του Πειραιά, στου οποίου το team με ενέταξε ο δημοσιογράφος Γιάννης Τριάντης της Ελευθεροτυπίας. Ακόμη θυμάμαι το meeting με τον Τριάντη ένα απόγευμα στον Ιανό μαζί με τον Γιώργο-Ίκαρο Μπαμπασάκη και τη συχωρεμένη τη Λουκία Ρικάκη. Και δώσ' του εγώ να γυρίζω τα βράδια σπίτι, ομολογουμένως με κάποιο φόβο από τα σφαξίματα των Ελληνορώσων θαμώνων του παρακείμενου μπαρ, και να γράφω, να γράφω...Για τα κορίτσια με τις μπούργκες, τους Πακιστανούς με τις σαγιονάρες, το internet - cafe ''Hello Africa'' και για όλο αυτό το καθημερινό σκηνικό μπροστά στα μάτια μου που θύμιζε ταινία του Τζαφάρ Πανάχι. Πιστεύω ότι όπου κι αν με βάλεις πάντα θα βρω ένα ερέθισμα για να πω, να περιγράψω κάτι. Οι άνθρωποι ήταν και είναι στο επίκεντρο μου, μια κίνηση τους, ένα τους βλέμμα και μετά το εκάστοτε background τους. Πρόσφατα έμαθα ότι μόλις ένα νούμερο από το σπίτι που έμενα στην πλατεία Βικτωρίας, έμενε στη δεκαετία του 1980 η ηθοποιός Όλια Λαζαρίδου - υπάρχει κι ένα ποίημα της φίλης της, Κατερίνας Γώγου, για εκείνο το σπίτι και τον πεζόδρομο που μοιραστήκαμε με απόσταση 20 χρόνων. Το καλοκαίρι του 2009 στη βεράντα του ρετιρέ στη Βικτώρια δε θα το ξεχάσω ποτέ - κάθε βράδυ μαγείρευα κάτι πρόχειρο και περνούσαν ποιητές που διάβαζαν, ηθοποιοί που προβάριζαν τους ρόλους τους και τραγουδιστές που πρωτοπαρουσίαζαν τα τραγούδια τους! Στα τέλη εκείνης της χρονιάς έσκασαν οι αρρώστιες της μάνας μου, το μπες - βγες σε όλα τα νοσοκομεία και μια καταθλιψάρα που χτύπησα κι εγώ μοιραία! Αποκορύφωμα το σοβαρό χειρουργείο της στην καρδιά, που ευτυχώς πήγε καλά και συμφώνως με τον χειρουργό της, αφού το έκανε σε τέτοια ηλικία, να μη στενοχωρηθώ αν φύγει πια και στα 90 της...Αλλά ξεχάστηκα, όταν συνέβη αυτό, είχα φύγει κι από την πλατεία Βικτωρίας. Οσμίστηκα την κρίση που πλησιάζει και μένα ακριβώς τέτοιο καιρό πριν δυο χρόνια. Ευτυχώς που στο μεταξύ υπέγραφα με τη Λένα Πλάτωνος και μια στήλη δισκοκριτικής στη Βιβλιοθήκη της Ελευθεριότητας υπό τη δ/νση του Γιώργου Χρονά, γιατί τόσο στο δίφωνο, όσο και στο Κανάλι 1 είχαν ξεκινήσει οι καθυστερήσεις πληρωμών και οι επισχέσεις εργασίας. Τότε πάλι - μιλάω για τον Απρίλιο του 2010 - ήταν που μού'χε τηλεφωνήσει η σπιτονοικοκυρά στη Βικτώρια, ζητώντας μου αύξηση 20 ευρώ. ''Βρε καλή μου, βρε χρυσή μου, δε με παίρνει'' της είχα πει ''σχεδόν άνεργος είμαι'', αλλά εκείνη ανένδοτη. Θυμωμένος και απελπισμένος της δήλωσα ότι αφήνω το διαμέρισμα. Που θα πήγαινα; Να γύριζα στο Κερατσίνι ήταν αδύνατο με τους τόνους βιβλίων, εφημερίδων και CDs που ευτυχώς ακόμη διατηρώ εδώ που βρίσκομαι και γράφω τούτη τη στιγμή. Η ιδιοκτήτρια λάκισε, που λένε. Με το φόβο να χάσει 400 ευρώ το μήνα μου τηλεφώνησε πάλι, λέγοντας μου πως είμαι εντάξει παιδί, καλοπληρωτής - στην ώρα μου και πως αν θέλω τελικά να μείνω και με 200 ευρώ! ''Συνεπώς με κοροϊδεύετε'' της απάντησα και μόνο που δεν της τό'κλεισα. Πάνω σ' εκείνη την πραγματικά δύσκολη ώρα έτυχε να μου τηλεφωνήσει η Λιάνα, ο μόνος άνθρωπος που έχω γνωρίσει και που τιμά την έννοια Κομμουνισμός ως κοινοκτημοσύνη και κυρίως ως ουμανισμός: ''Μόλις μου άδειασε ο νοικάρης μου ένα δυάρι στο Παγκράτι. Δεν έρχεσαι να μείνεις; Χαρά μου θά'ναι να σ' έχω δίπλα μου, να βλεπόμαστε και να μη συνεργαζόμαστε από μακριά, από τα τηλέφωνα''. Τυχαίο που αυτή η γυναίκα με αποκαλεί ''παιδί της'', εγώ ''δεύτερη μάνα'' και την αγαπούν κι όλοι οι φίλοι μου; Ή μπορώ να ξεχάσω ποτέ την περιποίηση που έκανε στην ίδια μου τη μάνα μετά το χειρουργείο, όταν την είχα κοντά μου για ένα εξάμηνο; Ταυτόχρονα η κρίση με πήρε και με σήκωσε: 1η Ιανουαρίου του 2011, με το καλημέρα του νέου χρόνου, ειδοποιήθηκα ότι το δίφωνο κλείνει κι ότι θα πρέπει να συμμετάσχω στον αγώνα για να μη χάσω τα λεφτά μου. Λίγες εβδομάδες πριν μού'χε ανακοινωθεί και από το Κανάλι 1 ότι κόβεται η εκπομπή μου κι ότι θα μου δώσει πόδι ο Μιχαλολιάκος - όχι της Χρυσής Αυγής, αλλά του Δήμου Πειραιώς - μαζί και με την Ελένη Γιαννοπούλου, τον Αλλαμανή, τον Μπαμπασάκη και άλλους αξιόλογους συναδέλφους. Ούτε που με είχε νοιάξει, καθόλου όμως, καθώς η προσοχή μου ήταν όλη στραμμένη στη μητέρα μου. Παρ' όλα αυτά, δεν παρέλειπα να γράφω στο blog με μία διάθεση πλέον καθαρά ψυχοθεραπευτική. Μόνο που το έβλεπα με θλίψη να θυμίζει συχνά νεκροταφείο με τόσες απανωτές αναχωρήσεις φίλων αγαπημένων. Πέρσι τέτοιες μέρες πάλι συζητούσαμε με τη Μαρίζα Κωχ στην αυλή του παιδικού εργαστηρίου της: ''Να μου το θυμηθείς, του χρόνου θ' αρχίσει να μας λείπει και το φαΐ'' είχε πει μ' αυτό το ισχυρό ένστικτο της, προτείνοντας τις μαζώξεις σε σπίτια φίλων με πολύ τραγούδι ως μόνη λύση για να μην τρελαθούμε! Μάλλον δίκιο είχε η Κωχ, αν υπολογίσω το γεγονός πως κρέας πια αγοράζω σπάνια και τη βγάζω με τοστ στην καλύτερη ή μπρόκολα και ζαρζαβατικά στη χειρότερη. Που θα πάει αυτή η κατάσταση, πως μας κατάντησαν έτσι; Πότε θα ξανακόψω δελτίο παροχής υπηρεσιών πού'χει αραχνιάσει και θα το χρυσοπληρώσω κιόλας το αράχνιασμα του στην εφορία; Ως πότε θα τηλεφωνώ στη μάνα μου, 38 χρονών άνθρωπος, και θα της λέω ''Κατεβαίνω Πειραιά, βγάλε κάνα πενηντάρικο ή αν μπορείς κατοστάρικο για να μην πηγαινοέρχομαι κι εγώ κι εσύ''; Σκέφτομαι πως το μόνο, στ' αλήθεια όμως το μόνο που με κρατάει αυτόν τον καιρό στα πόδια μου είναι το ντοκιμαντέρ για τη Γώγου και η γλυκιά προσμονή της πρώτης προβολής του. Όλα τα άλλα, το διαδικτυακό ραδιόφωνο, οι συνεντεύξεις μου για το Fagazine, οι δισκοκριτικές μου για την Εποχή, ακόμη και ο γατούλης που φιλοξενώ από τον περασμένο Δεκέμβριο, αποτελούν μάλλον μίνι τονωτικές ενέσεις σε μια καθημερινότητα στεγνή και μίζερη. Να μην παραλείψω να ευχαριστήσω και τον Γιώργο Τσιτιρίδη, τον δ/ντή του Fagazine, που όποτε έρχεται απ' τη Θεσσαλονίκη για να μαζέψει κάνα φράγκο απ' τα πουστρομάγαζα στο Γκάζι, πάντα θα μου τηλεφωνήσει για να μου δώσει πότε 70 και πότε 50 ευρώ: ''Αυτά βγήκαν, βρε Αντώνη'' μου είπε τις προάλλες που συναντηθήκαμε στην Ομόνοια και μου παρέδωσε τα χαρτονομίσματα, λες και κάναμε νταλαβέρι πρέζας μεσ' στο δρόμο. Και σαν με είδε θλιμμένο - απογοητευμένο σε καμία περίπτωση - είχε την ευγένεια να μου στείλει ως δώρο από τη συμπρωτεύουσα ένα καινούργιο ψηφιακό δημοσιογραφικό μαγνητόφωνο, όσο οξύμωρο κι αν ακούγεται το ''ψηφιακό μαγνητόφωνο''. Γι' αυτό σας λέω, σύντροφοι, θα επιβιώσουμε! Ακόμη κι αν η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει θά'χει σαφώς κάτι από την κυβέρνηση Τσολάκογλου - εδώ που φτάσαμε δε γίνεται αλλιώς -, ακόμη κι αν οι φασίστες από κει που θα κηρύσσονταν παράνομοι τώρα θα τους έχουμε και μέσα στο Κοινοβούλιο, εμείς κάπως θα τη σκαπουλάρουμε! Κάποιος δρόμος θα υπάρχει να στρίψουμε για να μην πάμε όλοι παρέα στο διάολο κι ακόμη παραπέρα. Εγώ πάντως έχω αυτό το blog! Τώρα το συνειδητοποιώ που κάθομαι τόσες ώρες και του ξαναγράφω ενδοσκοπικά, μνημικά και ουχί μνημονιακά! Το γουστάρω αυτό το blog, είναι κομμάτι της ζωής μου και επιθυμώ να αιωρείται στο διαδίκτυο ακόμη και μετά τον βιολογικό μου θάνατο...Καλό ξημέρωμα σε όλους!      

απόψε-η-δανάη-παναγιωτοπούλου-στον-clipartradio

Σήμερα στις 20.00 το βράδυ και μέχρι τις 22.00 στο home studio του Antonis Bosko θα βρίσκεται η τραγουδοποιός Δανάη Παναγιωτοπούλου. Θα μιλήσουμε για το καινούργιο διαδικτυακό της μουσικό project, τον ''Ιστότοπο δισκοθήκης'', καθώς και για τους δύο προσωπικούς δίσκους της, τον ''Οίκο Αντοχής'' και το ''Home Logotypus''. Από τις σημαντικότερες δημιουργούς της γενιάς της, η Δανάη εμφανίστηκε στα μουσικά πράγματα πριν από λίγα χρόνια με ένα τραγούδι της που ερμήνευσε ο Μίλτος Πασχαλίδης, για ν' ακολουθήσουν συνεργασίες της με τον Γιάννη Χαρούλη, τους Άγγελο Αγγέλου-Έμη Σίνη-Παντελή Ραβδά, τη Μαρία Παπαγεωργίου κ.α. Με τις φαινομενικά απλές μελωδίες της, επενδυμένες όμως με τους πιο πολιτικοποιημένους στίχους που ''κυκλοφόρησαν'' τελευταία, η Δανάη βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των κινημάτων διαμαρτυρίας, παράγοντας ένα ακριβό είδος τραγουδιού, διόλου ευχάριστο για τ' αυτιά των μαζών. Μια συζήτηση μαζί της πάντα έχει ενδιαφέρον, πόσω μάλλον όταν απόψε θα γίνει δημόσια για όλους εσάς που θα μας ακούσετε από τα σπίτια σας. Συντονιστείτε στις 20.00 ακριβώς και για δύο ώρες στον www.clipartradio.gr

τι-θα-ακούσετε-απόψε-τα-μεσάνυχτα-στον-clipartradio

Ο Morrissey που τραγουδάει Enio Morricone, ο Alpha Blondy που διασκευάζει Pink Floyd μαζί με τους Cat Stevens, Luz Casal, Lynn Anderson, Elton John, Czars, Johnny Cash, John Grant, Radiohead, Portishead, Nirvana, Moby, Δώρο Δημοσθένους, Sinead O' Connor, Rufus Wainwright, Sydney City Trash, Tracy Chapman, Nino Rota, Μίκη Θεοδωράκη κ.α. είναι οι καλλιτέχνες, πάνω στους οποίους στηρίχθηκε το ρεπερτόριο της αποψινής εκπομπής μου. Συντονιστείτε από τις 12 ακριβώς τα μεσάνυχτα μέχρι τις 2 και κάτι τα ξημερώματα στον www.clipartradio.gr 

η-συμφωνική-μουσική-του-μίκη-θεοδωράκη-χθες-βράδυ-στο-μέγαρο-μουσικής

Δεν είμαι βαθύς γνώστης της συμφωνικής μουσικής του Μίκη Θεοδωράκη, αλλά ούτε και ανίδεος. Στο τελευταίο είχε βοηθήσει πριν μερικά χρόνια το πακέτο με όλες τις εκδόσεις των έργων του, από την Κασσιανή που συνέθεσε το 1942, σε ηλικία 17 ετών, μέχρι τη Σουίτα Νο 1 για πιάνο και ορχήστρα  και την 1η Συμφωνία, φτιαγμένες αντίστοιχα στο Παρίσι και στη Μακρόνησο. 

Λογικό κάπου να μην έχει αναγνωριστεί η συμφωνική μουσική του Θεοδωράκη στην ίδια του τη χώρα, συγκριτικά με την πληθωρική δισκογραφία του που περιλαμβάνει κυρίως κύκλους λαϊκών τραγουδιών και συνεργασίες με τους μεγαλύτερους ερμηνευτές. Σαν τη Μαρία Φαραντούρη και τον Πέτρο Πανδή, που κάποτε τραγούδησαν το Canto General του και που χθες βράδυ βρέθηκαν δίπλα του για να τον τιμήσουν μαζί με τον υπόλοιπο, ομολογουμένως λιγοστό, κόσμο στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. 

Η ιδιαιτερότητα ή μάλλον το ατού της βραδιάς βασιζόταν στις συμμετοχές του John Carewe που διηύθυνε την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ και του 40χρονου Γερμανού Sebastian Hess, ο οποίος κέντησε κυριολεκτικά με το τσέλο του τη Ραψωδία για βιολοντσέλο και ορχήστρα του Θεοδωράκη. 

Στο πρώτο μέρος της συναυλίας ακούστηκαν ο Οιδίπους Τύραννος, ένα σύντομο σχετικά έργο, και η επιβλητική Ραψωδία για βιολοντσέλο και ορχήστρα, που πολύ μου άρεσε και που κομμάτια της θυμήθηκα ότι είχαν χρησιμοποιηθεί στο Ξυπόλητο Τάγμα του Γκρεγκ Τάλλας, μιας από τις πρώτες κινηματογραφικές ταινίες σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη!

Ο δε Sebastian Hess αποθεώθηκε! Πρόκειται για έναν από τους πιο πολύπλευρους μουσικούς της γενιάς του, μαθητής του Rostropovich (1927 - 2007), που έχει συμπράξει με σημαντικές ορχήστρες και συμμετάσχει σε διεθνή φεστιβάλ και που πρόσφατα, από το 2010, είναι καλλιτεχνικός δ/ντής της νέας σειράς Highlight Classics στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές αίθουσες συναυλιών. 

Στο δεύτερο μέρος ακούστηκε η Πρώτη Συμφωνία για μεγάλη ορχήστρα του Θεοδωράκη, έργο, το οποίο, εάν δεν αναγνώριζα σε κάθε νότα του την πληθωρική προσωπικότητα του δημιουργού του, θα μπορούσα αυστηρά να το χαρακτηρίσω φλύαρο ή απλά πομπώδες. 

Παρ' όλα αυτά, το Allegro Moderato, το τρίτο και τελευταίο τμήμα της συγκεκριμένης Πρώτης Συμφωνίας για μεγάλη ορχήστρα μου έδιωξε κάθε αρνητική διάθεση, έστω μεσ' στην ασχετοσύνη μου, κάνοντας με τώρα να συμφωνήσω απόλυτα μ' αυτό που είπε ο ίδιος ο Θεοδωράκης στον δημοσιογράφο Γιώργο Αρχιμανδρίτη: Το πρόβλημα μου, όπως υπήρξε για όλους τους Έλληνες συμφωνιστές, ήταν κυρίως το πώς θα εξασφαλιστεί η ισορροπία στη σχέση Ελλάδας - Ευρώπης και ποιο θα ήταν το περιεχόμενο και η μορφή της ''μουσικής Ελλάδας'' ή μάλλον της ''μουσικοποιητικής Ελλάδας''...

Μετά το τέλος της συναυλίας, όλοι ήθελαν να σφίξουν το χέρι του μεγαλύτερου εν ζωή Έλληνα συνθέτη και κυρίως οι νέοι, παιδιά 20 και 25 ετών που ήρθαν χθες στο Μέγαρο. Τι παρήγορη σκηνή να βλέπεις αυτούς τους νέους ανθρώπους να σκύβουν και να αγκαλιάζουν τον Μίκη, δεδομένης μιας συζήτησης που είχα λίγες ώρες πριν για τη θλιβερή στροφή μιας νεολαίας απαίδευτης και ανερμάτιστης στην ακροδεξιά...Μια παρατήρηση μόνο για το τυπωμένο πρόγραμμα που κόστιζε τρία ευρώ: ωραίο που υπήρχε η εξασέλιδη αφήγηση του Θεοδωράκη περί συμφωνικής μουσικής, ωραίο επίσης που υπήρχαν τα βιογραφικά των δύο ξένων μουσικών, φάουλ όμως που δεν υπήρχε κανένα στοιχείο για τα έργα, τα οποία παίχτηκαν και ακούσαμε (πότε γράφτηκαν, πότε πρωτοπαρουσιάστηκαν κλπ.)  

η-τραγουδοποιός-δανάη-παναγιωτοπούλου-στον-clipartradio-αυτό-το-σάββατο

Από αυτό το Σάββατο και κάθε Σάββατο, 20.00 - 22.00 το βράδυ, τα Άσματα και Μιάσματα ξεκινούν στον www.clipartradio.gr έναν κύκλο ζωντανών συνεντεύξεων με καλλιτέχνες από τους χώρους της μουσικής, της ποίησης, του θεάτρου και του κινηματογράφου. Έχουν ήδη δρομολογηθεί συνεντεύξεις με τον Νίκο Ξυδάκη, τη Σαβίνα Γιαννάτου, τον Ηλία Λιούγκο, την Κατερίνα Στανίση κ.α., ωστόσο ποδαρικό θα μας κάνει η τραγουδοποιός Δανάη Παναγιωτοπούλου. Η Δανάη που κυκλοφόρησε πρόσφατα μέσω διαδικτύου την τρίτη προσωπική εργασία της και που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των κοινωνικών κινημάτων τα τελευταία χρόνια! Συντονιστείτε, λοιπόν, το Σάββατο στις 20.00 το βράδυ στον www.clipartradio.gr, αν και θα τα πούμε και ''αύριο'' στις 12 ακριβώς τα μεσάνυχτα - η εκπομπή της Παρασκευής συνεχίζεται κανονικά! 

εδώ-γελάνε-μέχρι-δακρύων!

Ο Χρήστος Πρωτόπαπας του ΠΑΣΟΚ ενημερώνει

κι από κάτω

ο Michael Loukoumas αποκρίνεται!

η-αόρατη-αλυσίδα-τριών-αλυσοδεμένων-βασανισμένων-υπάρξεων-στο-altera-pars

Τρεις αδερφές τρίδυμες που γεννήθηκαν με πέντε λεπτά διαφορά μεταξύ τους. Όμοιες σαν τρεις σταγόνες νερό, αλλά ταυτόχρονα και τόσο διαφορετικές: η μεγάλη, η Όλγα, αντιπαθεί τις αδερφές της που δεν αγάπησαν ποτέ τον πατέρα τους. Πάσχει από μία μορφή καρκίνου στον εγκέφαλο και ετοιμάζεται να χειρουργηθεί στην Αμερική. Έχει ψώνιο με τον κινηματογράφο και ταυτίζει συνεχώς τον εαυτό της με την ηθοποιό Μπέτι Ντέιβις. Γνωρίζει ένα μέρος μόνο της οικογενειακής τραγωδίας, ενώ είναι υπεύθυνη - όπως αποκαλύπτεται - για ακατονόμαστες πράξεις που φτάνουν μέχρι το φόνο εκ προμελέτης. 

Η μεσαία, η Ιρίνα, είναι το απόλυτο θύμα και η μόνη που γνωρίζει ολόκληρη την αλήθεια: ανέραστη, ψυχικά άρρωστη, ταπεινή και δυστυχισμένη, βιώνει τον έρωτα μέσω των τηλεοπτικών σήριαλ. Ο μέθυσος πατέρας της τη βίαζε από τα 10 μέχρι τα 13 της χρόνια προτού πεθάνει όχι από κήρωση του ήπατος, αλλά από τα χέρια της μάνας της και συζύγου του. Της γυναίκας που ο θόρυβος της ραπτομηχανής δεν ήταν τόσο δυνατός ώστε να μην ακούει τα κλάματα του κοριτσιού τόσα χρόνια και που στο τέλος αυτοκτόνησε κι η ίδια με την κυνηγετική καραμπίνα. Δεν έχει όνειρα πλέον η Ιρίνα και πιστεύει πως ο Τσέχωφ υπήρξε ο γεννήτορας του είδους ''σαπουνόπερα''. 

Η μικρή, η Μάσα, ατίθαση από μικρή, έγινε πουτάνα. Διαδέχτηκε την Ιρίνα στον βιασμό από τον πατέρα, αλλά χωρίς μεγάλα ψυχικά τραύματα, εφόσον το είδε ''ως δουλειά'' το θέμα. Φαινομενικά κυνική, αποκαλύπτει πως η γιαγιά τους, που αντιπαθούσε την Όλγα, αφήνοντας ότι λεφτά είχε στις άλλες δύο, τελικά δολοφονήθηκε ύπουλα από τη μεγάλη τους αδερφή. Ωστόσο, η Μάσα είναι η πιο ισορροπημένη και η πιο καλόψυχη απ' όλες. Απόδειξη ότι έστησε ολόκληρο κόλπο προκειμένου τα λεφτά από την κληρονομιά της γιαγιάς να πάνε στο σοβαρό χειρουργείο της Όλγας, χωρίς η ίδια να το γνωρίζει. ''Εγώ όμως την αγαπάω, ρε γαμώτο, τις αγαπάω τις αδερφές μου. Θα είμαστε για πάντα μαζί. Καμιά μας δεν θά'ξερε τι να κάνει αν έχανε τις άλλες δύο...'' είναι τα λόγια της που κλείνουν την παράσταση και που προσφέρουν στον θεατή ένα μοναδικό μείγμα συγκίνησης και οργής. Συγκίνησης, διότι μπορεί ο τίτλος του έργου, Η αόρατη αλυσίδα, να υπονοεί τον άρρηκτο δεσμό των κοριτσιών που γεννήθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα, στην ουσία όμως λειτουργεί ως ύμνος στην ανθρώπινη αλληλεγγύη και αυτοθυσία. Και οργής, επίσης, καθώς είναι τόσα πολλά τα ''βαριά'' μυστικά που ξεσκεπάζονται, ακολουθώντας τη δομή ενός αστυνομικού θρίλερ (εγώ θά'λεγα ενός εντελώς αλμοδοβαρικού τύπου σεναρίου), ώστε ακόμη και η αιμομιξία, η παιδική σεξουαλική κακοποίηση και η ερωτική επαφή μεταξύ συγγενών πρώτου βαθμού να παρουσιάζονται δίχως ίχνος μελό διάθεσης. Αντίθετα, το έργο του νέου Κουβανού συγγραφέα Carlos Ferrera, ο οποίος ζει μόνιμα στο Βαρκελόνη και εργάζεται ως σκηνοθέτης ριάλιτι και κριτικός κινηματογράφου, διαθέτει απίστευτο χιούμορ και παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη χώρα μας. Ο ίδιος σημειώνει στο πρόγραμμα της παράστασης: ''Για έναν Κουβανό δημιουργό, το να μεταφραστεί στη γλώσσα του Θέσπη και του Αριστοφάνη αποτελεί δώρο ανεκτίμητης αξίας για το οποίο θα είμαι αιώνια ευγνώμων''! Η Δήμητρα Αράπογλου, η σκηνοθέτιδα, κατόρθωσε να κινηθεί σε ένα συνεχές πίσω - μπρος, σε ένα πήγαινε - έλα μεταξύ παρόντος και παρελθόντος, ονείρου και πραγματικότητας, ρεαλισμού και υπερρεαλισμού, μηχανισμών άμυνας και παιχνιδιών του μυαλού, ενώνοντας με τη δική της ''αόρατη αλυσίδα'' τις τρεις αδερφές του Ferrera. Βοηθήθηκε πολύ από το σκηνικό της Έλενας Χριστούλη με τα αντικείμενα σκεπασμένα από τα ημιδιάφανα νάιλον να παραπέμπουν περισσότερο σε χειρουργικό τραπέζι παρά σε σπίτι υπό εγκατάλειψη ή υπό μετακόμιση. Καθοριστική και η συμβολή του Μάριου Αριστόπουλου ιδίως με τον σχεδιασμό των ηλεκτροακουστικών ήχων που ενέτειναν το μυστήριο και που λειτούργησαν ως γέφυρες στις εναλλασσόμενες ''μεταμορφώσεις'' της πρωταγωνίστριας επί σκηνής. Εξαιρετική για ακόμη μία φορά στη δουλειά της η ενδυματολόγος Δέσποινα Χειμώνα: δυο - τρία αξεσουάρ και μια γρήγορη αλλαγή στο μαύρο φόρεμα της ηρωίδας αρκούσαν για να την κάνουν στα μάτια του θεατή νευρωτική, ψυχοπαθολογική, κυνική, συνειδητοποιημένη και μεγαλόκαρδη, όλα τα στοιχεία δηλαδή που έφεραν τα τρία πρόσωπα σε ένα. Τίποτα όμως απ' όλα αυτά δε θα ήταν αρκετό αν δεν το ''έπαιρνε'' πάνω της το έργο η ηθοποιός Μίνα Χειμώνα! Τα τελευταία χρόνια είχα την τύχη να παρακολουθήσω όλες τις παραστάσεις της στο Altera Pars του Μεταξουργείου, μετά το χθεσινό όμως παίξιμο της δεν έχω πρόβλημα να δηλώσω πως πρόκειται για μία από τις καλύτερες ηθοποιούς που διαθέτουμε! Και ας κινδύνευσε να ''καεί'' από τη συμμετοχή της σε τηλεοπτικές σειρές - το γνωρίζει η ίδια καλύτερα από μένα κι απ' τον καθένα που της ασκεί αβασάνιστα την κριτική του! Η Μίνα Χειμώνα φρόντισε με σκληρή δουλειά τα αμέσως επόμενα χρόνια, με το ψαγμένο ρεπερτόριο της και με παραστάσεις υψηλού επιπέδου να κάνει αισθητή την παρουσία της στο ''Αλλού'', στο Επίπονο και εντέλει στο Αμιγώς Καλλιτεχνικό! Θα το καταλάβει όποιος τη δει στην ''Αόρατη αλυσίδα'' του Ferrera να ενσαρκώνει τις τρεις αδερφές σα να τεμαχίζεται, σα να σπάει πραγματικά σε τρεις διαφορετικές περσόνες! Μπράβο της και μπράβο σε όλους τους συντελεστές, σαν τον Βασίλη Κλωτσοτήρα στους φωτισμούς και την Ελβίρα Μπαρτζώκα στην επιμέλεια κίνησης, που παρέλειψα να αναφέρω παραπάνω! Να πω, τέλος, ότι χάρηκα πολύ που συνάντησα χθες βράδυ μετά από δέκα ολόκληρα χρόνια τη σκηνοθέτιδα Δήμητρα Αράπογλου, εφόσον στα πρώτα μου βήματα στον κινηματογράφο είχα δουλέψει ως αναπληρωματικό σκριπτ στην μεγάλου μήκους ταινία της, Ο Παράδεισος είναι προσωπική υπόθεση!

* το έργο Η αόρατη αλυσίδα του Carlos Ferrera σε μετάφραση Μαρίας Χατζηεμμανουήλ και Δημήτρη Ψαρρά κάνει πρεμιέρα την Παρασκευή αυτή, 27 Απριλίου, στο Altera Pars (Μεγάλου Αλεξάνδρου 123, Κεραμεικός). Είσοδος: 10 - 15 ευρώ     

ομορφιές-του-παγκρατίου

επέτειος-της-21ης-απριλίου-του-1967-στον-clipartradio

Μια και το αφιέρωμα στη μνήμη του Αντρέα Παγουλάτου στο Nosotros αναβλήθηκε, αποφάσισα να ανταποκριθώ στην τιμητική πρόταση του Βάσου Γεώργα και του Τέλλου Φίλη και νά'μαι εγώ αυτός που θα κάνει το αφιέρωμα στην 45η επέτειο από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967! Πάντα για τον www.clipartradio.gr μιλάμε! Συντονιστείτε εκτάκτως, λοιπόν, σήμερα από τις 20.00 έως τις 22.00 το βράδυ και ο bosko στο μικρόφωνο και στις μουσικές επιλογές θα σας θυμίσει μία από τις μελανότερες σελίδες της νεότερης πολιτικής ιστορίας. Δε λέω τη μελανότερη, καθώς βλέπουμε πια τη σημερινή κατάντια τούτης της χώρας...Θα ακουστούν, μεταξύ άλλων, ο Ύμνος της Επαναστάσεως, ευφάνταστα δημοτικοφανή άσματα, η Μαρία Φαραντούρη, η Joan Baez, η Νάνα Μούσχουρη, ο Michel Polnareff, ο Μάνος Παπαδάκης, οι Rolling Stones, ο Νίκος Ξανθόπουλος, η Janis Joplin, ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Scott McKenzie και ο Μίκης Θεοδωράκης. Εκτάκτως σήμερα τα ιντερνετικά - ραδιοφωνικά Άσματα και Μιάσματα θυμούνται τη χούντα των Απριλιανών! Συντονιστείτε για δύο ώρες 20.00 - 22.00 το βράδυ στον www.clipartradio.gr! 

το-αφιέρωμα-στη-μνήμη-του-αντρέα-παγουλάτου-στο-nosotros-αναβάλλεται

Τα Εξάρχεια, ως γνωστόν, από χθες τελούν υπό πολιορκία. Μπάτσοι εισέβαλαν στο Vox, όπου θα γινόταν μια μορφή συμβολικής κατάληψης από κατοίκους της περιοχής και πολιτικούς ακτιβιστές, και μπαγλάρωσαν κόσμο. Οι προσαγωγές ''υπόπτων'' λέγεται ότι κάλυψαν ολόκληρα τα Εξάρχεια, από την Καλλιδρομίου μέχρι τη Στουρνάρα. Σήμερα το απόγευμα έχει προγραμματιστεί συγκέντρωση κατά της αστυνομοκρατίας στις 18.00 με συναυλία του συγκροτήματος Deus X Machina στο κέντρο της πλατείας. Λόγω των χθεσινών και των ενδεχόμενων σημερινών επεισοδίων, το αφιέρωμα στη μνήμη του ποιητή Αντρέα Παγουλάτου, που θα γινόταν στο Nosotros, ακυρώνεται και θα προγραμματιστεί εκ νέου για τον Μάιο. Σας ευχαριστούμε για το ενδιαφέρον, αλλά αυτά - συμβαίνουν -, όταν κανονίζεις εκδήλωση στα Εξάρχεια...

η-τελευταία-εμφάνιση-του-δημήτρη-μητροπάνου-στο-α΄-νεκροταφείο-αθηνών

Οι φωτογραφίες του post είναι ενδεικτικές: επρόκειτο μακράν για τη μεγαλύτερη προσέλευση κόσμου - πραγματικό λαϊκό προσκύνημα - στην κηδεία ενός λαϊκού ειδώλου που σίγουρα ήταν ο τραγουδιστής Δημήτρης Μητροπάνος.

Φίλη δημοσιογράφος κάποιας ηλικίας, με την οποία συναντήθηκα και ανταλλάξαμε δυο - τρεις θλιμμένες τυπικότητες, μου είπε πως ο κόσμος έχει μείνει πια τόσο ρέστος από είδωλα, ώστε τού'χει γίνει ζωτική η ανάγκη συμμετοχής στον θρήνο της απώλειας. Συμφώνησα και δε μπορούσα να κάνω αλλιώς, αφού παραδίπλα έβλεπα τον Γρηγόρη Ψαριανό να παρηγορεί έναν πραγματικά συντετριμμένο Σταμάτη Κραουνάκη στον καφενέ του Α΄Νεκροταφείου. Στο ίδιο ακριβώς σημείο λίγο καιρό πριν παρακολουθούσα τον Τότσικα με τον Κολοβό, δύο ήρωες του Θόδωρου Αγγελόπουλου, να θρηνούν σιωπηλά τον χαμό του μεγάλου Έλληνα σκηνοθέτη. 

Όταν με πήρε η Λένα στο τηλέφωνο και της δήλωσα εντυπωσιασμένος από την κοσμοσυρροή στο ύστατο χαίρε στον Μητροπάνο, με εξέπληξε γι' ακόμη μία φορά με την...instant φιλοσοφία της: ο Έλληνας τελευταία εμπεριέχει τόσο πολύ τον θάνατο - μου είπε - ώστε μοιραία ελκύεται κι απ' αυτόν! 

Ωστόσο, δεν είναι μόνο όλα αυτά τα κοινωνιολογικής ή ψυχαναλυτικής φύσης που κλωθογύριζαν στο, χτυπημένο από τον ήλιο και τα κονιάκ, κεφάλι μου, καθώς έβλεπα ανθρώπους να κρέμονται σαν τσαμπιά, ποδοπατώντας τους τάφους των Κολοκοτρωναίων. Διότι, η ανάβαση προς την τελευταία κατοικία του Μητροπάνου ήταν σχεδόν αδύνατη μέσα στο πλήθος! 

Πάει ο Μητσάρας μας, ψέλλισε η Ελένη Δήμου και το βλέμμα της διασταυρώθηκε αμήχανα με το δικό μου. Κοντά της η ηθοποιός Άννα Φόνσου, ο δημοσιογράφος Κώστας Μπαλαχούτης και οι τραγουδιστές Μπάμπης Τσέρτος και Νίκος Ανδρουλάκης, σαστισμένοι όλοι τους προφανώς από το δυσάρεστο event, στο οποίο παρίσταντο. Κάπου πήρε το μάτι μου και την Έφη Θώδη, τόσο απλοϊκά ντυμένη που αν δεν μου την υποδείκνυαν δε θα την αναγνώριζα. Μη γελάτε - υπέδειξα κι εγώ στην παρέα - δικαίωμα στο χαιρετισμό έχει και η Θώδη, που στο κάτω-κάτω ίσως να γνώριζε προσωπικά τον μακαρίτη καλύτερα απ' όλους μας εδώ.    

Η πομπή με τη σορό του Μητροπάνου σταμάτησε αρκετές φορές προκειμένου ο τόσο πολύς κόσμος να αποθέσει τα λουλούδια του. Σε κάποια φάση νόμισα πως έβρεχε ανοιξιάτικα μπουκέτα με ένα άρωμα μεθυστικό, ικανό να διώξει κάθε υπόνοια θανάτου. 

 Όσο για το χειροκρότημα, ήταν τόσο συχνό και τόσο μεγάλο σε διάρκεια, που σου έδινε την αίσθηση μιας ακόμη άκρως επιτυχημένης εμφάνισης του Μητροπάνου και σε καμία περίπτωση του οριστικού φευγιού του από τον κόσμο τούτο.  

Δεν προσπάθησα να φτάσω στο σημείο της ταφής, εκεί όπου σίγουρα όλο και κάποιος φαν του Μητροπάνου θα χόρεψε ένα ζεϊμπέκικο, απ' αυτά πού'χε τραγουδήσει ο ίδιος και αγαπήσει το κοινό του. Προτίμησα να κατηφορίσω ολομόναχος προς τον τάφο της Κατερίνας Γώγου, να ανάψω το καντήλι της και ν' αφήσω κι εκεί ένα λουλούδι. Τι τραγικό, ακόμη και μετά θάνατον, η Κατερίνα να φιλοξενείται σε οικογενειακό τάφο άλλων, να παραμένει δηλαδή ανέστια, μόνη ανάμεσα στους νεκρούς. Θυμήθηκα και τον τάφο της Φλέρυς Νταντωνάκη στην Παιανία, δίπλα σ' αυτόν του Μάνου Χατζιδάκι. Αταντωνάκη είχε γράψει κάποιος ανόητος πάνω στη μαρμάρινη πλάκα, μη γνωρίζοντας φυσικά πως από κάτω της κείτονταν τα άγια των αγίων. Εξοργισμένος, παρουσία του συνθέτη Χρήστου Λεοντή και του κινηματογραφικού συνεργείου μου, είχα βρει ένα σίδερο πεταμένο, με το οποίο χάραξα το Α, διορθώνοντας το σε Ν...Δεν ξέρω γιατί ακριβώς, αλλά πολύ με μελαγχόλησε σήμερα η κηδεία του Δημήτρη Μητροπάνου και η...κηδειότσαρκα μου στο δικό μας Perre Lachaise.

εις-μνήμην-δημήτρη-μητροπάνου

Τον είχα συναντήσει πριν λίγα χρόνια σε στούντιο. Ηχογραφούσε κάτι με τον παραγωγό του, τον Ηλία Μπενέτο, ο οποίος θα έδινε συνέντευξη σε μια σειρά ντοκιμαντέρ που σκηνοθετούσα για το λαϊκό τραγούδι. Τον θέλαμε και τον ίδιο για συνέντευξη, αλλά η βεβαρημένη υγεία του μας έκανε να είμαστε διστακτικοί. Ο Κώστας Μπαλαχούτης, ωστόσο, η κινητήρια δύναμη των ντοκιμαντέρ που κάναμε, προσπάθησε να τον πείσει επί τόπου χωρίς αποτέλεσμα. Άσ'τον τον άνθρωπο, είπα του Μπαλαχούτη, βλέποντας έναν Μητροπάνο κάτωχρο και φοβερά αδυνατισμένο. Σκεφτόμουν πως ήταν δυνατό να βγάλει φωνή σε τέτοια κατάσταση! Κι όμως, κάτι παραπάνω ήξερε ο Μπαλαχούτης! Διότι όταν ο Μητροπάνος μπήκε στο δωμάτιο της ηχογράφησης κι εμείς απ' έξω τον ακούγαμε και τον βλέπαμε μέσα στο γυάλινο ''κουβούκλιο'' του, με το που άνοιξε το στόμα του ένιωσα τα τζάμια να τρίζουν κι έναν άνεμο να μας παίρνει και να μας σηκώνει κυριολεκτικά! Δεν ήταν τυχαίος άνεμος, ούτως ή άλλως. Περιείχε γεγονότα και μνήμες. Τον θρυλικό Άγιο Φεβρουάριο του Δήμου Μούτση και του Μάνου Ελευθερίου με το Άλλος για Χίο τράβηξε κι άλλος για Μυτιλήνη που το είχα ταυτίσει με τη στρατιωτική θητεία του μεγάλου αδερφού μου σ' ένα απ' τα δύο αυτά νησιά τη δεκαετία του 1980, όντας εγώ ούτε δέκα ετών. Κι εκείνο το Τι το θες το κουταλάκι που μαζί με το Πάρε πασά μου την οδοντόβουρτσα μου της Ελένης Δήμου και το Χωρίσαμε για μια μπουγάτσα της Μαργαρίτας Ζορμπαλά, με έκαναν να σκάω στα γέλια και να αντιλαμβάνομαι από πολύ νωρίς πόσο σημαντικό είναι για έναν τραγουδιστή το ρεπερτόριο που επιλέγει κάθε φορά. Στην εφηβεία μου, ο Μητροπάνος με αποζημίωσε με εκείνη τη δισκάρα του Μάριου Τόκα, με το Σ' αναζητώ στη Σαλονίκη και τα Λαδάδικα, με τραγούδια δηλαδή που μου γνώρισαν μια Θεσσαλονίκη ερωτική στα όρια της καψούρας, πάντα μέσα από το προσφιλές λαϊκό του ηχόχρωμα. Ακόμη θυμάμαι τα αδέξια μεθυσμένα ζεϊμπέκικα σε ντισκοτέκ στα Καμένα Βούρλα που έκλεινε το ξένο πρόγραμμα πάντα με το Σ' αναζητώ στη Σαλονίκη. Το χορεύαμε και το πιστεύαμε το εν λόγω ζεϊμπέκικο, ασχέτως αν δεν είχαμε κανένα έρωτα ν' αναζητούμε απεγνωσμένα στη συμπρωτεύουσα! Αργότερα, ανακάλυψα και τα Πικροσάββατα, τον μοναδικό δίσκο που αξιώθηκε να κάνει με τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Λευτέρη Παπαδόπουλο. Λέγεται πως για το δίσκο αυτό, ο Μίκης είχε δει ένα σωρό λαϊκούς τραγουδιστές της πίστας που τού'χε προτείνει ο Παπαδόπουλος, από τη Στανίση μέχρι τον Στράτο Διονυσίου, μα τελικά το ρόλο του ερμηνευτή επωμίστηκε ο Μητροπάνος! Πιο πρόσφατα, ομολογώ ότι αδυνατούσα να συλλάβω τους ασυνάρτητους στίχους του Άλκη Αλκαίου στη Ρόζα του Θάνου Μικρούτσικου που έκανε πραγματικό πάταγο και που αν το έλεγε ένας οποιοσδήποτε άλλος τραγουδιστής πιθανώς να μην έκανε τίποτα. Γνώριζα ακόμη πως ο Μητροπάνος αγαπούσε τη jazz και τα blues, είχε - λένε - πλούσια σχετική δισκοθήκη, γι' αυτό και ίσως αγαπούσε εξίσου και τους έντεχνους ή και τους ροκάδες τραγουδοποιούς: απόδειξη οι επιτυχημένες συνεργασίες του με τον Λάκη Παπαδόπουλο, τον Μίλτο Πασχαλίδη, τον Γιάννη Μηλιώκα κ.α. Τελευταία δεν με είχαν δυσαρεστήσει τόσο οι επιλογές του, τα ''παντρέματα'' δηλαδή με την Πέγκυ Ζήνα ή τον κουμπάρο του, Πασχάλη Τερζή, όσο η επιμονή του να συνεχίζει να τραγουδάει σε μαγαζιά ύστερα από τη μεγάλη περιπέτεια της υγείας του που πέρασε. Με όλο το σεβασμό στη μνήμη του την ώρα τούτη, θεωρώ σχεδόν αυτοκτονικό να έχει κάνει κάποιος μεταμόσχευση νεφρού και να συνεχίζει μεσ' στα τσιγάρα, τα ποτά και τα ξενύχτια...Γιατί, ρε γαμώτο, νέος άνθρωπος; Θα μπορούσε να εμφανίζεται περιστασιακά σε μουσικές σκηνές, να προσέχει περισσότερο την υγεία του που κρεμόταν από μία κλωστή και όχι να βρίσκεται σε σχήμα κάθε σαιζόν. Καθώς το λεωφορείο σήμερα έστριβε τη γέφυρα της Πέτρου Ράλλη και αντίκρισα τη φάτσα του Μητροπάνου δίπλα σ' αυτές του Μπάση και του Κότσιρα, ένας κόμπος ανέβηκε στο λαιμό μου, σα να έβλεπα το ίδιο του το μνήμα που η κακιά η μοίρα τό'φερε να στήνεται από το πρωί. Καλό του ταξίδι! Το χνάρι του στο λαϊκό πολιτισμό αυτού του τόπου είναι πλέον πανίσχυρο! 

R.I.P. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΑΝΟΣ (1948 - 2012)

...

Σαν πέρυσι, τέτοια μέρα, έφυγε ο Νίκος Παπάζογλου

ένα-τραγούδι-για-τον-αντρέα-στο-nosotros

Το Σάββατο 21 Απριλίου, στην επέτειο του πραξικοπήματος της χούντας, προγραμματίστηκε η μουσικοποιητική εκδήλωση - φόρος τιμής στη μνήμη του ποιητή Αντρέα Παγουλάτου. Στο Nosotros των Εξαρχείων, τον χώρο που επί σειρά ετών φιλοξένησε τις Ποιητικές Ανιχνεύσεις του Παγουλάτου με τη δική μου συμβολή στο μουσικό μέρος. Αυτή τη φορά θα λείπει ο πρωτεργάτης, ο Αντρέας...Θα είμαστε όμως εκεί όλοι οι φίλοι του και θα τον τιμήσουμε πραγματικά χωρίς καμία διάθεση μνημόσυνου, μα με την ιδέα πως θα βρίσκεται κι αυτός κάπου ανάμεσα μας. Δε μπορώ ακόμη να παραθέσω τα ονόματα των ποιητών που θα παραστούν και θα διαβάσουν ποιήματα - πρόκειται για αρμοδιότητα του επιστήθιου φίλου του Αντρέα, του ποιητή Κώστα Κρεμμύδα του Μανδραγόρα, ο οποίος και θα με έχει ενημερώσει μέχρι το τέλος της τρέχουσας εβδομάδας. Μπορώ όμως να δώσω τα ονόματα των μουσικών, η συγκεκριμένη δραστηριότητα των οποίων χάρισε στην εκδήλωση τον όμορφο τίτλο Ένα τραγούδι για τον Αντρέα. Έχουμε και λέμε, λοιπόν: Στη μνήμη του Παγουλάτου θα τραγουδήσουν η Μαρίζα Κωχ, ο Παντελής Θεοχαρίδης που θα έρθει σε λίγες μέρες από τη Θεσσαλονίκη γι' αυτό το σκοπό, τα ''παιδιά'' του Αντρέα, οι τραγουδοποιοί Ηλίας Βαμβακούσης και Πάνος Μπούσαλης, όπως και νέοι δημιουργοί που κατά καιρούς συμμετείχαν στις Ποιητικές Ανιχνεύσεις του, πάντα στο Nosotros (Λόλεκ, Δημήτρης Αρναούτης, Δημήτρης Λάμπος, Γεωργία Βεληβασάκη, Τατιάνα Ζωγράφου). Η επιθυμία της Λένας Πλάτωνος να παραστεί και να συμμετάσχει στην εκδήλωση ήδη καταχωρήθηκε - μόλις μία εβδομάδα πριν τον βρει το οξύ εγκεφαλικό, ο Αντρέας είχε συνεννοηθεί με τη Λένα για ένα μεγάλο αφιέρωμα στην ίδια και το έργο της -, ενώ καταλληλότερη ερμηνεύτρια για τα fados, τα πορτογαλικά τραγούδια που λάτρεψε ο Παγουλάτος, δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από τη Λίνα Σωπιάδου του συγκροτήματος Δάρνακες. Την παρουσίαση της εκδήλωσης έχουμε ήδη επωμιστεί ο σκηνοθέτης - ποιητής Λευτέρης Ξανθόπουλος, ο ποιητής Κώστας Κρεμμύδας κι εγώ. Ένα τραγούδι για τον Αντρέα στο Nosotros, το Σάββατο που έρχεται, στις 21.00 το βράδυ με ελεύθερη είσοδο! Να είστε όλοι εκεί! 

ένα-άλλο-πάσχα-των-ελλήνων

Η ποιητική συλλογή Ηλιοσκόπιο του Γιώργου Θέμελη (1900 - 1976) κυκλοφόρησε το 1971 και δύο χρόνια αργότερα κομμάτια της μελοποιήθηκαν από τον λαϊκό συνθέτη Σταύρο Κουγιουμτζή. Προέκυψαν έτσι δέκα τραγούδια και ένα οργανικό θέμα υπό τη μορφή λαϊκού ορατόριου με βασικό ερμηνευτή τον Γιώργο Νταλάρα και την Αιμιλία Κουγιουμτζή, τη σύζυγο του συνθέτη. Κατά τη γνώμη μου, πρόκειται για το καλύτερο άλμπουμ, στο οποίο συμμετείχε ever ο Νταλάρας - μου αρέσει περισσότερο κι από τους στρατευμένους δίσκους του με τον Μάνο Λοΐζο, ακόμη κι αυτούς με τον Απόστολο Καλδάρα -, καθώς, εκτός του ότι βρέθηκε σε μεγάλα ερμηνευτικά κέφια, υπηρέτησε ένα υλικό, το οποίο, ναι μεν βασιζόταν στην ελληνοκεντρική ποίηση του Θέμελη, διέθετε όμως ένα πασιφιστικό κλίμα, που είναι σχεδόν αδύνατο να περιγράψει κανείς και που αυτομάτως το διαχώριζε από οποιαδήποτε άλλη παρόμοια μουσικο-ποιητική εργασία μέσα στη χούντα. Επιπλέον, η φιγούρα στο εξώφυλλο με το αμπέχωνο που κρατάει το λουλούδι ήταν μακράν ένα από τα πιο χίπικα εξώφυλλα της εποχής, σα να ανήκε στους...Poll, λόγου χάριν, και όχι σε ένα λαϊκό δημιουργό. Κι ας μην είχε κανένα rock στοιχείο απ' την άποψη του περιεχομένου του πέραν κλασικών ''κουγιουμτζιδικών'' στιγμών, δηλαδή συνθέσεις με σημεία εκκίνησης το δημοτικό τραγούδι, τη λαϊκή μουσική και τη φόρμα της μπαλάντας. Το Πάσχα των Ελλήνων με την επιβλητική συμμετοχή χορωδιακού συνόλου και την εξαιρετική ενορχήστρωση ήταν μαζί με το Πρώτο περιστέρι οι δύο ''επιτυχίες'' του δίσκου, αφού τα υπόλοιπα τραγούδια ακούστηκαν ελάχιστα. Λέγεται ότι δεν τα στήριξε πολύ και ο ίδιος ο Νταλάρας στις συναυλίες και τα προγράμματα του, γεγονός που φανερώνει την αξία του Ηλιοσκόπιου ως ένα αυθεντικό έργο τέχνης, ακατάλληλο μάλλον για μαζική κατανάλωση. Ευτυχώς το Πάσχα των Ελλήνων ακούστηκε και θα εξακολουθήσει να ακούγεται, όχι απαραίτητα μόνο μια μέρα σαν τη σημερινή. Καλό Πάσχα, λοιπόν!  

μεγάλη-παρασκευή-του-2012-στον-clipartradio

Απόψε, εκτάκτως στον ClipArtRadio, τα Άσματα και Μιάσματα υμνούν τον Θρήνο και την Απώλεια με μία τρίωρη εκπομπή. Καλεσμένοι στο home-studio μου θα βρίσκονται η δημοσιογράφος Λιάνα Μαλανδρενιώτη, ο ηθοποιός Αντώνης Γκρίτσης, η poetry - performer Μάιρα Λιούγκου και ο κειμενογράφος Δημήτρης Γιαννέλος. Όλοι μαζί θα διαβάσουμε ποιήματα που άπτονται της πεισιθάνατης λογικής και αισθητικής, ενώ θα ακουστούν και συνθέσεις των Bach, Handel, Beethoven, Shostakovich, Σκαλκώτα, Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Πλάτωνος, Καραΐνδρου, Τρανουδάκη, Λόλεκ, Κόρε.Ύδρο. κ.α. Συντονιστείτε από τις 12 ακριβώς τα μεσάνυχτα έως τις 3 τα ξημερώματα στον www.clipartradio.gr! Καλή ακρόαση! 

το-τροπάριο-της-κασσιανής-της-μεγάλης-τρίτης-της-μαρίζας-κωχ-και-του-μάνου-χατζιδάκι

Το ποίημα της Κασσιανής Μοναχής, γνωστό ως το Τροπάριο της Κασσιανής, αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους βυζαντινούς ύμνους που ψάλλεται κάθε Μεγάλη Τρίτη του χρόνου σε όλες τις εκκλησίες. Ενέπνευσε ποιητές σαν τον Παλαμά και τον Ψυχάρη, μια και είναι ίσως το μοναδικό εκκλησιαστικό κείμενο που υμνεί τον έρωτα ή, για την ακρίβεια, το ερωτικό ανικανοποίητο. Συγκεκριμένα, η λίμπιντο της Κασσιανής που αν τα λένε καλά έζησε για 38 χρόνια, από το 829 έως το 867, διοχετεύθηκε στο Θεϊκό στοιχείο, ούσα ανήμπορη η ίδια να ανταποκριθεί στην ερωτική πρόκληση του Αυτοκράτορα Θεόφιλου. Στην έναρξη του ποιήματος αυτοχαρακτηρίζεται ''η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή'' και λίγο παρακάτω αναφέρεται σε ''ζοφώδη και ασέληνο οίστρο ακολασίας, έρωτα της αμαρτίας''. Εδώ λοιπόν διασταυρώνουν τα ξίφη τους ιστορικοί και παπάδες: οι μεν πρώτοι ισχυρίζονται ότι η πανέμορφη Κασσία ερωτεύθηκε τον Θεόφιλο και για να γλιτώσει απ' το ολίσθημα στράφηκε στον μοναχισμό - ως πιστή και ευσεβής παρθένα -, οι δε δεύτεροι λένε πως δεν υπήρχε καν θέμα ερωτικής έλξης της προς έναν άνδρα, αλλά κατ' ευθείαν και αποκλειστικά για τον Κύριο Ημών Ιησού Χριστό. Μα, αν ίσχυε η άποψη του παπαδαριού, γιατί η καημένη η κοπέλα να αισθανόταν τέτοιες ενοχές και τέτοια ντροπή; Είναι δυνατό και κατ' επέκταση πιστευτό να ''αυτομαστιγωνόταν'', μεθυσμένη, για να μην πω τίποτα άλλο μέρες πού'ναι, από την πίστη της στον χριστιανισμό; Υπάρχει ωστόσο και η άποψη του κωμικού ηθοποιού Νίκου Σταυρίδη: Άχου και δε με νοιάζει...κι εγώ προς τα κει συγκλίνω. Ας αφήσω, λοιπόν, τα θρησκευτικά που ανέκαθεν μου άρεσαν ως τα καλύτερα παιδικά παραμύθια, λίγο βίαια η αλήθεια είναι, και ας πάω στα μουσικά που τα ''έχω'' περισσότερο επί του εν λόγω Τροπάριου: η ηχογράφηση του post είναι ανέκδοτη στη δισκογραφία, σπάνια, αφού περιέχει τη μετάδοση του Τροπάριου της Κασσιανής από το Τρίτο Πρόγραμμα τη Μεγάλη Τρίτη του 1978. Μπορεί ο Χατζιδάκις να μη συνεργάστηκε ποτέ με τη Μαρίζα Κωχ, πάντα όμως της ανέθετε εργασίες που τελικά σφράγισαν την καριέρα της στην ελληνική μουσική. Είχε προηγηθεί το τραγούδι Παναγιά μου-Παναγιά μου (1976), το μοναδικό σοβαρό ελληνικό, ίσως και διεθνές, τραγούδι που διαγωνίσθηκε ever στη Eurovision και που η Κωχ συνέθεσε κατά παραγγελία του Χατζιδάκι. Δύο χρόνια αργότερα και στο πλαίσιο των ζωντανών μεταδόσεων από το Τρίτο Πρόγραμμα, το οποίο διηύθυνε, ο Χατζιδάκις ζήτησε από την τραγουδοποιό και ερμηνεύτρια να τραγουδήσει α καπέλα το Τροπάριο της Κασσιανής στην Εθνική Πινακοθήκη. Εκτός απ' αυτόν τον βυζαντινό ύμνο, η Κωχ παρουσίασε και τα ποιήματα του Κώστα Βάρναλη που είχε μελοποιήσει και που ποτέ δεν δισκογραφήθηκαν - ένα απ' αυτά, η Μάνα του Χριστού, κοσμεί κυριολεκτικά ως ντοκουμέντο τη δισκοθήκη μου και θα μεταδοθεί από τον www.clipartradio.gr και την εκπομπή μου της Μεγάλης Παρασκευής. Τα τραγούδια της Κωχ, μάλιστα, σε ποίηση του Βάρναλη επρόκειτο να δισκογραφηθούν εν έτει 1986 με την ίδια, τη Φλέρυ Νταντωνάκη και τη Μαρία Φαραντούρη, κάτι που δυστυχώς ποτέ δεν έγινε. Τέλος πάντων, εκτός του ότι η Κωχ τραγουδούσε από πολύ μικρή ηλικία το Τροπάριο της Κασσιανής, η μετάδοση του από το Τρίτο Πρόγραμμα και η απήχηση που είχε, τη συνέδεσε απόλυτα με αυτό. Είμαι σίγουρος δηλαδή πως η Μαρίζα όλο και σε κάποια εκκλησία σήμερα θα βρεθεί και θα το τραγουδήσει. Α καπέλα, δίχως όργανα, με μοναδικό μουσικό όργανο την ίδια της τη φωνή! Απολαύστε την από εκείνη την πρώτη παρουσίαση του Τροπάριου της Κασσιανής, όπως την είχε σχεδιάσει ο Μάνος Χατζιδάκις.  

κατηγορώ-τους-χριστιανούς-για-τα-ενοχικά-μου

Παρ' ότι δηλωμένος άθεος ή μάλλον άθρησκος τα τελευταία 20 χρόνια - διότι συμφώνως και μ' ένα φίλο το να δηλώνεις ''άθεος'' σημαίνει την παραδοχή ύπαρξης του θεού -, η εκκλησία μ' έχει σημαδέψει από παιδάκι. Μια φορά ήμουν παπαδάκι στην Τήνο, πού'χαμε πάει διακοπές, σε καθολικό μοναστήρι μάλιστα, και με βάλαν' οι φρατέλοι να κρατάω ένα εξαπτέρυγο, πιο μεγάλο απ' το μπόι μου τότε, το οποίο σκάλωσε σ' ένα δέντρο (που βρέθηκε δέντρο στην Τήνο;) με αποτέλεσμα να καθυστερήσω την κουστωδία και ν' ακούσω πολλά χριστιανικά μπινελίκια! Πολύ αργότερα, η πιο αναρχική κίνηση που έκανα στη ζωή μου ήταν στο στρατό, όπου είχα δηλώσει ''ψάλτης'' για να γλιτώσω την ηλίθια εκπαίδευση τους και μια φορά με διέταξε ο λοχαγός να εκφωνήσω σε όλο το Τάγμα τη στρατιωτική προσευχή. Μιλάμε για ένα μακρυνάρι σε καθαρεύουσα που ήταν αδύνατο να το αποστηθίσει κανείς...Έμαθα λοιπόν απ' έξω την πρώτη παράγραφο, ''Δέσποτα Παντοκράτωρ ο καταξιώσας ημάς'' κλπ. κλπ., βγήκα με σθένος στην πρώτη γραμμή κι έπειτα κότσαρα μια χαρά τον ορισμό του Αριστοτέλη για την τραγωδία! Δε θα ξεχάσω όταν είπα ''Την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν/ Αμήν'' κι είδα το βλέμμα του καραβανά όλο συγκίνηση, τους φαντάρους να μην έχουν καταλάβει γρη κι ένα φιλόλογο που την είχε πάρει πρέφα τη δουλειά να σέρνεται χάμω απ' το γέλιο. Μα, μόνο με καραγκιοζιές τη βγάζει καθαρή κανείς στο στρατό κι εγώ απ' την πρώτη μέρα που παρουσιάστηκα εκεί μέσα ήμουν θιασώτης της λογικής ''είστε όλοι για τα μπάζα και θα σας γαμήσω κανονικότατα''! Τέλος πάντων, πέρα απ' όλα αυτά, η Μεγάλη Εβδομάδα μου αρέσει και πολύ μάλιστα! Κυρίως γιατί επιβάλλεται ένα πένθος, το οποίο τελευταία πάει ασορτί με την κατάσταση στη χώρα αυτή. Δε μπορεί, ας πούμε, άνθρωποι να αυτοκτονούν δημοσία θέα κι εσύ να αγοράζεις λαμπάκια για το δεντράκι σου, κουραμπιέδες και λοιπές παπαριές - όπως συμβαίνει εν ολίγοις μεσ' στην επίπλαστη χαρά των Χριστουγέννων, λες κι ήμαστε χαζοαμερικανάκια εδώ πέρα! Η Μεγάλη Εβδομάδα μού αρέσει επίσης γιατί όσο πάει προς το τέλος της δεν εμφανίζονται ξέκωλα, μόδιστροι και σκυλάδες στην TV, παύοντας επιτέλους να πρήζουν τ' αρχίδια των αθώων τηλεθεατών, αυτών εν πάση περιπτώση που εν μέρει ευθύνονται για το χάλι που φτάσαμε. Στα περισσότερα ραδιόφωνα δεν ακούς Φουρέιρα και Βίσση, αλλά Καραΐνδρου, Χρόνη Αηδονίδη και τα Βραδεμβούργια Κονσέρτα του Bach, όπως θα έπρεπε δηλαδή να κάνουν καθημερινά τη δουλειά τους, αν υποτεθεί ότι παράγουν πολιτισμό. Ακούστε, ας πούμε, ''Τον Νυμφώνα σου βλέπω'' και πάρτε το σα ν' ακούτε κάποιο ψυχεδελικό άσμα των Kaleidoscope! Και, ναι, δηλώνω επίσης φαν των βυζαντινών εκκλησιαστικών ύμνων με προτίμηση στα Εγκώμια της Μ. Παρασκευής που ασυζητητί είναι πολύ τριπάτα! Παρατηρούσα έναν συγγενή μου κάποτε που αρρώστησε από βαριά κλινική κατάθλιψη κι από κει που άκουγε φανατικά ηλεκτρονική μουσική, μόλις τον πλάκωσαν στους χάπους, κλείστηκε στο δωμάτιο του και την ''άκουγε'' 24 ώρες το 24ωρο με εκκλησιαστικούς ύμνους! Και ίσως γι' αυτό με συγκλόνισε βαθύτατα ένα ποίημα του φίλου μου, Π. Ε. Δημητριάδη των Κόρε.Ύδρο., από τη συλλογή του με τίτλο ''Ξεκαθάρισμα λογαριασμών'': Κι εγώ κατηγορώ τους Χριστιανούς για τα ενοχικά μου...Αυτοί το μόνο που κοιτάνε είναι να βγάλουν την ευθύνη από πάνω τους. 04.10.08      

στιγμιότυπα-από-τη-χθεσινή-προβολή-του-''ζωντανοί-στο-κύτταρο-σκηνές-ροκ''-στην-κιν/φική-λέσχη-αργυρούπολης

Η Μαρίζα Κωχ,

η Λιάνα Μαλανδρενιώτη, η Λήδα και η Μαρίζα Κωχ,

η Λήδα

και η Μαρίζα Κωχ με τον Κώστα Καραμήτρο (από τη Λαιστρυγόνα του Σαββόπουλου)

κατά τη χθεσινή προβολή του ντοκιμαντέρ

Ζωντανοί στο Κύτταρο-Σκηνές Ροκ

στην Κιν/φική Λέσχη Αργυρούπολης-Ελληνικού.

ζωντανοί-στο-κύτταρο-σκηνές-ροκ-απόψε-στην-κινηματογραφική-λέσχη-αργυρούπολης-ελληνικού

Καιρό είχε να ξαναπροβληθεί κάπου το ντοκιμαντέρ μου, Ζωντανοί στο Κύτταρο - Σκηνές Ροκ, κι έτσι, όσοι δεν το έχετε ήδη δει και δεν έχετε κανονίσει κάτι γι' απόψε, περάστε από την Κινηματογραφική Λέσχη Αργυρούπολης - Ελληνικού. Η προβολή θα ξεκινήσει στις 21.00 το βράδυ και αμέσως μετά θ' ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό, παρουσία των κυριών Μαρίζας Κωχ και Λήδας Χαλκιαδάκη. Με ελεύθερη είσοδο, η δ/νση είναι Πολιτιστικό & Συνεδριακό Κέντρο ''Μίκης Θεοδωράκης'', Κύπρου 68, Πλατεία Δημαρχείου, Αργυρούπολη, τηλ. 210 - 9959440. Λόγω της αποψινής προγραμματισμένης προβολής, η εκπομπή μου στον ClipArtRadio μετατίθεται για μία ώρα αργότερα. Συντονιστείτε λοιπόν στον www.clipartradio.gr για δύο ώρες (01.00 - 03.00), όπου και θα ακούσετε πολλές και διαφορετικές επιλογές, από τον Schubert και τον Μίκη Θεοδωράκη μέχρι τον Mozart l' Egyptien και τους Stranglers.  

rewind-post

Κατεβαίνοντας τη Γρ. Λαμπράκη και λίγα μέτρα πριν τις φυλακές Κορυδαλλού πέφτει η ματιά μου σε μια μικρή καφετέρια, απ' αυτές τις παρακμιακές που βλέπεις και στη Λιοσίων. Η ταμπέλα της γράφει με μεγάλη κόκκινη γραμματοσειρά ''Cafe Η Απόδραση'' και θέλω να ξεκαρδιστώ, διαπιστώνοντας για μιαν ακόμη φορά πως αν σώζει κάτι τους Έλληνες αυτό είναι το, αριστοφανικής φύσης, χιούμορ τους. Άκου τώρα έμπνευση ο τύπος! Να ονομάσει ''Απόδραση'' το cafe του πλησίον των φυλακών! Αυτή τη φορά δεν με έπιασε η ίδια καταθλιπτική αίσθηση με το που μπήκα στα πατρογονικά μου εδάφη. Μάλλον αιτία θα ήταν η λιακάδα, γι' αυτό και ζήτησα του αδερφού μου να πάμε με το αυτοκίνητο μια μεγάλη βόλτα σε όλα τα ''περίχωρα'': Κερατσίνι, Πέραμα, Δραπετσώνα και μετά Χατζηκυριάκειο, Τερψιθέα, Πασαλιμάνι. Μπαίνοντας στην Καλλίπολη του Πειραιά θυμήθηκα το ταβερνείο ''Απόβραδο'', εκεί όπου επί μία 10ετία τουλάχιστον κερνούσα όλους τους φίλους μου στα γενέθλια μου. Τι να κάνουν άραγε οι ιδιοκτήτες του; Κάθε χρόνο γινόταν το ίδιο σκηνικό: Όποτε έπιανε η Μαρίζα κάνα Σ' τό'πα και σ'το ξαναλέω ή τη Fata Morgana, ο μέθυσος ταβερνιάρης έπιανε αντιστοίχως την κιθάρα του και μας τη χάλαγε, για την ακρίβεια μας έσπαγε τ' αρχίδια, παρεμβάλλοντας το Άγαλμα του Πουλόπουλου και το αφόρητο Σ' αγαπώ γιατί είσαι ωραία! Το έλεγα στον αδερφό μου και γελούσαμε, μια κι εκείνος που είχε ανέκαθεν διαφορετικές παρέες ουδέποτε είχε παραστεί στα γενέθλια μου. Ακριβώς εκεί που τελειώνει η Ναυτική Σχολή, πάντα στην Καλλίπολη, διέκρινα κάτι λευκά χαμόσπιτα - απομεινάρια ντεκόρ του Κούνδουρου και του Κακογιάννη. Θυμήθηκα τότε μιαν άλλη ιστορία που μού'χε αφηγηθεί ο Γιώργος Χατζιδάκις πριν λίγα χρόνια: Ήταν αρχές του 1990 - έλεγε - και ο Μάνος του ζήτησε να πάνε μια μεγάλη βραδυνή αυτοκινητάδα από ΄κείνα τα μέρη. Πιθανώς στο ίδιο σημείο που βρέθηκα κι εγώ σήμερα να ήταν που χάθηκαν και αναγκάστηκαν να σταματήσουν, ανακαλύπτοντας ένα παλιό ταβερνείο εν μέσω των χαμόσπιτων. Εδώ θα πάμε να φάμε, είπε ο Μάνος Χατζιδάκις και πράγματι μπήκαν στην ταβέρνα και κάθισαν σε μια γωνιά, φοβούμενος ο συνθέτης μην τον αναγνωρίσουν. Το κλίμα ήταν τελείως σπιτίσιο, σα να μην μπήκαν σε μαγαζί, αλλά να συμμετείχαν στο τραπέζωμα κάποιου όχι ιδιαίτερα ευκατάστατου ιδιώτη. Και τότε συνέβη κάτι πραγματικά όμορφο: Μία γυναίκα λαϊκιά, ευτραφής, γύρω στα πενήντα, πλησίασε το τραπέζι τους, έβγαλε ένα λουλουδάκι, το πρόσφερε στον Χατζιδάκι, του χαμογέλασε κι έφυγε. Η αυθόρμητη αυτή δωρεά φάνηκε στον Μάνο Χατζιδάκι πολύ πολυτιμότερη κι από το Όσκαρ πού'χε κερδίσει για τα Παιδιά του Πειραιά. Απόδειξη, τα λόγια που είπε στον θετό γιο του: Την είδες; Να για ποιούς ανθρώπους εγώ έκανα μουσική όλα αυτά τα χρόνια...Πολύ συγκινήθηκα ενθυμούμενος τη συγκεκριμένη ιστορία ή μάλλον τη συγκίνηση μου ενέτεινε το πέρασμα απ' τα βράχια της Πειραϊκής. Κάθε βράχος μου φάνηκε σαν κι από ένα σκαλισμένο πρόσωπο των φίλων που χάθηκαν μέσα στα χρόνια. Και πόσο ταίριαζε το Τζιτζίκι του Κ. Βήτα που ακούγαμε! Τα σαμπλαρισμένα λόγια της Λαμπέτη στην αρχή του μού έφεραν μια ξαφνική ευφορία: Όλη σου τη ζωή αγωνίζεσαι να κρύψεις από ντροπή το πιο όμορφο αίσθημα του ανθρώπου...Ευτυχώς εμείς απ' αυτό δεν κινδυνεύσαμε ποτέ, εξ ου και μια ζωή το μόνο κέρδος ήταν η εκτίμηση και η αλληλοκατανόηση - κάτι είναι κι αυτά. Φτάνοντας στην Χαμοστέρνας και βγαίνοντας απ' τ' αυτοκίνητο, στό'να μου χέρι κρατούσα τη Χρυσαλλίδα του Κ. Βήτα και στ' άλλο ένα τάπερ με σκορδαλιά της μάνας μου. Στο μυαλό μου κρατούσα επίσης μνήμες, ονόματα, φάτσες, συγκεκριμένα μενού φαγητών και τύπους κρασιών, που θα κοιμηθούν πάλι μέσα του μέχρι το επόμενο πέρασμα μου από τον αγαπημένο και θλιμμένο Πειραιά.  

R.I.P. ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ - STEPAS (1984 - 2012)

Stepas

Όχι, ρε πούστη μου, αυτό δεν τρώγεται με τίποτα...Το πληροφορήθηκα από το blog Μουσικά Προάστια και δεν πίστευα στα μάτια μου. Το διαπίστωσα σαν είδα την πρώτη δημοσίευση στο blog δέντρο μοναχό του Μιχάλη Τσαντίλα...Ένα νέο παιδί, 28 ετών μόλις, που όλοι όσοι ασχολούμαστε με τα μουσικά είχαμε γνωρίσει μέσω internet, σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό ατύχημα και κηδεύτηκε την περασμένη εβδομάδα. Μιλάω για τον Στέργιο Παπαστεργίου ή Stepa, όπως τον ξέραμε, συγγραφέα του blog Τραγουδιστάν. Το έμαθα αργά, νιώθω πραγματικά συγκλονισμένος. Μπορεί να μην υπήρξαμε φίλοι με τον άνθρωπο, να μην είχαμε ποτέ συναντηθεί από κοντά, αλλά ανταλλάζαμε συχνά απόψεις από τα blogs μας και κάναμε πολιτισμένες συζητήσεις. Σα να τον βλέπω τώρα, μια και δεν είχα δει ποτέ τη φάτσα του, προβατάκι να βόσκει ήρεμος στο λιβάδι του παραδείσου, όπως ήθελε τη μόνιμη photo στο προφίλ του. Δάκρυσε αυτό το λιβάδι απ' την οδύνη των γονιών του και των δικών του ανθρώπων. Καλό δρόμο, Στέργιε, κι εύχομαι αν έφτασες ήδη κάπου νά'ναι καλύτερα από εδώ που ήσουν. 

συνέντευξη-zbigniew-preisner-για-την-είσοδο-στον-απρίλιο

Συνάντησα τον Zbigniew Preisner την 1η Σεπτεμβρίου του 2007 στον ξενοδοχειακό χώρο όπου θα κατέλυε. Στις 4 του ίδιου μήνα θα έδινε μεγάλη συναυλία στο Ηρώδειο με τη συμμετοχή της Teresa Salgueiro των Madredeus, η οποία ήταν και η ερμηνεύτρια του έργου του, ''Silence, Night & Dreams''. Ήθελα πολύ να τον γνωρίσω. Αφενός, γιατί τη δισκοθήκη και την ταινιοθήκη μου κοσμούν τόσο τα soundtracks του, όσο και οι ταινίες του Kieslowski και, αφετέρου, διότι 11 χρόνια πριν, φοιτητής όντας στη σχολή κινηματογράφου, συμμετείχα με το διπλωματικό ταινιάκι μου στο Mediaschool Festival, το οποίο διεξήχθη στην περίφημη Ακαδημία Κινηματογράφου του Lodz (προφέρεται ''Ουτζ''). Ήταν Οκτώβρης του 1996, λίγους μήνες δηλαδή μετά το θάνατο του Kieslowski. Θυμάμαι μια έκθεση που λειτουργούσε κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ με κομμάτια από τα ντεκόρ και τα κοστούμια όλων των ταινιών του μεγάλου σκηνοθέτη. Αυτό όμως που θυμάμαι περισσότερο ήταν μια κλασική ορχήστρα, τοποθετημένη στον τεράστιο προαύλιο χώρο της Ακαδημίας, η οποία έπαιζε απ' το πρωί ως το βράδυ τις μουσικές του Preisner. Εκεί, στο Lodz της ΠΟλωνίας, με τους δρόμους και τα πάρκα σκεπασμένα από πεσμένα κίτρινα φύλλα, ένιωσα τι θα πει φθινόπωρο και ανατολικοευρωπαϊκή κουλτούρα. Εντός και πέριξ της Ακαδημίας, βέβαια, διότι όσο έβγαινες παρά έξω και πλησίαζες οδικώς προς τη Βαρσοβία παντού άκουγες Madonna και Michael Jackson, ενώ πιτσιρικάδες με πατίνια έκαναν ουρές στα πρόχειρα στημένα φαστφουντάδικα. Η πτώση του γειτονικού Τείχους, που σηματοδότησε και την πτώση του κομμουνισμού, δεν άργησε πολύ να δείξει τα σημάδια της πολιτιστικής και πολιτισμικής παρακμής που έμελλε να επακολουθήσει. Όλες αυτές τις σκέψεις είχα κατά νου πηγαίνοντας να συναντήσω τον Preisner. Δυστυχώς για μένα, μαζί μου περίμεναν και άλλοι δέκα δημοσιογράφοι απ' όλα τα έντυπα. Συνάντησα τελικά έναν Preisner μάλλον ξενυχτισμένο, αλλά ευδιάθετο, ο οποίος τα έτσουζε τα κρασάκια του μέρα - μεσημέρι. Η συνέντευξη που ακολουθεί δημοσιεύθηκε στο τεύχος 144 του περιοδικού Δίφωνο κατόπιν ανάθεσης που μου έγινε από την τότε διευθύντρια, Στέλλα Βλαχογιάννη. Μέχρι σήμερα και νομίζω για πάντα θα την ευχαριστώ τη Στέλλα. 

Εάν ο Nino Rota κατάφερε να αποδώσει όλο αυτό το κλίμα τερατοποίησης της πραγματικότητας του Federico Fellini και η Ελένη Καραΐνδρου τον ιστορικό στοχασμό του Θόδωρου Αγγελόπουλου, εσείς πως καταφέρνατε πάντα να ''ζωγραφίζετε'', ακόμη και με μουσικά θέματα - μινιατούρες, τον ψυχολογικό διάκοσμο των ηρώων του Kieslowski;

Επρόκειτο για μία μεταφυσική διαδικασία. Η μουσική γεννιόταν αφού έβλεπα κάθε φορά τις εικόνες. Επομένως, απ' αυτό που έβλεπα και όπως εγώ το αντιλαμβανόμουν, μου ερχόταν και η μουσική έμπνευση. Ο όρος ''μινιατούρες'' που χρησιμοποιήσατε είναι πολύ σωστός. Δείτε πόσο μινιμαλιστικές κατά βάθος είναι και οι sequences του Kieslowski! 

Έχετε βιώσει την εποχή της μουβιόλας, του τραπεζιού του μοντάζ, τότε που οι σκηνοθέτες έβαζαν κάτω τα πλάνα τους και είχαν δίπλα τους τον συνθέτη, υποδεικνύοντας του τον τρόπο που θα δουλέψει γι' αυτούς...

Όντως, έτσι ήτανε και έτσι δουλεύω μέχρι σήμερα. Πιστεύω ότι τίποτα δε μπορεί να υποκαταστήσει τη συζήτηση και την προσωπική επαφή με τον σκηνοθέτη. Όποιος κάνει αυτή τη δουλειά με σοβαρότητα δε μπορεί ν' ακολουθήσει διαφορετικό δρόμο.

Η πρόοδος στην τεχνολογία, αναφορικά με τη σύνθεση μουσικής για κινηματογράφο, έχει δώσει λύσεις στους εκάστοτε δημιουργούς;

Είναι σα να θέλεις να έχεις συζυγική σχέση μέσω internet! Ξαναλέω ότι τίποτα, μα τίποτα, ούτε και η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, δύναται να αντικαταστήσει την πολύ σημαντική σχέση σκηνοθέτη και συνθέτη - μια σχέση ερωτική στην ουσία.

Το 1996 είχα επισκεφτεί την Ακαδημία Κινηματογράφου του Lodz, απ' όπου αποφοίτησε και ο Kieslowski. Με είχε εντυπωσιάσει το πόσο πιστά, φανατικά θα έλεγα, νέοι άνθρωποι, ακόμη κι από τον κινηματογραφικό χώρο, είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους στον ρωμαιοκαθολικισμό. Πόσο εσείς, Πολωνός όντας, έχετε επηρεαστεί στο έργο σας από τη θρησκευτική μουσική;

Κατά τη γνώμη μου, το θέμα της έντονης θρησκευτικότητας μέσα στην πολωνική κοινωνία είναι λίγο υποκριτικό. Εμένα δε μου λέει τίποτα όλη αυτή η δήθεν θρησκευτικότητα και το στοιχείο της δεισιδαιμονίας που τη χαρακτηρίζει. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου θρησκευόμενο άνθρωπο και πιθανώς η μουσική μου να διέπεται από ένα πάθος και μία δραματικότητα, σας διαβεβαιώ όμως πως δεν έχει καθόλου να κάνει με τη θρησκεία.  

Προσωπικά μου αρέσει που ένα soundtrack του Preisner ακούγεται ως αυτόνομο έργο κλασικής μουσικής. Αυτό σε αντίθεση με μια σύγχρονη τάση στον διεθνή κινηματογράφο που θέλει τις ταινίες και τα soundtracks βυθισμένα σ' ένα βιομηχανικό άγχος και θόρυβο. Πως θα ήταν, ας πούμε, αν γράφατε μουσική για τον Κουέντιν Ταραντίνο;

Πρώτα απ' όλα πιστεύω πως το επάγγελμα του συνθέτη μουσικής για τον κινηματογράφο σιγά - σιγά σβήνει. Σε λίγα χρόνια δε θα υφίσταται καν, ούτε ως ειδικότητα. Οι σύγχρονοι σκηνοθέτες έχουν τεμπελιάσει και φοβούνται όλη αυτή τη δημιουργική σχέση με τον συνθέτη, που λέγαμε πριν. Προτιμούν να αγοράσουν μια έτοιμη μουσική για τις ταινίες τους, χωρίς να μπαίνουν στη διαδικασία δημιουργίας μέσω της πρωτογενούς μουσικής.

Γιατί το λέτε αυτό;

Είχα προσωπική εμπειρία στο Φεστιβάλ Κανών. Γνώρισα έναν πολύ διάσημο νέο σκηνοθέτη - δε χρειάζεται να πούμε το όνομα του - και συζητήσαμε. Αυτό που ήθελε λοιπόν ήταν να αγοράσει μουσική μου που είχε χρησιμοποιηθεί σε κάποια μέρη από τον Δεκάλογο του Kieslowski. Την είχε ήδη χρησιμοποιήσει στην ταινία του, μάλιστα. Δεν ήθελε δηλαδή να μπει στη δημιουργική διαδικασία ανάθεσης της σύνθεσης μουσικής από μένα, αλλά περιορίστηκε στα έτοιμα! 

Μου κάνει τρομερή εντύπωση...

Και μένα, γι' αυτό και υποστηρίζω κάθετα ότι σε λίγα χρόνια οι συνθέτες μουσικής για κινηματογράφο θα εκλείψουν.

Με μια γενική εκτίμηση, από τον Δεκάλογο ακόμη, μπορεί κάποιος να βρει ψήγματα των μετέπειτα εργασιών σας. Μήπως τελικά ένας συνθέτης γράφει πάντα το ίδιο έργο;

(χαμογελάει) Καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής μας γράφουμε με τις ίδιες νότες!

Η Πολωνία είναι μια χώρα με μεγάλη μουσική παράδοση, ιδιαίτερα στον χώρο της jazz. Εσείς πειραματιστήκατε ποτέ με ανάλογα μουσικά είδη;

Αυτό που ξέρω εγώ είναι ότι πολλοί νέοι μουσικοί από τον χώρο της jazz και της rock προσπαθούν, πειραματίζονται σε διεθνές επίπεδο, αλλά αυτές τους οι προσπάθειες δεν φτάνουν επ' ουδενί το έργο των σημαντικών προκατόχων τους, σαν τους Pink Floyd ή τους Genesis, των οποίων είμαι φαν. 

Μου αναφέρατε ήδη δύο art - rock συγκροτήματα με δεδομένες τις περαιτέρω μουσικές αναζητήσεις τους.

Αυτά τα συγκροτήματα κι οι καλλιτέχνες μου άρεσαν και μου αρέσουν. Στη δε τελευταία δισκογραφική εργασία μας με την Teresa Salgueiro που θα παρακολουθήσετε στο Ηρώδειο, μπορείτε να διακρίνετε ακόμη και σύγχρονα ηλεκτρονικά στοιχεία στη μουσική.

Την Salgueiro τη θαυμάσαμε εδώ και πριν από μερικά χρόνια σε μια συναυλία με διασκευασμένα από ξένους τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι. Εσείς τη βρήκατε στη φωνή της, ώστε να γράψετε τραγούδια γι' αυτή;

Γνώριζα τη Salgueiro, την είχα ακούσει, αλλά όταν έγραφα τα τραγούδια δεν την είχα σκεφτεί. Η συνεργασία μας προέκυψε λίγο αργότερα. Αυτό που βρήκα ήταν η προσωπικότητα της και η αλήθεια που πηγάζει από την ερμηνεία της. Νομίζω ότι η Salgueiro ερμηνεύει με τέτοιο τρόπο που ζει πραγματικά ότι τραγουδάει. Ταυτίστηκε απόλυτα με αυτό που εγώ ήθελα να πω μέσα από τα συγκεκριμένα τραγούδια.