Πέντε ελληνικοί δίσκοι που κυκλοφόρησαν μεσ' στο 2016

ΠΑΣΧΑΛΗΣ ΤΟΝΙΟΣ - ΕΥΘΕΩΣ 

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ: Γ. ΝΤΑΛΑΡΑΣ - ΓΛΥΚΕΡΙΑ - Γ. ΖΟΥΓΑΝΕΛΗΣ

MLK

Δώδεκα τραγούδια περιέχει το CD του Πασχάλη Τόνιου βασισμένα σε ποίηση Γεωργίου Σουρή (3) και Μυρτιώτισσας (1), καθώς και σε στίχους του Ηλία Κατσούλη (2), του Γιάννη Τσατσόπουλου (1) και της Μαρίας Παπαδάκη (5). Συνθέσεις αμιγώς λαϊκότροπες που θυμίζουν την αναβίωση του λαϊκού - ρεμπέτικου τραγουδιού από τις κομπανίες της δεκαετίας του 1980, αλλά και όλο αυτό το κλίμα του ''έντεχνου'' λαϊκού της επόμενης δεκαετίας. Θα ξεχώριζα ωστόσο τρία τραγούδια που κάνουν τη διαφορά μέσα σε όλο το υλικό: Τη μελοποίηση στο ποίημα ''Έρωτας τάχα'' της Μυρτιώτισσας με μιαν εξαιρετική Γλυκερία, το ''Σαν ταξιμάκι'' με τον Γιώργο Νταλάρα στο στοιχείο του και, τέλος, άλλη μία μελοποίηση, αυτήν στον ''Ρωμιό'' του Σουρή με τη φωνή του Γιάννη Ζουγανέλη. Στο ''Έρωτας τάχα'' η επιλογή του Τόνιου να κινηθεί σε ανατολίτικους δρόμους (παίζουν, μεταξύ άλλων, γυαλί ταμπούρ ο Ευγένιος Βούλγαρης, κανονάκι ο Πάνος Δημητρακόπουλος και ούτι ο Νταλάρας) δημιουργεί μια θετικά απρόβλεπτη ατμόσφαιρα αναφορικά με τη μουσική - ηχητική επένδυση σε ένα ποίημα της Μυρτιώτισσας. Στο ''Σαν ταξιμάκι'' έχουμε ένα νεο-σμυρναίικο τραγούδι χαλαρά βασισμένο στο ''Θα σπάσω κούπες'' με το σόλο στο βιολί του Κυριάκου Γκουβέντα. Το κλίμα αλλάζει προς το τέλος του CD με τις τρεις μελοποιήσεις στον Σουρή, όπου ο Τόνιος προσπάθησε να γράψει τρία αντίστοιχα χιουμοριστικά άσματα α λα ρεμπέτικη κομπανία. Τα κατάφερε περισσότερο στον ''Ρωμιό'' με την ενορχήστρωση του σε συνεργασία με τον κιθαρίστα Χρήστο Ζούμπο (συμπράττουν ο Νίκος Στόικος στην τρομπέτα, ο Νίκος Κρέτσης στο κλαρίνο και ο Σπύρος Νίκας στο ακορντεόν), κυρίως όμως αξιοποιώντας την ερμηνευτική περσόνα του Ζουγανέλη στο ρόλο του σταρχιδιστή Νεοέλληνα, όπως μοναδικά - και διαχρονικά - τον σχεδίασε ο Σουρής!

 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ - Η ΡΟΖΑ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ (O.S.T.)

ΤΡΑΓΟΥΔΟΥΝ: Χ. ΑΛΕΞΙΟΥ - Μ. ΜΗΤΣΙΑΣ - Α. ΚΕΤΙΜΕ

FEELGOOD (ΣΕ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ COSMOTE TV)

Συνθέτης ειδικευμένος στη μουσική για τη μεγάλη οθόνη, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου καταθέτει το soundtrack της πρώτης κινηματογραφικής ταινίας του φίλου και συνεργάτη του, σκηνοθέτη και στιχουργού Γιώργου Κορδέλλα. Έντεκα οργανικά θέματα και τέσσερα τραγούδια για τις φωνές της Αλεξίου (2), του Μητσιά (1) και της Κετιμέ (1).Αυτό που μου άρεσε στη συγκεκριμένη εργασία του Παπαδημητρίου είναι πώς ενώ θα περίμενε κανείς τα πράγματα να αποφαίνονται προβλέψιμα - ανεξαρτήτως της έμπνευσης του, η εύκολη λύση θα ήταν να ''πνιγεί'' το υλικό στα παραδοσιακά όργανα -, εκείνος χρησιμοποίησε electronics, όπως λόγου χάριν στα θέματα ''Η προέλαση στο παρελθόν'' και ''Μνήμες'', δημιουργώντας έτσι ένα κλίμα πρωτότυπο, άχρονο θα έλεγα, για τη μουσική επένδυση μιας ταινίας, η οποία αναφέρεται σε συγκεκριμένο ιστορικό χωροχρόνο. Υπάρχουν σαφώς και τα ταξίμια, όπως και οι παραδοσιακοί σμυρναίικοι δρόμοι (θα ήταν ανατροπή αν ο συνθέτης έφτιαχνε κάτι άλλο), η γενική αίσθηση όμως είναι πως έχουμε στα χέρια μας ένα κάπως διαφορετικό soundtrack, σα να παγώνει σε στοπ καρέ η εικόνα ολόκληρης της Σμύρνης και σα να βλέπουμε σε ψηφιακή γκραβούρα το ''τότε'' με το ''τώρα''. Υψηλού επιπέδου, όπως πάντα, οι στίχοι του Κορδέλλα στα τέσσερα τραγούδια (το ''Μια φωνή'' με την Αλεξίου είναι η τραγουδιστική βερσιόν του κεντρικού θέματος των τίτλων της ταινίας), θα ξεχώριζα παρόλα αυτά το α καπέλα ''Μοιρολόι της συγχώρεσης'' με την Κετιμέ, που ακούγεται πραγματικά σαν την απάντηση ή, σωστότερα, το β' μέρος του παραδοσιακού ''Δεν ειν' αυγή να σηκωθώ'', όπως το γνωρίσαμε στην α καπέλα ηχογράφηση της Νένας Βενετσάνου (''Εικόνες'', 1994). 

ΜΙΧΑΛΗΣ & ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΗΣ - ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΙ Η ΜΑΡΙΑ ΦΑΡΑΝΤΟΥΡΗ

ΜΙΚΡΗ ΑΡΚΤΟΣ

Σε ένα ιδιαίτερα καλαίσθητο βιβλίο - CD κυκλοφορεί η εργασία των νεαρών διδύμων Μιχάλη & Παντελή Καλογεράκη, βασισμένη εξ ολοκλήρου σε ποίηση Ελλήνων και ξένων ποιητών - συγγραφέων (από τον Μπέρτολτ Μπρεχτ ως τον Φερνάντο Πεσσόα κι από τον Γκρέγκορι Κόρσο ως τον Πάουλ Τσελάν στις μεταφράσεις - αποδόσεις αντιστοίχως των Μάριου Πλωρίτη, Γιάννη Σουλιώτη, Γιάννη Λειβαδά και Χρήστου Γ. Λάζου) μαζί με ποιήματα των Μηνά Δημάκη, Μιχάλη Γκανά, Ντίνου Σιώτη, Γιάννη Ευθυμιάδη και του ίδιου του Μιχάλη Καλογεράκη. Έχω την αίσθηση πως τα κομμάτια καλόπεσαν στα χέρια του έμπειρου ενορχηστρωτή Γιώργου Ανδρέου: Στη μελοποίηση, π.χ., στο ποίημα ''Να πεθαίνεις απ' τα γέλια'' του Κόρσο, το σόλο του Ανδρέου στο ηλεκτρικό όργανο πετυχαίνει τη σύνδεση με τα αμερικανικά ψυχεδελικά 60s - μιλάμε για αναφορές, μη φανταστεί κανείς πως οι Καλογεράκηδες έγραψαν...ψυχεδέλεια. Όλες τους οι συνθέσεις, όμως, διαθέτουν γερές βάσεις, γεγονός που φανερώνει αφενός την πρόοδο τους, αφετέρου την τριβή τους με το υλικό τους καθ'αυτό. Folk μπαλάντες, βαλς, jazzy στοιχεία, ορεξάτες ερμηνείες από μέρους τους (ομολογώ πως σπάνια εισπράττεις σήμερα πόσο γουστάρει ένας καλλιτέχνης αυτό που κάνει!), ένα χιούμορ έτσι δοσμένο που κάνει τα τραγούδια τους να μην ακούγονται μεγαλόστομα (μελοποιήσεις γαρ), αλλά ευτυχώς ούτε και ''ελαφρά'', μνήμες ακόμη από τον Μίκη Θεοδωράκη με το ''Ποιος τη ζωή μου'' (στα ''Πατώματα'' του Μπρεχτ με τη Φαραντούρη κυρίως) και τον Θάνο Μικρούτσικο της ''Μουσικής πράξης στον Μπρεχτ'' (στον εξόδιο ''Αγαπημένο'' σε ποίηση Τζελαλαντίν Ρουμί). Καλύτερες στιγμές του CD θεωρώ τη μπαλάντα ''Σύννεφα'' με την αισθαντική μεστωμένη ερμηνεία της Φαραντούρη και με τους εξαίσιους ερωτικούς στίχους του Ευθυμιάδη, καθώς και το ''Προσωπικό'', το ομότιτλο κομμάτι του άλμπουμ σε ποίηση Γκανά, που κινείται σε πιο προοδευτικό μουσικό ύφος, έτσι όπως απαγγέλεται και τραγουδιέται ταυτόχρονα από τους Καλογεράκηδες. Με δυο λόγια, ωραία δουλειά, ''έντεχνο'' με άποψη και με ομοιογένεια χωρίς να θέλουν να τα πουν όλα - από μουσικής άποψης - σε δεκατρείς μελοποιήσεις. Προφανώς θά'χουν κι άλλα ωραία (και ωραιότερα εύχομαι) να μας πουν στο μέλλον.

 

ΧΑΡΗΣ ΓΚΑΤΖΟΦΛΙΑΣ & ΛΑΖΑΡΟΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ - ΣΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΤΑ ΝΕΡΑ

ΤΡΑΓΟΥΔΟΥΝ: ΘΟΔΩΡΗΣ ΒΟΥΤΣΙΚΑΚΗΣ - ΠΑΝΟΣ ΖΩΗΣ - ΚΙΚΗ ΤΣΑΛΙΚΗ - ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΑΛΛΑ - ΜΕΛΑ ΓΕΡΟΦΩΤΗ - ΝΟΝΙΚΑ ΜΑΛΚΟΥΤΖΗ

ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ

Επίσης σε εξαιρετικά καλόγουστο βιβλίο - CD, ασπρόμαυρο κιόλας που μου αρέσει, έχουμε το πρώτο μεγάλο - μίνι άλμπουμ, προϊόν της συνεργασίας του συνθέτη Χάρη Γκατζόφλια με τον στιχουργό Λάζαρο Αντωνιάδη, αμφότεροι από τη Θεσσαλονίκη. Έξι τραγούδια και ένα bonus track όλα κι όλα, ερμηνευμένα από νέους και άγνωστους ερμηνευτές, εξαιρουμένου του Θοδωρή Βουτσικάκη που κατάφερε να δώσει τραγουδιστικό στίγμα από νωρίς. Καταρχάς, θεωρώ σεμνότητα εκ μέρους όλων των συντελεστών να αναγράφονται μόνο τα επίθετα τους στο εξώφυλλο της έκδοσης, την εποχή της προβολής και των εύκολων εντυπωσιασμών. Την ίδια αίσθηση μού άφησε και η ακρόαση του υλικού τους: Τραγούδια όχι εύκολα στη φόρμα τους, αλλά ούτε και ''στριφνά'', περίτεχνα ως προς τη δομή τους, που κατάγονται τόσο από τη μακεδονίτικη και την ευρύτερη δημοτική παράδοση (''Η αυλή'', ''Βάρκα σκηνή''), όσο και από την κλασική μουσική παιδεία του συνθέτη (''Τα καρφιά'', ''Θά'ρθει ο καιρός''). Συναντάμε ακόμη τα πιο σύγχρονα ακούσματα - επιρροές του Γκατζόφλια (Ο ''Γάμος'' που φλερτάρει με το trip hop, το ''Παλτό'' που αποτελεί την πιο συμβατική κατασκευή του μάλλον και το σουινγκάτο και ολότελα θεατράλε ''Θέατρο''). Ιδιαίτερη είναι όμως και η γραφή του στιχουργού Αντωνιάδη, εξίσου περίτεχνη με υπερρεαλιστικά χαρακτηριστικά, αρκετά πρωτότυπα για την τρέχουσα δισκογραφία! Λίγα δείγματα: Να με ενοχλείς στον ύπνο μου/ δε σε μαλώνω/ σαλαμάνδρες στην αυλή μου/ βρήκα να οργώνω (''Η αυλή''), Το στήθος σου ήτανε παράθυρο/ να βλέπω τη ζωή απ' το τζάμι/ να μη χορταίνει τ' άπειρο (''Τα καρφιά''), Κι αν θα πληγώσεις/ Κι αν θα πληγωθείς/ Στο αθάνατο θα εκπληρωθείς (''Θέατρο'') - δείγματα με σαφείς επιρροές από τη Λίνα Νικολακοπούλου, ακόμη κι από τον Νίκο Γκάτσο, αν υποτεθεί πως το σημείο εκκίνησης της στιχουργικής του τελευταίου ήταν το δημοτικό τραγούδι. Στιβαρή η ερμηνεία του Πάνου Ζώη στην ''Αυλή'', συγκινητικός ο Βουτσικάκης ειδικά στη ''Βάρκα σκηνή'' και στο ''Θά'ρθει ο καιρός'', εξαιρετικές η Κική Τσαλίκη στα ''Καρφιά'' και η Κωνσταντίνα Πάλλα στο ''Παλτό'', με το δικό τους φωνητικό ηχόχρωμα η κάθε μία, ταιριαστά πληθωρικές οι Μέλα Γεροφώτη - Νόνικα Μαλκουτζή στο ''Θέατρο''. Και, βέβαια, ένα team καλών μουσικών με προεξάρχοντα τον Παντελή Στόικο στην τρομπέτα και τους Σπύρο Ρασσιά στο πιάνο, Γιώτη Κιουρτσόγλου στο άταστο μπάσο, Θάνο Σταυρίδη στο ακορντεόν κ.α. Το βιβλίο - CD ''Στων Άγιων τα νερά'' δεν είναι καινούργια έκδοση, αφού κυκλοφόρησε στα μέσα του 2016, έχει όμως όλα τα εχέγγυα να ακούγεται και βασικά να ανακαλύπτεται μέσα στον επερχόμενο χρόνο. Μπράβο σε όλους!

 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΕΡΙΩΝΗΣ - ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ ΑΧΥΡΟΥ 

(ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ & ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ)

ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ

Ακόμη ένα βιβλίο - CD, υπερπαραγωγή κανονική, από τον τραγουδοποιό Δημήτρη Βεριώνη και τον Μετρονόμο του Θανάση Συλιβού. Εν προκειμένω, η τρίτη δισκογραφική έξοδος του Βεριώνη γίνεται με 24 συνθέσεις του σε δύο CD - σύνολο: 5 οργανικά θέματα και 19 τραγούδια, ερμηνευμένα όλα από τον δημιουργό συν ένα ντουέτο του με την Τέτη Κασιώνη. Παρόλο που τα περισσότερα κομμάτια κινούνται σε ένα mainstream pop - rock ύφος, οικείο από τον Μανώλη Φάμελλο που είχε βοηθήσει άλλωστε τον Βεριώνη στον πρώτο του δίσκο (''Το πιο όμορφο παράθυρο της πόλης'', 2006), υπάρχουν και κάποια άλλα τραγούδια που παίζουν με το hard rock ύφος των Black Sabbath και άλλων heavy rock αγαπημένων ακουσμάτων του δημιουργού (''Ο Μανώλης κι η Ειρήνη'' ή η ''Μια άλλη Αθήνα'' στο δεύτερο CD, λόγου χάριν). Οι τόνοι ανεβαίνουν, πέφτουν και ξανανεβαίνουν καθώς ο Βεριώνης ως ορίτζιναλ τροβαδούρος αφηγείται τις ιστορίες του, ανασύροντας μνήμες από την παιδική ηλικία, τους προγόνους που ποτέ δε γνώρισε, τα ανέμελα καλοκαίρια, τους πρώτους αθώους έρωτες, τις περιηγήσεις στο αστικό τοπίο του, ένα ''ελληνικό'' που είδε κάποτε στην κρατική τηλεόραση παρέα με τη γιαγιά του, ακόμη και από την πρώτη φορά που ένιωσε πολιτικά συνειδητοποιημένος. Πιστεύω πως η έκδοση αυτή είναι το ''project ζωής'' του δημιουργού, όχι μόνο απ' την άποψη του όγκου, αλλά περισσότερο γιατί θέλησε να σταθεί ''γυμνός'' απέναντι στο μουσικόφιλο κοινό, εκθέτοντας δημόσια τα προσωπικά του ημερολόγια με τρόπο ποιητικό και άκρως συναισθηματικό. Θα έλεγα μάλιστα πως η εμμονή του να επενδύει τις ιστορίες του με έναν ηλεκτρικό ήχο που όλοι έχουμε καλοχωνεμένο μέσα μας, τον δικαιώνει ακόμα περισσότερο ως προς τις καλλιτεχνικές προθέσεις του. Είναι δύσκολο να ταξιδέψουν τόσα πολλά κομμάτια μαζεμένα, την εποχή των ραδιοφωνικών singles και των ιντερνετικών play lists - φαντάζομαι, το ξέρει κι ο ίδιος αυτό -, εγώ θα ευχόμουν ωστόσο να ακουστεί εκτενώς ''Το καλοκαίρι του Άχυρου'', αφού σίγουρα όλο και κάτι θα βρει ο καθένας για να ταυτιστεί μαζί του. Η έκδοση κοσμείται από έναν πίνακα της Γιώτας Γεωργαλή στο εξώφυλλο και από τα γραφικά της Αργυρώς Σταυράκου, ενώ συμμετείχε μια πλειάδα μουσικών της σύγχρονης ελληνικής σκηνής. 

* Σε επόμενο post, η κριτική μου στους δίσκους των Φώτη Σιώτα - Λευτέρη Μουμτζή (Σωτήρες), Θεόδωρου Κουέλη, Βασίλη Λαγού - Γιώργου Δάγλα κ.α.