ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ LYRA ΟΙ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ!

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ C.N.S. – ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΙΧΑΛΗΣ – ΟΙ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΤΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ με τη ΦΛΕΡΥ ΝΤΑΝΤΩΝΑΚΗ

Επανακυκλοφορία της αυτόνομης έκδοσης τριών έργων του Μάνου Χατζιδάκι με τη φωνή της Φλέρυς Νταντωνάκη, ηχογραφημένων το διάστημα 1971 – 73 πριν και μετά την επιστροφή του συνθέτη από τις ΗΠΑ. Ο Κύκλος του C.N.S. είχε παρουσιαστεί αρκετές φορές σε συναυλίες του Χατζιδάκι στην Αμερική με τον ίδιο στο πιάνο και τη Φλέρυ στο τραγούδι, ενώ δισκογραφικά κυκλοφόρησε πρώτη φορά στην Ελλάδα στα τέλη του 1971 μαζί με το πιανιστικό έργο Ρυθμολογία. Τα εφτά τραγούδια του Καπετάν Μιχάλη, σύμφωνα με τον Χατζιδάκι, ηχογραφήθηκαν με τη Φλέρυ κάτω από μια λογική αποκατάστασης του έργου, καθώς εν τη απουσία του είχαν υποστεί κακοποιήσεις από διάφορους τραγουδιστές και εταιρείες εν μέσω χούντας. Κυκλοφόρησαν το 1975 μαζί με τα Δύο ναυτικά τραγούδια και τον Κύκλο του C.N.S., τραγουδημένα από τον Σπύρο Σακκά. Η δεύτερη και πιο λιτή ενορχηστρωτικά εγγραφή του έργου εννιά χρόνια μετά την αρχική με τον Γιώργο Ρωμανό. Οι Γειτονιές του φεγγαριού ηχογραφήθηκαν ταυτόχρονα σχεδόν με τον Μεγάλο Ερωτικό και αποτελούνταν από οκτώ παλιότερα τραγούδια του συνθέτη με τη νέα ερμηνεία της Φλέρυς συν τον οργανικό Χορό του Μεσημεριού, που είχε γραφτεί από τον Χατζιδάκι για την ταινία The Pedestrian (1974) του Maximilian Schell. Κυκλοφόρησαν το 1977 μαζί με το έργο Χωρίον ο Πόθος με ερμηνευτή τον Ευτύχιο Χατζηττοφή. Η παρούσα επανέκδοση έχει στο εξώφυλλο το εικαστικό του Γιώργου Σταθόπουλου από την βινυλιακή αρχική έκδοση του Οι Γειτονιές του φεγγαριού/ Χωρίον ο Πόθος, είναι δίγλωσση, περιέχει χρήσιμες πληροφορίες από τον Γιώργο Τσάμπρα και σπάνιο φωτογραφικό υλικό από το αρχείο του Γιώργου Χατζιδάκι. Τι άλλο να ειπωθεί γι’ αυτές τις πραγματικά αξεπέραστες ερμηνείες της Φλέρυς Νταντωνάκη σε δύο ολόκληρα έργα και μια σειρά τραγουδιών που ο δημιουργός τους αγαπούσε ιδιαίτερα, γι’ αυτό και προχώρησε στις επανεκτελέσεις τους με τη συγκεκριμένη τραγουδίστρια. Μαζί με τον Μεγάλο Ερωτικό του ΄72 και τα Λειτουργικά που κυκλοφόρησαν αρκετά χρόνια αργότερα, το 1991 από τον Σείριο, αποτελούν τα άπαντα της συνεργασίας του Μάνου Χατζιδάκι με τη Φλέρυ Νταντωνάκη κατ’ ευθείαν μετά τη γνωριμία τους στις ΗΠΑ και τις πρόβες που έκαναν οι δυο τους στο σπίτι του συνθέτη στη Νέα Υόρκη. Τότε που ο Χατζιδάκις σχεδίαζε να ηχογραφήσει με τη φωνή της μια σειρά έργων πρωτότυπων, σαν την Αμοργό του Νίκου Γκάτσου, την Εποχή της Μελισσάνθης, το Tradition & Revolution, την αγγλόφωνη Όπερα για Πέντε, αλλά και τον Επιτάφιο του Μίκη Θεοδωράκη και του Γιάννη Ρίτσου. Μένει να λυπάται κανείς που τα συγκεκριμένα σχέδια του συνθέτη δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ και να συνειδητοποιεί ότι η Φλέρυ υπήρξε η μοναδική καλλιτέχνιδα που έμοιαζε να ήρθε στον κόσμο αυτό με μια συγκεκριμένη αποστολή: το συνταξίδεμα της με τον Μάνο Χατζιδάκι και την, από κοινού τους, παράδοση μιας αληθινής πολιτιστικής κληρονομιάς!

ΡΥΘΜΟΛΟΓΙΑ

Πιάνο ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ

Ο ίδιος ο Χατζιδάκις συνήθιζε να αφηγείται μια ιστορία σχετικά με τη Ρυθμολογία του: περνούσε κάποτε έξω από ένα σπίτι στη Νέα Υόρκη του 1971, όπου γινόταν κάποιο νεανικό πάρτι και μέσα στη μουσική άκουσε το εν λόγω δικό του έργο να παίζεται στο πιάνο. Χτύπησε την πόρτα, του άνοιξαν και μέσα σ’ ένα κλίμα ελευθεριότητας της εποχής, όπου κανείς δε ρωτούσε κανέναν ποιος ήταν κι από πού ερχόταν, απλά κάθισε στο πιάνο και συνέχισε να παίζει τη Ρυθμολογία, από κει ακριβώς που την είχε αφήσει ο νεαρός πιανίστας – θαμώνας του πάρτι. Γραμμένο στο Λονδίνο του 1969, την ίδια εποχή που ο Χατζιδάκις δούλευε τη μουσική για τους κινηματογραφικούς Ήρωες του Ζαν Νεγκουλέσκο, και ηχογραφημένο στα τέλη του ΄71 στη Νέα Υόρκη, σε dolby system, το πιανιστικό αυτό έργο εκδίδεται αυτόνομο για πρώτη φορά, αφού στην αρχική έκδοση του είχε κυκλοφορήσει μαζί με τον Κύκλο του C.N.S. τραγουδημένο από τη Φλέρυ Νταντωνάκη. Έξι θέματα για πιάνο, σχετικά μεγάλης διάρκειας, με την επιθυμία του συνθέτη να παίξει σοβαρά, με μονούς ρυθμούς και με χασάπικα ανάμεσα τους που να εξαρτώνται από αστερισμούς, χωρίς επιρροή από τον αστρολογικό τους συμβολισμό. Και ένα έργο αφιερωμένο στον Γιώργο Σεφέρη, τον ποιητή, που σύμφωνα με τον Χατζιδάκι, μέσω του Τετραδίου Γυμνασμάτων του, μας έκανε πρώτος να νιώσουμε τη σημασία ενός σοβαρού παιχνιδιού. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1995 ο Νίκος Κυπουργός διασκεύασε τον Χασάπικο των Διδύμων 9/8 (στο ύφος του Erik Satie) και τον Χασάπικο στον Υδροχόο 11/8 για τις ανάγκες της ταινίας Ελεύθερη Κατάδυση του Γιώργου Πανουσόπουλου, στην οποία επρόκειτο να γράψει μουσική ο Μάνος Χατζιδάκις. Στην παρούσα επανέκδοση έχει κρατηθεί στο εξώφυλλο ο περίφημος πίνακας Η άνοιξη του Γιάννη Μόραλη.

ΔΥΟ ΝΑΥΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ – Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ C.N.S. – ΤΟ ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΟ ΦΙΔΙ με τον ΣΠΥΡΟ ΣΑΚΚΑ

Η συνεργασία του Μάνου Χατζιδάκι με τον βαρύτονο Σπύρο Σακκά ξεκίνησε την τριετία 1963 – 65 με το Καίσαρ και Κλεοπάτρα και τους Όρνιθες, συνεχίστηκε στις ΗΠΑ με δεκάδες συναυλίες, πρόβες και ηχογραφήσεις και κορυφώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 με τη ζωντανή παρουσίαση, δυστυχώς ανέκδοτων ακόμη έργων, σαν την Αμοργό, τα Πινδαρικά και την Αποστολή. Χρόνια αργότερα, στο δίσκο Ρεσιτάλ που βγήκε από τον Σείριο και που περιείχε ηχογραφήσεις του 1978, ο Χατζιδάκις θα δοκίμαζε με τη φωνή του Σπύρου Σακκά και τον Καπετάν Μιχάλη, τον Κύκλο με την κιμωλία, τον Μεγάλο Ερωτικό, αλλά και το ανολοκλήρωτο Παίδες επί Κολωνώ. Οι ηχογραφήσεις των Δύο Ναυτικών Τραγουδιών (νεανικά τραγούδια του Χατζιδάκι σε ποίηση Μίλτου Σαχτούρη από τα 1947) και του Κύκλου του C.N.S., μας πηγαίνουν πίσω στα χρόνια της Αμερικής, τότε που ο συνθέτης έδινε συναυλίες στο επαναστατημένο Μπέρκλεϊ με το ερμηνευτικό δίδυμο Σακκάς – Νταντωνάκη, εισερχόμενος σε μια νέα και αναντικατάστατη ως το τέλος αντίληψη για το τραγούδι ως μορφή τέχνης. Όσο για το Καταραμένο Φίδι, γραμμένο ήδη από τη δεκαετία του 1950 για το Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου, πρωτοηχογραφήθηκε με τη φωνή του Γιώργου Μούτσιου στα δύο μοναδικά τραγούδια και σε αρκετές διαφορετικές εκτελέσεις για ένα και δύο πιάνα (με τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Γιάννη Παπαδόπουλο & τον Αργύρη Κουνάδη). Στη συγκεκριμένη επανεκτέλεση του έργου, τον Σπύρο Σακκά συνοδεύει στο πιάνο ο Μάνος Χατζιδάκις, ενώ η έκδοση κοσμείται από εικαστικά του Κώστα Τσόκλη.

* την ερχόμενη Δευτέρα αναχώρηση για Κρήτη όπου ξεκινά η Άνοδος των Ανωγείων- Γιορτές Πολιτισμού για τον Μάνο Χατζιδάκι. Είναι τέτοια η προβλεπόμενη προσέλευση του κόσμου, ώστε, απ' ότι με πληροφορεί ο Γιώργος Μητρόπουλος, η ανάγκη δημιουργίας ενός ελεύθερου camping παρουσιάστηκε επιτακτική! Μέσα στο θεατράκι, λοιπόν, των Ανωγείων στήθηκε ήδη το camping που φέρει το όνομα του Μάνου Χατζιδάκι! Νομίζω θα άρεσε και του ίδιου η ύπαρξη ενός free camping Μάνος Χατζιδάκις, ενδεχομένως πολύ περισσότερο από ένα Μουσείο!