Έφυγε το θηρίο, λοιπόν, ο Νίκος Κούνδουρος από χθες αναπαύεται στην αττική γη, στον οικογενειακό τάφο των Κούνδουρων στο Α' Νεκροταφείο της Αθήνας, περνώντας στην Αθανασία. Ήμουν πολύ φορτισμένος ψυχολογικά από την περασμένη Τετάρτη που μου τηλεφώνησε ο Δημήτρης Μανιάτης και με ξύπνησε για να μου πει δυο λόγια μόνο: ''Πέθανε ο Κούνδουρος''! Αμέσως η πρώτη που σκέφτηκα να μιλήσω μαζί της για να μου επιβεβαιώσει τη θλιβερή είδηση ήταν η Μαρίζα Κωχ. Έτσι και έγινε. Όταν άκουσα τη Μαρίζα να κλαίει με λυγμούς κατάλαβα πως η πληροφορία του Μανιάτη δεν ήταν φήμη. Δυστυχώς...Έφυγα άρον - άρον, πήγα από της Μαρίζας με σκοπό να πάμε μαζί από το σπίτι του Κούνδουρου, μα την είδα τόσο χάλια, ανήμπορη σχεδόν να μετακινηθεί, ώστε ξεκίνησα μόνος μου για το Μετς. Λίγο μετά ακολούθησε και εκείνη. Στο σπίτι του Νίκου, υπήρχε κόσμος πολύς. Η πόρτα ήταν ανοιχτή για όλους τους φίλους. Μπήκα μέσα και τον αντίκρισα να κείτεται στον καναπέ του, σκεπασμένος με ένα σκουρόχρωμο σεντόνι ως το λαιμό του. Δεν είχε τίποτα το νεκρικό πάνω του. Έμοιαζε σα να κοιμόταν, ενόσω οι άλλοι πηγαινοερχόμασταν γύρω του, έτοιμος να σηκωθεί ανά πάσα στιγμή και να απαιτήσει να βγάλουμε το σκασμό. Εκεί ήταν η Σωτηρία, η γυναίκα του, ο ξάδερφος του, ο Τίτος Κούνδουρος, με τον γιο του, η Μαρία Καραμητσοπούλου, η Άννα Βοργία, η Κατερίνα Παυλάκη, κάποια άλλα κορίτσια που δεν τα γνώριζα επίσης. Λίγο αργότερα ήρθε και ο Αλέξανδρος Λυκουρέζος. Εν μέσω κερασμάτων καφέ, τσαγιού και κέικ, η Σωτηρία μού εξήγησε πως ακριβώς έφυγε ο Νίκος εκείνο το μεσημέρι, στις 15.10 - σηκώθηκε, λέει, κανονικά το πρωί, έφαγε, ξάπλωσε μετά να κοιμηθεί, σηκώθηκε να πάει στο μπάνιο και πηγαίνοντας να ξαναξαπλώσει, σωριάστηκε κατάχαμα. Δεν είχε πια οξυγόνο στα πνευμόνια του, το μοιραίο θα συνέβαινε αργά ή γρήγορα, αφού το τελευταίο δίμηνο αδυνατούσε να βγει από το σπίτι και ανέπνεε με συσκευή οξυγόνου. ''Από τη στιγμή που έπεσε'' μου έλεγε η Σωτηρία, ''ήξερα πως δεν πρόκειται να ξανασηκωθεί, πως φεύγει''...Κόσμος συνέχισε να μπαίνει στο σπίτι για ένα δίωρο συνολικά που κάθισα κι εγώ. Ο Μάνος Βακούσης, ο πρωταγωνιστής του στο ''Μπάϊρον'', ήρθε κι αυτός πραγματικά συντετριμμένος. Εκείνη που μας έσκισε την καρδιά ήταν φυσικά η Μαρίζα Κωχ. Σαν αντίκρισε τον Κούνδουρο άψυχο, πήγε από πάνω του και άρχισε να τον μοιρολογεί με ένα μιλητό μοιρολόι, τόσο σπαρακτικό, ώστε όλοι εισπράξαμε τον μεγάλο ψυχικό δεσμό που είχε μαζί του από το 1974 με τα ''Τραγούδια της Φωτιάς'' του. Η αλήθεια είναι πως ανησύχησα λίγο για τη Μαρίζα, ξέροντας πως και η ίδια έχει ευαισθησία με την καρδιά της, μα με ενημέρωσε πως συμβουλεύτηκε γιατρό πριν φύγει για το σπίτι του Κούνδουρου. Τα επόμενα 24ωρα πέρασαν με κείμενα, πολλά κείμενα γεμάτα μνήμες για τον Κούνδουρο που τον πρωτογνώρισα το 2001 και αξιώθηκα μια δεκαετία μετά να φτιάξω ολόκληρο ντοκιμαντέρ για το έργο και τη σαρωτική προσωπικότητα του. Στην ηλεκτρονική LIFO αναρτήθηκε το μεγάλο, από καρδιάς, αφιέρωμα μου την επόμενη του θανάτου του (http://www.lifo.gr/articles/cinema_articles/134546), ενώ αναδημοσιεύτηκε κι εκείνη η πραγματικά δυνατή συνέντευξη που μου είχε δώσει πριν δέκα μήνες για τη στήλη ''Οι Αθηναίοι'' (http://www.lifo.gr/articles/the_athenians/101876). Στη συνέντευξη αυτή έγινε και αναφορά στο αφιέρωμα που του έκανε η Εφημερίδα των Συντακτών επίσης (http://www.efsyn.gr/arthro/elliniko-sinema-ehase-ton-arhonta-toy). Ένα ακόμη κείμενο μου για τον Κούνδουρο θα δημοσιευτεί την ερχόμενη Πέμπτη στο περιοδικό Down Town με περισσότερο χιουμοριστικό χαρακτήρα, εφόσον, αν κάτι έχω να θυμάμαι από τον Γίγαντα, εκτός όλων των άλλων, αυτό είναι το ασυναγώνιστο πνευματώδες χιούμορ του. Έπεσαν και πολλά τηλεφωνήματα, εννοείται, αυτές τις μέρες με φίλους κοινούς από το κινηματογραφικό σινάφι, όπως με τον σκηνοθέτη - ποιητή Λευτέρη Ξανθόπουλο και τον παραγωγό Θάνο Λαμπρόπουλο. Μια μέρα πριν από την κηδεία του, που πραγματοποιήθηκε χθες, Σάββατο 25 Φεβρουαρίου, επικοινώνησε μαζί μου και η Λένγκα, η μοναχοκόρη του συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλου. Μου ζήτησε να αφήσω λίγα λουλούδια εκ μέρους του πατέρα της, που για λόγους υγείας δε θα μπορούσε να παραστεί στο τελευταίο αντίο στον στενό φίλο, συγγενή και συνεργάτη του. Το ίδιο και ο σκηνοθέτης Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος που απουσίαζε εκτός Αθηνών.
 |
| Η επιστολή του συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλου, όπως διοχετεύθηκε στα ΜΜΕ, εν είδει αποχαιρετισμού στον Νίκο Κούνδουρο |
Στο Α' Νεκροταφείο δώσαμε ραντεβού με την πιανίστρια Ντόρα Μπακοπούλου, που υπεραγαπούσε τον Κούνδουρο και τον γνώριζε από τα παιδικά της χρόνια. Παρεμπιπτόντως, σε ένα ραδιοφωνικό αφιέρωμα που έκανε η Φωτεινή Λαμπρίδη Στο Κόκκινο 105.5 με μένα καλεσμένο, βγήκε στον αέρα και η Μπακοπούλου, η οποία συγκινημένη μοιράστηκε με τον κόσμο την εξής ιστορία: Όταν ο Κούνδουρος γύριζε τη ''Μαγική Πόλη'', την πρώτη του ταινία εν έτει 1954, την είχε ζητήσει ως παιδούλα να παίξει μέσα, πράγμα που της απαγόρευσε ο Μάνος Χατζιδάκις! ''Εσύ πας για κλασική μουσικός'' της είχε πει, ''μην ανακατευτείς μ' αυτά''...
Τον Κούνδουρο μέσα στην εκκλησία του Α' Νεκροταφείου αποχαιρέτισε σύσσωμη η κυβέρνηση και η πολιτική ηγεσία, καθώς και ένα μεγάλο πλήθος από τον πνευματικό κόσμο της χώρας. Εκεί ήταν ο Αλέξης Τσίπρας, ο Φίλης, ο Μανώλης Γλέζος, η Ελένη Πορτάλιου, η Ζωή Κωνσταντοπούλου, ο Σταύρος Θεοδωράκης, ο Μίμης Ανδρουλάκης, ο Σηφουνάκης, η Άννα και ο Γιώργος Νταλάρας, ο Παντελής Βούλγαρης και η Ιωάννα Καρυστιάνη, ο Θόδωρος Αντωνίου, η Σαβίνα Γιαννάτου, ο Μιχάλης Γρηγορίου, ο Θάνος Μικρούτσικος, η Φοίβη Αγγελοπούλου, ο Κώστας Φέρρης, ο Σταύρος Ιωάννου, ο Μενέλαος Καραμαγγιώλης, η Όλγα Μαλέα, ο Λάκης Χαλκιάς, ο Βασίλης Λέκκας, ο Ηλίας Λιούγκος, ο Σπύρος Σακκάς, ο Νίκος Πιτλόγλου, ο Βασίλης Γισδάκης, ο Λυκουρέζος, ο Νίκος Καβουκίδης, ο Φαίδων Γεωργίτσης, ο Κώστας Πρέκας, η Βέρα Κρούσκα, η Μαριάννα Πολυχρονίδη, η Δήμητρα Χατούπη, ο Κώστας Λαλιώτης, ο Σπύρος Μπιμπίλας, ο Ζαχαρίας Ρόχας, ο Μάνος Βακούσης και πολλοί - πολλοί άλλοι. Για πρώτη φορά είδα και τον Σήφη, τον γιο του Κούνδουρου από τον πρώτο του γάμο, αυτό το ''κράμα Κρητικού και Σουηδέζας'', όπως μού'χε πει κάποτε ο πατέρας του, να δέχεται τις αγκαλιές και τα συλλυπητήρια των φίλων και οικείων. Ακολούθησα την πομπή μέχρι τον οικογενειακό τάφο των Κούνδουρων. Άφησα τα λουλούδια, κόκκινα γαρίφαλα, από μένα και τον Μαρκόπουλο, και έφυγα αμέσως μετά. Δεν πρόλαβα να ακούσω το μοιρολόι που τραγούδησε η Μαρίζα Κωχ σαν ύστατο χαίρε στον Κούνδουρο, μα, όπως έμαθα, ήταν άλλη μία σπαρακτική στιγμή μέσα στο ήδη βαρύ κλίμα της κηδείας.
 |
| Σαβίνα Γιαννάτου - Βασίλης Λέκκας - Νίκος Πιτλόγλου - Ηλίας Λιούγκος |
 |
| Βασίλης Λέκκας - Νίκος Πιτλόγλου - Λιάνα Μαλανδρενιώτη - Ηλίας Λιούγκος |
 |
| Ο μουσικός παραγωγός Ιλάν με τον Βασίλη Λέκκα |
 |
| Μπόσκο - Σαβίνα Γιαννάτου |
 |
| Μπόσκο - Σαβίνα Γιαννάτου |
|
Μετά τις κηδείες ακολουθούν, ως γνωστόν, τα γέλια κι οι χαρές, έτσι, σαν ένα ξόρκι απέναντι στην πιο οριακή στιγμή της ανθρώπινης ύπαρξης. Καταλήξαμε με παρέα αγαπημένων φίλων να πίνουμε καφέ και ουζάκια σε παρακείμενο καφενείο της οδού Αναπαύσεως στο Μετς. Έτσι, με τη Σαβίνα Γιαννάτου, τον Ηλία Λιούγκο, τον Βασίλη Λέκκα, τον Βασίλη Γισδάκη, τον Νίκο Πιτλόγλου, τη Λιάνα Μαλανδρενιώτη και τον παραγωγό Ιλάν, αρχίσαμε τις ξεκαρδιστικές ιστορίες που όλοι είχαμε βιώσει κάποια στιγμή δίπλα στον Νίκο Κούνδουρο - είπαμε, το χιούμορ του μακαρίτη ήταν παροιμιώδες! Ο Νίκος Κούνδουρος δεν μένει πια εδώ! Κι αν άφησε τον κόσμο τούτο, το έργο του και η μνήμη τόσων ανθρώπων, που είτε τον γνώρισαν, είτε απλά τον θαύμαζαν, δεν θα τον αφήσουν ουσιαστικά να μας λείψει. Νιώθω τυχερός, μην πω ευλογημένος, που τον συνάντησα και που η τροχιά της ζωής μου διασταυρώθηκε με τη δική του. Αθάνατος! Αλησμόνητος!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου