η-ιστορία-του-γυμνού-στον-κινηματογράφο-χθες-στο-τριανόν

Η συγγραφική και εκδοτική δουλειά του Γιάννη Σολδάτου είναι γνωστή και αξιοσέβαστη στους κινηματογραφικούς κύκλους. Από τον Αιγόκερω, τον εκδοτικό οίκο του, έχουν κυκλοφορήσει ουκ ολίγα βιβλία κινηματογραφικής γνώσης, θεωρίας και πράξης, αλλά και πολύ θέατρο, ποίηση, λογοτεχνία κλπ. Αυτή τη φορά το φιλόδοξο συγγραφικό εγχείρημα του Σολδάτου στήριξε ένας μεγαλύτερος εκδοτικός οίκος, οι εκδόσεις Ψυχογιός, και δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, αφού μιλάμε για ένα ογκωδέστατο λεύκωμα με έναν πακτωλό ασπρόμαυρων και έγχρωμων ταινιών από ταινίες του ελληνικού και διεθνούς κινηματογράφου και κυρίως με μια τρομερή έρευνα εκ μέρους του συγγραφέα.
Τον Γιάννη Σολδάτο τον πρωτογνώρισα στις αρχές του 1990 όταν είχε παραδώσει σεμινάρια στη σχολή κιν/φου που σπούδαζα. Που να φανταζόμουν ότι σχεδόν είκοσι χρόνια μετά θα έφτιαχνα ταινία βασισμένη σε βιβλίο του και θα γινόταν και παραγωγός μου, μάλιστα. Είναι ένας καλλιτέχνης- ερευνητής που εκτιμώ ιδιαίτερα για το πάθος, το μεράκι του και για το ότι εδώ και χρόνια πλαισιώνεται από σημαντικούς ανθρώπους όπως ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ο Θανάσης Βέγγος, ο Γιώργος Μανιώτης, ο Νίκος Κούνδουρος, ο Δήμος Αβδελιώδης κι άλλοι πολλοί. Δεν χρειάζεται να σχολιάσω τις ραδιοφωνικές εκπομπές και τα τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ του, στα οποία έχουν διασωθεί κυριολεκτικά η μορφή και ο λόγος του Μάνου Χατζιδάκι, του Αλέξη Δαμιανού, του Μιχάλη Κατσαρού, του Μανώλη Αναγνωστάκη κι επίσης πολλών άλλων μεγάλων της διανόησης.

Χθες βράδυ στο Τριανόν της Κοδριγκτώνος έγινε η παρουσίαση του βιβλίου του με τίτλο Η ιστορία του γυμνού στον κινηματογράφο. Ήταν μία εκδήλωση, η οποία συγκέντρωσε σύσσωμο τον κινηματογραφικό κόσμο της χώρας. Τον, ηλικίας sixty plus βέβαια, όπως ήταν αναμενόμενο. Εύστοχοι στον πρόλογο τους ο δημοσιογράφος και κριτικός κιν/φου Χρήστος Μήτσης από το Αθηνόραμα και ο συνάδελφος του, Γιάννης Ζουμπουλάκης, από το Βήμα. Ο Σολδάτος- τόνισαν- είχε την ευφυία μέσα σ' αυτό το ογκώδες βιβλίο για την ιστορία του γυμνού στο παγκόσμιο σινεμά ν' αφήσει τελείως έξω τις cult ταινίες πορνό και να αποκαθηλώσει καρέ- καρέ από την οθόνη όλα τα γυμνά ανθρώπινα σώματα, παρατάσσοντας ακομπλεξάριστα την Εμμανουέλα δίπλα στις Χίλιες και μια νύχτες του Παζολίνι, τον σεξισμό των βαμπιρικών ταινιών του Ζαν Ρολάν με το Vortex του Κούνδουρου και το Blow up του Αντονιόνι με τους Τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας του Παναγιωτόπουλου. Και λίγα λέμε αυτή τη στιγμή, καθώς -όπως προανέφερα- οι ταινίες που καταγράφονται στο βιβλίο είναι αμέτρητες.

Απόντος του Ρένου Χαραλαμπίδη, το ρόλο των παρουσιαστών της εκδήλωσης ανέλαβαν η ηθοποιός Ευτυχία Γιακουμή (μια απ' τις πρωταγωνίστριες του The Zero Years, του κύκνειου άσματος του Νίκου Νικολαΐδη) και ο σκηνοθέτης Νίκος Αλευράς. Αμήχανη μάλλον η νεαρή ηθοποιός, σαν το ψάρι μεσ' στο νερό ο χαβαλετζής Αλευράς. Σήκωνε και το θέμα, βέβαια, ώστε να διαχυθεί παντού μια χαβαλετζίδικη διάθεση. Δηλαδή, μόνο στο πλαίσιο χαβαλέ μπόρεσα να εκλάβω την κόντρα των συγγραφέων Λαζαρίδη και Μουρσελά περί της αρχαίας σπαρτιάτικης κοινωνίας. Τρέχα- γύρευε.

Όπως είχε αναγγελθεί, άνθρωποι με σοβαρή θητεία στον κινηματογράφο που θα βρίσκονταν στην αίθουσα, θα κατέθεταν τις εμπειρίες τους από την υπόθεση γυμνό. Βρήκα μια θέση δίπλα στον φίλο μου, τον σκηνοθέτη Λευτέρη Ξανθόπουλο, και παρακολουθήσαμε την εκδήλωση. Εδώ ο ηθοποιός- σκηνοθέτης Τάκης Σπυριδάκης μιλάει για τη συμμετοχή του στη Γλυκειά Συμμορία του Νικολαΐδη και για τον δικό του Κήπο του θεού, στον οποίο μάλιστα κάπου έπαιζα κι εγώ ως εξεγερμένος φυλακισμένος.

Ο Λάκης Παπαστάθης, σύντομος και περιεκτικός, αναφέρθηκε στον Αλέξη Δαμιανό και μας θύμισε τον ερωτισμό της Ευδοκίας και του Μέχρι το πλοίο. Όταν ο Δαμιανός εξηγούσε στον Λοΐζο- είπε- με τι μουσικό ύφος θα επένδυε την ερωτική σκηνή μεταξύ της πόρνης και του φαντάρου, χρησιμοποίησε την έκφραση Μουσική σαν κουτσουλιμένα βρακιά! Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, εν συνεχεία, αρνήθηκε να μιλήσει για κάποιες ερωτικές γυμνές σκηνές στις ταινίες του. Δεν αυτοπροσδιορίζομαι- μας είπε- ας το κάνει άλλος για μένα. Μάλλον ο Τεό σκυλοβαρέθηκε τις μνήμες και τα μπλα-μπλα των συναδέλφων του, οπότε ορθώς απάντησε στην παραίνεση της παρουσιάστριας έστω να αυτοπροσδιοριστεί.

Ο βετεράνος σκηνοθέτης Γιώργος Ζερβουλάκος, απ' την άλλη, ξέφυγε, αφού μας έπλεξε το εγκώμιο του Ορέστη Λάσκου ως μεγάλου ποιητή, κιν/φιστή και εραστή. Μίλησαν ακόμη οι σκηνοθέτες Γιώργος Κατακουζηνός και Δημήτρης Μακρής, μα από ένα σημείο κι ύστερα οι ανασυρόμενες μνήμες και ο διάλογος άγγιξαν την γεροντική παπαρολογία.

Δίπλα μου η Λουκία Ρικάκη, προτού της δώσει ο Αλευράς το μικρόφωνο, με ρωτούσε τι λένε όλοι αυτοί. Ενώ ο πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών, Χάρης Παπαδόπουλος, μετά του Λεωνίδα Βαρδαρού, μόλις είχαν επιστρέψει από το ραντεβού τους με τον Υπουργό Πολιτισμού περί απόσυρσης του νέου κινηματογραφικού νομοσχεδίου. Πάνω που έκανα να φύγω, διέκρινα και τον Νίκο Κούνδουρο να προσέρχεται στο Τριανόν στην πρώτη μεγάλη δημόσια εμφάνιση του μετά τον πρόσφατο ξυλοδαρμό του. Δυστυχώς, δεν μπορούσα να μείνω, καθώς έπρεπε να περάσω από αλλού. Φαντάζομαι, όμως, πως ο Κούνδουρος θα ζωγράφισε πάλι! Άλλωστε, η φιλμογραφία του καταλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου του Γιάννη Σολδάτου Η ιστορία του γυμνού στον κινηματογράφο.