R.I.P. ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΟΥΝΤΑΣ (1924 - 2010)

Όταν το 1954 ο Νίκος Κούνδουρος ετοίμαζε την πρώτη του ταινία, τη Μαγική πόλη, απέρριψε τον ζεν πρεμιέ Αλέκο Αλεξανδράκη ως βουτυρόπαιδο και έδωσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στον πιο μάγκα και λαϊκό τύπο Γιώργο Φούντα. Ένα χρόνο αργότερα, ο Μιχάλης Κακογιάννης θα αξιοποιούσε περισσότερο τον Φούντα προς αυτή την κατεύθυνση, τον λαϊκό δηλαδή ήρωα - εν προκειμένω τον ποδοσφαιριστή Μίλτο - που τιμώρησε με το μαχαίρι την ανεξαρτησία της Μελίνας. Η σκηνή αυτή από τη Στέλλα του Κακογιάννη είναι μία από τις πιο χαρακτηριστικές μέσα στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. Θυμίζει σπαγγέτι γουέστερν σε ότι αφορά το αρχικό πλανάρισμα της και καταλήγει σε αρχαία τραγωδία με το σμάρι των γυναικών που κατακλύζουν την οθόνη για να παραλάβουν το άψυχο σώμα της Στέλλας. Πριν καμιά δεκαριά χρόνια, που φιλοξένησα στο σπίτι μου ένα ζευγάρι Γερμανών κινηματογραφιστών και τους έβαλα να δουν τη Στέλλα, μεταφράζοντας τους τα λόγια των ηθοποιών, δεν μπορούσαν επ' ουδενί λόγω να κατανοήσουν γιατί συγκινούμαστε ως λαός με μία σκηνή βίας, όπου ένας άνδρας μαχαιρώνει μέχρι θανάτου μία γυναίκα, η οποία αρνήθηκε να τον παντρευτεί. Κάτι πήγα να τους πω για ελληνικά ήθη, ελληνικό φιλότιμο, ελληνική μαγκιά, ακόμη και για τον ελληνικό συντηρητισμό των mid-50s, αλλά ούτε να με χέσουν οι προοδευτικοί τεχνοκράτες Γερμανοί καλλιτέχνες, και μένα και την ελληνικότητα μου. Τέλος πάντων, ο ηθοποιός Γιώργος Φούντας από χθες το απόγευμα πέρασε στην αθανασία. Πλήρης ημερών μεν, 86 ετών, αρκετά ταλαιπωρημένος δε, εδώ και αρκετά χρόνια, αφού έπασχε αρχικώς από πάρκινσον κι αργότερα από αλτσχάιμερ. Γνώριζα για την άσχημη πορεία της υγείας του απ' όταν σχεδίαζα τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ για τον Κούνδουρο. Ο άνθρωπος δεν είναι σε θέση να μιλήσει...με είχαν ενημερώσει κι έτσι δεν έκανα καμία περαιτέρω προσπάθεια για να τον βρω. Ένας ωραίος άνθρωπος- λέγεται- και ντόμπρος σαν τους ήρωες των ταινιών που ενσάρκωσε, από τα Χειροκροτήματα (1944) του Γιώργου Τζαβέλα μέχρι την cult Έξοδο κινδύνου (1980) του Νίκου Φώσκολου στο πλάι του Αττίκ και της Όλγας Καρλάτου αντίστοιχα. Τον θυμόμαστε ακόμη στο Ποτέ την Κυριακή (1960) του Ζυλ Ντασέν, πάλι ως λεβέντη Πειραιώτη παρτενέρ της Μελίνας, στα Κόκκινα φανάρια (1963) του Βασίλη Γεωργιάδη, στο America America (1963) του Ελία Καζάν, στον Αλέξη Ζορμπά (1965) του Μιχάλη Κακογιάννη και στην τηλεοπτική σειρά Ο Χριστός ξανασταυρώνεται (1975), τότε που τα σήριαλς μπορούσαν νά 'ναι έργα τέχνης. Προσωπικά, θυμάμαι την...πλάτη του και τη φωνή του στο νεορεαλιστικό Πικρό ψωμί (1951) του Γρηγόρη Γρηγορίου, αφού είχε αντικαταστήσει τον Στρατή Φλώρο, έναν από τους πρωταγωνιστές της ταινίας, ο οποίος πέθανε πριν ολοκληρωθούν τα γυρίσματα της. Βραβεύτηκε δύο φορές στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το 1966 και το ΄67, για τις ερμηνείες του στις ταινίες Με τη λάμψη στα μάτια και Πυρετός στην άσφαλτο. Ήταν τότε που τον ανακάλυψε ο ολίγον μπατσόφιλος Νίκος Φώσκολος και του έδωσε ρόλους ευσυνείδητων αστυνομικών με μεγάλη επιτυχία, η αλήθεια είναι. Πάντως, η πιο απίστευτη πρόταση στην καριέρα του Φούντα ήρθε γύρω στο 1967 από το Λονδίνο. Όταν ο Sean Connery αποφασίζει ν’ αφήσει πίσω του τον διασημότερο ήρωα που έχει ως τότε ενσαρκώσει, έναν κατάσκοπο ονόματι James Bond, οι παραγωγοί αναζητούν σε όλα τα μήκη και πλάτη νέο πρόσωπο για τον ρόλο. Η πρόταση φτάνει στην Αθήνα μέσω του Φίνου, καθώς οι Βρετανοί δεν κατορθώνουν να έρθουν σε άμεση επαφή με τον Έλληνα ηθοποιό. Ως συνήθως, πρώτη σκέψη του Φούντα είναι να αρνηθεί, μα ο Φίνος τον πείθει, τόσο να μπει στο αεροπλάνο όσο και να λάβει μέρος στα δοκιμαστικά. Από το σύνολο των υποψηφίων μένουν δύο: ο Φούντας και ο George Lazenby, που τελικά παίρνει τον ρόλο, όταν ο Έλληνας ηθοποιός δηλώνει πως δεν προλαβαίνει μέσα στον ελάχιστο διαθέσιμο χρόνο να μιλά τα αγγλικά με την απαιτούμενη άνεση. Ποτέ δεν το μετάνιωσε. Αν υποτεθεί πως ο πολιτισμός θα είναι το μελλοντικό χνάρι του ανθρώπου πάνω σ' αυτόν τον πλανήτη, και μόνο γι' αυτή τη σκηνή από τη Στέλλα, ο Φούντας πραγματικά πέρασε στην αθανασία. Έσβησε στο νοσοκομείο Μετροπόλιταν, όπου νοσηλευόταν τον τελευταίο καιρό, αφήνοντας πίσω τη σύζυγο του, την χορεύτρια Χρυσούλα Ζώκα, και τον γιο του, Πάνο. Αιωνία του η μνήμη!

ιιι

* οι παράγραφοι για την Jamesbondική ευκαιρία που παρουσιάστηκε στον Γιώργο Φούντα το 1967 αποσπάστηκαν από το αφιέρωμα του Δημήτρη Βάκη στον ηθοποιό που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΟΑΣΙΣ.