ο-μίκης-θεοδωράκης-έγινε-85-ετών-και-το-γιόρτασε-στον-λυκαβηττό

Κι αφού ο Αλέξανδρος Μίαρης των Electric Litany πέρασε χθες απ' το σπίτι μου κι ακούσαμε ολόκληρο το Silent cries and mighty echoes των Eloy, αλλά και Το ξεχασμένο πηγάδι που καραδοκούσε το θύμα του live στο Κύτταρο, είπαμε δεν πεταγόμαστε μέχρι τον Λυκαβηττό που ο σημαντικότερος εν ζωή Έλληνας συνθέτης γίνεται 85 ετών και το γιορτάζει με μια open για όλους συναυλία-ποταμό; Μαζί ήταν και ο Κερκυραίος Σπύρος Πανδής, φίλος και συντοπίτης του Αλέξανδρου, και ανιψιός του Πέτρου Πανδή, του ιστορικού θεοδωρακικού ερμηνευτή, ο οποίος άλλωστε συμμετείχε στη συναυλία.
Η συναυλία ξεκίνησε στις 21.30 το βράδυ και τερματίστηκε στις δύο το πρωί μέσα σ' ένα κατάμεστο θέατρο του Λυκαβηττού (δεν είναι τυχαίο ότι το event είχε ονομαστεί Λουτρό αγάπης για τον Μίκη) και παρουσία του Υπουργού Πολιτισμού, της Γενικής Γραμματέως του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος, καθώς και πολλών άλλων εκπροσώπων του κοινοβουλίου. Αν και είχαν ανακοινωθεί 33 συμμετέχοντες καλλιτέχνες τηρήθηκε ατόφιο σχεδόν το πρόγραμμα με δύο ηχηρές απουσίες: του Τούρκου συνθέτη- συντρόφου του Μίκη, Zulfu Livaneli, που δεν παρέστη λόγω προβλήματος υγείας, και της Μαρίας Φαραντούρη, η οποία προχθές τραγούδησε στον εορτασμό των γενεθλίων του συνθέτη επί γερμανικού εδάφους, αλλά έχασε την πτήση και δε μπόρεσε να βρίσκεται στην ώρα της στον Λυκαβηττό.
Είχαμε όμως μία συμμετοχή- πραγματική έκπληξη, εκτός προγράμματος: ο Μίμης Πλέσσας εμφανίστηκε φανερά συγκινημένος και έπαιξε στο πιάνο σε μία φανταστική εκτέλεση αυτοσχεδιαστικής jazz υφής το Ένα το χελιδόνι! Δε χρειάστηκε καν τραγουδιστής, αφού το ρόλο αυτό ανέλαβαν μαζικά τα πλήθη του κόσμου. Στο τέλος, σεμνός και ταπεινός ο Πλέσσας υποκλίθηκε στον Μίκη, ζητώντας συγνώμη για την...κακοποίηση που υπέστη το δημοφιλές αυτό τραγούδι του. Υπέροχος ο Πλέσσας και προσωπικά με κέρδισε χωρίς να το περιμένω κιόλας.
Αν αναφερθώ σε κάθε ερμηνευτή ξεχωριστά, θα ξημερώσω (κυριολεκτικά), γι' αυτό και λέω να σταχυολογήσω τα καλύτερα σημεία της συναυλίας, μιλώντας πάντα υποκειμενικά. Νομίζω ότι το θέατρο έτριξε συθέμελα και το κοινό ρίγησε όταν η Νένα Βενετσάνου άπλωσε την τεράστια φωνή της στον Ταμένο και τη Ρωμιοσύνη μην την κλαίς από τα 18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας του Γιάννη Ρίτσου. Τη Λία Βίσση που τραγούδησε Μενεξεδένια τα βουνά, ομολογώ δεν την άκουσα. Χτυπιόμουν στο γέλιο με την ατάκα του Μίαρη Η βία δεν είναι λύση, η Λία όμως είναι Βίσση! Πολύ καλός ήταν επίσης ο Δώρος Δημοσθένους στο Γωνιά- γωνιά, ένα πολύ δύσκολο για κάθε ερμηνευτή τραγούδι, και στη Μαργαρίτα Μαγιοπούλα. Κρίμα που δεν τραγούδησε το Μάνα μου και Παναγιά, που το προτιμώ με τη φωνή του περισσότερο κι απ' την αυθεντική εκτέλεση με τον Μπιθικώτση- κι ας ακούγεται ιεροσυλία αυτό.
Συγκινήθηκα με τον Αντώνη Καλογιάννη στο Φεγγάρι κάνει βόλτα και στο Είμαστε δυο, είμαστε τρεις. Μπορεί η φωνή του νά 'χει υποστεί πια τις συνέπειες του χρόνου, η ψυχή του όμως τό 'λεγε, κάτι που ο κόσμος αντιλήφθηκε και τον τίμησε δεόντως με ένα παρατεταμένο χειροκρότημα. Όση ώρα ο Καλογιάννης τραγουδούσε και χόρευε ζεϊμπέκικο επί σκηνής, ο Μίκης τον διηύθυνε από κάτω, από τη θέση του, ενώ παρατήρησα και τον Διονύση Σαββόπουλο να χαϊδεύει τρυφερά την πλάτη του Λουκιανού Κηλαηδόνη. Ο οποίος Κηλαηδόνης, χιουμορίστας όπως πάντα, λίγο πριν ερμηνεύσει το Παλικάρι από το Αρχιπέλαγος, ντουέτο με τον Δημοσθένους, είπε το αμίμητο: Στην πρώτη εκτέλεση το τραγουδούσε ο Γρηγόρης μαζί με τον Μίκη. Απόψε, λοιπόν, εγώ θά 'μαι ο Μπιθικώτσης και ο Δώρος ο Θεοδωράκης! Στη συνέχεια, ο Βασίλης Λέκκας πιο δωρικός από ποτέ απέδωσε το πανέμορφο Χάθηκα από τους Λιποτάκτες και το Κοίτα με στα μάτια από το Ασίκικο Πουλάκη, έναν "δικό" του ούτως ή άλλως δίσκο. Με τη Μαίρη Λίντα πάθαμε πλάκα! Λευκοντυμένη, σαν την Om Kalthoum, εμφανίστηκε κι είπε το Σε πότισα ροδόσταμο και τη Μυρτιά, αμφότερα σε στίχους του Γκάτσου, με μια φωνή πραγματικά ανέγγιχτη από την πάροδο τόσων χρόνων. Να είσαι πάντα καλά, Μίκη- ευχήθηκε στον συνθέτη- γιατί, όχι τίποτα άλλο, αλλά αν είσαι καλά εσύ, λογικά θα είμαι κι εγώ.

Σε αυθεντικό σόουμαν αναδείχτηκε ακόμη μία φορά ο Διονύσης Σαββόπουλος στα δύο θεατρικότατα κομμάτια από τον κύκλο Ένας Όμηρος των Brendan Behan/ Βασίλη Ρώτα. Κι ενώ αμέσως μετά κάτι είπε για την ελπίδα που γεννούν τα τραγούδια του Μίκη, τερμάτισε τη συμμετοχή του ευχόμενος Πάντα καλοκαίρι, χαρές, γιορτές κλπ. Ο Μανώλης Ρασούλης, αντίθετα, ήταν ο μόνος και οφείλω να το τονίσω που περιέλαβε τον Γερουλάνο, λέγοντας πως όποιος πήγε σ' αυτόν τον τόπο ν' αναμετρηθεί με τον πολιτισμό ηττήθηκε παταγωδώς! Το κοινό καταχειροκρότησε τον ιδιαίτερο στιχουργό, τραγουδοποιό και ερμηνευτή. Σημειωτέον, λίγο πριν είχε πέσει ομαδικό κράξιμο στους παρευρισκόμενους πολιτικούς της κυβέρνησης που ανήγγειλε ο εμφανώς αμήχανος Αλέξης Κωστάλας.
Κρατώ ακόμη την όμορφη απόδοση της Σοφίας Παπάζογλου Στα περβόλια (σκέτη ψυχεδέλεια οι θεοδωρακικοί στίχοι του τραγουδιού), την θεατρική α λα spoken word ερμηνεία της ηθοποιού Άννας Φόνσου στο Αγάπη μου από την κινηματογραφική Φαίδρα, τον συγκλονιστικό Αλέξανδρο Χατζή στην Αναβάφτιση και στη Μαργαρίτα-Μαργαρώ, και φυσικά τον Πέτρο Πανδή πού 'ναι μια ιστορία από μόνος του και που καθόλου να μην άνοιγε τα χείλη του, πάλι θα συγκινούσε! Συμπαθέστατος ο ηθοποιός Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, που μάλιστα ήρθε εν μέσω των παραστάσεων του με τη Λυσιστράτη, δεν κατάλαβα όμως για ποιο λόγο τού δόθηκε το Βρέχει στη φτωχογειτονιά, ίσως το πιο κοσμαγάπητο λαϊκό τραγούδι του Μίκη, ενώ βρίσκονταν εκεί ο Πέτρος Γαϊτάνος και ο Δημήτρης Μπάσης. Προβλέψιμο το κλείσιμο με όλους τους ερμηνευτές στη σκηνή να αποδίδουν Της Δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ, λίγο πριν ο μεγάλος συνθέτης να σηκωθεί από τη θέση του και με τα παιδιά, όπως αποκάλεσε τον Κηλαηδόνη και τον Σαββόπουλο, να τραγουδήσουν τη σεφερική Άρνησις (Στο περιγιάλι το κρυφό). Τα λόγια του ίδιου του Μίκη Θεοδωράκη από το φινάλε τούτης της συναυλίας για τα 85 του χρόνια- ζωή νά 'χει- ας κλείσουν και την ανταπόκριση μου: Κάποτε σε πολύ δύσκολες εποχές για την Ελλάδα πέφταμε πάνω σ' έναν τοίχο και λέγαμε τώρα θα γίνουμε ή προδότες ή ήρωες. Αυτός ο τοίχος υπάρχει και σήμερα. Ας προσέξουν λοιπόν οι νεότεροι και να αποφασίσουν αν θα είναι προδότες ή ήρωες...