η-υπερατλαντική-τραγουδίστρια-φλέρυ-νταντωνάκη

Τα Λειτουργικά ηχογραφήθηκαν το 1971 στη Νέα Υόρκη, στο σπίτι του Μάνου Χατζιδάκι, τότε που ο συνθέτης κατενθουσιασμένος με τη Φλέρυ Νταντωνάκη, τη νέα του ανακάλυψη, ετοίμαζε ένα σωρό πράγματα για τη φωνή της: την Εποχή της Μελισσάνθης, την Αμοργό, τον Επιτάφιο του Θεοδωράκη και του Ρίτσου, την αγγλόφωνη Όπερα για Πέντε - που ποτέ δεν ολοκληρώθηκε - και, φυσικά, τον Μεγάλο Ερωτικό. Από ηχογραφημένο γράμμα του Χατζιδάκι στον φίλο και συνεργάτη του, Μίνωα Αργυράκη, που διέσωσε στο αρχείο της η Άμυ Μιμς, χήρα του Αργυράκη, γνωρίζουμε πως η ερμηνεία της Νταντωνάκη στα τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη ώθησε τον συνθέτη να επεξεργαστεί για δεύτερη φορά με τον δικό του τρόπο ανάλογο ρεπερτόριο - η πρώτη ήταν με τις Πασχαλιές μέσα από τη νεκρή γη και η τρίτη, που θ' ακολουθούσε, με τον Σκληρό Απρίλη του ΄45. Κάθησαν λοιπόν μαζί, ο Μάνος Χατζιδάκις στο πιάνο και η Φλέρυ Νταντωνάκη στο μικρόφωνο, και ηχογράφησαν, πολύ πριν την εμφάνιση και τη διευκόλυνση των home-studios, κλασικά ρεμπέτικα τραγούδια των Μάρκου Βαμβακάρη, Βασίλη Τσιτσάνη, Γιάννη Παπαϊωάννου και Δημήτρη Γκόγκου (Μπαγιαντέρα). Μεταξύ αυτών και το Κάποια μάνα αναστενάζει των Βασίλη Τσιτσάνη - Μπάμπη Μπακάλη, όπως και τη Μάγισσα της αραπιάς του Τσιτσάνη. Άγνωστο για ποιο λόγο τα δύο αυτά κομμάτια έμειναν εκτός όταν επιτέλους εκείνες οι ηχογραφήσεις κυκλοφόρησαν σε δίσκο το 1991 από τον Σείριο και μάλιστα σε σχεδόν κακή ποιότητα ήχου, αφού προφανώς οι μπομπίνες του ΄71 θα είχαν υποστεί τις συνέπειες της φθοράς του χρόνου. Το θέμα είναι, όμως, πως τα Λειτουργικά επρόκειτο να κυκλοφορήσουν τη χρονιά της ηχογράφησης τους, σχέδιο που ο Χατζιδάκις εγκατέλειψε λόγω διαμονής του στις ΗΠΑ και έχοντας ήδη μπει στη διαδικασία πραγμάτωσης του Μεγάλου Ερωτικού, πάντα με τη φωνή της Φλέρυς. Για του λόγου το αληθές, είχε παραγγείλει και στον φίλο του στην Ελλάδα, Γιάννη Τσαρούχη, να ζωγραφίσει το ενδεχόμενο εξώφυλλο του δίσκου. Το βλέπετε στη φωτογραφία παρακάτω. Έχω την αίσθηση πως όταν η Μαρίκα Νίνου πρωτοτραγούδησε Αντιλαλούνε τα βουνά, όντως αυτά αντιλάλησαν μέχρι τα παράλια της Σμύρνης. Η ερμηνεία της Φλέρυς Νταντωνάκη, ωστόσο, συνοδεία του Χατζιδάκι στο πιάνο, κατάφερε να φτάσει αυτόν τον πονεμένο αντίλαλο από τα Αναφιώτικα ή τον Ψηλορείτη, τη Δραπετσώνα ή το Παγκράτι, ίσαμε τη Νέα Υόρκη! Στην πραγματικότητα, η πορεία ήταν αντίστροφη. Αυτό είναι που θα λέγαμε...υπερατλαντική τραγουδίστρια!