τελευταίο-αντίο-στον-θόδωρο-αγγελόπουλο-με-το-βαλς-του-γάμου-της-καραΐνδρου-και-πολυφωνικά-ηπειρώτικα

Σήμερα παίξαμε χωρίς να το θέλουμε σε σεκάνς της τελευταίας ταινίας του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Κι ήμασταν πολλοί - πάνω από 2.000 κομπάρσοι -, από εκπροσώπους της πολιτικής ηγεσίας (μερικοί εξ αυτών δεν απέφυγαν τους προπηλακισμούς του τύπου...Νεκροθάφτη!), και δημοσιογράφους, μέχρι καλλιτέχνες, αλλά και απλούς ανθρώπους - λάτρεις του έργου του εκλιπόντος. Κρατώ τη συγκλονιστική εικόνα της Εύας Κοταμανίδου που κάπνιζε μόνη ένα τσιγάρο στον προαύλιο χώρο του Α΄Νεκροταφείου και της συντετριμμένης Ελένης Καραΐνδρου στο πλευρό του Αντώνη Αντύπα. Κι όταν λέω κομπάρσοι, κυριολεκτώ. Στην αρχή τα χάσαμε όταν είδαμε ένα στημένο τράβελινγκ μέσα στο ανθρώπινο ποτάμι με την κόρη του σκηνοθέτη, Ελένη, να δίνει οδηγίες στον καμεραμάν. Λίγο αργότερα, τα πράγματα ξεκαθάρισαν όταν στον επικήδειο λόγο του, μέλος του συνεργείου της ταινίας του Αγγελόπουλου, μας ενημέρωσε πως για σήμερα, Παρασκευή, το όρντινο έλεγε...εικονική κηδεία! Απίθανο, ανατριχιαστικό σχεδόν! Ο άνθρωπος είχε οραματιστεί γύρισμα κηδείας τη μέρα που τελικά έμελλε να πραγματοποιηθεί μία πραγματική νεκρική τελετή: η δική του!

Μπροστά, λοιπόν, το φέρετρο με τη σορό του μεγάλου Έλληνα σκηνοθέτη και πίσω όλοι εμείς, βουβοί, δακρυσμένοι και, νομίζω, πραγματικά λυπημένοι. Δε γινόταν άλλωστε να μη δακρύσει άνθρωπος, καθώς κατά τη διάρκεια της πομπής ο ακορντεονίστας έπαιξε το Βαλς του Γάμου της Καραΐνδρου και γυναικείο πολυφωνικό σχήμα τραγούδησε ηπειρώτικα μοιρολόγια. Νωρίτερα, η χήρα Φοίβη Αγγελοπούλου είχε ζητήσει από τη Μαρίζα Κωχ να τραγουδήσει ακόμη ένα παραδοσιακό μοιρολόι, απ' αυτά που αγαπούσε ο Θόδωρος. Με το θάνατο του Θόδωρου Αγγελόπουλου μπήκε ένα τέλος εποχής γι' αυτή τη χώρα, όσο κι αν σε κάποιους ακούγεται ανθελληνική η συγκεκριμένη άποψη. Τέλος δηλαδή σε μια χώρα, τουλάχιστον έτσι όπως την προσέγγισε και την αφηγήθηκε αυτός που αγαπήθηκε από τον Ιάπωνα συνάδελφο του, Κουροσάβα, τους αριστερούς αγωνιστές του τόπου του, τους αναθεωρητές διεθνώς και φυσικά τους αναρίθμητους σινεφίλ σε ολόκληρο τον κόσμο. Καλό σου ταξίδι, Θόδωρε Αγγελόπουλε! Πέρασες ήδη στην Ιστορία! Και στην Αθανασία! Γιατί το έργο σου δε θα μπορέσει να το σβήσει κανένας θάνατος!

* θα ήθελα να προσθέσω και κάτι που μου μετέφερε ο ηχολήπτης του Θόδωρου Αγγελόπουλου, Μαρίνος Αθανασόπουλος, ο οποίος εργαζόταν στην τελευταία ταινία του και είδε το τραγικό ατύχημα με τα μάτια του: από τη σφοδρή σύγκρουση με το μηχανάκι, ο σκηνοθέτης εκσφενδονίστηκε κυριολεκτικά τρία μέτρα μακρυά κι όταν όλοι έτρεξαν προς το μέρος του τον αντίκρισαν σε πολύ άσχημη κατάσταση. Δεν λέω κάτι πρωτότυπο, αφού το ιατρικό ανακοινωθέν από την πρώτη στιγμή περιείχε λεπτομέρειες για ολικά συντριπτικά κατάγματα. Πιστεύεις ότι θα μπορούσε να έχει επιζήσει αν το νοσοκομειακό ερχόταν σε 5 και όχι σε 45 λεπτά; ρώτησα τον Μαρίνο. Κι αυτός χαμογέλασε όλο πίκρα: Πιστεύω ότι ο άνθρωπος έμεινε στον τόπο...απάντησε.