ο-μίκης-θεοδωράκης-από-τον-ίδιο-αυτοπροσώπως-και-τον-γιώργο-αρχιμανδρίτη

Χθες βράδυ παρουσιάστηκε στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών το βιβλίο του Γιώργου Αρχιμανδρίτη με τίτλο Mikis Theodorakis par lui-meme. Ο Αρχιμανδρίτης είναι δημοσιογράφος, ραδιοφωνικός παραγωγός και συγγραφέας που ζει μόνιμα στη γαλλική πρωτεύουσα. Κατόπιν ενός ραδιοφωνικού αφιερώματος στον Θεοδωράκη - ενός ντοκιμαντέρ, όπως το αποκαλεί ο ίδιος - που είχε κάνει εκεί με τη συμμετοχή του Κώστα Γαβρά και της Νένας Βενετσάνου, μεταξύ άλλων, του γεννήθηκε η ιδέα της συγγραφής ενός βιβλίου για τον μεγαλύτερο εν ζωή Έλληνα μουσικοσυνθέτη. Ακολούθησαν οι συναντήσεις του επί μία πενταετία με τον Θεοδωράκη και οι μαγνητοφωνήσεις του χειμαρρώδους λόγου του.
Γνωρίζω εδώ και αρκετά χρόνια τον Αρχιμανδρίτη, μέσω της κοινής φίλης Νένας Βενετσάνου, ως μελετητή της προσωπικότητας και του έργου του Μίκη Θεοδωράκη. Κάποτε, μάλιστα, είχαμε συζητήσει και το ενδεχόμενο να σκηνοθετούσα ένα ντοκιμαντέρ για τον συνθέτη, βασισμένο στο βιβλίο του, που τότε δεν είχε ακόμη εκδοθεί. Δεν θυμάμαι για ποιο λόγο είχε σταματήσει η επικοινωνία μας και πιθανώς να οφειλόταν σε μένα ή, για να είμαι ειλικρινής, στην πεποίθηση μου ότι έχουν γυριστεί άλλα εξακόσια ντοκιμαντέρ για τον Θεοδωράκη, οπότε δεν θα υπήρχε τίποτα νέο να ειπωθεί απ' τη δική μου πλευρά. Τώρα που το ξανασκέφτομαι, ορθώς έπραξα, διότι είδα και τα καλά του Κούνδουρου, που μού 'ψησε το ψάρι στα χείλη...Γενικώς, ου μπλέξεις με τόσο μεγάλες περσόνες. Αν τους πας κόντρα ή διεκδικήσεις την όποια καλλιτεχνική ελευθερία σου, την έβαψες! Σε πατάνε χάμω κι άντε βγάλε τα σπασμένα μετά. Και ειδικά όταν δε μιλάμε για τηλεοπτικό προϊόν, αλλά για σινεμά και σε πανάκριβο φιλμ κιόλας, άσ' τα να πάν' στο διάολο. Θες τουλάχιστον τρία χρόνια να ξανασηκώσεις κεφάλι.

Γι' αυτό και χθες στο Γαλλικό Ινστιτούτο ίσως να ήμουν ο μόνος που μου μαγκώθηκε η ψυχή όταν ο Αρχιμανδρίτης εξομολογήθηκε στη Γαλλίδα μεταφράστρια του και συμπαρουσιάστρια της εκδήλωσης ότι ο Θεοδωράκης του γύρισε πίσω τον επίλογο του βιβλίου του, λίγο πριν αυτό πάει για εκτύπωση. Ωστόσο, σήμερα η εργασία του κυκλοφορεί σε δίγλωσση έκδοση, στα γαλλικά και στα ελληνικά, οπότε αυτό είναι και το πιο σημαντικό. Από τα αποσπάσματα που διαβάστηκαν, έγινε κατανοητό πως πρόκειται για μια συναρπαστική αυτοβιογραφία του Μίκη διά χειρός Αρχιμανδρίτη με μια εύλογη εστίαση στην, συνολικά για 20 χρόνια, διαμονή του στο Παρίσι, από τα μέσα του 1950 που πήγε με υποτροφία για μουσικές σπουδές μέχρι και την επιστροφή του εκεί κατά τη διάρκεια της εδώ δικτατορίας. Θα το προμηθευτώ οπωσδήποτε το βιβλίο του Αρχιμανδρίτη! Όπως ενημερωθήκαμε, η ελληνική έκδοση του θα κυκλοφορήσει ευρέως από τον Οκτώβριο στη χώρα μας, ενώ πάλι οι γαλλομαθείς μπορούν να βρουν τη γαλλική έκδοση στο Γαλλικό Ινστιτούτο και τα αθηναϊκά γαλλόφωνα βιβλιοπωλεία. Καλοτάξιδο να είναι, του εύχομαι!

Ακολούθησε μουσικό μέρος με τη Νένα Βενετσάνου σε τραγούδια, φυσικά, του Μίκη Θεοδωράκη. Η διεθνούς φήμης πιανίστρια Έλενα Μουζάλα τη συνόδευσε σε τρία τραγούδια από τον γαλλόφωνο κύκλο Τα Eluard, σε ποίηση Paul Eluard, τα οποία ηχογραφήθηκαν για πρώτη φορά πριν από μία δεκαετία ακριβώς με τη φωνή της Βενετσάνου. Η κορυφαία ερμηνεύτρια, συνοδευόμενη λίγο αργότερα από τη Βιβή Γκέκα στο μαντολίνο, τον Σταύρο Αγιαννιώτη στην κιθάρα και τον Σόλη Μπαρκή στα κρουστά, απέδωσε γνωστά και αγαπημένα τραγούδια του συνθέτη σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη, Γιώργου Σεφέρη, Ιάκωβου Καμπανέλλη, Brendan Behan- Βασίλη Ρώτα κ.α. (Του μικρού βοριά, Στο περιγιάλι το κρυφό, Ήταν 18 Νοέμβρη- Το γελαστό παιδί, Δόξα τω θεώ, Μαργαρίτα-Μαγιοπούλα κλπ.)