ELECTRIC LITANY-Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ (DIRECTOR'S CUT)

Ο Αλέξανδρος Μίαρης είναι συνθέτης, στιχουργός, ερμηνευτής και frontman του συγκροτήματος Electric Litany που το ντεμπούτο άλμπουμ τους (How to be a child & win the war, Inner – Ear) κυκλοφόρησε πρόσφατα και έλαβε εξαιρετικές κριτικές. Ζει και εργάζεται μόνιμα στην αγγλική πρωτεύουσα, χωρίς να έχει κόψει τους δεσμούς με τη χώρα του. Με έναν δικό του ιδιαίτερο τρόπο όμως, όπως αποδεικνύουν, τόσο η δουλειά του, αφιερωμένη στην εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008, όσο και οι απόψεις που εκφράζει στην ακόλουθη συνέντευξη. Ένας νέος άνθρωπος που δε διστάζει να δηλώσει αναρχικός, όσο του επιτρέπει ο τρόπος ζωής του; Ένας Έλληνας νομάδας που επιβιώνει με εφόδιο την τέχνη του στο αχανές Λονδίνο; Ή ένας δημιουργός πέρα από σύνορα που η μουσική του θα μας απασχολήσει αρκετά στο μέλλον; Εκτίμηση μου είναι πως η περίπτωση του Αλέξανδρου Μίαρη δεν είναι συνηθισμένη στο πεδίο του ελληνικού ή εστω του αγγλόφωνου ηλεκτρικού τραγουδιού. Το διαπιστώνει κανείς ακούγοντας τις δέκα συνθέσεις του, λες και οι ρομαντικοί ποιητές του παρελθόντος επέστρεψαν ξαφνικά στο σήμερα κι έπιασαν τις ηλεκτρικές κιθάρες. Σίγουρα ο John Dryden, ο Λόρδος Μπάιρον και ο Κώστας Καρυωτάκης θα εκτιμούσαν τη μουσική του, ίσως και τη στάση του απέναντι στα πράγματα. Άλλωστε, είναι δεδομένο πως μιλάμε για έναν ονειροπόλο ρομαντικό δημιουργό, που οι λιτοί ευθύβολοι στίχοι του αναφέρονται περισσότερο στο εμείς και λιγότερο στο εγώ.
Του Αντώνη Μποσκοΐτη

Μέσα στα τόσα πολλά αγγλόφωνα ελληνικά συγκροτήματα είναι σπάνιο να υπάρχει ακόμη ένα, αποτελούμενο από έναν Έλληνα, έναν Άγγλο κι έναν Αμερικανό. Να υποθέσουμε ότι αυτό συνέβη λόγω Λονδίνου, όπου διαμένεις μόνιμα;
Αυτός είναι ο βασικός λόγος. Για δυο χρόνια υπήρχε ακόμη ένας Έλληνας στη μπάντα που έπαιζε synthi, ο Άρης Καρακάσης, μα τον έπιασε ο νόστος και γύρισε στην πατρίδα. Στο Λονδίνο βρέθηκα αρχικά για σπουδές. Κανόνιζα να μείνω για τρία χρόνια, αφού πίσω είχα τους Κερκυραίους φίλους – μέλη του συγκροτήματος Dead Eyes of Youth. Κάναμε όνειρα για διεθνή καριέρα, δηλαδή να ετοιμάσω εγώ το έδαφος εκεί πέρα και μετά να με ακολουθήσουν κι οι υπόλοιποι. Έτσι έγινε! Γύρισα, γράψαμε τον πρώτο δίσκο το 2004 με μια ασήμαντη διανομή κι έπειτα φύγαμε όλοι μαζί για Αγγλία. Φτάσαμε σχεδόν στο σημείο να υπογράψουμε με τη σκοτσέζικη Chemical Underground με σκοπό την επανακυκλοφορία του πρώτου άλμπουμ και την ηχογράφηση ενός δεύτερου. Λίγο πριν γίνουν όλα αυτά, τα παιδιά δεν αντέξανε, τα μαζέψανε και γυρίσανε πίσω. Η μπάντα διαλύθηκε το 2005 κι έτσι μεσολάβησε μια διετία με μένα να ψάχνω μουσικούς για κάτι καινούργιο. Το 2007 γνωρίστηκα με τον Άγγλο Richard Simic, τον ντράμερ, ο οποίος είχε έρθει στο Λονδίνο από το Ντέβον για τον ίδιο λόγο: να βρει μουσικούς. Αφού αλλάξαμε πολλούς μπασίστες, έναν κάθε τρεις μήνες, νομίζω, πριν από ενάμισι χρόνο κατασταλάξαμε στον Αμερικανό Duane Petrovich από το Τέξας. Ο Duane βρέθηκε στο Λονδίνο για πιο official λόγους, για να βρει δουλειά που θα του εξασφάλιζε τη βίζα παραμονής στην Αγγλία.
Άρα μέσα σ' αυτό το διάστημα γράφτηκαν και τα δέκα κομμάτια των Electric Litany;
Υπάρχουν κάποια που εμένα με πάνε πιο πίσω, στο 2004. Ιδέες ηχογραφημένες ήδη από την περίοδο των Dead Eyes of Youth και μερικά άλλα κομμάτια που φτιάχτηκαν ταυτόχρονα μαζί με το νέο συγκρότημα. Γενικά δεν μου αρέσει να πιέζομαι και ειδικά όταν φτιάχνεις μουσική βάσει των πρέπει ή των επιταγών της μόδας, καλύτερα να κάνεις κάτι άλλο, να παίξεις βόλλεϋ, ας πούμε. Δεδομένου ακόμη ότι στο Λονδίνο δε μπορείς εύκολα να νοικιάσεις κάποιο κτίριο, βρήκαμε μια παλιά παμπ, την κάναμε στούντιο και τα βράδια παίζαμε κιόλας μπροστά σε κοινό. Μιλάμε για τη διετία 2007 – 09.
Στο ένθετο σημειώνετε πως ο δίσκος ηχογραφήθηκε σε μια εκκλησία του βόρειου Λονδίνου. Πως προέκυψε αυτή η κατάσταση;
Την τελευταία εφταετία δεν μένω σε σπίτια, αφενός γιατί δε με βολεύουν και αφετέρου γιατί δεν μου αρέσουν τα λονδρέζικα διαμερίσματα – κουτιά. Να σ' το πω αλλιώς, η εκκλησία ήταν το πέμπτο κτίριο στη σειρά. Είχαν προηγηθεί ένα παλιό δημαρχείο, μια παμπ, ένα σχολείο και μία βιβλιοθήκη. Τον περασμένο Ιούνιο βρέθηκε αυτή η παλιά και εγκαταλειμμένη εκκλησία που κάποιοι είχαν μετατρέψει σε κινηματογραφικό πλατό και ευτυχώς για μας χρεωκόπησαν. Όταν το μάθαμε, μπήκαμε μέσα θέλοντας να γράψουμε τελείως μόνοι μας το δίσκο. Κοινοβιακή κατάσταση και με τέλεια ακουστική.
Δεν έχεις άδικο. Μου θυμίζεις τον Νικόλα Άσιμο που ήθελε να του δώσουν τον Άγιο Παντελεήμονα να τον κάνει καφωδείο.
Ακριβώς και είναι λογικό, αφού καλώς ή κακώς οι εκκλησίες διεθνώς διαθέτουν τα καλύτερα κτίρια. Κοινώς, άμα έχεις λεφτά κάνεις ότι θες. Όταν σχεδιάζαμε λοιπόν να γράψουμε το άλμπουμ στην Ελλάδα, το στούντιο που είχαμε κανονίσει στην Αθήνα, δυστυχώς φαλίρισε κι αυτό. Πήγα εγώ, έλεγξα το χώρο της εκκλησίας που ήρθε ουρανοκατέβατος, τον βρήκα φανταστικό και την επόμενη μέρα κιόλας άλλαξα κλειδαριά.
Έτσι αυθαίρετα; Βρήκατε έναν Άγγλο κλειδαρά και του είπατε Πάμε ν' αλλάξουμε την κλειδαριά της εκκλησίας;
Δε χρειάστηκε καν κλειδαράς. Στην Αγγλία υπάρχει ένας νόμος που λέει ότι όταν βρεις ένα κτίριο διατηρητέο, μπορείς να μπεις μέσα με σκοπό να κάνεις κάτι για περιορισμένο χρονικό διάστημα ασφαλείας. Εμείς χρειαζόμασταν ένα δίμηνο για να τελειώσει η ηχογράφηση, μετά ας μας έδιωχναν.
Δεν σας ενόχλησε κανείς;
Κατά καιρούς έρχονταν διάφοροι παπάδες που ήθελαν ν' αγοράσουν το κτίριο, εμείς όμως τους λέγαμε ότι είναι δικό μας και ενίοτε τους βρίζαμε κιόλας. Ιούνιο ξεκίνησαν οι καλωδιώσεις μέσα στο χώρο της εκκλησίας και τότε φωνάξαμε από την Αθήνα και τον Γιώργο Μπότη, ηχολήπτη επίσης των Dead Eyes of Youth.
Φαντάζομαι πόσο θα το χάρηκε.
Στην αρχή δεν το πίστευε, μας ρωτούσε Πως θα γράψουμε, ρε παιδιά, σε κασετόφωνο; Εμείς όμως είχαμε τα βασικά μηχανήματα που τα περιφέραμε στα τέσσερα προηγούμενα κτίρια, δανειστήκαμε μερικά άλλα και κάποια επίσης τα δανειστήκαμε, αλλά με πιο πλάγιο τρόπο, από κάτι αποθήκες του BBC. Όλα έπρεπε να κανονιστούν μέσα σε λίγες εβδομάδες και τελικά φτιάχτηκε ένα υποτυπώδες, αλλά σίγουρα όχι άσχημο στούντιο.
Το cd των Electric Litany έχει αποσπάσει θερμές κριτικές στην Ελλάδα. Μια και ζείς έξω, θα είχε ενδιαφέρον να μας πείς ποια είναι η γνώμη των Άγγλων για τη μουσική σας.
Στην Αγγλία το είδος της μουσικής που παίζουμε έχει τη χειρότερη αντιμετώπιση ανά την Ευρώπη. Την τελευταία εικοσαετία, κανείς εκεί δεν ακούει τέτοια μουσική, αφού τη θεωρούν υποδεέστερη του προϊόντος που πουλάει η χώρα τους. Τα πράγματα είναι πολύ πιο εύκολα για έναν Άγγλο που πάει να γράψει δίσκο από έναν ξένο που κουβαλάει μαζί την κουλτούρα του. Υπάρχουν φερ' ειπείν βρετανικά συγκροτήματα του δικού μας ύφους, γνωστά στο εξωτερικό, μα εκεί παίζουν κάθε φορά για σαράντα άτομα. Επιπλέον, η Αγγλία είναι μια πολύ μελαγχολική χώρα, συγκριτικά με την Ελλάδα, οπότε για τους υπηκόους της δεν είναι κι η καλύτερη τους η συγκεκριμένη μουσική. Προτιμούν να ξεδώσουν, ενώ εμείς εδώ, λόγω ενός υπόβαθρου ήλιου, λατρεύουμε τη μελαγχολία.
Από τους ρομαντικούς ποιητές του Μεσοπολέμου μέχρι τον Χατζιδάκι και το νεότερο έντεχνο, καλά τα λές.
Ακαδημαϊκά δε μπορώ να το εξηγήσω σε ότι αφορά την Ελλάδα, μπορώ όμως να μιλήσω για το Λονδίνο. Κι η αλήθεια είναι πως πρόκειται για Μητρόπολη, εφόσον όλες οι μεγάλες πόλεις της Ευρώπης είναι σχεδόν παραδίπλα.
Έχετε παίξει λοιπόν και σε άλλα κράτη;
Πάλι λίγα πράγματα, Ολλανδία, Γερμανία κλπ. Αυτές, ναι, είναι χώρες που η συγκεκριμένη μουσική ακούγεται πολύ και σε αντιμετωπίζουν διαφορετικά.
Θα σε ρωτήσω ευθέως: Είσαι αναρχικός;
Δεν έχω σαφή απάντηση. Σίγουρα είμαι αντιφασίστας και κατά μία δική μου έννοια μπορώ να δηλώσω και αναρχικός. Υπάρχουν λογιών – λογιών αναρχίες κι έτσι, ενώ εγώ δηλώνω αναρχικός, επί της ουσίας δεν είμαι μ' αυτά τα πράγματα που κάνω. Δηλαδή ταξιδεύω με την Olympic Air για να καταλάβεις. Απ' το να πάω σ' ένα βουνό, προτιμώ να παίζω, επομένως καλύτερα να κάνω μερικές παραχωρήσεις.
Κατάλαβες γιατί σε ρώτησα, στο ένθετο σημειώνετε πως το cd είναι αφιερωμένο στην επανάσταση του Δεκέμβρη του 2008, στην αναρχία και στην κοινωνική απελευθέρωση. Πόσο σημαντικός ήταν τελικά εκείνος ο Δεκέμβρης;
Κοινωνικά, τον θεωρώ ότι πιο σημαντικό έγινε στην Ελλάδα τα είκοσι εφτά χρόνια που ζω. Οι άνθρωποι τουλάχιστον συνομίλησαν μεταξύ τους, τέθηκαν αιτήματα. Ακόμη και τα μπάχαλα που σε τέτοιες περιπτώσεις είναι αναπόφευκτα, άλλους τους ενοχλούν και άλλους όχι. Εμένα προσωπικά δεν με ενοχλούν καθόλου. Ας γίνονται κάθε μέρα αν είναι μέσω αυτών να γίνουν κάποια άλλα καλύτερα πράγματα. Με τον Δεκέμβρη του 2008 στην Ελλάδα μπόρεσα να συσχετιστώ κι εγώ στο ελάχιστο με τη χώρα μου εκεί πέρα, που λίγες εβδομάδες μετά σκότωσαν έναν άνθρωπο οι μπάτσοι και οι μόνοι που βγήκαν στο δρόμο ήταν καμιά σαρανταριά άνθρωποι.
Μην ξεχνάς όμως πως η Ελλάδα είναι μια πολύ μικρότερη χώρα κι ότι κανείς δε βγήκε στο δρόμο όταν επίσης δολοφονήθηκαν ο έφηβος Ασιάτης με τον κάδο των σκουπιδιών πρόσφατα, ο αλλοδαπός γκέι που ψωνιζόταν στο πάρκο ή και η Κούνεβα που πήγαν να την κάψουν ζωντανή τη γυναίκα.
Στην περίπτωση της Κούνεβα υπήρξαν κάποιες κινητοποιήσεις. Πιστεύω πως η εξέγερση του Δεκέμβρη ήταν ένας αγώνας κατά της αστυνομοκρατίας και υπέρ της νεότητας στα πρόσωπα του μπάτσου δολοφόνου και του έφηβου αγοριού αντίστοιχα. Για να το γενικεύσω, οτιδήποτε τέτοιο γίνεται ανά τον κόσμο για τον συγκεκριμένο λόγο, μακάρι να γίνεται συνέχεια για να μην συμβαίνουν μετά τα ίδια εγκλήματα. Να σταματήσει η αιτία του Κακού, αυτό είναι και το πιο υγιές κομμάτι μιας κοινωνίας.
Ας πάμε πάλι στο δίσκο. Υπάρχει ένα τραγούδι που λέγεται (Like we do in) January κι ακόμη ένα, το τελευταίο, με τίτλο February. Θα μου εξηγήσεις τι παιχνίδι είναι αυτό με τους μήνες;
Δεν υπάρχει καμία λογική, πλην της προσωπικής μου εμπειρίας. Τα τελευταία δέκα χρόνια υπάρχει ένας και μοναδικός έρωτας στη ζωή μου που έχει μια περιοδικότητα, εμφανίζεται δηλαδή και εξαφανίζεται, σβήνει και πυροδοτείται κάθε Ιανουάριο και Φεβρουάριο. Ακόμη δεν έχω καταλάβει γιατί, απλά τυχαίνει ίσως και με κάνει και μένα να φτιάχνω τραγούδια.
Υπογράφεις τους στίχους όλων των τραγουδιών στα αγγλικά και πιθανώς να μη γνωρίζεις ότι η άνοδος των αγγλόφωνων συγκροτημάτων στη χώρα μας συνοδεύεται κι από αρνητικά σχόλια του τύπου γράφουν στα αγγλικά λόγω λεξιπενίας στη γλώσσα τους. Τι λές γι' αυτό;
Αν έγραφα στα ελληνικά, θα ήμουν ο δεύτερος χειρότερος στιχουργός πανευρωπαϊκώς. Προσπάθησα να γράψω πέντε – έξι φορές στα ελληνικά, αλλά δε μου βγήκε. Περισσότερο σύγκρινα μέσα μου αυτό που είχα γράψει με τους ποιητές που διαβάζω, σαν τον Καρθαίο και κάθε ωραίο Έλληνα, οπότε είπα ασ' το καλύτερα. Επίσης, ως μουσικοί μεγαλώσαμε με την popular μουσική που κατά το 80 τοις εκατό ήταν ξένη. Δηλαδή, αν εξαιρέσεις τον Χατζιδάκι, την Πλάτωνος, τις Τρύπες και τους παραδοσιακούς, όλα τα άλλα που ακούγαμε έρχονταν απ' έξω.
Electric Litany ονόμασες τη μπάντα κι είναι πετυχημένο κατά τη γνώμη μου, αν υποτεθεί πως η μουσική σας φέρει έναν τελετουργικό χαρακτήρα με αργόσυρτες συνθέσεις και ψυχεδελικά ξεσπάσματα μέσα τους.
Ίσως αυτό να σχετίζεται με ότι λέγαμε πριν, για τους Έλληνες που αγαπούν τη μελαγχολία. Δε χρειάζεται να πούμε ότι η υπερβολική χαρά είναι η χειρότερη μορφή κατάθλιψης, ενώ αντίθετα η μελαγχολία μπορεί να είναι μια πολύ γόνιμη και δημιουργική συνθήκη. Κάπου πάλι είχα απαντήσει ότι το Electric Litany προέκυψε από τις λιτανείες που έβλεπα από παιδάκι στη Λευκίμη, στην Κέρκυρα. Είναι και αυτό, αλλά σίγουρα όχι μόνο.
Εκτός από τον τελετουργικό, ευδιάκριτος είναι κι ο κινηματογραφικός χαρακτήρας των τραγουδιών σου.
Μα έτσι βιοπορίζομαι στην Αγγλία, γράφοντας μουσική για κινηματογράφο και συνεργαζόμενος όχι με Άγγλους, αλλά κυρίως με κινηματογραφιστές από τη Γαλλία, τη Γερμανία ή την Πολωνία. Έχω γράψει μουσική και για θέατρο, πιο σποραδικά όμως, αν και μου αρέσει πολύ. Έχω την ευκαιρία να επιλέγω τους σκηνοθέτες που μου αρέσουν, νέους, κοντά στην ηλικία μου, όπως κι αυτοί εμένα.
Δηλαδή, βλέπεις ένα φιλμάκι, μαθαίνεις ποιος είναι ο σκηνοθέτης και του την πέφτεις, να το πω έτσι, για να του γράψεις μουσική;
Ακριβώς κι επειδή στην Αγγλία αν θες να βγάλεις χρήματα από κάτι τέτοιο, θα πρέπει να δουλέψεις σε διαφημιστική εταιρεία, εγώ προτιμώ να έρχομαι σε επαφή με αμιγώς κινηματογραφιστές που πάντα τραβάνε σε φιλμ – το τονίζω, γιατί μου αρέσει ιδιαίτερα αυτό. Μπορεί να μην υπάρχουν χρήματα, εφόσον πρόκειται για κάτι απόλυτα αρτίστικο, τουλάχιστον όμως μου εξασφαλίζονται τα βασικά κι είμαι ευχαριστημένος με τη συνείδηση μου.
Ο ήχος του πιάνου δεσπόζει έναντι της κιθάρας μέσα σ' ένα καθαρόαιμο rock project. Πότε ξεκίνησες το πιάνο και κατά συνέπεια τις μουσικές σπουδές;
Στα έξι μου χρόνια, στα ωδεία της Κέρκυρας, μέχρι τα δεκαεφτά μου που πρωτοέφυγα για την Αγγλία. Πτυχίο βέβαια δεν πήρα ποτέ, αφού από τα δεκαπέντε ως τα δεκαεφτά μου άκουγα μόνο ένα συγκρότημα: Black Sabbath! Είχα πετάξει οτιδήποτε άλλο! Μετά ήρθαν οι Joy Division, ο Nick Cave, οι Τρύπες, νεολαίοι ήμασταν, τι άλλο ν' ακούγαμε; Σήμερα αν με ρωτήσετε λατρεύω τον Ψαραντώνη κι εκτιμώ ιδιαιτέρως την Πλάτωνος, τον Χατζιδάκι, την Αρλέτα και τους Κόρε.Ύδρο. Ειδικά οι Κόρε.Ύδρο. πιστεύω ότι είναι η σημαντικότερη ελληνική rock μπάντα μετά τις Τρύπες!
Το cd ανοίγει μ' ένα κομμάτι που λέγεται Don't fear the war. Ποιος είναι ο πόλεμος που βλέπεις να συντελείται καθημερινά και που φοβίζει τους ανθρώπους;
Μιλάω για τους πολέμους τους κρατικούς, τους οικονομικούς, τους τηλεοπτικούς. Βασική μου ιδέα είναι ότι δεν πρέπει να φοβόμαστε τη σύγκρουση αν είναι να γίνει. Αυτό που δε φοβήθηκε ο κόσμος τον Δεκέμβρη του 2008 είναι ότι έρχομαι εγώ και λέω τώρα. Πώς το' χε πεί ο Ρένος Αποστολίδης, αυτός ο σπουδαίος διανοητής; Οι άνθρωποι είναι υπεύθυνοι των πράξεων τους, δηλαδή τι θα πει μην το κάνεις τώρα, μην αντιδράς; Κάνε συ ότι είναι να κάνεις και βλέπουμε μετά τι θα γίνει. Μη φοβάσαι, το πολύ – πολύ να πεθάνεις, κακό μεν, όχι όμως να σε βρεί καθισμένο στον καναπέ σου.
Ασφυκτυάς με τον ωχαδερφισμό των Νεοελλήνων;
Αυτός είναι ένας λόγος που μπορώ και μένω στην Αγγλία. Έχει κι αυτή τα αρνητικά της, όμως εφησυχασμό και ωχαδερφισμό δε βλέπεις. Το έλα, μωρέ, καλά είμαστε τώρα δεν το μπορώ καθόλου. Κι είναι κάτι που το' χουν κι οι Ιταλοί, οι Ισπανοί, οι μεσογειακοί λαοί. Το κλίμα μάλλον δε βοηθάει να κάνεις και πολλά πράγματα. Στην Αγγλία τα κάνεις ή δεν τα κάνεις. Κι αν δεν τα κάνεις, απλά η μπάλα σε παίρνει προς τα πίσω.
Κλείνοντας, αν σε ρωτούσα πως φαντάζεσαι τον εαυτό σου μετά από δέκα ή είκοσι χρόνια τι θα μου απαντούσες;
Δεν είμαι άνθρωπος των μακρινών πλάνων, ξέρω τι θα κάνω απόψε ή αύριο βράδυ που είμαι εδώ. Εντάξει, κάποια πράγματα τα προγραμματίζεις, όχι όμως και για μετά από τόσο μεγάλο διάστημα. Δεν ξέρω αν θα είμαι ζωντανός πρώτα απ' όλα. Είναι κάτι που το έμαθα από τον πατέρα μου, ο οποίος συνηθίζει να λέει κάνε σήμερα αυτό και μη βιάζεσαι, ότι είναι να γίνει, θα γίνει.