τα-carmina-graeca-του-σαράντη-κασσάρα-και-του-γιάννη-ρίτσου-αύριο-στον-ιανό

ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΚΑΣΣΑΡΑΣ

CARMINA GRAECA

ΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ

ΕΡΜΗΝΕΥΟΥΝ: ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΗΤΣΙΑΣ, ΤΖΕΝΗ ΔΡΙΒΑΛΑ, ΣΟΦΙΑ ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, ΜΠΑΜΠΗΣ ΤΣΕΡΤΟΣ, ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΒΕΤΤΑ, ΝΙΚΟΣ ΑΝΔΡΟΥΛΑΚΗΣ, ΤΑΚΗΣ ΦΑΒΙΟΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΗΣ, ΘΟΔΩΡΟΣ ΠΑΝΤΣΙΟΣ, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΩΤΗΡΟΥΔΗΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΖΙΟΒΑΝΗΣ

LYRA

Το ποίημα Πρωινό άστρο του Γιάννη Ρίτσου, γραμμένο για την κόρη του, έχει γνωρίσει αρκετές μελοποιήσεις τα τελευταία χρόνια. Ενδεικτικά αναφέρουμε αυτήν του τραγουδιστή και τραγουδοποιού Μανώλη Λιδάκη για το ντεμπούτο άλμπουμ του Νίκου Ζουρνή και την εργασία του συνθέτη Σάκη Τσιλίκη με ερμηνευτές τον Πάνο Κατσιμίχα, τον Πέτρο Πανδή και τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Εν αναμονή, επίσης, της υπό έκδοσιν μελοποίησης του βετεράνου Χρήστου Λεοντή στο Πρωινό άστρο του Ρίτσου, θα λέγαμε πως τούτη η έκδοση που κρατάμε στα χέρια μας, σε μουσική του Σαράντη Κασσάρα, είναι ότι αρτιότερο θα μπορούσε να γίνει σε επίπεδο συνθέσεων, ερμηνειών, ενορχηστρώσεων, αλλά και παραγωγής. Ας τα πιάσουμε ένα- ένα: Ο Σαράντης Κασσάρας που ξεκίνησε στα τέλη των 60s ως συνοδοιπόρος του Νίκου Παπάζογλου στο ποπ γκρουπ Blow Up, στις αρχές της επόμενης δεκαετίας έφυγε για σοβαρές μουσικές σπουδές στη Γερμανία και τη Γαλλία, πειραματιζόμενος με τη τζαζ, την αυτοσχεδιαστική και την ηλεκτρονική μουσική. Στο Παρίσι, μάλιστα, μαθήτευσε κοντά στον Ιάννη Ξενάκη και ξεκίνησε τη συνθετική του δραστηριότητα - μία δραστηριότητα που περιλαμβάνει βασικά τη μελοποίηση της Μαρίας Νεφέλης του Οδυσσέα Ελύτη και το έργο Σαλαμίνα της Κύπρος σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη. Στενός συνεργάτης για χρόνια του Μίκη Θεοδωράκη, της Μαρίας Φαραντούρη και του Μάνου Χατζιδάκι, πολύ σωστά ο Κασσάρας δηλώνει στο βιογραφικό του πως ως συνθέτης αντλεί την έμπνευση του από την ελληνική μουσική παράδοση. Για την ακρίβεια, αυτό που κατάφερε με την τωρινή μελοποίηση του στον Γιάννη Ρίτσο είναι η απόλυτη ισορροπία μεταξύ Ανατολής και Δύσης κι, ακόμη, μεταξύ δυτικής λόγιας και ελληνικής λαϊκής μουσικής. Τα Carmina Graeca είναι κάτι παραπάνω απ' αυτό που θα ορίζαμε ως λαϊκό ορατόριο και η σκέψη μας θα πήγαινε στο Άξιον Εστί του Θεοδωράκη και του Ελύτη. Είναι το γενναίο απόσταγμα ενός εμπνευσμένου μελωδού με μια πρώτη ακρόαση και ενός δεξιοτέχνη της σύνθεσης, με μια δεύτερη. Υπάρχουν μέσα στο έργο του, τουλάχιστον πέντε τραγούδια που καταφέρνουν κυριολεκτικά να καθηλώσουν τον ακροατή. Αναφέρομαι στο Τραγούδι της μητέρας με τη Τζένη Δριβάλα, που προσωπικά με παρέπεμψε στον Θρήνο της Αγαύης από την αδισκογράφητη μουσική του Χατζιδάκι για τις Βάκχες του Ευρυπίδη, το Θα βγω στο δρόμο, ενδεχομένως το καλύτερο τραγούδι που είπε τα τελευταία χρόνια ο Μανώλης Μητσιάς, την Παραίνεση με έναν εξαιρετικό, δωρικό και λυγμικό ταυτόχρονα, Αλέξανδρο Εμμανουηλίδη, το Μυστικό του κόσμου με την κελαριστή φωνή του Νίκου Ανδρουλάκη, αλλά και το Τραγούδι του πατέρα με την, όλο βυζαντινή μεγαλοπρέπεια, πρωτότυπη ερμηνεία του Μπάμπη Τσέρτου. Ατόπημα αν παρέλειπα τις συμμετοχές της Σοφίας Μιχαηλίδου, μιας τραγουδίστριας με μεγάλη θητεία στο έντεχνο ποιητικό ρεπερτόριο, της Καλλιόπης Βέττα σε ένα συγκινητικό τρυφερό νανούρισμα, καθώς και των βαρύτονων Τάκη Φάβιου, Θόδωρου Πάντσιου και Απόστολου Σωτηρούδη. Με τις ερμηνείες που απέσπασε απ' όλους τους τραγουδιστές του, με τις συμπράξεις των Χορωδιών Γιάννης Ρίτσος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ρίζες Μονεμβασιάς, του ΟΤΕ Θεσσαλονίκης και της Παιδικής του Δημήτρη Τυπάλδου, με τις πλούσιες ενορχηστρώσεις του, τις οποίες υπηρέτησαν γνωστοί βιρτουόζοι (Μανώλης Ανδρουλιδάκης στην κιθάρα, Δημήτρης Χιονάς στο μπουζούκι, Νίκος Κιάκος στο βιολί κ.α.), κυρίως όμως με την προσωπική του μουσική πρόταση, γεμάτη από συναισθήματα, λυρισμό και δραματική ένταση, ο Σαράντης Κασσάρας παρέδωσε ένα πλήρες έργο, ικανό αφενός να γεμίσει κάποιο αρχαίο θέατρο και αφετέρου να ακουστεί αποσπασματικά από τα ραδιόφωνα που εξακολουθούν να υπερασπίζουν το καλό ελληνικό τραγούδι. Αξίζουν συγχαρητήρια τόσο στο Αιολικό Πνευματικό και Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Καισαριανής, που χρηματοδότησε μια τέτοια παραγωγή, αντικαθιστώντας στην ουσία τις, από καιρό, αδρανοποιημένες πολυεθνικές δισκογραφικές, όσο και στη Λιάνα Μαλανδρενιώτη που είχε όλη την καλλιτεχνική επιμέλεια του εγχειρήματος. Την έκδοση προλογίζουν η Έρη Ρίτσου, όπως και ο Σπύρος Τζόκας και η ηθοποιός Μίνα Χειμώνα, ο Δήμαρχος και η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, αντίστοιχα, της Καισαριανής. Τέλος, στο εξώφυλλο του cd, σα να αναδύεται από τον πύρινο λόγο του ποιητή της Ρωμιοσύνης, το εξαίσιο χαρακτικό της Βάσως Κατράκη.

κκκ

* το cd Carmina Graeca του Σαράντη Κασσάρα παρουσιάζεται αύριο, Πέμπτη 7 Απριλίου, στις 12.30 το μεσημέρι, στον Ιανό της Σταδίου. Θα μιλήσουν ο Σπύρος Τζόκας (Πανεπιστημιακός- πρώην Δήμαρχος Καισαριανής), ο Γιώργος Χρονάς (ποιητής- εκδότης- δ/ντής της Βιβλιοθήκης της Ελευθεροτυπίας), η Μίνα Χειμώνα (ηθοποιός- Πρόεδρος Πνευματικού Κέντρου Δήμου Καισαριανής) και ο Αντώνης Μποσκοΐτης (σκηνοθέτης- δημ/φος). Θα χαιρετίσει ο Νίκος Βερλέκης (ηθοποιός- Αντιδήμαρχος Πολιτισμού).