από-το-σκοτωμένο-πουλί-της-αυλής-στο-αγόρι-πουλί-του-altera-pars

Η χθεσινή μέρα ήταν αρκετά περίεργη, μπορώ να πω. Ξεκίνησε με την πτώση ενός πουλιού στην αυλή μου και το κατασπάραγμα του από τις εφτά γάτες μου (παρεμπιπτόντως, τις ταΐζω κάθε τρεις και λίγο) και τερματίστηκε με την παράσταση Birdy - Το αγόρι πουλί που σκηνοθέτησε ο Πέτρος Νάκος στο Altera Pars. Ενδιαμέσως, το Σάββατο που μόλις πέρασε, περιείχε αρκετή μουσική, συναντήσεις με φίλους και αγαπημένα πρόσωπα, καθώς και ραντεβού με έναν από τους πιο κοντινούς ανθρώπους της Κατερίνας Γώγου μέσα από τις συλλογικές ομάδες της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς. Όλα αυτά θα γίνουν ένα ξεχωριστό post, μια και λέω ευθύς αμέσως ν' ασχοληθώ με την παράσταση που παρακολούθησα πριν από λίγες ώρες!

Ο Αμερικανός συγγραφέας William Wharton (1925 - 2008) πιθανώς να μη γινόταν ευρέως ή διεθνώς γνωστός τουλάχιστον, εάν ο σκηνοθέτης Alan Parker δεν μετέφερε στην οθόνη το θεατρικό έργο του Birdy εν έτει 1984, δηλαδή μια εξαετία μετά την έκδοση του. Γνωρίζοντας την ταινία του Parker, βλέποντας τώρα το θεατρικό και συνομιλώντας για λίγη ώρα με τον σκηνοθέτη της παράστασης, κατάλαβα πόσο ο κινηματογραφιστής που σκηνοθέτησε και το The Wall των Pink Floyd, εστίασε περισσότερο στον αντιπολεμικό χαρακτήρα του έργου, απαλοίφοντας το έντονο gay στοιχείο του συγγραφέα. Ο Νάκος, αντίθετα, αυθαιρετώντας σαφώς λιγότερο, παρέμεινε πιστός στο πρωτότυπο κείμενο, αξιοποιώντας και τα τρία βασικά δραματουργικά χαρακτηριστικά του: τον αντιμιλιταρισμό, τον ομοερωτισμό και την ψυχανάλυση. Η ιστορία είναι η εξής: ο Αλφόνσο, ένας ιταλικής καταγωγής τραυματίας πολέμου στο Βιετνάμ (ο Wharton αναφερόταν στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο), μεταφέρεται σε στρατιωτικό ψυχιατρείο, το οποίο διευθύνει ο φασίστας αρχίατρος Βάις. Σκοπός της μεταφοράς του δεν είναι η θεραπεία για τη βλάβη που υπέστη στο πρόσωπο, αλλά η προσπάθεια του να επαναφέρει στον κόσμο των λογικών τον παιδικό του φίλο, Μπέρντι, ο οποίος ζει έγκλειστος εκεί μέσα και συμπεριφέρεται σαν πουλί, παραδομένος στη σχιζοφρένεια. Η μοναδική μέθοδος του Αλ για να συνεφέρει τον Μπέρντι είναι οι θύμησες από την κοινή εφηβεία τους. Έτσι, με συνεχόμενα φλας-μπακ παρακολουθούμε την άρρηκτη σχέση που είχαν τα δύο αγόρια: από τη μια ο Αλ, πρότυπο φυσιολογικού, με τη λογική των πολλών, νέου. Γυμνάζεται εντατικά, διατηρεί γραμμωμένο σώμα, διασκεδάζει με ιταλικά pop-hits των 60s και φαντασιώνεται τις κοπέλες της ηλικίας του. Ο Μπέρντι, απ' την άλλη, αδιαφορεί για τις ανθρώπινες σχέσεις - συμπεριφορές, τα κορίτσια και τα επίγεια, έχοντας αναπτύξει μία ιδιόμορφη σχέση με τον κόσμο των πτηνών, ονειρευόμενος να πετάξει μια μέρα κι ο ίδιος. Ο Αλ, ωστόσο, δείχνει να ανέχεται τις παραξενιές του φίλου του και κατά το τέλος του μη ρεαλιστικού χρόνου της παράστασης διαπιστώνουμε πως ουσιαστικά επρόκειτο για έναν καταπιεσμένο έρωτα μεταξύ των δύο τους. Ταυτόχρονα, έχοντας έρθει σε ανοιχτή σύγκρουση με τον αρχίατρο Βάις, ο λοχίας πλέον Αλ καταφέρνει να κερδίσει μιαν ακόμη ευκαιρία για να εκλογικεύσει τον διανοητικά παραλυμένο Μπέρντι. Αυτό γίνεται εφικτό στο τελευταίο 20λεπτο του έργου: οι φορτισμένες συγκινησιακά μνήμες βγάζουν τον Μπέρντι απ' την παράνοια προς μεγάλη ικανοποίηση του Αλ, ο οποίος βρίσκει την ευκαιρία να κάνει και την αυτοψυχανάλυση του μπροστά στο κοινό. Και τότε ο ίδιος γυμνώνεται πολύ πιο τολμηρά και προκλητικά από τον φίλο του, που τόσα χρόνια, ως σχιζοφρενής, κούρνιαζε ολόγυμνος μεσ' στο κελλί του, όπως το πουλί στο κλουβί. Κατ' αρχάς, η παράσταση που σκηνοθέτησε ο Πέτρος Νάκος, κρατώντας για τον εαυτό του τον ρόλο του λοχία Αλ, ήταν με μία λέξη συγκινητική. Συγκινητική, αφού από το πρώτο ίσαμε το τελευταίο λεπτό, επιχείρησε και κατάφερε να στήσει ένα παραμύθι απόδρασης, σύμφωνα με τον ίδιο, από την χρεοκοπία ονείρων του σήμερα. Το θριαμβικό τέλος με τον Μπέρντι λυτρωμένο από την τρέλα, τον Αλ βαφτισμένο στην αυτογνωσία και τον στρατόκαυλο ψυχίατρο ταπεινωμένο, λειτούργησε ως νίκη του Καλού επί του Κακού και ως άσβηστη ελπίδα για να κρατηθεί το όνειρο ζωντανό στον μάταιο τούτο κόσμο. Αν μη τι άλλο, η ομάδα του Altera Pars απέδειξε πόσο πολύ δούλεψε το έργο, από την καθοδήγηση του Νάκου στους έξι ηθοποιούς του μέχρι τους φωτισμούς του Παναγιώτη Μανούση, τα αποψάτα κοστούμια της Δέσποινας Χειμώνα και τους ήχους του συνθέτη Νίκου Τσέκου, οι οποίοι μοίρασαν στο κοινό αόρατες ψυχοτρόπες ουσίες, απ' αυτές που ενδεχομένως να πότισαν και τον φτωχό αντι-ήρωα Μπέρντι στο Βιετνάμ και να τον αποτρέλαναν. Με εξαίρεση τον Νάκο, που είναι βασικός συνεργάτης της, η ηθοποιός Μίνα Χειμώνα, υπεύθυνη των παραστάσεων του Altera Pars, μου εκμυστηρεύθηκε πως όλοι οι ρόλοι του συγκεκριμένου έργου δόθηκαν στους ηθοποιούς κατόπιν οντισιόν! Αξίζουν, λοιπόν, διπλά συγχαρητήρια σ' αυτά τα νέα παιδιά: στον Γεράσιμο Πετικάρη (Μπέρντι) που αξιοποιώντας και την ιδιότητα του χορευτή, πέραν του ηθοποιού, ανταποκρίθηκε στον πραγματικά δύσκολο ρόλο του κατατονικού αγοριού - πουλιού. Στον Ορέστη Τρίκα (Αλ σε νεαρή ηλικία) και στον Παναγιώτη Ασημακόπουλο (Μπέρντι σε νεαρή ηλικία), τα alter ego του Νάκου και του Πετικάρη αντιστοίχως, για την αξιοποίηση των κινησιολογικών και υποκριτικών προσόντων τους. Συγκρατήστε τα ονόματα τους, έχω την αίσθηση ότι θα τους ακούμε συχνά στο μέλλον! Να μην αδικήσω και τον Σίμο Κυπαρισσόπουλο, απολύτως εντός του ρόλου του και εν προκειμένω του νοσοκόμου Ρενάλντι - ρόλος καθόλου διακοσμητικός ή αμελητέος συγκριτικά με τους άλλους, εφόσον θα μπορούσε να εκπροσωπεί την βεβαρημένη ιστορική συνείδηση του ιμπεριαλιστικού αμερικανικού έθνους! Όσο για τον αρχίατρο Βάις, αυτός ενσαρκώθηκε καταλλήλως από τον Γιώργο Σουξέ (φοβερό επίθετο!), έναν ηθοποιό με παρουσία τριών δεκαετιών σε θέατρο, κινηματογράφο και τηλεόραση. Είτε έχετε διαβάσει το Birdy του William Wharton στην κλασική μετάφραση του Ερρίκου Μπελιέ, είτε έχετε δει την πασίγνωστη ταινία του Alan Parker, είτε ακόμη είχατε την τύχη να παρακολουθήσετε το πρώτο ανέβασμα του έργου στη χώρα μας από το Θέατρο Έρευνας του συχωρεμένου Δημήτρη Ποταμίτη, ευκαιρία είναι τώρα να περάσετε από το Altera Pars (Μεγ. Αλεξάνδρου 123, Κεραμεικός, τηλ. 210-3410011) προκειμένου να συγκρίνετε, να αναθεωρήσετε, να γνωρίσετε, να θυμηθείτε και βέβαια να εισπράξετε γενναίες δόσεις συγκίνησης και ανθρωπιάς.