η-μάρθα-φριντζήλα-τραγουδά-θέμο-σκανδάμη-και-αναζωπυρώνει-το-ενδιαφέρον-για-το-καλό-λαϊκό-τραγούδι

Χθες βράδυ, στον τεχνοχώρο Δρόμος με Δέντρα (Baumstrasse), στον Βοτανικό, πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του δίσκου Η Μάρθα Φριντζήλα τραγουδά Θέμο Σκανδάμη από το label Μικρός Ήρως. Αν και μου φάνηκε λίγο...too much ο τίτλος του έργου - σα να λέμε Η Μαρίκα Νίνου τραγουδά Βασίλη Τσιτσάνη ή Η Lotte Lenya τραγουδά Kurt Weill -, καταλαβαίνω πως η ανάγκη των καλλιτεχνών για καταδήλωση των πάντων μέσα στο γενικό χάος ορθώνεται επιβλητική. Έτσι, πολύ σύντομα και, για την ακρίβεια, απ' την ώρα που η Φριντζήλα ανέβηκε στη σκηνή, όχι μόνο συνήθισα τον εν λόγω τίτλο, αλλά μου φάνηκε και ο πλέον κατάλληλος! Την εκδήλωση άνοιξε στις 22.00 ακριβώς ο παραγωγός Άγγελος Σφακιανάκης, παρουσιάζοντας τον δημιουργό Θέμο Σκανδάμη και τους μουσικούς του, εν προκειμένω τον Παναγιώτη Τσεβά (ακορντεόν), τον Αντώνη Μαράτο (κοντραμπάσο), τον Ορέστη Κολέτσο (μπουζούκι) και τον Βασίλη Μαντζούκη (τύμπανα, κρουστά, κιθάρες, midi). Δύο τραγούδια από τον πρώτο δίσκο του Σκανδάμη (Μακροβούτι, 2008) ήταν απαραίτητα σα μια σύνδεση με το πρόσφατο προσωπικό παρελθόν του, παρ' όλο που από υφολογικής άποψης ελάχιστη σχέση είχαν με το καινούργιο υλικό του. Όταν αμέσως μετά η Μάρθα Φριντζήλα πήρε τη θέση της δίπλα στον Σκανδάμη - ουσιαστικά αυτή ήταν η οικοδέσποινα στον χώρο - δήλωσε όλο νόημα πως έχει χιούμορ, αστειευόμενη με τον τίτλο και την έκδοση του cd στο σύνολο της. Προφανώς και η Φριντζήλα θέλησε με έμμεσο τρόπο να στείλει μία απάντηση στους επικριτές της σάτιρας που κάνει αυτόν τον καιρό στο πρόγραμμα της, στη Ρόζα του Θάνου Μικρούτσικου και του Άλκη Αλκαίου, με αφορμή την οποία άκουσε τα σχολιανά της εδώ και δυο μέρες στο διαδίκτυο - κι όποιος τό'πιασε, τό'πιασε! Βέβαια, τα παρελκόμενα μιας δισκοπαρουσίασης ουδόλως πρέπει να μας απασχολούν συγκριτικά με το κυρίως θέμα της, δηλαδή τα τραγούδια. Και τα νέα τραγούδια του Θέμου Σκανδάμη - δέκα τον αριθμόν - αν μη τι άλλο, ανανέωσαν το ενδιαφέρον μου για την ελληνική λαϊκή μουσική! Σίγουρα δεν κομίζουν καμία πρωτοπορία, ούτε επιχειρούν ενορχηστρωτικούς ή ηχητικούς νεωτερισμούς από μουσικής άποψης. Πατάνε γερά, όμως, στο δρόμο που χάραξαν οι μεγάλοι δημιουργοί του είδους, από τον Βασίλη Τσιτσάνη και τον Μανώλη Χιώτη μέχρι τον Νίκο Ξυδάκη και τον Νίκο Παπάζογλου (να πω σ' αυτό το σημείο ότι η παρέα μου διέκρινε και κάποια αρμονικά δομικά στοιχεία από Θανάση Παπακωνσταντίνου, αλλά και Φοίβο Δεληβοριά, μιάν άποψη που δε μπόρεσα να ενστερνιστώ). Άκουγα, λοιπόν, τα τραγούδια αυτά, ομολογουμένως πολύ καλαίσθητα ενορχηστρωμένα από τον Βασίλη Μαντζούκη, με έναν διαυγέστατο ήχο, με το παίξιμο του Τσεβά στο ακορντεόν ως απ' ευθείας παραπομπή στα λαϊκά καζαντζιδικά άσματα του Τάκη Σούκα, με τις πενιές επίσης του Κολέτσου, και αναρωτιόμουν πόσο εύκολο ή δύσκολο θα ήταν να τα οικειοποιηθούν και άνθρωποι, οι οποίοι καταναλώνουν το συγκεκριμένο είδος με τον πιο ευτελή τρόπο. Κι εκεί ακριβώς συνειδητοποίησα πως η διαφορά μεταξύ καλού και κακού λαϊκού τραγουδιού, μεταξύ ποιοτικού και σκυλάδικου, έγκειται αποκλειστικά στον στίχο. Με τον δικό του στίχο, πάντως, ο Σκανδάμης κατόρθωσε να ξεπεράσει έναν κίνδυνο που μου είχε επισημάνει σε σχετική συζήτηση μας παλιότερα η Δήμητρα Γαλάνη: Το λαϊκό τραγούδι είναι ξέφραγο αμπέλι, χωράει τα πάντα μέσα και γι' αυτό απαιτεί μεγάλη προσοχή στο πως το αποδίδεις μουσικά, στιχουργικά και ερμηνευτικά! Δυστυχώς δε συγκράτησα στίχους, ούτε έχω το cd στα χέρια μου, ώστε να μεταφέρω εδώ μερικούς. Ακόμη όμως έχω την αίσθηση των τριών-τεσσάρων καλοκαιρινών τραγουδιών, όπως τα χαρακτήρισε η Φριντζήλα που τα απέδωσε με περισσή θεατρικότητα, των οποίων τα λόγια κυμάνθηκαν σε ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο. Μετά το τέλος της παρουσίασης του καινούργιου υλικού, συγκλονιστική στιγμή της βραδυάς ήταν σαφώς τα Χαρακώματα, κομμάτι από το ντεμπούτο άλμπουμ του Σκανδάμη. Δεν ξέρω πόση διάθεση έχει η Φριντζήλα για να αναλώνεται σε σάτιρα - επιτρέψτε μου να το θεωρώ και λίγο εμπορικό κόλπο όλο αυτό - όμως όταν την ακούς να ερμηνεύει τέτοια τραγούδια και με τέτοια εσωτερική ένταση (κατά τη γνώμη μου πρόκειται για τη μοναδική Ελληνίδα καλλιτέχνιδα που μπορεί να αλλάζει...ψυχοσύνθεση και συναισθήματα τόσο εύκολα επί σκηνής, ηθοποιός γαρ), καταλαβαίνεις πως ήρθε στον κόσμο τούτο για να επικοινωνεί μέσω της τέχνης με τους συνανθρώπους της και να διοχετεύει όλο το λυγμό και το γέλιο της στην Ερμηνεία! Τη Φριντζήλα διαδέχτηκε στη σκηνή η ερμηνεύτρια και φλαουτίστρια Σταυρούλα Παυλίκου για να ερμηνεύσει με τον Σκανδάμη τα Λυκάκια κι ακόμη ένα καινούργιο κομμάτι, που πολύ μου άρεσε ως σύνθεση και που θα βρίσκεται στο τρίτο άλμπουμ του τραγουδοποιού, όπως μας εκμυστηρεύθηκε χαριτολογώντας. Τη Μάρθα Φριντζήλα και τον Θέμο Σκανδάμη τίμησαν με την παρουσία τους και η Χάρις Αλεξίου, ο Νίκος Ξυδάκης και ο Φοίβος Δεληβοριάς.

* απαγορεύω την αναδημοσίευση των φωτογραφιών του post σε οποιοδήποτε διαδικτυακό ή μη έντυπο, site και blog, εκτός και αν μου ζητηθεί. Άι σιχτίρ, μαλάκες, πληρώστε και κάνα φωτογράφο, που όλα τσάμπα και έτοιμα τα θέλετε. Εμείς δηλαδή που έχουμε γίνει λάστιχο να τρέχουμε στις εκδηλώσεις στο πλαίσιο της δουλειάς, που δεν έχουμε πια, και ουχί στο πλαίσιο ηλιθίων δημοσίων σχέσεων, κορόιδα είμαστε;