R.I.P. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΑΝΤΑΣ (1922 - 2011)

Ο Λάκης (Απόστολος) Σάντας δεν είναι πια μαζί μας. Έφυγε σε ηλικία 89 ετών. Ήταν ο άνθρωπος που μαζί με τον Μανώλη Γλέζο κατέβασαν τη ναζιστική σημαία από την Ακρόπολη τη νύχτα της 30ης προς 31η Μαΐου του 1941. Σε ένα μήνα από τώρα, η επέτειος της συμπλήρωσης 70 χρόνων από το γεγονός, θα εορτασθεί εν τη απουσία του. Αιωνία του η μνήμη. Για το τελευταίο, δε χωράει καμία αμφιβολία!

emotional-post

Ladose: Φάρμακο, εκλεκτικός ανταγωνιστής επαναπρόσληψης της σεροτονίνης. Επηρεάζοντας χημικές ουσίες στον εγκέφαλο, θεραπεύει την κατάθλιψη, την ιδεοψυχαναγκαστική συμπεριφορά και τη βουλιμία. Πλέον δεν το βρίσκεις στα φαρμακεία των σπιτιών ή γενικά μόνο στα φαρμακεία, αλλά και κάτω στο δρόμο. Σαν χθες το μεσημέρι μεταξύ Βουλιαγμένης και Συγγρού, ανάμεσα σε ποδοπατημένα χορτάρια και αποτσίγαρα. Εικάζεται πως μέχρι το τέλος του χρόνου όλοι οι υπήκοοι αυτής της χώρας, αν δεν πάνε βέβαια από εγκεφαλικό ή έμφραγμα, θα το χρειαστούν απαραιτήτως.

κκκ

* συνάντησα φίλη δημοσιογράφο. Μήπως διάβασες - τη ρώτησα - τον ζηλόφθονο που ασχολείται πάλι μαζί μας; Όχι, αλλά άσ' τον, μωρέ, τον καημένο - μου απάντησε - για λύπηση είναι. Ας την ακούσω λοιπόν τη φίλη μου κι ας νικηθεί ο θυμός από τον οίκτο. Πολύ άσχημη φάση και τα δύο συναισθήματα, πάντως.

** Παράγγειλα με αντικαταβολή την πρώτη ποιητική συλλογή του Π.Ε.Δημητριάδη, την έφεραν, δεν ήμουν σπίτι και πάλι καλά που την άφησαν στο γραφείο της ECS Courier Service. Με ειδοποιούν. Φτάνω και βλέπω τον κίτρινο φάκελλο, εγώ έξω απ' τη τζαμόπορτα, αυτός και η υπάλληλος μέσα. Ανοίξτε μου, φωνάζω. Δεν γίνεται, κλείσαμε μου λέει η τύπισσα. Δωσ' μου τον φάκελλο, είναι δικός μου, ξαναφωνάζω. Κλείσαμε, επαναλαμβάνει αυτή. Και τότε κολλάω τη μούρη μου στο τζάμι, γουρλώνω τα μάτια, ανοίγω το στόμα κι αφήνω το σάλιο μου να τρέξει στο ούτως ή άλλως βρώμικο τζάμι, υποδυόμενος το πτώμα. Για πότε σηκώθηκε η ευτραφής υπάλληλος απ' τη θέση της και για πότε κατέβασε τα ρολά, δεν περιγράφεται. Βιβλίο πάντως δεν πήρα στα χέρια μου. Αύριο ίσως ή από Δευτέρα...

*** η πρώτη τηλεοπτική συνέντευξη του Λόλεκ ήταν ομολογουμένως πολύ καλή. Παρακάμπτω τα των τραγουδιών του ή τα των πιστεύω του, αφού έχω την αίσθηση πως τρία χρόνια τώρα τον γνωρίζω καλά αυτόν τον άνθρωπο κι έτσι δεν άκουσα κάτι καινούργιο, μιλώντας σε απόλυτα προσωπικό επίπεδο αυτή τη στιγμή. Παρακάμπτω την πολύ διαβασμένη και σοβαρή οικοδέσποινα Βίκυ Φλέσσα, τη Λίνα Νικολακοπούλου που ήταν πολύ γλυκειά και διακριτική μεσ' στον συμβουλευτικό χαρακτήρα των λόγων της και τη Λουκία Μιχαλοπούλου που μίλησε αυθόρμητα με έναν πολύ οικείο επίσης- σε μένα- τρόπο. Εκεί που θέλω να σταθώ είναι, κατά πρώτον, στην πολιτική χροιά που απόκτησε προς το τέλος ο λόγος του φίλου τραγουδοποιού (χαρακτηριστικά είπε Δε μπορείς να λες "Μαζί τα φάγαμε" και να μένεις ατιμώρητος) και, κατά δεύτερον, στην τόλμη του κρατικού τηλεοπτικού σταθμού να παγώσει την εικόνα για 4 ολόκληρα λεπτά στο φινάλε της εκπομπής, προτείνοντας μας τους στίχους του Κ.Π.Καβάφη στη μελοποίηση τους από τον Λόλεκ.

αυτό-το-παρασκευοσάββατο-ο-ηλίας-λιούγκος-στο-@ΡΟΥΦ

Το ακόλουθο κείμενο είναι αποσπάσματα από τη συνέντευξη του τραγουδοποιού-τραγουδιστή Ηλία Λιούγκου στον Αντώνη Μποσκοΐτη για το περιοδικό Μετρονόμος (τεύχος 21, 2006)

Πότε συνειδητοποιείς το χάρισμα της φωνής σου;
Κατ' αρχάς, δε θεωρώ ότι έχω κάποιο ιδιαίτερο φωνητικό χάρισμα, όπως δεν θεωρώ ότι είναι προσόν το να γεννιέται κανείς με μια ωραία φωνή. Το να τραγουδάει όμως κανείς ωραία, έχει μεγάλη αξία και δεν το βρίσκεις έτοιμο, έχει να κάνει με τα βιώματα μας, τις επιλογές μας, την εκπαίδευση μας και πολλά άλλα. Κατατάσσονται και οι τραγουδιστές δηλαδή στον κανόνα που λέει ότι οι καλλιτέχνες πρέπει να ζούνε βαθιά και ουσιαστικά αλλιώς η τέχνη τους θα είναι ρηχή και ανώδυνη. Εγώ ως τραγουδιστής είχα καλές, μέτριες, αλλά και κακές στιγμές. Μάλιστα κάποια τραγούδια του Χατζιδάκι νομίζω πως τα έχω καταστρέψει και με ενοχλεί τόσο όταν τα ακούω, που αν γινόταν να εξαφανίσω αυτούς τους δίσκους του με τη φωνή μου, θα το έκανα.
Τα έχεις καταστρέψει; Βαριά κουβέντα αυτή.
Ναι, έτσι πιστεύω για αρκετά τραγούδια και απορώ πως άρεσαν τόσο πολύ στον ίδιο. Από τότε διαφωνούσα και εκείνος έλεγε: Σταμάτα, δεν ξέρεις εσύ! Οπότε φανταζόμουν με τον καιρό θα καταλάβω. Όμως πέρασε ο καιρός και εγώ δεν έχω αλλάξει γνώμη, όπως ας πούμε στο «Ειμ' αϊτός χωρίς φτερά», γιατί άραγε προτιμούσε τη δική μου ερμηνεία από εκείνη τη συγκλονιστική του Γρηγόρη Μπιθικώτση;
Κατεβαίνεις από τα Γιάννενα στην Αθήνα σε σχεδόν εφηβική ηλικία. Θα είχε ενδιαφέρον να μας πεις ποια ήταν τα μουσικά σου ακούσματα, προτού γνωρίσεις τον Χατζιδάκι.
Στα Γιάννενα ζούσα σε μια κλειστή κοινωνία και ήταν σχεδόν προσβολή να ακούει κανείς κάτι άλλο πέρα από τα ηπειρώτικα, αν υποπτευόταν ότι υπάρχει και άλλο έξω απ' αυτό. Εγώ σε ηλικία 12-13 ετών περίπου, αποφάσισα να επαναστατήσω σε αυτό το ρατσισμό και αφού έσπασα τα τείχη οι πρώτες μουσικές που συνάντησα, ήταν ο Βοσκόπουλος, ο Αλ Μπάνο, ο Τομ Τζόουνς κ.α. Αργότερα άρχισα να ανακαλύπτω αυτά τα καταπληκτικά τραγούδια του Κουγιουμτζή, του Λοΐ'ζου, του Καλδάρα. Αυτή η περίοδος κράτησε αρκετά μέχρι που εντελώς τυχαία στα δεκαεννιά μου χρόνια, μια μέρα στο σπίτι ενός φίλου μου, άκουσα τα «Λιανοτράγουδα» από τον Μεγάλο Ερωτικό. Τον ρώτησα τι είναι αυτό, και μου λέει είναι ένα τραγούδι κάποιου συνθέτη που λέγεται Μάνος Χατζιδάκις.
Δε γνώριζες τον Χατζιδάκι από τη μουσική του για τις παλιές ελληνικές ταινίες;
Όχι, ζούσα σε έναν σκοτεινό και ανυποψίαστο κόσμο. Αυθεντικός κόσμος βέβαια, αλλά στερημένος, χωρίς γνώσεις, πρωτόγονος και ξεκομμένος απ' την πραγματικότητα. Στο σπίτι που γεννήθηκα δεν υπήρχαν βιβλία, δίσκοι, ούτε καν ραδιόφωνο. Πρώτη φορά λοιπόν στο σπίτι του φίλου μου άκουγα για την ύπαρξη του Χατζιδάκι, αλλά με συγκλόνισε τόσο πολύ αυτό το τραγούδι που μεταξύ ενθουσιασμού και αφέλειας, πήρα την μεγάλη απόφαση να γνωρίσω αυτόν τον άνθρωπο που λέγεται Χατζιδάκις. Δεν ήξερα βέβαια πως αυτή η γνωριμία θα είναι τόσο καθοριστική στη ζωή μου.
Και πότε γίνεται επιτέλους η γνωριμία σας με τον Χατζιδάκι;
Ήταν χειμώνας του 1975. Η περίοδος που ο Χατζιδάκις σχεδίαζε να μεταφέρει το Πολύτροπον που είχε λειτουργήσει για ένα χρόνο στην Πλάκα, στο Παγκράτι δίπλα στο Καλλιμάρμαρο. Εγώ λοιπόν βρέθηκα να εργάζομαι εκεί ως σιδεράς για διάφορες κατασκευές του χώρου. Σκοπός μου, βέβαια ήταν να γνωρίσω τον Χατζιδάκι κάτι που δεν έγινε όσο εργαζόμουν εκεί. Έφυγα απελπισμένος αλλά κάποια στιγμή πέρασα, ας πούμε τυχαία και βρήκα τον Σπύρο Πολυχρονόπουλο, ο οποίος είχε οριστεί από τον Χατζιδάκι ως υπεύθυνος του χώρου. Με πετυχαίνεις —μου λέει— σε μια δύσκολη στιγμή, διότι έχω να κάνω συγχρόνως δύο πράγματα: να πάω ένα συμβόλαιο της Βούλας Σαββίδου στο σπίτι του Χατζιδάκι, και να μεταφέρω και κάτι πράγματα στον Πειραιά. Αμέσως πετάγομαι εγώ: μπορώ να κάνω το πρώτο, αν θέλετε! Κι έτσι έγινε! Πήγα στον Χατζιδάκι, τον γνώρισα, του είπα ότι τραγουδάω και του ζήτησα να με ακούσει. Μετά από δυο-τρεις μέρες έγινε η ακρόαση και του άρεσε πολύ η φωνή μου.
Θυμάσαι ποια τραγούδια του τού τραγούδησες;
Το «Ειμ' αϊτός χωρίς φτερά» και το «Με την πρώτη σταγόνα της βροχής».
Πώς έγινε η πρόσκληση να συμμετάσχεις στα Παράλογα;
Δεν έγινε καμία πρόσκληση. Το διάβασα ξαφνικά στα Νέα. Ενώ βρισκόμασταν συχνά, είχε ξεχάσει να μου το πει. Ήταν μεγάλο σοκ όταν είδα το όνομα μου δίπλα στους γίγαντες, τη Φαραντούρη, τον Σαββόπουλο, τη Μερκούρη, τον Θεοδωράκη και φυσικά τον ίδιο τον Χατζιδάκι. Ακόμα κρατάω αυτό το απόκομμα. Τα Παράλογα είναι ο μόνος δίσκος που δεν θα μπορέσω ποτέ να τον ακούσω αντικειμενικά. Φαντάσου πως η έννοια της λέξης Παράλογα έχει μετατοπιστεί για μένα και σημαίνει κάτι σαν Cundu Luna Vini, Φαραντούρη, χειμώνας '77, η εικόνα του εξωφύλλου και ότι άλλο θυμάμαι απ' την εποχή εκείνη.
Την αμέσως επόμενη χρονιά βρίσκεσαι στην Πλάκα στους Αχαρνής του Σαββόπουλου, αλλά και σε μπουάτ με τη Μαρίζα Κωχ και τη Βούλα Σαββίδου. Μίλησε μας λίγο γι' αυτές τις συνεργασίες.
Στον Σαββόπουλο με πρότεινε πάλι ο Χατζιδάκις. Μεγάλη τύχη για μένα στο ξεκίνημα μου να συμμετέχω απ' τη μια δισκογραφικά στα Παράλογα και απ' την άλλη μέσα στον ίδιο χρόνο στους Αχαρνής με αυτή την υπέροχη παρέα! Ο Ζιώγαλας, ο Ρασούλης, ο Πάνος Κατσιμίχας, η Τανάγρη, ο Μπουλάς, ο Κώστας Γεωργίου, ο Παπάζογλου! Τον επόμενο χρόνο δούλεψα με την Κωχ. Η ελευθερία που μου έδινε η Μαρίζα με έβαλε στη διαδικασία να σκέφτομαι πώς γίνεται να υπάρχω από μόνος μου και να έχω μια παρουσία όταν δεν είμαι όργανο ενός ισχυρού συνθέτη που να μου δίνει κατεύθυνση, όπως γινόταν πριν. Δεν αντιτάχτηκα σε κανένα, απλώς έμαθα να λειτουργώ και στα δύο. Πέραν αυτών, εκτός του Μαυρουδή, δεν έκανα άλλες συνεργασίες διότι ήρθε η στιγμή που αποφάσισα να ασχοληθώ κυρίως με τη σύνθεση και σαν τραγουδιστής να παραμείνω αποκλειστικά με τον Χατζιδάκι.
Αλλά και στο Παιδί της Γης, το δίσκο που κάνατε με τον Μαυρουδή πάλι ήταν ισχυρός ο δεσμός με τον Χατζιδάκι, αφού βασιζόταν εξ ολοκλήρου σε δικά του ποιήματα.
Θυμάμαι, ένα βράδυ στο Ρήγα που τραγουδούσα με την Κωχ, με πλησίασε ένας συμπαθέστατος κύριος με γένια και μου λέει Λέγομαι Νότης Μαυρουδής, είμαι συνθέτης και θέλω να συμμετάσχετε σε ένα δίσκο που κάνω. Με ξέρετε; Ιδέα δεν είχα! Λέω συγνώμη, δε σας ξέρω! Έχω γράψει, λέει, το «Ακρη δεν έχει ο ουρανός»... Αυτό, λέω, το ξέρω και αμέσως ανακουφίστηκα. Ο δίσκος, συνεχίζει, θα είναι με την Αρλέτα και με σένα, αλλά το όνομα σου θα γραφτεί κανονικά όχι με τόσο μικρά γράμματα όπως στα Παράλογα. Αν και δεν είχα γνώμη εκείνο τον καιρό, το κλίμα των τραγουδιών και της ηχογράφησης, γενικά μου άρεσε πάρα πολύ. Τον Μαυρουδή τον εκτιμώ πάρα πολύ. Είναι βαθύς γνώστης της μουσικής, αστείρευτος μελωδός, με ιδιαίτερο χιούμορ και ο πιο ζεστός άνθρωπος που έχω γνωρίσει.
Φτάνουμε στις αρχές του '80, όπου έρχεται και ο πρώτος σου προσωπικός δίσκος, ένα μίνι άλμπουμ. Μίλησε μας λίγο για τη Νυχτερινή Δοκιμασία.
Το γεγονός αυτού του δίσκου είναι η Φλέρυ. Απ' τη μεριά μου έχει πολλές αδυναμίες, εκτός από δύο τραγούδια που ακόμα σήμερα δεν καταλαβαίνω πώς τα έκανα και με ξεπερνάνε. Σ' αυτά τα τραγούδια διακρίνεται μάλιστα πολύ καθαρά το στίγμα μου. Είναι το «Νανούρισμα» και η «Θεατρίνα». Άλλα στοιχεία που κολακεύουν το δίσκο είναι η διεύθυνση του Μάνου Χατζιδάκι και η ενορχήστρωση του Νίκου Κυπουργού.
Στο μεταξύ είχαν προηγηθεί Οι μπαλάντες της οδού Αθηνάς του Χατζιδάκι με σένα, τη Βενετσάνου, τον Λέκκα και την Πασπαλά. Ο Χατζιδάκι σε συνέντευξη του εκείνη την εποχή, είχε πει πως αυτά τα τέσσερα παιδιά είναι η συνέχεια της Φλέρυς Νταντωνάκη και του Ευτύχιου Χατζηττοφή, των ερμηνευτών του από την προηγούμενη δεκαετία. Αισθανόσασταν σα μια οικογένεια, κάνατε παρέα μεταξύ σας;
Παρακαλώ μη με ταυτίζετε με τα άλλα παιδιά του Χατζιδάκι, δεν έχω σχέση με κανέναν. Δεν υποτιμώ κανέναν, αντιθέτως τους περισσότερους τους εκτιμώ, αλλά μεταξύ μας έχουμε μεγάλες διαφορές. Ούτε τότε δεν κάναμε ιδιαίτερα παρέα, ανεξαρτήτως των συνεργασιών. Αυτό αποδεικνύεται κι απ' το γεγονός πως όταν έφυγε ο Χατζιδάκις, διαλυθήκαμε. Έχουμε όμως μεταξύ μας κάτι κοινό που μας ενώνει και είναι το ότι όλοι μας, αγαπήσαμε με τον τρόπο μας τον Χατζιδάκι. Αυτό με κάνει να νιώθω συγγενής και κάθε φορά που συναντώ κάποιον απ' την παρέα, αισθάνομαι ότι εμείς κατέχουμε κάποιο μυστικό που οι άλλοι δεν το γνωρίζουν.
Ένιωσες ορφάνια μετά το θάνατο του Χατζιδάκι; Ερώτηση- κλισέ, αλλά η δική σου απάντηση έχει ξεχωριστή σημασία.
Στα μουσικά ζητήματα περιέργως δεν τον αναζήτησα. Όλα αυτά τα χρόνια που λείπει, ενώ συχνά αντιμετωπίζω δυσκολίες, δεν έτυχε να χρειαστώ τη συμβουλή του, ξέρω τι θα μου έλεγε, νομίζω πως μου τα είπε όλα και το μάθημα ολοκληρώθηκε. Τώρα μέσα από τις προσωπικές μου αναζητήσεις αυτό που κάνω είναι να εφαρμόζω στην πράξη τα όσα διδάχτηκα.
Τελευταία φορά που είχαμε δικά σου καινούργια τραγούδια ήταν με Το φιλί μου ταξιδεύει του 2003. Εκεί, συνεργάστηκες με τον Δημήτρη Μητροπάνο, τη Μελίνα Κανά, τον Αλκίνοο Ιωαννίδη κ.ά. Θεωρώ ότι αυτός ο δίσκος δεν περπάτησε, καθώς βγήκε σε μία περίοδο που το εύρημα των συμμετοχών είχε υπερκορεστεί. Συμφωνείς;
Οι εταιρείες πιστεύουν πως αν σε ένα δίσκο μπει ο Α ή ο Β, θα πάει καλά. Εγώ πάλι ξέρω ότι δεν ισχύει αυτό, αλλά για μένα ήταν μια καλή αφορμή να κινητοποιηθώ και να έρθω σε επαφή μ' αυτούς τους υπέροχους τραγουδιστές τους οποίους θαυμάζω και να τους δώσω τα τραγούδια μου. Αν η εταιρεία δεν μ' έβαζε σ' αυτή τη διαδικασία, αποκλείεται να το έκανα από μόνος μου. Όσο για την εμπορικότητα, οι δίσκοι μου γενικά δεν πάνε και πολύ καλά, διότι ένας δίσκος για να έχει επιτυχία πρέπει εκτός των άλλων να έχει έναν εργατικό και αφοσιωμένο μεταφορέα. Έναν τραγουδιστή δηλαδή που να μεταφέρει τα τραγούδια στον κόσμο. Εγώ δυστυχώς όταν τελειώνω την ηχογράφηση ενός δίσκου αντί να φροντίζω να τον παρουσιάζω όσο μπορώ περισσότερο, αφού τραγουδάω ο ίδιος, το ενδιαφέρον μου στρέφεται στη σύνθεση του επόμενου δίσκου. Όμως ας μην ξεχνάμε ότι η αξία της τέχνης δεν μετριέται απ' τις πωλήσεις.
Με το γιο σου τι γίνεται;
Στην πυραμίδα της ζωής μου παλεύει η μουσική με το γιο μου ποιος θα ανέβει στην κορυφή. Νομίζω, προς το παρόν κερδίζει ο Ορέστης. Εγώ θα ήθελα να έρθουν ισοπαλία αλλά δυστυχώς σε αυτή τη θέοη χωράει μόνο ένας.
Κλείνοντας, θα ήθελα να μου περιγράψεις με δυο λόγια ποιος ήταν ο Μάνος Χατζιδάκις για σένα όπως τον έζησες για είκοσι ολόκληρα χρόνια.
Ήταν ο ήρωας μου. Αυτός που αντιδρούσε πάντα στην ασκήμια και κέρδιζε όλες τις μάχες που ο ίδιος προκαλούσε. Ολοι μας χρειαζόμαστε στα δύσκολα έναν ήρωα τολμηρό και γενναίο για να καταφέρνει το αδύνατο που εμείς δεν μπορούμε. Ήταν αυτός, που από την ώρα που τον γνώρισα μέχρι την ώρα που έφυγε, σχεδόν επί είκοσι χρόνια, μου έκανε την τιμή να με θεωρεί φίλο του, γιο του, συνεργάτη και μαθητή του. Ακόμα αναρωτιέμαι αν μου άξιζε αυτή η θέση, και γνωρίζω βεβαίως ότι οφείλω να το αποδείξω. Μια θέση που μου έδωσε την ευκαιρία να ζω την καθημερινότητα ενός μύθου, και να έρθω σε επαφή με τα μεγάλα. Να ακούσω εξαίσιες ιστορίες για τον Καζάν, τον Φελίνι ή τον Ρότα και να τον δω να συνομιλεί με τον Πιατσόλα, τον Γκάτσο και τον Πιοβάνι, αλλά και με τον περιπτερά ή τον μανάβη της γειτονιάς χωρίς να μειώνεται το ενδιαφέρον. Ναι! Ο Χατζιδάκις είχε το χάρισμα όπου κι αν βρίσκονταν να μεταμορφώνει ότι υπήρχε γύρω του και να το κάνει ποιητικό. Κάτι σαν ήλιος που στο πέρασμα του φώτιζε για λίγο τους ετερόφωτους και μετά πάλι εκείνοι στο σκοτάδι. Ο Χατζιδάκις ήταν αυτός που αν δεν είχε γεννηθεί, θα ήμασταν πολιτιστικά πολύ φτωχότεροι. Δεν μπορώ να φανταστώ μια Ελλάδα δίχως το Μεγάλο Ερωτικό ή τη Τζοκόντα, όπως δεν μπορώ να φανταστώ την Αθήνα χωρίς την Ακρόπολη.
* ο Ηλίας Λιούγκος αύριο Παρασκευή και μεθαύριο Σάββατο, 29 και 30 Απριλίου, θα εμφανιστεί στη μουσική σκηνή @ΡΟΥΦ (Ανδρονίκου 18 & Κωνσταντινουπόλεως). Μαζί του, στο πιάνο και το τραγούδι, η Δέσποινα Στεφανίδου. Ώρα έναρξης: 22.00 Είσοδος: 7 ευρώ

ένας-αχινός-και-ο-lolek-που-έγινε-λόλεκ

Αχινός: Μικρό θαλάσσιο ζώο με ασβεστολιθικό σφαιρικό κέλυφος που φέρει αγκάθια. Απαντάται στις θάλασσες όλου του κόσμου, στη λάσπη του βυθού ή πάνω σε βράχους. Τρέφεται με φύκια, μύδια και άλλα ασπόνδυλα. Κινείται αργά. Κινδυνεύει από τους αστερίες και τα χέλια. Είδος εδώδιμο και αλιεύσιμο. Το φετινό καλοκαίρι θα τον δούμε κατά 90% στις διακοπές.
Λόλεκ: Τραγουδοποιός που ξεκίνησε με αγγλικό στίχο και πέρασε στον ελληνικό. Δεν του αρέσουν η επανάληψη στη μουσική, η ατολμία στον λόγο και η νωθρότητα στις ενορχηστρώσεις. Τρέφεται από τις ίδιες του τις σκέψεις, τους μεγάλους ποιητές, αλλά και τα στιχουργήματα των φίλων του. Κινείται μεθοδικά. Από Lolek έγινε Λόλεκ. Το βράδυ της Παρασκευής 29 Απριλίου θα τον δούμε Στα άκρα της Βίκυς Φλέσσα.

η-κούπα-του-τσαγιού-του-βασίλη-ζηλάκου-σε-μια-κούπα-με-καφέ-στην-πλατεία-ομονοίας

Πηγαίνοντας στην Οδό Πανός ν' αφήσω το τελευταίο stuff για το επερχόμενο τεύχος-αφιέρωμα στον Παύλο Σιδηρόπουλο (θα κυκλοφορήσει σε ένα μήνα ακριβώς), συνάντησα τον Βασίλη Ζηλάκο, ένα νέο ποιητή και εκδότη του λογοτεχνικού περιοδικού κουκούτσι. Τι κάνεις εσύ; τον ρωτάω και προτού απαντήσει μού ξέφυγε η φράση Προσπαθείς...Προσπαθεί, συμπλήρωσε ο Χρονάς πίσω απ' το γραφείο του, όπως όλοι μας, είπα κι εγώ πάλι και ο Ζηλάκος συμφώνησε με ένα νεύμα. Η επόμενη κίνηση του ήταν να μου χαρίσει την ποιητική συλλογή του και το τρίτο τεύχος του εντύπου περιποίησης που εκδίδει. Δεν ξέρω γιατί η χαρά της απόκτησης κάθε νέου βιβλίου είναι πλέον πολύ μεγαλύτερη από εκείνη ενός δίσκου. Μ' αυτή τη σκέψη ή μάλλον μ' αυτή την αίσθηση κατηφόρισα προς την Ομόνοια, αγοράζοντας μια πενηντάδα άγραφων (οι ξένοι θά 'λεγαν άκαων) CDs και DVDs, αποφεύγοντας συνειδητά να περάσω από το Metropolis και τις δισκοπροσφορές του. Πήρα έναν καφέ από το μαγαζάκι δίπλα από το κεντρικό ταχυδρομείο και την άραξα έξω, στον μεταλλικό πάγκο, με το σκαμπό που δεν έχει και τα πιο ίσια ποδάρια και ως εκ τούτου κινδυνεύεις ανά πάσα στιγμή να ξαπλωθείς στο πεζοδρόμιο. Εκεί, λοιπόν, με μια κούπα καφέ, άνοιξα την Κούπα του τσαγιού του Βασίλη Ζηλάκου, η οποία φέρει τον υπότιτλο αποσπάσματα από τα τετράδια ενός τραυλού Ερημίτη. Αντί προλόγου ή κάτω από μια φωτογραφία διαβάζεται το πρώτο ποίημα, χωρίς βιογραφικά στοιχεία δηλαδή, εντείνοντας έτσι το μυστήριο για τον ποιητή. Ένα μυστήριο που βασίζεται κυρίως στο άχρονο στοιχείο της γραφής του. Για κάποιον που μπορεί να είναι είτε φανατικός της περίφημης Γενιάς του 1930, είτε επιδερμικός θιασώτης της ποίησης, το έργο του Ζηλάκου τού μιλάει και στις δύο των περιπτώσεων. Είναι τέτοιος ο λυρισμός του που παραπέμπει ευθέως στα λαϊκά ισπανικά τραγούδια, που μας κληροδότησε ο Federico Garcia Lorca, αλλά και στην πρώιμη υπερρεαλιστική ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη. Ο Ζηλάκος αγαπάει εξίσου τον Lorca, τον Ελύτη και τον Γκάτσο της Αμοργού. Τα ορθροκύανα πουλιά, τα σπασμένα βέλη και τις μακρινές διαβάσεις. Τους ηδονιστές Άγιους νεκρούς της Ζωής, τις καχύποπτες γάτες και τη Μαρία Μαγδαληνή που την ανάγκασαν να εγκαταλείψει το ίδιο της το σώμα. Τα ανθρώπινα όντα του Ζηλάκου συνήθισαν το κλάμα, όχι από ηττοπάθεια, αλλά από την παραδοχή της υπεροχής εκείνου που πίσω τους χορεύει και μοιράζει σταχτιές δίνες στο λυκόφως. Δύο ώρες περνούν μεσ' στο ψιλόβροχο της Ομόνοιας. Συλλαμβάνω την εικόνα του εαυτού μου, καθηλωμένου στο σκαμπό, στο πεζοδρόμιο, μοναχικού, παρ' όλους τους κυρίους και τις κυρίες που προσπερνάνε αδιάφορα, αγχωμένα με βαλιτσάκια σαμσονάιτ και φακέλλους ανά χείρας. Νέους δρόμους χάραξαν οι φωτιές, μα ο ποιητής -ως αυθεντικός ποιητής- δεν ενδιαφέρεται για στείρα στρατευμένα πράγματα. Δεν δύναται άλλωστε και δεν είναι στις προθέσεις του να εγκαταλείψει τον λυρικό του κόσμο και να γίνει γήινος με τρόπο σχεδόν βίαιο. Τη στιγμή που ο γύπας χώνευε το σπλάχνο του Προμηθέα μικρή καμπάνα καλούσε σε τόπο μακρινό...λέει κάπου. Πηγαίνω στο επόμενο ποίημα γρήγορα, μη θέλοντας να μάθω τι, ποιον και γιατί καλούσε αυτή η μικρή καμπάνα. Ίσως εμένα εκείνη τη στιγμή, οπότε δεν θα ήθελα να χάσω για τίποτα στον κόσμο αυτήν την αίσθηση του ιδιωτικού και του προσωπικού. Σε ένα απόσπασμα από τον Επίλογο, συναντώ την γλωσσοκεντρική ποίηση του Παγουλάτου, περισσότερο ως δομή και λιγότερο ως περιεχόμενο. Οι λέξεις φτιάχνουν μια σκάλα που οδηγεί σε βερολινέζικο μουσείο. Κι ας περιέχουν βότσαλα από τη θάλασσα του Αιγαίου. Το κορίτσι που ονομάζεται ΧΑΜΕΝΗ είναι η Κέτε Κόλβιτζ με όλη την, στα όρια της κατάθλιψης, εσωστρέφεια της. Μάτταια ο επιμελητής της έκδοσης, Αντώνης Γκάντζης, προσπαθεί να μου πει με τις σημειώσεις και τους αστερίσκους του πως χάζεψα ξαφνικά μια βροχερή μέρα στο πολύβουο κέντρο της Αθήνας. Δεν ξέρει ίσως πως τα σχέδια του, μαζί με τ' άλλα του Ισπανού Goya, του Κινέζου Ting -Chien και της Ινδής Sabhita Arni, τα οποία κλείνουν το βιβλίο, ισοδυναμούν με τον βοριά, τον ομορφότερο των ανέμων, που στεγνώνει τα πάντα κι ας έχει προηγηθεί ολονύχτια νεροποντή. Στο δρόμο της επιστροφής, το ραδιόφωνο του ταξί ήταν συντονισμένο στον Εν Λευκώ με μεξικανικά boleros.

το-σάββατο-του-γιώργου-χρονά-μια-δευτέρα

Το καινούργιο βιβλίο του Γιώργου Χρονά λέγεται Σάββατο και μόλις κυκλοφόρησε από την Οδό Πανός, την οποία διευθύνει ακριβώς εδώ και 30 χρόνια. Στο εξώφυλλο, που επιμελήθηκε ο Πέτρος Παράσχης, υπάρχει μια ασπρόμαυρη φωτογραφία του Σωτήρη Λάμπρου: δύο σκυλιά μπροστά από έναν μεγάλο δρόμο και μια λακκούβα με απόνερα σε μια εγκαταλειμμένη βιομηχανική ζώνη που θυμίζει κατοχικό εργοτάξιο. Πιθανώς η φωτογραφία να τραβήχτηκε στη Θεσσαλονίκη, αγαπημένη πόλη του συγγραφέα, ή στον Πειραιά, όπου γεννήθηκε πριν από 63 χρόνια. Γιατί ο Χρονάς ήταν και παραμένει λαϊκός άνθρωπος και, κατ' επέκταση, λαϊκός ποιητής. Τον συγκινούν οι αυθεντικοί καλλιτέχνες, μικρού ή μεγάλου εκτοπίσματος- δεν έχει σημασία- και τρυπώνει στις ζωές τους κάθε φορά, αποκαλύπτοντας λίγο από το μυστήριο τους και ικανοποιώντας πρωτίστως τον θαυμασμό του προς τα πρόσωπα τους και κατόπιν το δημοσιογραφικό του δαιμόνιο. Υπό αυτή την έννοια, μάλλον μοιάζουμε με τον Χρονά και γι' αυτό πάντοτε με συγκινούν τα κείμενα του. Εν προκειμένω, στις 300 σελίδες του Σαββάτου, ανοίγει τα προσωπικά του ημερολόγια, δημοσιοποιημένα ούτως ή άλλως τα περισσότερα, στα τεύχη της Οδού Πανός και στη Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας την τελευταία 5ετία. Το βιβλίο σφύζει από αναφορές με αρχή, μέση και τέλος στον σπουδαίο μικρόκοσμο του ποιητή. Έναν κόσμο που αποτελούν ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Γιάννης Τσαρούχης, η Ντένη Βαχλιώτη, ο Παύλος Μάτεσις, ο Γεώργιος Σαραμάγκος, ο Γιάννης Ρίτσος, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, ο Ηλίας Λάγιος, ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, η Λένα Πλάτωνος, ο Τάσος Λειβαδίτης, ο Θανάσης Μωραΐτης, η Μαρία Βουμβάκη, ο Κ. Π. Καβάφης, οι Beatles, η Σόνια Θεοδωρίδου, ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι. Για τον Χρονά, όλες οι τέχνες συγγενεύουν, ανεξαρτήτως τόπου και χρόνου, συγκλίνοντας στη μία και αληθινή Τέχνη, η οποία- ποιητική αδεία- δεν έχει ανάγκη καμίας δημοσιογραφίστικης οριοθέτησης. Υποθέτω ότι δεν τον ελκύει ιδιαίτερα ο υπερρεαλισμός ως τρόπος γραφής. Αλλιώς δεν θα ομιλούσε για τη συνάντηση του με τον θαυμαστό κύριο Ριπλέι και την Πατρίτσια Χάισμιθ ή τον Κάρολο Μπωντλαίρ, φτιάχνοντας στην ουσία σενάρια μικρού μήκους μυθοπλασιών. Ούτε θα του φώναζε ποτέ ο Φελλίνι ότι αναχωρεί το πλοίο για τη Βενετία. Το παράδοξο είναι πως όλα αυτά, τα μυθικά και τα μεγάλα, γεννιούνται πότε μέσα σ' έναν μικρό χώρο, στο κέντρο της Αθήνας, και πότε σ' ένα διαμέρισμα, κοντά στο Α΄Νεκροταφείο. Αδυνατώ να φανταστώ τον Χρονά να γράφει πάνω σε πακέτα από τσιγάρα - θα μου θύμιζε τους μουσικούς που δηλώνουν συνήθως ότι έχουν πολλά τραγούδια στο συρτάρι. Να τα κάνουν τι; Ανήκει, ως εκ τούτου, στους ποιητές εκείνους που όταν διαβάζεις γραπτό τους, πηγαίνεις νοερά στη στιγμή της δημιουργίας του. Διαβάζω, λόγου χάρη, το κείμενο του με τίτλο Από τα τζουκ μποξ των σφαιριστηρίων και φτάνουν στ' αυτιά μου λαϊκά λυπητερά τραγούδια του Απόστολου Καλδάρα. Πηγαίνω στο Μάθημα του έρωτος από μια μοδίστρα και μια τρελή και σα να βλέπω πάνω στο γραφείο του μια οθόνη που παίζει τα Πικρά δάκρυα της Πέτρα φον Καντ του Φασμπίντερ. Κάπου στη μέση του Σαββάτου, τα γοητευτικά παραμύθια και οι μαρτυρίες διακόπτονται για να μπουν τα ποιήματα του ζωικού βασιλείου: ένα καγκουρό, ένας ελέφαντας από την Αμοργό του Γκάτσου, ένας λύκος που τον έλεγαν Τσέχωφ και ένα άλογο που τραγουδάει. Το ξημέρωμα της Κυριακής μας βρίσκει με τέσσερις συνεντεύξεις της συγγραφέος Μαρίας Μήτσορα, της ερμηνεύτριας Καίτης Ντάλη, των δίδυμων γιων του Άκη Πάνου και του τραγουδοποιού Θωμά Κοροβίνη.

κκκ

* ευκαιρία μ' αυτό το post να ευχηθώ χρόνια πολλά στον Γιώργο Χρονά για την ονομαστική γιορτή του, όπως και σ' όλους τους Γιώργηδες και τις Γεωργίες.

πασχαλινό-τραπέζι-με-τον-πάνο-κουτρουμπούση-μέρος-2ο

Ο Πάνος Κουτρουμπούσης, ο bosko και ο Δημήτρης Θεοδωρόπουλος έδωσαν το καθιερωμένο ραντεβού τους στο ετήσιο πασχαλινό τραπέζι στην οικία του τρίτου και της Μάρσας Μακρή. Με τον πρώτο να θυμάται τη γνωριμία του στο Παρίσι με τον Γκαμπριέλ Μαρσία Μαρκές. Τότε που ο Μαρκές ασκούσε την ιατρική κι είχε συστήσει στον Έλληνα beat συγγραφέα να φάει ρύζι και να μείνει μέσα. Έτσι έκανε κι έτσι έγινε καλά, αλλά μάλλον δε θά 'χε και τίποτα σοβαρό.
Με τον προικισμένο γιο του Δημήτρη και της Μάρσας, τον 23χρονο εικαστικό και μουσικό Μένη Θεοδωρόπουλο, ο οποίος στήθηκε στο φακό με φόντο τον πίνακα του και παρέα με τους φίλους του: από αριστερά, ο Μένης με τη Βάσια και τον Ανδρέα, το συγκρότημα δηλαδή των Phoenix Catscratch. Ο Αποστόλης έλειπε για να είχαν απαρτία!

Με το ψητό αρνάκι που εξαφανίστηκε εντός ολίγων λεπτών!

Με την καρυδόπιτα, επίσης, που δεν είχε διαφορετική τύχη!

Τι να σημειώνει εδώ ο Κουτρουμπούσης; Πιθανώς και να κρατάει τα απομνημονεύματα του από το φετινό Πάσχα στο σπίτι των κοινών αγαπημένων φίλων μας.

Χρόνια πολλά, παίδες, και του χρόνου νά 'μαστε καλά πάλι εκεί τέτοια μέρα!

resurrection-review

Πανικός επικράτησε στον, προ ολίγων λεπτών, εορτασμό της Αναστάσεως στον Ναό του Αγίου Αρτεμίου Παγκρατίου. Από τις 11.30 το βράδυ πλήθη πιστών με κεριά και λαμπάδες στα χέρια έκλεισαν τη Φιλολάου με αποτέλεσμα να προκληθεί κυκλοφοριακό κομφούζιο, καθιστώντας αδύνατη την πρόσβαση στο εσωτερικό της εκκλησίας. Ο Πακιστανός μικροπωλητής ξεπούλησε όλα τα κεριά του, τα φέροντα προστατευτικό μπλε, πράσινο ή κόκκινο πλαστικό κάλυμμα και όπως παρατήρησα κανένας χριστιανός δεν τον φίλησε. Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια παρακολούθησα το τελετουργικό κι εγώ, δεδομένου του ότι η εκκλησία βρίσκεται έξω απ' την πόρτα μου. Συγκεκριμένα, βγήκα με μάλλινες παντόφλες, αθλητική φόρμα και κόκκινο σκούφο. Όταν ακούστηκε το Χριστός Ανέστη, η αγάπη που μεταδόθηκε ήταν απερίγραπτη. Μιλάμε για πολλή αγάπη! Τόση πολλή, ώστε το μονίμως πονηρό μυαλό μου είδε άντρες, γυναίκες, νέους και γέρους, να το γυρνάνε στα λυσσαλέα γλωσσόφιλα, να τσιτσιδώνονται μεσ' στη μέση του δρόμου και το όλο πράγμα να μετατρέπεται σε τέτοια διεστραμμένη παρτούζα, που ούτε ο George A. Romero στο Shivers δεν θα μπορούσε να συλλάβει! Οι πάντες μέσα: παπάδες, περιπτεράδες, Πακιστανοί, αδέσποτοι σκύλοι, παππούδες, γιαγιάδες, μεγαλοκοπέλες, γραβατωμένοι κύριοι και όχι μόνο! Άναψα κι εγώ το σπαρματσέτο μου και πήρα τον κατήφορο. Φύσαγε πολύ! Χριστός Ανέστη, μου είπε κάποιος που κατηφόριζε επίσης με τη σύζυγο του και έκανε ν' ανάψει από το κερί μου. Αληθώς, ανταποκρίθηκα. Κάνουν δυο βήματα κι ο αέρας του σβήνει το κερί. Γαμώ το Χριστό μου, μονολογεί τότε εκνευρισμένος και γυρίζει πίσω να βρει άλλον μεταφορέα του Αγίου Φωτός. Μη βρίζεις, αντίχριστε, τέτοια ώρα! ουρλιάζει η δικιά του και σε δευτερόλεπτα ξεκινάει ένας καυγάς με τέτοια μπινελίκια, τα οποία, παρ' όλες τις προηγούμενες σκέψεις μου περί αναστάσιμης παρτούζας, με έκαναν να ντραπώ. Χριστός Ανέστη, λοιπόν, ευτυχώς άνευ μπινελικίων και δυστυχώς άνευ παρτούζας!

λόγω-της-ημέρας-και-των-συνθηκών-post

Ρωτάω χθες τον φίλτατο εκφωνητή ειδήσεων Στο Κόκκινο 105,5 γιατί το δελτίο διήρκησε μόλις ένα λεπτό. Πόσο θες να διαρκεί; μου απάντησε. Τι να λέμε; Το Θείο Δράμα φτάνει στην κορύφωση του; Να μας πάρουν με τις λεμονόκουπες; Σωστά, να ξέρουμε και που απευθυνόμαστε! Σαν την Κερκυραία 77χρονη κυρία Βάσω, που τηλεφώνησε αμέσως μετά το Πάσχα στο ψυχιατρείο των Κόρε.Ύδρο. να μας ευχαριστήσει γι' αυτή την όαση λόγου και μουσικής, που της θύμισε παλιό καλό ραδιόφωνο. Δεν ξέρω αν η κυρία Βάσω, αριστερή από τα γεννοφάσκια της- όπως δήλωσε, έπιασε το χατζιδακικό έντεχνο, το πλατωνικό pop και το α λα Reo Speedwagon συναίσθημα του εν λόγω καταπληκτικού τραγουδιού του συγκροτήματος από τα μέρη της, εμένα πάντως με συγκίνησε πιο πολύ όταν μού 'πε ότι χειρουργήθηκε προ τεσσάρων μηνών στο Ωνάσειο και ως εκ τούτου πιθανώς να βρισκόταν σε διπλανό δωμάτιο από τη μητέρα μου. Η Μαρία Λαγγουρέλη, πάλι, επιστράτευσε το χιούμορ της: Τι έγινε, όλα τα ΚΑΠΗ του ΣΥΡΙΖΑ μας ακούν; Κι έτσι, κάθε πένθιμη επίπλαστη διάθεση πήγε στο βρόντο, ευτυχώς μόνο μεταξύ των τριών παρουσιαστών της έκτακτης εκπομπής και του ηχολήπτη μας, κυρίου Παναγιώτη Χούντα, ο οποίος επίσης προέβλεψε ότι δεν θα βρούμε τίποτα ανοιχτό να ντερλικώσουμε μετά...Κι όμως! Χρωστάγαμε ένα τραπέζωμα στη μνήμη του Παγουλάτου, εφόσον πάντα μαζί του καταλήγαμε σε κάποιο ταβερνείο του Ψυρρή με γεμιστά θράψαλα και μυδοπίλαφα στο τραπέζι και παραδίπλα τις ποιητικές συλλογές και τα CDs! Έτσι συνέβη και χθες, απουσία βέβαια της maira del mar, λόγω ανοιξιάτικης γρίπης, που πολύ μας έλειψε κι αυτή (η maira, όχι η γρίπη)...Τελικά, η χρόνο με το χρόνο απομάκρυνση μου από το εθιμοτυπικό του Πάσχα πιθανώς να οφείλεται στο ότι δεν μου αρέσει να με βγάζουν από την καθημερινότητα μου, να μου επιβάλλεται ο θρήνος από τα πάντα γύρω μου. Άντε, δυο- τρεις μέρες ακόμη, και να μπούμε πάλι στη σειρά μας. Που να το φανταζόμουν, ωστόσο, ότι για μένα η συγκεκριμένη ύψιστη γιορτή της χριστιανοσύνης θα ταυτιζόταν με τους...Πυξ Λαξ! Όλη η Μεγάλη Εβδομάδα πέρασε ακούγοντας και ξανακούγοντας τη δισκογραφία του πιο επιτυχημένου ελληνικού συγκροτήματος. Όχι ότι μ' έπιασε στα ξαφνικά πυξλαξίτιδα, απλά από την ερχόμενη Κυριακή θα αρχίσουν να δίνονται τα άπαντα των Πυξ Λαξ με την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ. Σύνολο: 16 CDs, από το ντεμπούτο άλμπουμ του 1990 μέχρι το Τέλος Live στο Λυκαβηττό του 2004. Σε μένα, λοιπόν, και τη Μαριάνθη Πελεβάνη ανατέθηκε από το ΕΘΝΟΣ η συγγραφή ενός 24σέλιδου συλλεκτικού ένθετου που θα διανεμηθεί την άλλη εβδομάδα με το πρώτο cd των Πυξ Λαξ. Οι αρμοδιότητες που μοιραστήκαμε με τη Μαριάνθη είχαν ως εξής: εκείνη θα έγραφε ένα άρθρο για το συγκρότημα ως κοινωνιολογικό πλέον φαινόμενο, ακόμη ένα για τα σπουδαιότερα live που έδωσαν μέσα στη 15ετία δράσης τους και ένα πορτραίτο του μακαρίτη Μάνου Ξυδούς. Σε μένα έλαχε η κριτική αποτίμηση της δισκογραφίας τους και δύο μεγάλες συνεντεύξεις-πορτραίτα του Φίλιππου Πλιάτσικα και του Μπάμπη Στόκα. Μαζέψαμε ακόμη δηλώσεις από όλα τα μέλη της μπάντας, αλλά και καλλιτεχνών-συνεργατών τους (Γ. Νταλάρα, Λ. Μαχαιρίτσα, Μ. Πασχαλίδη κ.α.) Τώρα που παραδώσαμε το υλικό και πιθανώς το έντυπο να βρίσκεται στο στήσιμο του, μπορώ να ανακοινώσω το νέο. Ευκαιρία να πω σ' αυτό το σημείο ότι οι Πυξ Λαξ με κυνηγούσαν από παλιά. Όχι οι ίδιοι, βέβαια. Εννοώ πως είχε προταθεί πριν δυο-τρία χρόνια στη Ναταλί της Ελευθεροτυπίας να γράψει ένα βιβλίο για την πορεία του συγκροτήματος κι εκείνη, λόγω άλλων υποχρεώσεων μάλλον, πρότεινε εμένα στη θέση της. Εγώ πάλι έτρεχα με τα δικά μου, οπότε τ' αφήσαμε και, απ' όσο ξέρω, δεν κυκλοφόρησε κάποιο σχετικό βιβλίο. Σήμερα, πάντως, δεδομένης της κρίσης και της αφραγκίας, η δουλειά αυτή μού έκατσε λουκούμι- που λένε- επομένως ευχαριστώ τη Μαριάνθη που τη μοιραστήκαμε, όπως και τους Πυξ Λαξ για την άψογη συνεργασία μας τις τελευταίες μέρες!

Στο Κ της σημερινής Κυριακάτικης Καθημερινής δημοσιεύθηκε και η ανταπόκριση μου από τη συναυλία του Roger Waters στο Ζάγκρεμπ. Με ένα κλικ πάνω στη photo μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο (ελπίζω δηλαδή).

Το ίδιο και στη photo από την εφημερίδα Η Εποχή, που κυκλοφόρησε από σήμερα κι αυτή, και στην οποία δημοσιεύθηκε το αποχαιρετιστήριο κείμενο μου για τον Νίκο Παπάζογλου, που πρώτος δημοσίευσε ο mhulot στον ιστότοπο iefimerida πριν μία εβδομάδα. Καλή Ανάσταση και καλά κρασιά σε όλους!

λόγω-της-ημέρας-post

Τη φετινή Εβδομάδα των Παθών δεν την κατάλαβα καθόλου. Κι αν δεν έμενα δίπλα σε εκκλησία και χθες βράδυ δεν άκουγα τις ψαλμωδίες, θέλοντας και μη, θα είχα ξεχάσει σίγουρα ότι μεθαύριο εορτάζεται το Πάσχα. Μάλλον είναι το γεγονός ότι η απώλεια έγινε συνήθεια μας. Χάνουμε ανθρώπους που τους αγγίζαμε, μιλούσαμε μαζί τους, απολαμβάναμε την παρέα και το πνεύμα τους. Ο Θεός μπορεί να περιμένει μπας και τον ανακαλύψουμε κάποια στιγμή. Άλλωστε, έχει αρκετούς φανατικούς πιστούς ανά τον κόσμο και οι εκπρόσωποι του επί γης βρέξει- χιονίσει επεκτείνουν τις καλοστημένες επιχειρήσεις τους. Η γιαγιά της Μ. κάθε Μεγάλη Παρασκευή του έτους συνήθιζε να σκεπάζει την τηλεόραση και τους καθρέφτες σε ένδειξη πένθους για τον χαμό του Υιού του Θεού. Μου θύμιζε κλασική εικόνα σχιζοφρενούς που πάσχει από μανία καταδιώξεως και φοβάται ότι τον παρακολουθούν εξωγήινοι μέσα από τις ηλεκτρικές συσκευές της οικίας του. Τι περίεργο όλοι ανεξαιρέτως οι σχιζοφρενείς να ταλαιπωρούνται απ' τα ίδια συμπτώματα...Η Λ. πάλι έχασε τον δικό της γιο από ναρκωτικά στην ηλικία των 23 ετών. Τι να πεις σ' αυτή τη γυναίκα για τον θάνατο του Υιού του Θεού; Ποιο Ω Γλυκύ μου Έαρ και ποιο Αι γενναιαί πάσαι να απαλύνει τον πόνο της; Τη βλέπω να γίνεται κουρέλι κάθε χρόνο στις επετείους γέννησης και θανάτου του παιδιού της, να ακούει πότε Stabat Matter και πότε παραδοσιακά μοιρολόγια, αναγάγοντας το πιο τραγικό συμβάν, που μπορεί να συμβεί σε άνθρωπο, σε τελετή κάθαρσης. Τη θαυμάζω για τη δύναμη της και όλα τα άλλα τα καθημερινά, τα επίγεια, ακόμη και τα δικά μου προβλήματα, μου φαίνονται οδοντόκρεμες. Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου είχε πει κάποτε ότι ο ύψιστος βαθμός δυστυχίας για έναν άνθρωπο είναι να χάσει το παιδί του. Εγώ παιδιά δεν έχω, ούτε σκοπεύω και ούτε θέλω να αποκτήσω. Και όλα αυτά περί παράδοσης και Ορθοδοξίας τ' ακούω βερεσέ. Μπορούσαμε να ζούσαμε στην Πολωνία ή στο Θιβέτ και νά 'μασταν Ρωμαιοκαθολικοί ή Βουδιστές. Βέβαια, κι εκεί να ζούσαμε, πάλι θα βλέπαμε τον κατά Φράνκο Τζεφιρέλι Ιησού από τη Ναζαρέτ. Θα γλιτώναμε μόνο από το dvd του Χριστόδουλου που ψέλνει και πλασάρεται λες και πρόκειται για τη χαμένη ηχογράφηση της Κάλας. Κύριε ελέησον! Υπάρχει άνθρωπος, αναρωτιέμαι, έχων σώας τας φρένας, που θα τρέξει στα περίπτερα να τον αγοράσει; Κάποτε πηγαίναμε δώρο στη γιαγιά στο χωριό κάνα σάλι, καμιά βεντάλια, εδώ και λίγα χρόνια της στέλνουμε το dvd του Χριστόδουλου να το βλέπει με την παρέα της και να χαίρεται όπως πήγαινε στο σινεμά πριν πενήντα κι εξήντα χρόνια. Σινεμά είπα και θυμήθηκα τον Ταρκόφσκι και τον Μπέργκμαν. Ο πρώτος ήταν χριστιανός, κλασικός Ρώσος ορθόδοξος διανοούμενος. Ο δεύτερος, άθεος, κλασικός Βόρειος ρασιοναλιστής φιλόσοφος. Ο Μπέργκμαν λάτρευε ωστόσο τον Ταρκόφσκι. Κοιτάω ψηλά και δεν βλέπω τον Θεό, αναρωτιέμαι λοιπόν πού τον βλέπει ο Ταρκόφσκι, είχε δηλώσει όλο νόημα κάποτε. Ο συνάδελφος τους, ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι, απ' την άλλη, ήταν επίσης κλασικός Ιταλός μαρξιστής διανοητής. Την πρώτη φορά πού 'χα δει μικρό παιδί το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο του στην τηλεόραση είχα μαγευτεί απ' την απλότητα και τον ρεαλισμό του. Οι ήρωες του Θείου Δράματος ήταν λαϊκοί άνθρωποι, όχι απαραίτητα όμορφοι κατά τα χολιγουντιανά πρότυπα, μέλη μιας ερασιτεχνικής παράστασης στο Μιλάνο ή το Μενίδι. Κι αυτές οι μουσικές επιλογές του! Γκόσπελ και παραδοσιακά αφρικανικά ή ασιατικά τραγούδια, κανονική ανατρεπτική πράξη ενάντια στο δυτικό κινηματογραφικό- θρησκευτικό κατεστημένο. Ο Θεός τιμώρησε τον κομμουνιστή και ομοφυλόφιλο Παζολίνι, τον κατέσφαξε μέσω ενός ευκαιριακού λούμπεν εραστή του. Στον Ταρκόφσκι έστειλε καρκίνο, έναν θάνατο πιο μαρτυρικό και πιο συνηθισμένο, άρα λιγότερο δαχτυλοδειχτούμενο. Τον δε άθεο Μπέργκμαν τον φοβόταν μάλλον, τον παράτησε ήσυχο σ΄ένα νησί έξω απ' τη Στοκχόλμη να σβήσει από βαθυά γεράματα. Ο νους μου πάει τώρα και στον Δ., έναν μουρλαμένο Πεντηκοστιανό που ζούσε στην πολυκατοικία του πατρικού μου. Μια φορά, Μεγάλη Εβδομάδα ήταν, τού 'χα χτυπήσει την πόρτα να πάρω τα κοινόχρηστα και μου είπε τον πόνο του. Τον χώρισε, λέει, η γυναίκα του διότι ο Κύριος απαγορεύει τη σεξουαλική επαφή όταν δεν έχει σκοπό την...αναπαραγωγή του είδους. Ο καημένος ο Δ., έλιωσε στη μαλακία Πασχαλιάτικα. Μετά μου έδειξε μια υδρόγειο σφαίρα με ένα δίχτυ καρφιτσωμένο που είχε φορά προς το ταβάνι και κάτι ανθρωπάκια κολλημένα πάνω του. Οι εκλεκτοί του Κυρίου, μου εξήγησε περισπούδαστα, όλοι όσοι θα τον ακολουθήσουν στη Δευτέρα Παρουσία! Αυτά είναι, σκέφτηκα, από την πολλή μαλακία τό 'ριξε στα βουντού ο Δ. Μετά, όμως, τον δικαιολόγησα. Απ' το να τρέχει στο Δαφνί ή στο Δρομοκαΐτειο, άσ' τον να παίζει με ανθρώπινα ομοιωματάκια και υδρόγειες σφαίρες, σάμπως κάνει κακό σε κανέναν; Πάντως, παρακολούθησα και μένα τον ίδιο πόσο ανεκτικός έγινα με τα χρόνια στο θρησκευτικό συναίσθημα των διπλανών μου. Πάει καιρός που ήμουν έφηβος και κάθε χρόνο την αράζαμε στην αυλή του κομμουνιστή, λίγο μεγαλύτερου ηλικιακά, γείτονα και ψήναμε μπριζολάκια την ώρα που οι πιστοί νηστεύοντες συνόδευαν τον Επιτάφιο με τα κεριά στα χέρια. Η μάνα μου γινόταν έξαλλη, μα όταν περνούσε το Πάσχα και της το θύμιζα, γελούσαμε πολύ. Τι λυπηρό, πάντως, σήμερα, την εποχή του Μνημονίου και του ΔΝΤ, οι Έλληνες να παίρνουν τους δρόμους, όχι για να τα κάνουν γυαλιά- καρφιά, έστω για να φωνάξουν ή ν' αντιδράσουν, βρε αδερφέ, αλλά για να συνοδεύσουν τον Υιό του Θεού στην τελευταία ανθοστόλιστη κατοικία του. Ακόμη χειρότερα, όταν ξέρουν πως Εκείνος θ' αναστηθεί, ενώ οι ίδιοι, ποιος ξέρει -ούτε ο Θεός-, πότε θα σηκώσουν κεφάλι. Βρε καλά τό 'χε πει ο Κάρολος, όσο τρε μπανάλ κι αν ακούγεται κατά καιρούς, ότι η θρησκεία είναι το όπιο του λαού. Ειδικά το Πάσχα δεν εισπνέεται, σουτάρεται κατ' ευθείαν με ενέσεις. Προσοχή στο overdose μόνο...

κκκ

* και για να μην ξεχνιόμαστε, σήμερα συντονιστείτε Στο Κόκκινο 105,5 (www.left.gr) για την έκτακτη δίωρη εκπομπή, από τις 20.00 έως τις 22.00 το βράδυ.

μεγάλη-παρασκευή-2011-στο-κόκκινο-105,5

Απόψε τιμούμε τον θρήνο και την απώλεια με μία έκτακτη δίωρη εκπομπή Στο Κόκκινο 105,5. Από τις 20.00 έως τις 22.00 το βράδυ, ο bosko θα βρίσκεται στο στούντιο με καλεσμένους την ποιήτρια Μαρία Λαγγουρέλη και τον Γιώργο Π.
Θα διαβαστούν ποιήματα των Κ. Καρυωτάκη, Κ. Π. Καβάφη, Ν. Α. Ασλάνογλου, Μ. Πολυδούρη, Α. Παγουλάτου, Λ. Ξανθόπουλου, Γ. Χρονά κ.α.
Θα ακουστούν τραγούδια των Μ. Χατζιδάκι, Λ. Πλάτωνος, Κόρε.Ύδρο., Leonard Cohen, Fabrizio de Andre κ.α.
Η εκπομπή αφιερώνεται στον Αντρέα Παγουλάτο, τον πρώτο διδάξαντα των κοινών μουσικοποιητικών μας μαραθώνιων, και στη μνήμη όλων των φίλων που χάθηκαν πρόωρα.

ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΙΧ: ΦΛΕΡΥ ΝΤΑΝΤΩΝΑΚΗ

Το 1984 η Φλέρυ Νταντωνάκη είχε αποποιηθεί όλες τις ανατολίτικες θρησκείες, στις οποίες είχε εντρυφήσει από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, και άρχισε να στρέφεται στη χριστιανική ορθοδοξία. Ήταν η εποχή που σε τηλεοπτική της συνέντευξη χαρακτήρισε λαιστρυγόνες επικίνδυνους τους ινδουιστές γκουρού, μιλώντας γι' αυτή την εσωτερική περιπέτεια που έζησε στις επαρχίες του Θιβέτ. Ανενεργή δισκογραφικά, εν μέσω των παραστάσεων της με τον Γιάννη Bach Σπυρόπουλο στο πιάνο, στον Τιπούκειτο και τον Πύργο των Αθηνών, συναντήθηκε με τον σκηνοθέτη Βασίλη Κεσίσογλου. Ο Κεσίσογλου είχε μόλις γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ, στατικών εικόνων κυρίως, με θέμα τις βυζαντινές αγιογραφίες της Εβδομάδας των Παθών. Συντηρητικό το θέμα, συντηρητική και η κινηματογράφηση- παρουσίαση του, αν και ο Κεσίσογλου κατάφερε τελικά να συνεργαστεί σ' αυτή τη δουλειά με δύο μεγάλους Έλληνες τραγουδιστές: τον Πόντιο Χρύσανθο και την Κρητικιά Φλέρυ Νταντωνάκη. Η τελευταία ερμήνευσε α καπέλα, με μιαν ανάσα, το εγκώμιο Ω Γλυκύ μου Έαρ, που έδωσε και τον τίτλο στο ντοκιμαντέρ του Κεσίσογλου, αποδεικνύοντας πόσο αληθινή υπήρξε ως τραγουδίστρια και χαρίζοντας μας μια σπουδαία αναλαμπή στην, εκτός Μάνου Χατζιδάκι, προσωπική πορεία της. Νομίζω πως η μόνη που πέτυχε στα επόμενα χρόνια να δώσει μιαν ανάλογη ερμηνεία στον συγκεκριμένο βυζαντινό ύμνο ήταν η Σαβίνα Γιαννάτου με τους Primavera en Salonico στις Παναγιές του Κόσμου. Ακούστε εδώ τη Φλέρυ Νταντωνάκη! Το ηχητικό διαμάντι διαρκεί μόλις 1 λεπτό και 47 δευτερόλεπτα!

R.I.P. ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΜΠΡΟΥ (1954 - 2011)

Ακόμη μία απώλεια έρχεται να προστεθεί στο δρεπανηφόρο άρμα του έτους που διανύουμε και που γέμισε θλίψη, νομίζω όχι μόνο εμένα, που γνωριζόμουν προσωπικά με τον εκλιπόντα, αλλά και σύσσωμο τον κινηματογραφικό κόσμο της χώρας. Την άσχημη είδηση την είχα μάθει από φίλους πριν μερικές μέρες στην κηδεία του Τάσου Ζωγράφου: Ο Γιάννης Λάμπρου βρίσκεται στο νοσοκομείο με καρκίνο στο τελευταίο στάδιο. Πάγωσα! Αδύνατον να πιστέψεις πως ένας παραγωγικός και νέος άνθρωπος πρόκειται να φύγει στο κρεβάτι του πόνου και του μαρτυρίου. Εξακολουθώ να νιώθω παγωμένος σήμερα που πληροφορήθηκα το φευγιό του. Με τον Γιάννη Λάμπρου επί σειρά ετών ήμασταν οι δύο υπεύθυνοι των συλλεκτικών CDs που εξέδιδε η Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης. Θυμάμαι μία φορά το χρόνο, κάθε Νοέμβριο, τον Γιάννη να με παραλαμβάνει από το κτίριο της Τοσίτσα με το αυτοκίνητο του και να πηγαίνουμε παρέα στο στούντιο της Fabelsound. Να πίνουμε καφέ και να μιλάμε για τα μελλοντικά μας σχέδια, καθ' ότι κι οι δύο κολλημένοι με το ντοκιμαντέρ. Οι ταινίες εξ άλλου του Γιάννη, από το 1988 που έκανε την πρώτη φεστιβαλική του εξόρμηση μέχρι και το τόσο πρόωρο τέλος του, διακρίνονταν τόσο στην Ελλάδα, όσο και το εξωτερικό. Ενδεικτικά αναφέρω το ντοκιμαντέρ Αϊμάν του 1992 πού 'χε αποσπάσει βραβείο στο διεθνές οικολογικό φεστιβάλ του Zlatibor και το, επίσης ντοκιμαντέρ, Ιδρωμένα αλώνια του ΄95 με το βραβείο καλλιτεχνικής και τεχνικής αρτιότητας της ΕΤΕΚΤ. Με τον Γιάννη μάς ένωνε και η μεγάλη κοινή φιλία με τον ποιητή Αντρέα Παγουλάτο. Ήταν εκείνος που οικειοθελώς ανέλαβε να οπτικοποιήσει το, μελοποιημένο από τον Ηλία Βαμβακούση, Πέραμα του Παγουλάτου. Είθε οι δυο τους να συναντηθούν τώρα εκεί πάνω και να συνεχίσουν την εξω-γήινη και τόσο δημιουργική παρέα τους...Γειά σου, ρε Γιαννάκο, θα σε θυμάμαι πάντα τσαμπουκαλεμένο και ήπιο, αρνητή των κρατικών επιχορηγήσεων στην Τέχνη που με συνέπεια υπηρέτησες, αμετανόητο ροκά με το μαύρο δερμάτινο μπουφάν σου, σαν το ξαδέρφι του James Dean, χιουμορίστα, ντόμπρο και σταράτο. Καλή αντάμωση και με σένα, φίλε!

* Είναι δυνατόν να μην έχει βρεθεί ακόμα το φάρμακο γι' αυτή τη γαμημένη αρρώστια που θερίζει; Είναι δυνατόν;

24-hours-post

Κανείς εδώ δεν τραγουδά, κανένας δε χορεύει...με τους στίχους αυτούς του Τάκη Σιμώτα από την Εκδίκηση της γυφτιάς, χιλιάδες Θεσσαλονικείς είπαν το τελευταίο αντίο στον σημαντικό Νίκο Παπάζογλου, την ψυχή της πόλης τους. Ο ερμηνευτής Παντελής Θεοχαρίδης που παρευρέθηκε στην κηδεία μού μίλησε για τον Άγιο Θεράποντα, έναν σχετικά πολύ μεγάλο ναό, γεμάτο από τόσο κόσμο ώστε η πρόσβαση για αρκετούς στάθηκε αδύνατη. Μποτιλιάρισμα δημιουργήθηκε από τα αυτοκίνητα πέριξ της εκκλησίας. Παρ' όλο που η ταφή έγινε στα Κοιμητήρια της Θεσσαλονίκης, αρκετά χιλιόμετρα μακρυά απ' τον ναό και το κέντρο της πόλης, η προσέλευση του κόσμου δεν μειώθηκε καθόλου. Μεταξύ των συναδέλφων του Νίκου Παπάζογλου, που άφησαν ένα λουλούδι ή έραναν με λίγο χώμα την τελευταία του κατοικία, ήταν ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, η Ελένη Ράντου, ο Σωκράτης Μάλαμας, ο Γιώργος Καζαντζής, ο Αργύρης Μπακιρτζής, η Γλυκερία, ο Πασχάλης, ο Γιάννης Μήτσης, ο Ευγένιος Δερμιτάσογλου, ο Πασχάλης Τερζής, η Μαριώ, ο Μιχάλης Σιγανίδης, ο Μπάμπης Παπαδόπουλος, η Μελίνα Ασλανίδου, ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης και ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Παναγιώτης Ψωμιάδης - ο τελευταίος βέβαια δεν ανήκει επ' ουδενί στους...συνάδελφους του τραγουδοποιού και ερμηνευτή. Στεφάνια έστειλαν ο Υπουργός Πολιτισμού Παύλος Γερουλάνος, η Χάρις Αλεξίου, η Ελευθερία Αρβανιτάκη, ο Λάκης Λαζόπουλος, η ΠΑΕ ΠΑΟΚ, η Ελληνική Ραδιοφωνία, η Ένωση Τραγουδιστών. Συγκινητική ήταν και η παρουσία πολλών νέων παιδιών που έσπευσαν να αποχαιρετίσουν τον Παπάζογλου, φορώντας κόκκινο φουλάρι στο λαιμό, αν και προσωπικά βρίσκω ακόμη πιο συγκινητική την πρόταση του συμπαθούς δημάρχου Γιάννη Μπουτάρη να δοθεί το όνομα του αδικοχαμένου καλλιτέχνη στο Δημοτικό Ωδείο ή στο Πολιτιστικό Κέντρο της Τούμπας. Όπως μου είπε χαρακτηριστικά ο Θεοχαρίδης, ο Παπάζις ήταν πραγματική σχολή για όλους εμάς τους νεότερους με την έννοια του σχολείου, της εκπαίδευσης. Αν δεν υπήρχε αυτός, πολλοί τραγουδιστές τώρα πιθανώς να είχαν λοξοδρομήσει και να γίνονταν σκυλάδες, υπηρέτες των νυχτερινών μαγαζιών και της ΄κονόμας, στερημένοι από ποίηση και ήθος... Την ώρα που γινόταν η κηδεία του Παπάζογλου, εγώ βρισκόμουν στην οικία της Μελίνας Σιδηροπούλου, της αδερφής του Παύλου, η οποία μου παραχωρούσε μία μαραθώνια συνέντευξη για το αφιέρωμα της Οδού Πανός. Νομίζω είναι η πρώτη φορά, 21 χρόνια μετά τον θάνατο του Παύλου Σιδηρόπουλου, που ένας από τους πιο δικούς του ανθρώπους εκφράζεται τόσο ανοιχτά γι' αυτόν: για τη σχέση του με τους γονείς, την υπερβολική αγάπη για τη μητέρα του, την κυρία Τζένη, την Kathy- για την οποία γράφτηκε το Στην Κ. - και τη Γιόλα, τις συγγραφικές ανησυχίες του, τα ποιήματα και τα κείμενα που άφησε, τη συνεργασία του με τον Γιάννη Μαρκόπουλο, τη θλιβερή εμπλοκή του με την ηρωίνη, τις τελευταίες στιγμές μέχρι τη μεταφορά του στο νοσοκομείο. Σημαντική ήταν και η μαρτυρία της Μαρίας Σκόκου, κόρης της Μελίνας και ανιψιάς του Παύλου Σιδηρόπουλου. Όταν η κουβέντα πήγε στο κομμάτι Μίκη Μάους από το άλμπουμ Zorba the Freak, η Μαρία θυμήθηκε τον θείο της που ήταν αρνητικός αναφορικά με τη διδασκαλία των τραγουδιών του Θεοδωράκη στις σχολικές χορωδίες. Τι θέλουν και φορτώνουν τα παιδάκια με τέτοια βαρύγδουπα πράγματα αντί να τα αποφορτίζουν...υποστήριζε ο Έλληνας rocker, ο οποίος- σημειωτέον- είχε ήδη ηχογραφήσει με τη φωνή του το Κάποτε θά 'ρθουν, ένα πολύ ωραίο τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου, για τον κινηματογραφικό Ασυμβίβαστο του Ανδρέα Θωμόπουλο. Ακόμη λίγες ώρες πιο πίσω, χθες βράδυ για την ακρίβεια, ο Παύλος Συνοδινός είχε την τιμητική του στον Σταυρό του Νότου. Στην παρουσίαση του πρώτου δίσκου του νέου τραγουδοποιού και κιθαρίστα, το μαγαζί ήταν γεμάτο, γεγονός που με χαροποίησε, εφόσον ομολογώ ότι πλέον με στενοχωρεί αφάνταστα να πηγαίνω σε live νέων και ταλαντούχων παιδιών και να βλέπω το πολύ τριάντα άτομα από κάτω.

Δεν ξέρω αν ήταν οι συμμετοχές του Γιάννη Χαρούλη, στου οποίου τη μπάντα ούτως ή άλλως ο Συνοδινός εργάζεται ως κιθαρίστας, ή της Νατάσσας Μποφίλιου, που έφεραν κόσμο στην εκδήλωση ενός άγνωστου ακόμη καλλιτέχνη, εμένα πάντως αυτό που είδα και άκουσα μού άρεσε πολύ. Μια πολύ δεμένη μπάντα με δουλεμένο ήχο και φανερές επιρροές από τη brit pop σκηνή. Με αποψάτες διασκευές σε κομμάτια που δεν ακούγονται πλέον συχνά, όπως το In the death car με τον Iggy Pop από το σάουντρακ του Arizona Dream.

Αλλά και με τα τραγούδια του ίδιου του Συνοδινού, σαν το Όλα ψέμα, που τραγούδησαν ντουέτο με τον Χαρούλη και ξεχώρισα ακόμη μια φορά για τους δυνατούς στίχους του. Να πω εδώ ότι χθες πρωτοείδα επί σκηνής τον Χαρούλη και συγκριτικά με το μέγεθος της επιτυχίας που έχει σημειώσει τα τελευταία χρόνια, μου φάνηκε εξαιρετικά απλός και με μια χιουμοριστική παρεΐστικη διάθεση. Εκτός από το Όλα ψέμα, ο Κρητικός ερμηνευτής τραγούδησε και το Φεγγάρι, σύνθεση που τού 'χε χαρίσει η Δανάη Παναγιωτοπούλου για τον Χειμωνανθό του.

Η συναυλία άνοιξε με τη Γωνιά που θα βρεθούμε, ακολουθώντας τη ροή του cd δηλαδή, αν και στη συνέχεια παρεμβλήθηκαν μερικές πρωτότυπες, όπως λέω πιο πάνω, διασκευές. Ειλικρινά απορώ πως δεν έχει γίνει ακόμη σουξέ το κομμάτι Πες μου! Μήπως έχει γίνει και δεν το γνωρίζω; Άμα δεν ακούς ραδιόφωνο...

Η Νατάσσα Μποφίλιου, που συμμετέχει επίσης στις Μικρές ελπίδες του Συνοδινού μαζί με τον Χαρούλη, προτού τραγουδήσει μίλησε για το πόσο περήφανη αισθάνεται που έχει δίπλα της τόσο αξιόλογους μουσικούς σαν τον Παύλο (πρώτον, τον Συνοδινό και όχι τον Σιδηρόπουλο, μη μπερδευτείτε απ' το προηγούμενο θέμα του post/ δεύτερον, ο Συνοδινός ήταν μέχρι πρότινος κιθαρίστας στη μπάντα της Μποφίλιου)!

Κι όταν η Νατάσσα άνοιξε το στοματάκι της με jazzy βοκαλισμούς, συνοδεία ηλεκτρικής κιθάρας, ο Σταυρός του Νότου αίφνης έγινε american bar, γοητευτικό, ατμοσφαιρικό, δίχως ίχνος decadence, η οποία decadence δε χρειαζόταν κιόλας. Εύγε Παύλο Συνοδινέ, τούτος ο νέος θα πάει μπροστά, να μου το θυμηθείτε! Δυστυχώς παρακολούθησα μόνο το πρώτο μέρος του live γιατί έπρεπε να την κάνω, πρόλαβα όμως ν' ανταλλάξω και δυο λόγια με τον Αλέξανδρο Εμμανουηλίδη και τη Μαρία Παπαγεωργίου, που επίσης βρέθηκαν εκεί. Αυτά συνέβησαν χθες βράδυ τέτοια ώρα κι αν θέλετε να δείτε και το σημερινό...πρόγραμμα, απλά πιάστε το post πάλι απ' την αρχή.

αντίο-νίκο-από-τον-bosko-στην-iefimerida

Ο mhulot μου ζήτησε να γράψω δυο λόγια στη μνήμη του Νίκου Παπάζογλου. Αντί αφιερώματος λοιπόν στο δικό μου blog, εδώ (http://www.iefimerida.gr/news/2839/%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BF-%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%BF) μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο μου, όπως δημοσιεύθηκε αυτούσιο στην ιστοσελίδα iefimerida. Ευχαριστώ τον mhulot, ευχαριστώ και τον Κωστή Δήμου που ανέσυρε την άνωθεν φωτογραφία από το αρχείο του, στην οποία ο Νίκος Παπάζογλου μέσα στο Αγροτικόν ηχογραφεί τον Διονύση Σαββόπουλο στο Βρέχει στην εθνική οδό από την Εκδίκηση της γυφτιάς του 1978.

R.I.P. ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ (1948 - 2011)

Καλό σου ταξίδι, Νίκο Παπάζογλου.

Γράφω αυτές τις δυο- τρεις αράδες κι έχω ανατριχιάσει ολόκληρος από συγκίνηση για την τόσο πρόωρη και άδικη φυγή σου.

Ποιος ξέρει που θα είχε πάει το ελληνικό τραγούδι δίχως τη δική σου παρουσία.

Το αυγουστιάτικο φεγγάρι σου ας λάμπει για πάντα από τον μακρινό Σείριο.

Γειά σου, φίλε.

Άξιος και αξέχαστος!

κκκ

* η άσχημη είδηση που, δυστυχώς, όλοι περιμέναμε έφτασε σήμερα το πρωί, τη βροχερή Κυριακή της 17ης Απριλίου 2011.

σήμερα-το-μεσημέρι-στο-metropolis-live-stage-η-παρουσίαση-του-βιβλίου-cd-της-γεωργίας-βεληβασάκη

Ένα παραμύθι για μικρούς και μεγάλους παρουσιάστηκε σήμερα το μεσημέρι στο Metropolis Live Stage. Επρόκειτο φυσικά για την παρουσίαση του βιβλίου-cd Το Μικρό Μυστικό της Ζωής της Γεωργίας Βεληβασάκη σε μουσική Κώστα Αθυρίδη. Την εκδήλωση διοργάνωσαν η δισκογραφική εταιρία Polytropon και το Metropolis Live Stage (Πανεπιστημίου 54, Αθήνα – τηλ. 2103808549 begin_of_the_skype_highlighting 2103808549 end_of_the_skype_highlighting).

Για το βιβλίο μίλησαν ο δημοσιογράφος Γιώργος Τσάμπρας, ο καθηγητής Παν/μίου και αρχισυντάκτης του ΒΗΜΑΤΟΣ Δημήτρης Ψυχογυιός και ο bosko. Αμέσως μετά, τον λόγο πήραν οι δύο δημιουργοί: η Βεληβασάκη αναφέρθηκε στο οικολογικό μήνυμα του παραμυθιού και ο Αθυρίδης στις μουσικές, οι οποίες τον καθόρισαν ώστε να κινηθεί αναλόγως από μουσικής άποψης στο συγκεκριμένο εγχείρημα. Ακολούθησε μουσικοθεατρική παράσταση του παραμυθιού με ζωντανή ορχήστρα (Γεωργία Βεληβασάκη και Gaia+, δηλαδή ο Άρης Ζάρι Ζαρακάς στην κιθάρα, ο Λευτέρης Ανδριώτης στην Κρητική λύρα, η Έλσα Παπέλη στο τσέλο, ο Αναστάσης Χαμηλάκης στα πλήκτρα, ο Γιώργος Κωστόπουλος στο κοντραμπάσο και ο Ανδρέας Ανδρικόπουλος στα τύμπανα). Παράλληλα προβλήθηκε video, το οποίο λειτούργησε διαδραστικά με την αφήγηση, τα τραγούδια και τα δρώμενα επί σκηνής.

Το Μικρό Μυστικό της Ζωής είναι ένα μουσικό παραμύθι που αναφέρεται στη σχέση του Ανθρώπου με τη Φύση. Πρόκειται για μια ιστορία ειπωμένη με στοχαστική διάθεση και έντονο οικολογικό προβληματισμό. Η Γεωργία Βεληβασάκη, με λέξεις και εικόνες άλλοτε φανταστικές και άλλοτε ρεαλιστικές, περιγράφει την ακόρεστη επιθυμία του ανθρώπου να εκμεταλλευτεί και να υποτάξει τη Φύση, χωρίς να συνειδητοποιεί ότι έτσι οδηγείται στην αυτοκαταστροφή. Το μόνο που ίσως μπορέσει να τον σώσει είναι να βρει το Μικρό Μυστικό της Ζωής. Αυτό που προσπάθησαν να βρουν σήμερα αρκετά μικρά παιδιά, κάποια κι από το Χαμόγελο του Παιδιού, κάνοντας την ατμόσφαιρα αφενός γλυκιά και χαριτωμένη και αφετέρου φασαριόζικη και συγκινητική. Κατά γενική παραδοχή, Το μικρό μυστικό της ζωής των Γεωργίας Βεληβασάκη- Κώστα Αθυρίδη αποτελεί την τελειότερη σμίλευση του ευαίσθητου παιδικού ψυχισμού μέσα από την πολύχρωμη παλέτα της μουσικής, του ποιητικού λόγου και των πολύτιμων αξιών του ουμανισμού και της οικολογίας. Την εκδήλωση παρακολούθησαν η στιχουργός Γιώτα Βασιλακοπούλου, ο Θανάσης Συλιβός, εκδότης του περιοδικού Μετρονόμος, ο Πέτρος Δραγουμάνος, καταγραφέας της ελληνικής δισκογραφίας, ο συγγραφέας Χρήστος Ναούμ, ο συνθέτης Χρήστος Γ. Παπαδόπουλος κ.α.

η-συναυλία-του-roger-waters-και-η-οδύσσεια-στα-βαλκάνια

Η πρώτη στραβή- που λένε- έκατσε λίγο πριν την αναχώρηση του γκρουπ μπροστά από τον Λευκό Πύργο της Θεσσαλονίκης: ένας από τους οδηγούς των τριών πούλμαν ξέχασε το διαβατήριο στο σπίτι του και ώσπου να πάει να το φέρει φάγαμε μια ολόκληρη ώρα. Έτσι, ξεκινήσαμε στις τέσσερις παρά κάτι και όχι στις τρεις ακριβώς μετά τα μεσάνυχτα. Πάλι καλά που ήταν Θεσσαλονικιός και δεν έπρεπε να περιμένουμε να πεταχτεί μέχρι την Αθήνα και να ξανάρθει... Περάσαμε στα Σκόπια μετά από μία ώρα και τα διασχίσαμε για κάνα τρίωρο περίπου μέχρι να μπούμε στη Σερβία. Τα μέρη αυτά τά 'χα επισκεφτεί πρώτη φορά το 1987, σε ηλικία 13 ετών, μα φυσικό ήταν να μη θυμάμαι τίποτα. Πάντως, δεν μου άρεσαν καθόλου τα Σκόπια. Αναφέρομαι στο τοπίο και όχι στις ταμπέλες "Republic of Macedonia". Διότι, σήμερα διάβαζα κατά σύμπτωση ότι πιέζει η Ουγγαρία να μπουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση κιόλας. Άλλο, αν εγώ που είμαι Έλληνας και δε φημίζομαι για τον εθνικισμό μου, περνώντας απ' τα χώματα τους είπα μέσα μου Ρε τους ξεβράκωτους, με το ζόρι Έλληνες θε' να γενούν! Τώρα τι σχέση έχει η Μακεδονία του Φιλίππου με τους Αλβανούς και τους...Σερβόγυφτους, αυτό μόνο οι ίδιοι το ξέρουν, άντε και οι Ούγγροι. Ας είχαμε κι εμείς καλύτερη εξωτερική πολιτική να μην κλαίμε τώρα και κυρίως ας μην ήμασταν λαμόγια να ζητάει η Κομισιόν σήμερα πίσω τα λεφτά που είχε δώσει στην Ελλάδα για αγροτικά έργα, τα οποία ποτέ δεν έγιναν. Εμένα αυτό με ενοχλεί περισσότερο, το διεθνές ξεφτίλισμα μιας ολόκληρης χώρας ταυτόσημης με τις κομπίνες και τη ρεμούλα. Το άλλο ζήτημα, του ονόματος, ουδόλως με απασχολεί. Δεν πα' να ονομαστούν και Αχλαδόκαμπος... Δεν χρησιμοποίησα τυχαία τη λέξη Σερβόγυφτοι. Οι τύποι ήταν απίστευτοι! Μας κράτησαν στα σύνορα για καμιά ώρα μέχρι να τους δώσουμε ουζάκι και τσιγάρα για να μας αφήσουν να συνεχίσουμε. Φταίμε εμείς που τρέχαμε σα μαλάκες να τους στηρίξουμε με συναυλίες διαμαρτυρίας στην πλατεία Συντάγματος κι αυτοί τώρα ούτε να τα χέσουν τα ομόθρησκα αδέρφια τους. Τσάμπα το έκαψε το αμερικανικό διαβατήριο του ο Νικήτας Κληντ; Δε χρειάζεται ν' αναφέρω ότι το ιταλικό πούλμαν που προπορευόταν των ελληνικών μέσα σε ένα τέταρτο είχε καθαρίσει από τον συνοριακό έλεγχο. Αυτά είναι! Άλλο βαρετό μακρυνάρι η Σερβία. Μια απέραντη ισάδα, ένα μονότονο τοπίο, που δεν έχει καμία σχέση με την κλασική Ευρώπη, κατά τη γνώμη μου πάντα. Βελιγράδι βλέπαμε κάθε λίγο στις πινακίδες, μα στο Βελιγράδι δε φτάναμε. Σταματήσαμε και σ' ένα επαρχιακό φαστφουντάδικο και φάγαμε κάτι ελεεινές μπαγκέτες που τα χνώτα όλων μετά στο πούλμαν μύριζαν σαλάμι και σκορδοστούμπι. Αίσχος! Φυσικά και δεν ήταν χειρότερα από οποιαδήποτε στάση σε ελληνικό φαγάδικο πριν τα Τέμπη, λόγου χάρη, απλά έφταιξε κι εδώ ο λάθος προγραμματισμός, τέτοιος που επί τρεις μέρες δεν είχαμε χρόνο να κάτσουμε κάπου και να φάμε ένα φαΐ σαν άνθρωποι.

Άντε ρε Βελιγράδι, πού 'σαι καλό μου και μεσημέριασε;

Με το που φτάνουμε, λοιπόν, στο Βελιγράδι, πιάνει βροχή και πέφτουμε σε έργα στο οδικό δίκτυο. Τρώμε άλλη μιάμισι ώρα στην κίνηση, το πρόγραμμα πια τινάζεται στον αέρα και ακυρώνεται η επίσκεψη σε μία όμορφη- απ' ότι λέγεται- βαλκανική πρωτεύουσα.

Μόνο τον Δούναβη είδαμε on the road,

αφού κάθε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που σέβεται τους πολίτες της οφείλει να διασχίζεται κι από έναν ποταμό.

Σαν τον Κηφισό τον δικό μας, ένα πράγμα, στο πιο απλωτό.

Και για να σοβαρευτούμε, ένα δέος μ' έπιασε, η αλήθεια είναι,

αντικρίζοντας βομβαρδισμένα κτίρια από τον πόλεμο στη συγκεκριμένη πολύπαθη χώρα.

Αργά το απόγευμα αφήσαμε τη Σερβία και μπήκαμε στην Κροατία.

Εκεί το τοπίο άλλαξε. Χαρακτηριστικές εικόνες Κεντρικής Ευρώπης με δρυμούς και προσεγμένα δάση.

Καλά όλα αυτά, όμως η ώρα είχε περάσει επικίνδυνα για τη συναυλία του Roger Waters! Αν υπολογίσουμε και το γεγονός πως οι Κροάτες συνοριακοί φύλακες μας άφησαν να περάσουμε ύστερα από μιάμισι ώρα ταλαιπωρίας, δικαιολόγησαν απόλυτα τον τίτλο της πιο σκληρής φάρας στην Ευρώπη μετά τους Γερμανούς. Ξέρουν καλά αυτοί, τα είχαν βρει άλλωστε μεταξύ τους σε εποχές που οι υπόλοιπες συμμαχικές δυνάμεις αντιμάχονταν τον ναζισμό.

Με σπασμένα νεύρα, φτάνουμε στο Zagreb Arena στις 20.45 το βράδυ! Μας αμολάνε κυριολεκτικά, εισβάλλουμε στο στάδιο με τα εισιτήρια που μας μοίρασαν οι άνθρωποι του πρακτορείου και τι να δούμε; Η συναυλία είχε ξεκινήσει κανά μισάωρο πριν, τουτέστιν χάσαμε σχεδόν ολόκληρο τον πρώτο δίσκο του The Wall!

Για την ακρίβεια, απ' τα μεγάφωνα ακούγονταν το The Young Lust. Μπα, τσεκ ήχου θα κάνει μάλλον ο Roger, είπαμε οι αφελείς! Κι ο αειθαλής rocker όχι μόνο πρόβα δεν έκανε, αλλά ήδη είχε χτίσει το Τείχος, προτού το διαλύσει με άκρως θεαματικό τρόπο. Αυτό τουλάχιστον προλάβαμε και το είδαμε!

Μετά από 10 λεπτά, διάλειμμα! Σημειωτέον ότι οι άτυχοι Έλληνες συνταξιδιώτες που ήταν στο τρίτο πούλμαν, αρκετά δηλαδή πίσω από εμάς, μπήκαν στο στάδιο μόλις άρχιζε το δεύτερο μέρος της συναυλίας!

Δεν κουνιόταν φύλλο μεσ' στο Zagreb Arena! Μιλάμε για 20.000 άτομα από πολλές γειτονικές χώρες που έσπευσαν να αποθεώσουν τον μεγάλο Βρετανό δημιουργό και την κινητήρια δύναμη των θρυλικών Pink Floyd.

Εννοείται πως τα εισιτήρια ήταν χύμα στο κύμα. Καθώς μπουκάραμε, ευτυχώς οι περισσότεροι βρήκαμε θέσεις σε κερκίδες και απολαύσαμε το οπτικοακουστικό υπερθέαμα!

Να πω ότι δεν συγκινήθηκα μέχρι δακρύων με το The Wall, ψεύτης θά 'μουν. Δε θέλω όμως να γράψω τίποτα άλλο, ώστε να τ' αφήσω για την ανταπόκριση μου στο περιοδικό Κ.

Εδώ, πάντως, βλέπετε και το ιπτάμενο θηριώδες γουρούνι- σήμα κατατεθέν των Floyd.

Τελειώνει η συναυλία, συναντιόμαστε όλοι έξω σε έξαλλη κατάσταση, τρώμε και το επόμενο πακέτο: Ενώ σε λίγη ώρα ο χώρος μέσα και έξω απ' το στάδιο άδειασε, αφού όλοι οι Σέρβοι, Κροάτες, Άγγλοι, Γάλλοι, Πορτογάλοι, Γερμανοί, Δανοί, Ιταλιάνοι πήγαν για ύπνο ως σώφρονες άνθρωποι, ποιοι θα έμεναν να περιμένουν μεσ' στο κρύο με πέντε βαθμούς; Οι μαλάκες οι Έλληνες, βεβαίως. Οι οδηγοί των πούλμαν, λέει, είχαν παρκάρει πολύ μακρυά τα οχήματα και τους περιμέναμε να έρθουν να μας πάρουν. Τα νεύρα, οι τσακωμοί, αλλά και ο χαβαλές ελληνικού τύπου έφτασαν στο ζενίθ τους.

Για να περάσει η ώρα, φωτογράφισα και μερικά από τα εκατό περίπου φορτηγά που έφερε μαζί της η παραγωγή του Roger Waters με τον τεχνολογικό εξοπλισμό της συναυλίας του!

Τι ανάγκη έχει ο Roger; Μέχρι δέηση του κάναμε μεσ' στο ψιλόβροχο να εμφανιστεί και να παίξει unplugged, πριβέ για τους Έλληνες, το μέρος που χάσαμε...

Γεύση απ' το ξενοδοχείο με τους διαδρόμους του να θυμίζουν κτίριο Σοβιετικής Ένωσης προ...περεστρόικα. Τα δωμάτια πάντως μια χαρά ήταν. Μήπως τα είδαμε και καθόλου; Ύστερα από 18 ώρες μέσα σ' ένα λεωφορείο, προσωπικά σάπισα με το που έπεσα στο κρεβάτι.

Αποζημιώθηκα, ας πούμε, με το mini tour την επόμενη στο Ζάγκρεμπ. Εδώ φαίνεται ο ποταμός Σάβα που επίσης το διασχίζει, χωρίζοντας το στην παλιά και την καινούργια πόλη.

Σκέτη κούκλα το Ζάγκρεμπ! Δεν το φανταζόμουν τόσο όμορφο, ειλικρινά!

Το χνάρι των Ελλήνων στην κροατική πρωτεύουσα! Μας έφυγαν οι κάμερες από τα γέλια!

Το Ζάγκρεμπ διαθέτει τριάντα πάρκα.

Οι δε κάτοικοι του δεν ξεπερνούν τις 800.000, γεγονός που κάνει να φαίνεται μάλλον κωμικός ο διαρκής εμφύλιος που είχαν μεταξύ τους στο παρελθόν.

Φανταστική είναι η κεντρική πλατεία της πόλης με τα μπλε τρόλεϊ, τα κτίρια γοτθικού ρυθμού και κυρίως την ηρεμία που αποπνέουν οι ντόπιοι περιπατητές του.

Η Λιάνα φωτογραφίζεται με τον εντομολόγο- φωτογράφο Γιώργο στα αριστερά της και τον οδηγό ταξί- τέως ζαχαροπλάστη Κώστα στα δεξιά της. Ο Γιώργος και ο Κώστας είναι κολλητά ξαδέρφια με καταγωγή από τη Νάξο!

Πιο πολύ μου άρεσε φυσικά η παλιά μεσαιωνική πόλη του Ζάγκρεμπ με τους πύργους της και τους καθεδρικούς ναούς της.

Σ' έναν απ' αυτούς, τον πλέον επιβλητικό του Ζάγκρεμπ, είδαμε ανθρώπους να περιμένουν στην ουρά για το κουβούκλιο του Αββά εξομολογητή! Πάσχα γιορτάζουν εκεί άλλωστε τις μέρες αυτές, εξ ου- υποθέτω- και το τονισμένο θρησκευτικό συναίσθημα τους.

Σε ποιν ανήκει το σκήνωμα αυτό, θα σας γελάσω. Απλός παπάς ήταν, Καρδινάλιος ή και Άγιος, δεν το τσέκαρα. Ήταν καλό φωτογραφικό θέμα, πάντως, και απαθανάτισα την εικόνα του, όση ώρα οι Κροάτες πιστοί το ακουμπούσαν ευλαβικά.

Να και μια καλόγουστη Σταύρωση, έργο κάποιου καλού γλύπτη!

Υπερμεγέθη πολύχρωμα αυγά επίσης μαρτυρούν την έλευση του Πάσχα των Καθολικών.

Τι λέει εδώ; ΙΚΑ Zagreb; Παντού ίδιες είναι οι ουρές στο ΙΚΑ παγκοσμίως, μου φαίνεται! Σικέ είναι η φωτογραφία, πάντως, αφού ζήτησα από μερικούς συμπατριώτες να μπουν στη σειρά.

Λαϊκή αγορά α λ α Κροατία. Με ομοιομορφία, όμως, και με όλους τους μικροπωλητές κάτω από κόκκινες ομπρέλες. Μπορεί ωστόσο να φώναζαν Πάρε κόσμε στη γλώσσα τους. Δεν πρόκειται να τους καταλαβαίναμε, ούτως ή άλλως. Αγόρασα κι ένα βοτάνι για τη μάνα μου που κάνει καλό στην καρδιά, απ' ότι μου είπαν.

Εδώ, η είσοδος ακόμη ενός ναού αφιερωμένου στην Παναγία.

Σπίτια στο κέντρο της πόλης που θυμίζουν ντεκόρ θεατρικής παράστασης.

Ο Μουσικός και ο Απαγχονισμένος είναι ακόμη ένα υπέροχο γλυπτό- περιζήτητο αξιοθέατο για κάθε επισκέπτη του Ζάγκρεμπ.

Γραφικά σοκάκια και εξίσου γραφικά καλαίσθητα εστιατόρια.

Σας αφήνω με πολλές εικόνες από το Ζάγκρεμπ. Η τελευταία, η άνωθεν, είναι από τον Βοτανικό Κήπο. Παράδεισος σκέτος! Το γεγονός ότι αναχωρήσαμε στις 15.00 το μεσημέρι αντί στις 12.30, όπως είχε πάλι αναγγελθεί, μας έκανε να χάσουμε και την επίσκεψη στο Νόβισαντ. Αλλά εδώ χάσαμε τη μισή συναυλία, ο τουρισμός θα μας ένοιαζε; Εν κατακλείδι, το τριήμερο αυτό ταξίδι ήταν μια σκέτη αποτυχία τουλάχιστον απ' την άποψη του προγράμματος. Κάποιοι απείλησαν έως και με μηνύσεις τόσο την διοργανώτρια εταιρεία, όσο και το πρακτορείο των λεωφορείων. Κάποιοι άλλοι πάλι ζήτησαν να τους καταβληθεί άμεσα το ποσό από το υποτιθέμενο κέρδος του γραφείου παραγωγής. Προσωπικά, γνωρίζω τη δουλειά της εταιρείας Art On The Road κι έχω να πω ότι κατάφερε να φτιάξει ένα καλό όνομα στο χώρο. Άνθρωποι που ταξίδεψαν μαζί της στο εξωτερικό για προηγούμενες συναυλίες μόνο τα καλύτερα έχουν να θυμούνται. Δε μπορείς όμως εύκολα να παρακάμψεις ή να υποβιβάσεις την οργή ανθρώπων που πήραν άδειες από τις δουλειές τους, έδωσαν τα λεφτά τους και διέσχισαν τα Βαλκάνια μόνο και μόνο για να δουν τη συναυλία του ινδάλματος τους, την οποία τελικά δεν ευχαριστήθηκαν ούτε κατά διάνοια. Φταίει, λοιπόν, η εταιρεία, το πρακτορείο, η σκληρή στάση των συνοριακών φυλάκων Σερβίας και Κροατίας ή η χαλαρότητα που υπήρχε εξ αρχής και έκαναν ένα απολαυστικό ταξίδι να μετατραπεί σε αγώνα δρόμου κυριολεκτικά; Δεν ξέρω, ευθύνες πάντως πρέπει να αποδοθούν, κυρίως για τα 150 άτομα που γύρισαν πίσω με την απογοήτευση και τον θυμό ζωγραφισμένο στα πρόσωπα τους.