Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου 2008

Ο ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ ΥΠΗΡΞΕ ΦΑΝ ΤΟΥ ΤΖΙΜΗ ΠΑΝΟΥΣΗ...


Την ιδέα γι' αυτό το post μου έδωσε ο φίλος Ηρακλής του blog Μουσικά Προάστια (www.mousikaproastia.blogspot.com)και συγκεκριμένα με την αναδημοσίευση άλλης μιας καταπληκτικής συνέντευξης του Μάνου Χατζιδάκι στον Σωτήρη Κακίση. Υπάρχει μια φωτογραφία στην ανάρτηση του Ηρακλή, τραβηγμένη το 1987, στο σπίτι του Χατζιδάκι, όπου στην παρέα του συνθέτη βλέπουμε από αριστερά τον Νίκο Χουλιαρά, την Έλλη Κελεμένδρη, τον Λουδοβίκο των Ανωγείων, τον Σωτήρη Κακίση, τον Χατζιδάκι και όρθιο, έτσι που να ξεχωρίζει, τον Τζίμη Πανούση. Ας μου συγχωρέσει ο Ηρακλής το clopy-right από το δικό του blog, χάριν τούτης της ανάρτησης...

Ο Τζίμης Πανούσης με τις Μουσικές Ταξιαρχίες του εμφανίστηκαν επίσημα δισκογραφικά το 1982 με εκείνο το, ιστορικής σημασίας για το ελληνικό rock, άλμπουμ με τη χοντρή α λα Divine στο εξώφυλλο και βέβαια το διαβόητο αθυρόστομο άσμα Ερωτικό (Κι εγώ σ' αγαπώ, γαμώ το Χριστό μου)! Ως καθαρόαιμο αναρχικό γκρουπ, στα πρότυπα των Mothers of Invention του Frank Zappa από άποψη "κοσμοθεωρίας", οι Μουσικές Ταξιαρχίες με μοναδικό σατιρικό τρόπο τα έβαλαν με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και την "αλλαγή" που σαν κόμμα ευαγγελιζόταν. Ήταν η ίδια ακριβώς περίοδος που ο Μάνος Χατζιδάκις χτυπιόταν ανελέητα από το "αυριανικό" καθεστώς του Κουρή με φρικώδεις χαρακτηρισμούς και καθημερινό κράξιμο. Πιθανότατα ο συνθέτης να έψαχνε έναν σύμμαχο στο πρόσωπο του νεαρού "επαναστάτη" Τζίμη Πανούση κατά της εξουσίας- εν προκειμένω της πασοκικής- που του δυσκόλευε κυριολεκτικά τη δημόσια ζωή του. Αυτό εν μέρει, όμως. Διότι ο Χατζιδάκις από τα χρόνια ήδη της διαμονής του στις ΗΠΑ είχε εκδηλώσει έντονο ενδιαφέρον για το underground κίνημα της διεθνούς rock σκηνής, παρακολουθώντας από κοντά ένα σωρό συγκροτήματα και την εξέλιξη τους. Με την ίδια λογική, χρόνια αργότερα ο Χατζιδάκις θα δήλωνε λάτρης της πρωτοεμφανιζόμενης electro- pop με ξεχωριστό του συγκρότημα τους Depeche Mode! Επομένως, δεν ξένισε καθόλου, τουλάχιστον αυτούς που τον γνώριζαν καλά, η προτίμηση του για ένα ελληνικό ανατρεπτικό συγκρότημα που έλεγε πέντε πράγματα με το όνομα τους με τρόπο προκλητικό και αλήτικο. Σε συνέντευξη του για το ραδιόφωνο του ΑΝΤ-1 στην εκπομπή της Αλίκης Βουγιουκλάκη, ο Χατζιδάκις μιλώντας για νέους καλλιτέχνες που τον εκφράζουν και που ακούει φανατικά τα τραγούδια τους, μεταξύ της Λένας Πλάτωνος, του Νίκου Ξυδάκη, του Σταμάτη Σπανουδάκη και των Φατμέ, ανέφερε και τον Τζίμη Πανούση. Το 1987 στις παραστάσεις του Σείριου στο ZOOM μαζί με τους δικούς του καλλιτέχνες (από τον Λέκκα και την Πασπαλά μέχρι τον Νταλάρα και την Αλεξίου) έδωσε βήμα για μια σειρά λίγων παραστάσεων στον Πανούση με τις Μουσικές Ταξιαρχίες και στη Μαρίζα Κωχ. Στο πρώτο μέρος, έβγαινε ο Πανούσης με τη μπάντα του και στο δεύτερο έκλεινε η Κωχ παίζοντας ολόκληρη τη σύνθεση της πάνω στον Τρελό του Κώστα Βάρναλη.Θυμάται η Κωχ ό,τι υπήρχε ένα περίπτερο στην είσοδο του χώρου των παραστάσεων, όπου αντί για εφημερίδες είχε κρεμασμένα τα βινίλια των δίσκων του Σείριου. Ο Τζίμης έμπαινε μεσ' στο περίπτερο και καλούσε τους πελάτες να αγοράσουν τσιγάρα, τσίχλες και τσιπς, ενώ οι μουσικοί τον φώναζαν ν' ανέβει στη σκηνή! Ο Ηλίας Λιούγκος μου έλεγε επίσης ό,τι ο Πανούσης ερχόταν τα βράδια στον "Μαγεμένο Αυλό" και καθόταν

στο τραπέζι τους με τον Χατζιδάκι και τον Γκάτσο. Αμίλητος πάντα με έναν απεριόριστο σεβασμό γι' αυτά τα δύο θηρία, τους άκουγε και ρουφούσε κάθε κουβέντα τους! Το ΄87 ακόμη, τη χρονιά των παραστάσεων του Σείριου, ο Χατζιδάκις είχε παρουσιάσει για πρώτη φορά κάποια απ' τα θέματα του Χαμόγελου της Τζοκόντας ως τραγούδια πλέον με δικούς του στίχους και με ερμηνεύτρια τη Δήμητρα Γαλάνη. Ο Χορός με τη σκιά μου που ανοίγει το ομώνυμο άλμπουμ της Γαλάνη, μια δεκαετία αργότερα, ήταν ένα απ' αυτά. Λέγεται πως ο Τζίμης Πανούσης είχε γράψει κι αυτός στίχους και στα δέκα ορχηστρικά της Τζοκόντας, προτείνοντας στον Χατζιδάκι ένα κοινό δίσκο! Μπορούμε να φανταστούμε άραγε το αποτέλεσμα; Θα ήταν ποτέ εφικτό ο συνθέτης που είχε διευθύνει τον Astor Piazzolla στο Ηρώδειο να τακιμιάσει με έναν ευφυή μεν, φρικιό δε, καλλιτέχνη; Ο συνθέτης που διέκοπτε τις συναυλίες του ανά πάσα στιγμή όταν ο κόσμος θορυβούσε, να ταιριάξει με ένα συγκρότημα που ο ήχος του ήταν κάτι μεταξύ Jimi Hendrix και Blondie; Και γιατί όχι; Ο Πανούσης όμως δεν ήταν Σαββόπουλος, ούτε οι Μουσικές Ταξιαρχίες New York Rock And Roll Ensemble με κλασικίζουσες μουσικές αναζητήσεις. Έτσι, ο Μάνος Χατζιδάκις "κράτησε" απλά δίπλα του ένα παιδί με αδιαμφισβήτητο ταλέντο και απλόχερος καθώς ήταν δε δίσταζε να δηλώνει τα καλύτερα για την ιδιόμορφη τέχνη του. Όσο για τον Τζίμη Πανούση, συνέχισε να κάνει τα δικά του και ενδεχομένως μέχρι σήμερα να θεωρεί τη διασταύρωση της τροχιάς του με αυτήν του Χατζιδάκι σαν ό,τι καλύτερο συνέβη στην πορεία του.

8 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Γειάσας Μπόσκο!!πολύ ωραίο πόστ πάρα πολύ ωραίο...ξέρετε πάντα διαβάζω με απίστευτο ενδιαφέρον αυτά που γράφετε και κυρίως ότι αφορά τον Μ.Χατζιδάκι που αγαπώ βαθιά....όμως....τούτο εδώ πως να το πώ μου φάνηκε κάπως...περίεργο δεν μπορώ να πώ ότι ο κύριος Πανούσης είναι από αυτούς που έστω συμπαθώ...(μάλλον το ακριβώς αντίθετο θα λεγα!!!)...βέβαια ο Μ. Χατζιδάκις είχε προφανώς σχέσεις επαγγελματικές και συνεργασίες με πάααααααααρα πολλούς καλιτέχνες.. σε όοοοοοοολη αυτή τη μακρόχρονη πορεία του στο χώρο της μουσικής και προφανώς ένας από αυτούς τους πολλούς να ήταν και ο κύριος Πανούσης....όμως δε πιστέυω ότι θα 'ταίριαζαν'μουσικά και καλλιτεχνικά...ο Μ.Χατζιδάκις έγραφε μοουσική επιπέδου,εξαιρετικές,λεπτεπίλεπτες μελωδίες....καλλογραμένες..αριστουργήματα...ανεκτίμητης αξίας κομμάτια....ανεπανάληπτα...ο κύριος Πανούσης πως να το πώ έχει ένα άλλο ύφος...πιό βίαιο,πιό αθυρόστομο...πιό χαμηλής ποιότητας.....δε νομίζω ότι θα μπορούσε να ταιριάξει αυτό με το ύφος του Μ.Χατζιδάκι....αλλά βέβαια ένας συνθέτης όπως ο Χατζιδάκις θα μπορούσε να καταφέρει τα πάντα!!!ακόμη και αυτό το τόσο περίεργο!!!μιά και είχε απεριόριστες δυνατότητες δημιουργίας!!!γιατί όχι;;;...πάντως είναι πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες αυτές που μας γράφετε για κείνον και τη ζωή του........Αθανασία.

BOSKO είπε...

Θα διαφωνήσω, αγαπητή Αθανασία. Δε σημαίνει ό,τι το βίαιο και αθυρόστομο στην τέχνη είναι αναγκαστικά και χαμηλής ποιότητας. Ο Πανούσης συν τοις άλλοις είναι και ένας προικισμένος τραγουδοποιός και ερμηνευτής. Ο Χατζιδάκις, τώρα, συνήθιζε να προκαλεί με τις σκέψεις του και τις απόψεις του, κυρίως σε ότι αφορούσε τα δημόσια πράγματα, επομένως αυτό νομίζω περισσότερο ότι ήταν το σημείο "συνάντησης" τους. Πάντως, εγγυημένα σας λέω, ο Χατζιδάκις πολλές φορές εκτιμούσε πιο πολύ οργισμένους νέους που τα έκαναν γυαλιά- καρφιά με την τέχνη τους παρά "στημένους" έντεχνους τραγουδιστάδες του Ηρωδείου ή του Μεγάρου. Κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του, βασικά.

greekgaylolita είπε...

Ελατε αγαπητη Αθανασια.Φριττω οταν ακουω χαρακτηρισμους οπως μουσικη επιπεδου.Υπαρχει καλη μουσικη και κακη .Μονο.Και μη μενετε τοσο πολυ στην επιφανεια ουτε του Χατζιδακι ουτε και του Πανουση.Ο Μανος δεν ηταν μονο ο συνδαιτημονας του Καραμανλη και ο μουσικος ερωτιδευς των αυτιων της δεξιας μεγαλο(γκουχ-γκουχ)αστικης ταξης .Απο νεαρος αλλωστε τσαλαβουταγε απο το μουσικο "περιθωριο" εως την "σοβαριζουσα μουσικη.Οποιος δε διεθετε παρωπιδες (ατεχνες ή εντεχνες) το διεκρινε.Απο την αλλη ο Πανουσης δεν ειναι μονο αυτη η σατιρικη περσονα που εχει μανιεριστικα υποβαλλει τον εαυτο του να ειναι τα τελευταια χρονια.Εχει και μια εξαιρετικα ενδιαφερουσα πλευρα τραγουδοποιου που δεν εχει φανει τοσο εντονα.Το λαθος και των 2 πλευρων ειναι πως τοτε τρεμαν τα ευφανταστα crossovers(ουτε καν τα Σωτηροκακισεια κοινα δεν ηταν ετοιμα)οποτε.Ο Πανος Μουζουρακης απο τη δικια μας τη γενια(ο οποιος εχει εξελιξιμα Πανουσικα στοιχεια σε ενα πιο βελτιωμενο πακετο)κανει ενδιαφεροντες πειραματισμους(απο το Μεγαρο μεχρι τους Singles)μη φοβουμενος να επαναδιαμορφωνει τη δημοσια αλλα και τη καλλιτεχνικη persona του και για το βασιλειο της μανιερας που ειναι τα ελληνικα μουσικα πραγματα το βρισκω εξαιρετικα ενδιαφερον.

BOSKO είπε...

Καταλυτική η παρέμβαση σου, greek-gaylolita, αν και δε βρίσκω ίχνος πανουσικού χιούμορ σ' αυτό που κάνει ο Μουζουράκης. Περισσότερο θα έλεγα ότι πρόκειται για έναν αυθεντικό performer κωμικό, στα πρότυπα σημαντικών ξένων προκατόχων του, χωρίς επίσης καμία διάθεση αθυροστομίας ή έστω πρόκλησης. Άλλες εποχής, θα μου πεις. Σωστό κι αυτό...
Υ.Γ. Από που προέρχεται το κομμάτι των Antony & The Johnsons που ακούγεται στο blog σου; μήπως πρόκειται για κάνα καινούργιο περίεργο remix;

greekgaylolita είπε...

Χεχε,εξελιξιμα ειπα βρε:)Για να αθυροστομησει και να προκαλεσει(με τη καλη εννοια)θελέι λιγο "ψησιμο" στα εκφραστικα του μεσα ακομα.Εγω κρινω πως μολις "μεστωσει" και το ψιλοβρει(αποενοχοποιημενα,το βασικοτερο)πως μπορει να κινηθει σε πολλες περιοχες,και μ'ενα εμπνευσμενο καλλιτεχνικο καθοδηγητη στο πλευρο του θα κανει πολυ ενδιαφεροντα πραγματα.Το κομματι mposko μου ειναι καινουριο και ειναι συμμετοχη toy Αntony με ενα newdisco συγκροτημα απο τη Νεα Υορκη τους Hercules and love affair.
(κατεβασε το εδω:http://www.sendspace.com/file/wgq2qo)

Μουσικά Προάστια είπε...

Πολύ ενδιαφέρουσα η ανάρτηση Αντώνη, και ευχαριστώ για την παραπομπή. Αυτή η ενότητα των αντιθέτων (Χατζιδάκις, Πανούσης κλπ) που αντιβαίνει τις συμβατικές μας αντιλήψεις περί μουσικής είναι γοητευτική. Όπως δείχνει και το σχόλιο της Αθανασίας, έχουμε μάθει να διαβάζουμε την πραγματικότητα με σχήματα και συγκρίσεις τις οποίες ο ίδιος ο Χατζιδάκις είχε απορρίψει στην πράξη. Θα είχε ενδιαφέρον να ακούγαμε και τη μαρτυρία του ίδιου του Πανούση για εκείνη την περίοδο.
Γεια χαρά, Ηρ.

BOSKO είπε...

Για το ίδιο ακριβώς θέμα, είχα κάνει έκκληση- τρόπων τινά- στον Πανούση μέσω των σελίδων του Διφώνου. Τον συνάντησα πριν λίγο καιρό, όταν ήρθε να δει το ανανεωμένο "Κύτταρο", αλλά σιγά μην τον ζάλιζα τον άνθρωπο με τα του Χατζιδάκι...Σκοπεύω να αναρτήσω και τους συνδέσμους μεταξύ Πουλικάκου- Χατζιδάκι! Έχει τρομερό ενδιαφέρον η ιστορία! Από σένα ξεκίνησαν οι αναρτήσεις περί αντιθέσεων και ομοιοτήτων, στο είπα, μου έδωσες καλή πάσα!

massimo είπε...

Με άγγιξε η ιστορία που παρέπεμπε σε άλλες που είχα ακούσει για το Σείριο. Και κυρίως για το θρυλικό "Περίπτερο" με τα βινύλλια, στο οποίο πολλές φορές έμπαινε και ο ίδιος ο Μάνος Χατζιδάκις, μιας και το γούσταρε πολύ ως concept. Ο κόσμος πλησίαζε από περιέργεια και επί τη αφορμεί αγόραζε δίσκους, ο Χατζιδάκις όμως που καταλάβαινε το κίνητρο τους, τους ευχαριστούσε χωρίς...να τους δίνει ρέστα - ποιος άλλωστε να τολμούσε να επιμείνει, από δέος και μόνι- τα οποία φυσικά τα έδινε μετά ως πουρμπουάρ στο παιδί που είχε προσλάβει ώστε να αναλάβει το περίπτερο κατά την περίοδο των παραστάσεων..
Μακάρι κάποια στιγμή να βρεις και κάνα πρόγραμμα εκείνων των διπλών παραστάσεων (που πχ όπως αναφέρεις στο πρώτο μέρος ήταν ο Πανούσης και στο δεύτερο η Κωχ) - εγώ για το μόνο που ξέρω είναι πως στις εμφανίσεις που έκανε η Αλεξίου εκεί, ήταν στο πρώτο μέρος εκείνη και στο δεύτερο η Νένα Βενετσάνου...