ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ: ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ και ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗ από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ

Ύστερα από τα...σχολιανά μου που άκουσα για τον Bukowski, ώρα είναι να παρουσιάσω ένα άλλο βιβλίο που κυκλοφορεί κι αυτό εδώ και λίγο καιρό, από τις εκδόσεις ΑΓΡΑ. Σε έναν χαρτόδετο τόμο, λοιπόν, με έργο του Γιάννη Μόραλη στο εξώφυλλο, τοποθετήθηκαν οι δύο ποιητικές συλλογές του Μάνου Χατζιδάκι που είχαν πρωτοκυκλοφορήσει ξεχωριστά το 1966 και το 1982 αντίστοιχα. Η Μυθολογία είναι αυτή που έρχεται από τη δεκαετία του ΄60 και δεν έχει καμία σχέση με τον ομότιτλο κύκλο τραγουδιών σε στίχους Νίκου Γκάτσου, που βγήκε την ίδια ακριβώς χρονιά (το ΄66). Αντίθετα, στη Μυθολογία του Χατζιδάκι θα βρείτε ποιήματα του που είχαν γίνει τραγούδια από τον ίδιο ή και τον Νότη Μαυρουδή, παλαιότερα και μεταγενέστερα από την έκδοση του εν λόγω βιβλίου. Έτσι, ο δημιουργός ενέταξε στην πρώτη ποιητική συλλογή του ολόκληρο τον Κύκλο του CNS, που είχε ήδη γράψει από τις αρχές της δεκαετίας του 1950. Ομοίως, μπορείτε να διαβάσετε το μεγαλύτερο μέρος των στίχων του που γέννησαν την Εποχή της Μελισσάνθης λίγα χρόνια αργότερα στις ΗΠΑ (ασχέτως αν τελικά το έργο ηχογραφήθηκε στα 1980), καθώς και όλα τα ποιήματα του που μελοποίησε το 1977 ο Μαυρουδής για το δίσκο Παιδί της Γης με την Αρλέτα και τον Ηλία Λιούγκο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν κατά τη γνώμη μου οι δύο κύκλοι ποιημάτων με τίτλο Monoprix και Τρία ρυθμικά τραγούδια για τον Ρόννυ. Τα δώδεκα ποιήματα που απαρτίζουν την ενότητα Monoprix αναφέρονται σε δώδεκα αντίστοιχα αντρικά πρόσωπα με έντονο τον ομοφυλοφιλικό χαρακτήρα. Μια προέκταση των καβαφικών επιρροών του Μάνου Χατζιδάκι και ένα εγχείρημα ιδιαίτερα τολμηρό για τη συντηρητική κοινωνία της εποχής, μέσα στην οποία ο δημιουργός ήταν ιδιαίτερα φημισμένος ως μουσικοσυνθέτης. Στα Τρία ρυθμικά τραγούδια για τον Ρόννυ- που είναι κι από τα αγαπημένα μου ποιήματα της συλλογής- διακρίνονται ξεκάθαρα οι αναφορές του Χατζιδάκι στη beat λογοτεχνία και την pop κουλτούρα των 60s! Το δεύτερο τραγούδι, ειδικά, διαθέτει πραγματικά το ρυθμό ενός χορευτικού rock'n'roll τραγουδιού του Little Richard και του Chuck Berry!

Η Μυθολογία Δεύτερη ξεκίνησε να γράφεται στο Χόλιγουντ από τον Φεβρουάριο έως τον Μάιο του 1968 και ολοκληρώθηκε συγγραφικά στην Αθήνα του 1982, για να κυκλοφορήσει εκείνη τη χρονιά από τις εκδόσεις ΑΓΡΑ. Εν τω μεταξύ, η πρώτη Μυθολογία είχε επανεκδοθεί το 1980 από τις εκδόσεις Ύψιλον. Νομίζω πως εάν στα Τρία ρυθμικά τραγούδια για τον Ρόννυ ο Μάνος Χατζιδάκις είχε επηρεαστεί, όπως λέω, από τη beat λογοτεχνία, σε ολόκληρη τη Μυθολογία Δεύτερη προσπάθησε να συγχωνεύσει τον υπερρεαλισμό από την Αμοργό του μέντορα του, Νίκου Γκάτσου, με την αντεργκράουντ έκρηξη που βίωνε στην Αμερική του Monterey, του Woodstock, των αντιπολεμικών διαδηλώσεων, των πανεπιστημιακών εξεγέρσεων και των Μαύρων Πανθήρων. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που ένα ποίημα τιτλοφορείται Tradition και Revolution και ένα άλλο, Ελευθεροτυπία (Free Press) , αφιερωμένο υπαινικτικά σε μια αναρχική εφημερίδα του Λος Άντζελες! Οι μεταγενέστεροι κύκλοι, πάντα μέσα από τη Μυθολογία Δεύτερη, όπως το Περίπτερον Αγάπης και οι Ανασκαφές στον Ζυγό, θα μπορούσαν να είναι επίσης κύκλοι τραγουδιών του, σαν κι αυτούς τους πρωτοποριακούς που έφτιαξε από το δεύτερο ήμισυ της δεκαετίας του ΄70 και μετά!
Σε αντίθεση με τα άλλα δύο βιβλία του Χατζιδάκι, τον Καθρέφτη και το Μαχαίρι και Τα Σχόλια του Τρίτου (το δεύτερο επανεκδόθηκε πρόσφατα σχετικά με συνημμένο ένα cd), οι δύο μοναδικές ποιητικές συλλογές του θεωρούνταν εξαιρετικά δυσεύρετες. Ευκαιρία να τις αποκτήσετε τώρα ως δύο σε ένα από τις εκδόσεις ΑΓΡΑ, συμπεριλαμβανομένων και των σκίτσων του ιδίου για την Εποχή της Μελισσάνθης του!

* οι φωτογραφίες της ανάρτησης είναι από το site του Μάνου Χατζιδάκι.