της-φλέρυς-και-της-λένας

Θεωρώ την πρώτη φωτογραφία αυτού του μακροσκελέστατου- όπως θα δείτε- post, ιστορικής σημασίας: είναι η μεγάλη αγκαλιά αγάπης των νέων τραγουδιστών- τραγουδοποιών στη Λένα Πλάτωνος για όλα όσα πρόσφερε και εξακολουθεί να προσφέρει στην ελληνική μουσική εδώ και τριάντα χρόνια. Από αριστερά, ο Στάθης Δρογώσης, η Ευσταθία, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, ο Δημήτρης Αρναούτης, ο Παντελής Θεοχαρίδης, ο Βαγγέλης Παρασκευαΐδης, ο Ηλίας Βαμβακούσης, ο Βασίλης Γισδάκης και κάτω, στα πόδια της συνθέτριας του, ο ερμηνευτής της, Γιάννης Παλαμίδας. Είναι η στιγμή αμέσως μετά το τέλος της χθεσινοβραδυνής εκδήλωσης, όπου όλοι μαζί τραγουδήσαμε το Κοπερτί! Η παρουσίαση του cd Καβάφης 13 τραγούδια στο Metropolis Live Stage, ξεκίνησε στις 21.30 ακριβώς. Αφού μετέφερα δυο λόγια από τον Γιώργο Χρονά, που ένα πολύ δυσάρεστο γεγονός τον ανάγκασε να φύγει εκτάκτως εκτός Αθηνών, μίλησα για το πώς γεννήθηκε το συγκεκριμένο έργο της Πλάτωνος, για το συνομωτικό της ΚΚ με τον Παλαμίδα, ενώ επιχείρησα και μια μουσικολογική ανάλυση του. Τα κείμενα που διαβάσαμε, εγώ και ο Αλκίνοος Ιωαννίδης (ο Δρογώσης ήρθε λιγότερο...προετοιμασμένος), θα αναρτηθούν από δω τις επόμενες μέρες. Όσο για το κείμενο του Χρονά, αυτό θα δημοσιευθεί στη Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας. Τι κι αν δεν ήταν τόσο προετοιμασμένος ο Δρογώσης, που λέω παραπάνω; Μίλησε τόσο από καρδιάς για την Πλάτωνος και τον Καβάφη της, ώστε απλώθηκε από νωρίς μια συγκίνηση στην αίθουσα. Μεταξύ άλλων, τη χαρακτήρισε σπουδαιότερη Ελληνίδα συνθέτρια κι είπε ότι όλοι εμείς που ζούμε στα χρόνια της Πλάτωνος πρέπει να νιώθουμε τυχεροί! Εξίσου συγκινητικός ήταν και ο Αλκίνοος Ιωαννίδης. Αναφέρθηκε στην πρώτη γνωριμία τους με την Πλάτωνος τον καιρό που εκείνης είχαν μόλις βγει οι Αναπνοές κι εκείνου Ο δρόμος, ο χρόνος και ο πόνος. Ιδού ένα απόσπασμα από το κείμενο που μας διάβασε χθες ο Αλκίνοος: Η μουσική της Λένας Πλάτωνος θεωρείται από πολλούς πειραματική. Αυτό δεν το ‘νιωσα ποτέ. Η Λένα δεν πειραματίστηκε ποτέ στην πλάτη του ακροατή. Ό,τι μας έδωσε είναι το αποτέλεσμα του πειραματισμού της, ο οποίος έλαβε χώρα σε άλλες, μυστικές και μοναχικές δικές της αναζητήσεις, κι όχι η διαδικασία του. Ακούγοντας, ξέρεις πως μόνη της μάτωσε, μόνη της ράγισε, μόνη της πάλεψε να βρει τη φωνή της για να μας τη δώσει. Όταν και όποτε όμως μας την έδωσε, δε μας χρέωσε την αναζήτηση ή την αγωνία της. Έδωσε το αποτέλεσμα αφομοιωμένο, δοκιμασμένο, έργο ζωντανό και αρτιμελές, έτοιμο να λειτουργήσει μέσα στις δικές μας ζωές. Αλκίνοος Ιωαννίδης - Λένα Πλάτωνος, εμφανώς ευτυχισμένοι αμφότεροι, όση ώρα ο Γιάννης Παλαμίδας επί σκηνής τραγουδούσε τα Κεριά, το Περιμένοντας τους βαρβάρους και το Μακρυά. Ένας εξαίρετος Παλαμίδας, που παρά τη χρήση της playback ορχήστρας, τα έφερε άψογα εις πέρας. Θεατρικός, σαρδόνιος, με τη μοναδική του άρθρωση στις λέξεις των στίχων του Καβάφη! Τον παρακολουθούν εδώ ο Παντελής Θεοχαρίδης και ο Lolek. Μου άρεσε πολύ χθες το κοινό της εκδήλωσης. Περίπου διακόσια άτομα γέμισαν την αίθουσα κι απ' ότι φάνηκε, επρόκειτο για ανθρώπους, νέους ως επί το πλείστον, που ήξεραν πολύ καλά για ποιο λόγο ήταν εκεί.

Δημήτρης Αρναούτης- Βασίλης Γισδάκης- Παντελής Θεοχαρίδης- Lolek περιμένουν τη σειρά τους στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης. Η κιθάρα λέει πολλά σ' αυτή τη φωτογραφία, νομίζω! Στο μεταξύ, μέχρι ν' αρχίσουν ν' ανεβαίνουν ένας- ένας στο stage, αφού τελείωσε η παρουσίαση του έργου, ακούσαμε κατ' αποκλειστικότητα το δώρο που έστειλε ο filtig στη Λένα από το Βερολίνο: το remix του στο τραγούδι Τούρτα από τον ουρανό, από τον παιδικό κύκλο Η ηχώ και τα λάθη της σε στίχους Gianni Rodari- Άννας Μαργαριτοπούλου.

Το δεύτερο μέρος άνοιξαν ο Ηλίας Βαμβακούσης (κιθάρα, φωνή, laptop) και ο Βαγγέλης Παρασκευαΐδης (βιμπράφωνο) με την, από κοινού, διασκευή τους στη Λάθος αγάπη της Πλάτωνος.

Τελείως διαφορετική άποψη απ' αυτήν της δημιουργού, δισκογραφημένη μάλιστα στο πρόσφατο premium cd του διφώνου- αφιέρωμα στην Πλάτωνος, πού 'χα επιμεληθεί. Αυτός δεν είναι Ηλίας, αλλά...Κουκλίας, ακούστηκε να λέει η ίδια η Λένα, κολακευμένη μάλλον από την ερμηνεία του Βαμβακούση στο τραγούδι της!

Ο Δημήτρης Αρναούτης, εν συνεχεία, τραγούδησε το Γράμμα σε παλαιό συμφοιτητή από τον κύκλο Καρυωτάκη, με την κιθάρα του, ενώ για την εισαγωγή του δανείστηκε στίχους της Λένας από το έργο Μη μου τους κύκλους τάρατε!

Ο πληθωρικός Αρναούτης έγινε και η καλλιτεχνική συμπάθεια του Παλαμίδα μάλιστα, rock περσόνες αμφότεροι, γαρ!

Απολύτως εντός κλίματος και η Ευσταθία στους Εμιγκρέδες της Ρουμανίας.

Τη συνόδευσε ο Στέργιος Τσιρλιάγκος στα drums και η αλήθεια είναι πως

η τραγουδοποιός και ερμηνεύτρια ήταν η πρώτη που δημιούργησε χορευτική διάθεση στο κοινό της αίθουσας!

Εδώ ο Γιάννης Παλαμίδας παίζει και τραγουδάει το Κοπερτί ως φινάλε της βραδυάς, παρ' όλο που κατά τη διάρκεια της πρόβας, οι πληροφορίες μου μού λένε ότι πήγε να το μπλέξει με το...Give a little bit of mmm της Amanda Lear! Απίστευτος!

Πάμε πάλι λίγο πίσω, όπου την Ευσταθία διαδέχτηκαν στο stage, ο Παντελής Θεοχαρίδης και ο Αλκίνοος Ιωαννίδης σε ένα πολύ συγκινητικό και απρόβλεπτο ντουέτο.

Ο Αλκίνοος συνόδευσε τον Παντελή στο πιάνο και τραγούδησαν μαζί το δεύτερο κουπλέ του καρυωτακικού Βράδυ! Σα να είδα τη Λένα να δακρύζει δίπλα μου...

Πολύ σωστή ήταν τελικά η πρόταση του Αλκίνοου να μην ανοίξει το δεύτερο μέρος με το Βράδυ, αλλά να παιχτεί προτελευταίο, για να μη φύγει το κοινό με τη βαρυά αίσθηση αυτού του αριστουργηματικού μεν, θλιμμένου δε, τραγουδιού.

Έτσι, η Λένα πήρε το μικρόφωνο και ουσιαστικά έκλεισε τη βραδυά, τραγουδώντας από τη θέση της τη λιλιπουπολίτικη Ρόζα- Ροζαλία, ντουέτο με τον Βασίλη Γισδάκη!

Σχεδόν σπάνιο ν' ακούς τη Ρόζα- Ροζαλία, όχι για πιάνο-φωνή ή ορχήστρα, αλλά διασκευασμένη για κιθάρα, αυτήν του Αρναούτη, και με τη χατζιδακική ερμηνεία του Γισδάκη. Η φωνή του μαζί με της Λένας έφτιαξαν την πιο γλυκιά στιγμή της βραδυάς!

Μια ζεστή, περισσότερο ευχαριστήρια, αγκαλιά από την Ευσταθία στη θεία Λένα!

Κι εδώ ξανά η όμορφη παρέα των πλατωνικών μουσικών με τον Ηλία Λιούγκο να διακρίνεται στο βάθος δεξιά!

Άλλη ζεστή αγκαλιά, αυτή τη φορά από τον Αλκίνοο Ιωαννίδη στον Γιάννη Παλαμίδα!

Ένα φιλάκι πέρασα να σου δώσω, είπε ο Λιούγκος στην Πλάτωνος και το έκανε!

Το ίδιο και ο Lolek, ο οποίος δεν μας τραγούδησε, αφενός γιατί σήμερα έπρεπε να παραδώσει τελειωμένο τον δεύτερο δίσκο του, και αφετέρου διότι ακόμη ταλαιπωρείται από ένα γερό κρυολόγημα.

Πειράζει σ' αυτό το σημείο να πω ότι εκτός του Στάθη Δρογώση, στην εκδήλωση ήρθε και ο μπαμπάς του, ο οποίος ως φανατικός πλατωνικός δε μπορούσε να κρατήσει τα δάκρυα της χθεσινής γνωριμίας τους;

Λένα Πλάτωνος - Παντελής Θεοχαρίδης σε ατμοσφαιρικό ενσταντανέ από την παρουσίαση του cd Καβάφης 13 τραγούδια. Τελευταία φωτογραφία της χθεσινής μου ανταπόκρισης. Εν κατακλείδι, ήταν τόση η αγάπη που εισέπραξε η Λένα από τη νεότερη γενιά συναδέλφων της, αλλά και από το κοινό της αίθουσας, ώστε μπορούμε να μιλάμε τώρα για την καλύτερη ζωντανή παρουσίαση του καινούργιου έργου της, ανεξαρτήτως του χώρου που έγινε και του αριθμού των παρευρισκόμενων! Όσοι δεν κατάφεραν να έρθουν, πραγματικά έχασαν μια μοναδική βραδυά!

Την προηγούμενη, προχθές δηλαδή, είχαμε και την εκδήλωση αφιερωμένη στη Φλέρυ Νταντωνάκη στο @ΡΟΥΦ. Πρώτη που ήρθε στην πρόβα ήταν η Νατάσσα Μποφίλιου, αγχωμένη ως άψογη επαγγελματίας ακόμη και για το ένα και μοναδικό κομμάτι που θα τραγουδούσε.

Πιανίστρια στη συγκεκριμένη εκδήλωση ήταν η Δέσποινα Χαμηλάκη, η blogger Despina, τακτική επισκέπτρια του blog τούτου. Που τη βρήκες αυτή την πιανίστρια; με ρώτησε η Σωτηρία Μπαβέλου της Lyra που ήρθε στην εκδήλωση. Και συνέχισε: Είχα πολλά χρόνια να εισπράξω τέτοιο συναίσθημα από πιανίστα!

Το τραγούδι της νύχτας των Τερμιτών ταίριαξε γάντι στην ερμηνεύτρια Μποφίλιου. Η πρόσκληση που της έκανα, άλλωστε, βασιζόταν σε ένα πρόγραμμα της που είχα παρακολουθήσει προ 3ετίας στον Ιανό!

Χάρης Καβαλιεράτος στην κιθάρα, Θεοδώρα Μπάκα στο τραγούδι και η Barbara Sauter στο βιολί, εν προκειμένω οι ιστορικοί Χάνομαι Γιατί Ρεμβάζω, προβάρουν εδώ το Τριαντάφυλλο του Μάνου Χατζιδάκι.

Θα τα πούμε τελικά τα Λιανοτράγουδα; με ρώτησε ο Ηλίας Λιούγκος με το που ήρθε στην πρόβα. Δεν ξέρω, τη δεσποινίδα Μποφίλιου ρώτησε καλύτερα, του απάντησα! Σε λίγα λεπτά η Μποφίλιου και ο Λιούγκος τραγουδούσαν ντουέτο το τραγούδι από τον Μεγάλο Ερωτικό!

Αμέσως μετά το τέλος της επεισοδιακής προβολής του ντοκιμαντέρ μου (επεισοδιακής, καθώς αναγκαστήκαμε να τη διακόψουμε, λόγω της θεατρικής παράστασης που παιζόταν την ίδια ώρα στον υπόγειο χώρο του @ΡΟΥΦ), η Μαρίζα Κωχ έδωσε την εκκίνηση του μουσικού μέρους με τη χατζιδακική Κρασογιώργαινα. Πάνελ τελικά δεν είχαμε, εφόσον, εκτός του Βασίλη Νικολαΐδη, ούτε ο Γιάννης Bach Σπυρόπουλος προσήλθε.

Μαζί με τη Μαρίζα και τη Δέσποινα στο πιάνο, σύσσωμη η αίθουσα τραγούδησε τον Κεμάλ του Χατζιδάκι και του Γκάτσου.

Ο Ηλίας Λιούγκος αμέσως μετά, προτού ερμηνεύσει το Νανούρισμα με την κιθάρα του, αφηγήθηκε κι ένα ανέκδοτο με τη Φλέρυ και τον Χατζιδάκι στην Αμερική το ΄70: πήγε κάποτε η Φλέρυ στον Χατζιδάκι και του είπε "Μάνο, δε μπορώ να έρθω στην αυριανή συναυλία μας, γιατί γνώρισα έναν άνδρα που μάλλον είναι ο έρωτας της ζωής μου και φεύγει αύριο για Ινδία. Επειδή δεν θέλω να τον χάσω, σκέφτομαι να τον ακολουθήσω". Κοντοστάθηκε ο Χατζιδάκις και λόγο μετά της απάντησε το εξής: "Σαν φίλος, σου λέω να τα παρατήσεις όλα και να πας μαζί του. Σαν Χατζιδάκις, όμως, σου λέω ότι αύριο θα είσαι εδώ και θα τραγουδήσεις"!

Δεύτερο τραγούδι του Λιούγκου ήταν Στου Διγενή τα κάστρα (Τρελή του φεγγαριού), που επίσης τραγούδησε μαζί του το κοινό της αίθουσας!

Συγκλονιστική η Νατάσσα Μποφίλιου στο Τραγούδι της νύχτας, αυτή την υπέροχη μπαλάντα των Τερμιτών και του ποιητή Μιχάλη Μαρματάκη, γραμμένη για την πιο εύθραυστη γυναικεία ψυχοσύνθεση.

Άρτι βραβευθείσα με το θεατρικό Βραβείο Μελίνα Μερκούρη, η ηθοποιός Λουκία Μιχαλοπούλου διάβασε κείμενα της Φλέρυς Νταντωνάκη. Ακούσαμε για την επαρχία Σικίμ στο Θιβέτ, για τους ειρηνικούς ανθρώπους ντυμένους στο βυσσινί της Παναγίας και για τους βασανισμούς της ψυχής που μόνο εκεί πήραν πρόσκαιρο τέλος.

Το Τριαντάφυλλο του Χατζιδάκι από τη Δόνια Ροζίτα του Lorca, έτσι όπως παίχτηκε από τους Χάνομαι Γιατί Ρεμβάζω και τραγουδήθηκε από τη σοπράνο Θεοδώρα Μπάκα, ήταν μια πραγματικά πρωτότυπη διασκευή!

Το Μια ολόκληρη ζωή, δεύτερο κομμάτι των Χάνομαι Γιατί Ρεμβάζω, από τον τελευταίο τους δίσκο, ήταν επίσης ένα τραγούδι - κατάθεση μιας ευαίσθητης γυναικείας ψυχής. Εν προκειμένω, της στιχουργού Λυδίας Βενιέρη στη μνήμη της Φλέρυς Νταντωνάκη.

Ποιος ειν' τρελός από έρωτα και Η μικρή Ραλλού ήταν τα δύο τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι που ερμήνευσε ο Παντελής Θεοχαρίδης, ο οποίος ξεκίνησε αεροπορικώς στις 9 το βράδυ για νά 'ρθει από τη Θεσσαλονίκη. Τον αποζημίωσε το θερμό χειροκρότημα του κοινού.

Ακόμη ένα κείμενο της Νταντωνάκη από τη Λουκία Μιχαλοπούλου και αμέσως μετά ακολούθησε ο Δημήτρης Αρναούτης σε ένα δικό του τραγούδι, γραμμένο για την περίσταση, αλλά και στο Σ' αγαπώ σε ποίηση Μυρτιώτισσας από τον Μεγάλο Ερωτικό.

Πέραν της δισκογραφίας, η πρώτη κοινή δημόσια εμφάνιση- για μένα τουλάχιστον- του συνθέτη Κώστα Δημουλέα και του ερμηνευτή Βασίλη Γισδάκη πραγματοποιήθηκε στην προχθεσινή εκδήλωση στο @ΡΟΥΦ. Εξαιρετικός ο Γισδάκης στο Πέρα στο θολό ποτάμι από τον Μεγάλο Ερωτικό, αλλά και στην θεατρικότατη Αθάνατη παρτίδα του Δημουλέα σε ποίηση Κοροπούλη.

Ερχόμενος κατ' ευθείαν από το αεροδρόμιο, όπως είπαμε, και βγαίνοντας από το μετρό Κεραμεικού, ο Θεοχαρίδης έπεσε πάνω στον συνθέτη Μιχάλη Τρανουδάκη. Για που τό 'βαλες; ρώτησε ο Μιχάλης τον Παντελή. Πάμε να παίξουμε το τραγούδι μας, του απάντησε αυτός! Έτσι κι έγινε! Ακόμη μια πρωτιά της εν λόγω βραδυάς ήταν η ζωντανή παρουσίαση του ποιήματος Μακρυά του Καβάφη, έτσι όπως το μελοποίησε ο Τρανουδάκης και το ερμήνευσε ο Θεοχαρίδης, για εκείνο το τεύχος της Οδού Πανός. Ακριβή στιγμή!

Και φτάνουμε στο τέλος της εκδήλωσης με το ντουέτο Ηλία Λιούγκου - Νατάσσας Μποφίλιου στα Λιανοτράγουδα από τον Μεγάλο Ερωτικό του Χατζιδάκι. Κόντεψε να πέσει ο χώρος από το χειροκρότημα! Η ώριμη ζεστή φωνή του Λιούγκου συνάντησε τη νεανική ευαίσθητη της Μποφίλιου σε μια ξεχωριστή στιγμή της βραδυάς- την πλέον ξεχωριστή, κατά τη γνώμη μου.

Με πήραν τα κλάματα- μου εξομολογήθηκε μετά ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος- να βλέπω τη Νατάσσα να τραγουδάει Χατζιδάκι, ντουέτο με τον Λιούγκο, που τον ακούγαμε από παιδάκια!

Τέλος, δεν έχει άλλο! Τυχεροί όσοι παρακολούθησαν και τις δύο εκδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας, χθες και προχθές, μη λέμε πάλι τα ίδια. Εγώ πάντως έπαθα κουλτουριάρικο...overdose (δεν υπάρχει μεγαλύτερος βραχνάς από το να συντονίζεις πολλούς ανθρώπους), τέτοιο, ώστε πριν από λίγο έστειλα μόνους τους τον Θεοχαρίδη και τον Συλιβό στην Παιανία, στην οικία του Χρήστου Λεοντή, να συζητήσουν τα της έκδοσης του δίσκου τους. Θα επανέλθω σχετικά. Για την ώρα, πίνω τον ζεστό καπουτσίνο μου, επιβλέπω τη γάτα που μόλις γέννησε τέσσερα μικρά και γράφω μέσα σ' ένα συναίσθημα απόλυτης πληρότητας που μου προξένησαν οι παρουσίες, οι όμορφες φωνές και τα τραγούδια των φίλων μου.

* το post αφιερώνεται στους bloggers Angelica, ΓΙΟΥΛΗ και Σάκης που ήρθαν στην εκδήλωση για τη Φλέρυ Νταντωνάκη και μου έδωσαν μεγάλη χαρά με την προσωπική πλέον γνωριμία μας.

** κάποιες φωτογραφίες από τη δισκοπαρουσίαση της Λένας Πλάτωνος που εμπεριέχονται στο post ανήκουν στον Μιχάλη Τσαντίλα του e-orfeas.