Ήταν η πρώτη φορά που πήγαινα στο Terra Vibe της Μαλακάσας. Φίλοι που είχαν δει εκεί live τον Roger Waters των Floyd, είχαν πέσει μέσα σ' ένα σμάρι τριάντα χιλιάδων ανθρώπων (!) και δεν το είχαν φχαριστηθεί καθόλου...Πάλι καλά που χθες βράδυ ήμασταν περί τις τέσσερις, μάξιμουμ πέντε, χιλιάδες άνθρωποι, σα να λέμε λίγοι και εκλεκτοί! Αφήσαμε το αμάξι σχετικά κοντά στον συναυλιακό χώρο, αφού χρειάστηκε μόνο 10 λεπτά ποδαρόδρομος μέχρι να φτάσουμε στις πόρτες. Οι οποίες πόρτες άνοιξαν στις οκτώ ακριβώς. Καιρό είχα να δω τόσο ταιριαστό κοινό με μια συναυλία: ζευγάρια εξηντάρηδων με αλογοουρές και φαλάκρες, αγόρια με μακριά μαλλιά απ' τη μια, κορίτσια με πορτοκαλί μαλλιά και τατουάζ απ' την άλλη, μοναχικές αλλοπαρμένες φιγούρες. Στην είσοδο βρήκα πολλούς φίλους, τα παιδιά απ' το δίφωνο, τον δημοσιογράφο Άκη Καπράνο, τον συνάδελφο Θωμά Κιάο που του έκοψαν την ταινία του στη Δράμα κι ήταν στενοχωρημένος, τον Στάθη Δρογώση και τον Θάνο Ανεστόπουλο από τα Διάφανα Κρίνα, που πήγαν κι αυτοί να τιμήσουν το ίνδαλμα τους. Κάπου πήρε το μάτι μου και τον Γιάννη Αγγελάκα, τον Νίκο Πορτοκάλογλου, τον Μανώλη Φάμελλο, τη Μόνικα, τον Άγγελο Σφακιανάκη, την Κωνσταντίνα Βούλγαρη κ.α.
Η συναυλία ξεκίνησε στις εννιά ακριβώς! Με έναν Leonard Cohen αεικίνητο, ντυμένο με κοστούμι, σωστό gentleman! Χοροπηδώντας έφτασε στη σκηνή και μας υποδέχτηκε με ολόκληρο λογίδριο σε άπταιστα ελληνικά! Χαίρομαι που είμαι εδώ ξανά είπε στην Ελλάδα, στην Αθήνα! Όχι ακριβώς στην Αθήνα, γιατί είμαστε λίγο πιο έξω, αλλά θα περάσουμε ένα όμορφο βράδυ! Σας ευχαριστώ, φίλοι μου! Του το ανταποδώσαμε μ' ένα πολύ θερμό χειροκρότημα και με ένα δυνατό γέλιο, καθώς λίγο πριν ξεκινήσει το τραγούδι, είπε πάντα στα ελληνικά το φοβερό Σας αγαπώ, μα νηστεύω! Και ξεκίνησε! Με μια σούπερ μπάντα, αποτελούμενη από πλήκτρα, μπάσο, ηλεκτρική κιθάρα, ντραμς, σαξόφωνο, μαντολίνο, ισπανικό κιθαρόνι και τις εκπληκτικές Web Sisters στα φωνητικά! Πρώτο κομμάτι, το Dance me to the end of love! Οι αναπτήρες άναψαν, ηλικιωμένα ζευγάρια στροβιλίζονταν πιο πέρα (όπως θα' λεγε και ο Διονύσης Σαββόπουλος), ουρές άρχισαν να σχηματίζονται για μπίρες!
Το ό,τι δεν είχε πάρα πολύ κόσμο μας βοήθησε να βρεθούμε μόλις 100 μέτρα από τη σκηνή και να απολαύσουμε ένα ασύλληπτο οπτικοακουστικό θέαμα! Όλα τα μεγάλα τραγούδια από μια τεράστια δισκογραφία σαράντα χρόνων: τα πιο πρόσφατα The Future και I'm your man, μια Suzanne που ξαναέφερε δάκρυα, ίδια κι όμοια μ' αυτά του Κ. Βήτα στον Μάρκο της Πλάτωνος, το So long Marianne, το μακρόσυρτο Hallelujah, τα σπαρακτικά Who by fire και Sisters of Mercy, που αγαπήσαμε πρώτη φορά από τα εφηβικά βινύλια! Ένα πράγμα μου προξένησε τρομερή εντύπωση που δεν είχα ξαναδεί σε κανένα live στη ζωή μου: η απίστευτη ευγένεια του καλλιτέχνη! Ανά δύο τραγούδια ο Cohen έλεγε ένα- ένα τα ονόματα των μουσικών της μπάντας του! Έτσι, μέσα σ' ένα τρίωρο, είχαμε ακούσει τουλάχιστον δέκα φορές ποιοι ήταν αυτοί ακριβώς οι μουσικοί! Κι όχι μόνο αυτό, αλλά κάθε φορά έβγαζε το καπέλο του και υποκλίνονταν σε καθένα μουσικό ξεχωριστά! Γινόταν χαλασμός από τα χειροκροτήματα του κόσμου, που εκτίμησε δεόντως τη σπάνια, για καλλιτέχνη τέτοιας εμβέλειας, χειρονομία! Κι αυτός μας το γυρνούσε πίσω λέγοντας στα αγγλικά πλέον Σας ευχαριστώ, φίλοι μου, για τη βραδιά που μας χαρίζετε!
Μπροστά στο ντεκόρ της φετινής Παγκόσμιας Περιοδείας του, με την αρχαιοελληνική Μούσα της Μουσικής σε πρώτο πλάνο, ο Leonard Cohen θυμήθηκε και τα χρόνια του στην Ύδρα! Απήγγειλε ποίηση του, δίνοντας το έναυσμα στη μπάντα να πάρει το λόγο του και να τον κάνει τραγούδι! Μια ερμηνεία ζεστή, αμεσότατη, που ευθύβολα στόχευε στην καρδιά και στο νου των ακροατών του! Τον έβλεπα επί σκηνής αυτόν τον γερόλυκο της rock μπαλάντας, τον ποιητή της folk μουσικής, τον δημιουργό τραγουδιών που μιλάνε για γυναίκες, καταχρήσεις, θεολογικές αναζητήσεις και αγάπη- πολύ αγάπη- και τον φανταζόμουν στα θρυλικά φεστιβάλ των 60s, τότε που μοιραζόταν τη σκηνή με τους Doors, τη Joan Baez, τη συμπατριώτισσα του Joni Mitchell ή τους Moody Blues! Μέσα από σπίρτα και οινοπνεύματα (να στυλωθούν τα πνεύματα!), το Terra Vibe μετατράπηκε στο δικό μου μικρό Woodstock χθες βράδυ! Κι όταν έπεσαν οι πρώτες νότες του Famous Blue Raincoat πήρα το φίλο μου τον Νίκο- ο οποίος εκτός του ό,τι είναι συνθετάρα, ξέρει απ' έξω και ΟΛΑ τα τραγούδια του Cohen- και την αράξαμε στα χορτάρια βγάζοντας psychedelic (τάχα μου) φωτογραφίες...
...ΤΑ ΛΙΩΜΑΤΑ...
Μικρά παιδιά χόρευαν μιμούμενα τις χορευτικές κινήσεις των Web Sisters του Cohen! Τελικά δεν ακούνε μόνο Ρουβάδες τα σημερινά 12χρονα! Τι παρήγορο! Παραδίπλα, οι χιπομάνες τα φώναζαν να μην απομακρυνθούν, ενόσω αυτές την είχαν ξαπλάρει σε πρόχειρα στρωσίδια ακούγοντας τη φωνή του τροβαδούρου τους και ατενίζοντας τ' αστέρια! Ερωτευμένα ζευγάρια αγκαλιάζονταν σφιχτά ψιθυρίζοντας τα τραγούδια! Είχα την εντύπωση ό,τι όλοι ήθελαν να κάνουν έρωτα χθες βράδυ, επί τόπου, εκεί που κάθονταν, σαν ένα Tonight let's all make love in London στην καυτή ελληνική πρωτεύουσα της καρδιάς του καλοκαιριού!
Όσο για τον Cohen παρέμεινε gentleman ως το τέλος της βραδιάς! Δε σταμάτησε να μας αποκαλεί my friends και να υποκλίνεται στους μουσικούς του! Απερίγραπτος! Τρεις φορές εγκατέλειψε το stage- τη μία, μάλιστα, χορεύοντας βαλς!- και τρεις φορές επανήλθε για να ερμηνεύσει το ρυθμικό First we take Manhattan ή τη σπαραξικάρδια μπαλάντα Where is my gypsy wife tonight! Εμένα όμως στ' αυτιά μου ακόμη ηχούσε η Suzanne του με έναν ήρωα- Ιησού που ήταν ναυτικός...με τη δική του φωνή που ερχόταν όχι τόσο από τη σκηνή μπροστά μου, όσο από τα βάθη του χρόνου...με τη φωνή επίσης της Φλέρυς Νταντωνάκη...Ποιος άραγε να ξέρει ό,τι αν δεν έφευγε νωρίς ο Michael Camen, θα έβγαινε ένας δίσκος με τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, ερμηνευμένα από την Annie Lenox και τον George Harrison, με τους στίχους του Νίκου Γκάτσου, μεταφρασμένους στα αγγλικά από τον ποιητή Leonard Cohen! Ένα ονειρεμένο καλλιτεχνικό πλάνο που το διέκοψε απότομα πάνω στο ξεκίνημα του ο ξαφνικός θάνατος του Camen, τέως συνεργάτη του Μάνου, όπως και producer του εν λόγω ανολοκλήρωτου project...Λίγο αργότερα έφυγε και ο Harrison, οπότε...
Η συναυλία θα μείνει χαραγμένη μέσα μου για πολλούς λόγους! Ένας απ' αυτούς, λιγότερο υποκειμενικός, είναι για το ό,τι ενδεχομένως να πρόκειται για την τελευταία Παγκόσμια Περιοδεία του 73χρονου μέγιστου καλλιτέχνη- αν και όπως έγραψα ήταν σε εξαιρετικά καλή φόρμα και διάθεση!
Κρατάω ακόμη το όμορφο ξημέρωμα στην αδειανή καφετέρια του Ωρωπού μπροστά στη θάλασσα με τον ήσυχο άνεμο να φέρνει τραγούδια του Καζαντζίδη από κάποιον παρακείμενο χώρο διασκέδασης που ξενυχτούσε, όπως κι εμείς...
Απόψε παίζει η Bjork! Την εκτιμώ απεριόριστα, παρακολουθώ στενά κάθε καινούργια δουλειά της, μα δε θα έλεγα ό,τι είναι του στυλ μου γενικότερα. Δε χάνω όμως τίποτα να περάσω μια βόλτα κι από τη συναυλία της! Τα συναισθήματα από τη Λένα Πλάτωνος και τον Leonard Cohen άλλωστε έχουν γίνει ένας μύλος μέσα μου, που ποιος ξέρει πότε θα σταματήσει να γυρίζει!
* (άσχετο) Επειδή όπως θα' χετε αντιληφθεί είμαι και λίγο η προσωποποίηση της ματαιοδοξίας, στο εβδομαδιαίο ΠΟΝΤΙΚΙ που κυκλοφορεί από σήμερα μπορείτε να διαβάσετε μία συνέντευξη του bosko, μαζί με άλλη μία της Γκρατσιέλλας Κανέλλου στον Δημήτρη Κανελλόπουλο του ΠΟΝΤΙΚΙ ART σε ένα άρθρο με τίτλο Εγχώριοι Σκορσέζε!
