13-χρόνια-μετά-τον-θάνατο-της-θυμόμαστε-τη-φλέρυ-νταντωνάκη-και-την-ανολοκλήρωτη-όπερα-για-πέντε-του-μάνου-χατζιδάκι

Η 18η Ιουλίου είναι η μέρα που έφυγε από τη ζωή η ερμηνεύτρια Φλέρυ Νταντωνάκη πριν από 13 χρόνια. Στη μνήμη της δημοσιεύω ανέκδοτα αποσπάσματα ενός κειμένου που διάβασε ο Μάνος Χατζιδάκις, ηχογράφησε σε μπομπίνα και το έστειλε από τη Νέα Υόρκη του 1971 ως φωνητικό γράμμα στους στενούς φίλους του στην Αθήνα, Μίνωα Αργυράκη και Άμυ Μιμς. Αυτά που λέει ο Χατζιδάκις και που εσείς διαβάζετε εδώ είναι πολύ σημαντικά, καθώς δίνουν μοναδικές πληροφορίες για τη συνεργασία του με τη Φλέρυ στις ΗΠΑ, αλλά και για τη μεγαλόπνοη Όπερα για Πέντε του, η οποία δυστυχώς μηδέποτε ολοκληρώθηκε. Σύμφωνα με μιαν άλλη καταγραφή του Χατζιδάκι στο ημερολόγιο του, ο ρόλος της Αμάνθα, που δόθηκε στη Φλέρυ, προοριζόταν αρχικώς για την Grace Slick των Jefferson Airplane, χωρίς να γνωρίζουμε αν πρόλαβε να ηχογραφήσει κάτι μαζί της. Το συγκεκριμένο γράμμα - ηχογραφημένο μήνυμα του Χατζιδάκι μάς αποκαλύφθηκε πριν από δύο χρόνια ακριβώς στην αναβίωση των Μουσικών Γιορτών στα Ανώγεια της Κρήτης από τον παραγωγό και μαθητή του συνθέτη, Γιώργο Μητρόπουλο, καθώς και από τη χήρα του Αργυράκη, Άμυ Μιμς. Ευχαριστώ και τους δύο γι' αυτό το ντοκουμέντο ιστορικής αξίας που φυλάσσεται ως κόρη οφθαλμού στο προσωπικό μου χατζιδακικό αρχείο.

Σάββατο απόγευμα, 3 Ιουλίου 1971, Νέα Υόρκη...

(ακούγεται το Χείλι μου μοσκομύριστο από τον Επιτάφιο του Μίκη Θεοδωράκη και του Γιάννη Ρίτσου με τον Μάνο Χατζιδάκι στο πιάνο και τη Φλέρυ Νταντωνάκη στο τραγούδι)

Όπως βλέπεις η Φλέρυ είναι καταπληκτική, ε; Η Φλέρυ, όπως ξέρεις, θα τραγουδήσει την Αμάνθα, άλλωστε γι' αυτήν έγραψα, όπως ξέρεις, τον ρόλο της Αμάνθας στο "Όπερα για Πέντε". Θα σου βάλω πιο κάτω δύο κομμάτια από την "Όπερα για Πέντε", τα δύο τραγούδια της Αμάνθας, που τα τραγουδάει η ίδια σε μια δοκιμή που κάναμε σπίτι μας. Τώρα, άκουσε τον Ντον που ανακάλυψα και που πρόκειται να είναι πραγματική αποκάλυψη και στο ρόλο και σαν ηθοποιός και σαν φυσιογνωμία και σαν τραγουδιστής. Σου βάζω ένα μικρό κομμάτι που παίζει με την κιθάρα του για ν' ακούσεις τη φωνή του.

(ακούγεται μία ακουστική μπαλάντα αγνώστων στοιχείων στυλ Simon & Gargunkel. Ωστόσο, το όνομα του νεαρού καλλιτέχνη που αναφέρει παρακάτω ο Χατζιδάκις και μια προσεχτική ακρόαση των στίχων φανερώνουν πως πρόκειται για το κομμάτι Lullaby μέσα από το ντεμπούτο άλμπουμ του 20χρονου Αμερικανού τραγουδοποιού Emmit Rhodes εν έτει 1970).

Λέγεται Emmit Rhodes. Είναι και στον χαρακτήρα και στη φυσιογνωμία και στη φωνή, νομίζω, πάρα πολύ ταιριαχτός για το ρόλο του Ντον. Τώρα, άκουσε την Αμάνθα, δηλαδή τη Φλέρυ, να τραγουδάει δύο τραγούδια από την "Όπερα για Πέντε". Το ένα είναι The thousand night times of our life - συγχώρεσε με, Μίνω, για την προφορά μου - και το δεύτερο είναι The Assassins από τη δεύτερη πράξη.

(ακούγονται τα δύο αγγλόφωνα κομμάτια του Μάνου Χατζιδάκι σε λιμπρέτο της Άμυ Μιμς με τον ίδιο στο πιάνο και τη Φλέρυ Νταντωνάκη στο τραγούδι. Ως πληροφορία περισσότερο, λέω ότι και τα δύο αυτά υπέροχα άγνωστα τραγούδια του Χατζιδάκι με τη Φλέρυ φέρουν αρκετά στοιχεία από τη jazz, το καμπαρέ του μεσοπολέμου και ιδιαίτερα το δίδυμο Kurt Weill - Bertolt Brecht).

Πως σας φάνηκε; Έχω την εντύπωση ότι είναι εξαίσια τραγουδίστρια αυτή και θα κάνει μεγάλη εντύπωση επίσης στην "Όπερα για Πέντε". Χώρια που στα "Λειτουργικά" που ετοιμάζω, θά 'ναι μια καταπληκτική παρουσία. Είδες πως τραγουδάει τα ρεμπέτικα; Είναι πολύ σπουδαία! Νομίζω ότι θα έχω την ίδια τύχη, παρ' όλο που δε θα καταλάβατε απ' αυτό το δείγμα που σας έβαλα, από τον Emmit Rhodes για τον ρόλο του Ντον, νομίζω ότι θα είναι το ίδιο εντυπωσιακός. Τώρα, σκοπός είναι να βρούμε τη Σίλα. Ελπίζω να σας δίδει χαράν όλη αυτή η μουσική που σας βάζω...