ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΕΟΝΤΗΣ - ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣΠΡΩΙΝΟ ΑΣΤΡΟ
ΕΡΜΗΝΕΥΕΙ Ο ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΘΕΟΧΑΡΙΔΗΣ
ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ
Πιάνοντας κανείς στα χέρια του το καινούργιο cd του Χρήστου Λεοντή σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου αναρωτιέται: Ποιος να τραγουδάει άραγε; Ο Λεοντής ή ο...Ρίτσος; Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος, θεωρώ χονδροειδές ατόπημα να απουσιάζει το όνομα του ερμηνευτή Παντελή Θεοχαρίδη από το εξώφυλλο. Απορώ: Κανείς από τον Μετρονόμο δεν πρόσεξε τις λεπτομέρειες της έκδοσης, λίγο πριν αυτή πάει για τύπωμα; Θέλω να πιστεύω πως ότι έγινε, έγινε από αβλεψία και όχι από άποψη, αφενός γιατί δεν αξίζει τέτοια συμπεριφορά σε έναν τραγουδιστή του επιπέδου του Θεοχαρίδη και αφετέρου γιατί η ερμηνεία του είναι αυτή που και εδώ κλέβει την παράσταση, θα λέγαμε. Λυπάμαι αν γίνομαι ελαφρώς δυσάρεστος, αλλά δε μπορούσα να αφήσω ασχολίαστη μια τέτοια κίνηση. Επί του παπλώματος, τώρα, ο Χρήστος Λεοντής εξακολουθεί να δικαιώνει τον τίτλο ενός από τους πιο γλυκούς μελωδούς που αξιώθηκε το ελληνικό έντεχνο τραγούδι. Κρητικής καταγωγής δημιουργός, στις δουλειές του για το Θέατρο Τέχνης κυρίως, αλλά και για τη δισκογραφία, ο Λεοντής καλλιέργησε περισσότερο τις βενετσιάνικες δυτικότροπες φόρμες παρά το αρχαϊκό παραδοσιακό στοιχείο της γενέτειρας του, σε αντίθεση με τον ομότεχνο του, Γιάννη Μαρκόπουλο, λόγου χάριν. Αποτέλεσμα ήταν να καταθέσει ορισμένους αριστουργηματικούς κύκλους τραγουδιών, σαν το Αχ Έρωτα του 1974 σε ποίηση F.G.Lorca (σε μετάφραση Λευτέρη Παπαδόπουλου) και τις Παραστάσεις της επόμενης χρονιάς με συγκεντρωμένα τραγούδια του από το θέατρο. Θα μπορούσα να παραθέσω απ' αυτή την άποψη και έναν αρκετά μεταγενέστερο κύκλο τραγουδιών του, τις Πυγολαμπίδες, για τις φωνές της Λυδίας Κονιόρδου, της Νένας Βενετσάνου και του Γιώργη Μπαγιώκη. Οι μπαλάντες του Λεοντή με τη συχνή χρήση της φυσαρμόνικας και τις αρμονικές δομές τους παραπέμπουν στα άγνωστα πονήματα των πιο γλυκόλαλων τροβαδούρων της Αναγέννησης. Ανέκαθεν θαύμαζα το προσωπικό συνθετικό του στίγμα, αυτό που με την πρώτη νότα αντιλαμβάνεσαι πως πρόκειται για δική του εργασία και κανενός άλλου δημιουργού. Λεοντής με τη βούλα, σα να λέμε!
Ευτυχώς, και στο τωρινό Πρωινό άστρο του, οι μελωδίες για μιαν ακόμη φορά κυριολεκτικά ξεχείλισαν από μέσα του! 37 ολόκληρα χρόνια μετά το Καπνισμένο τσουκάλι, έργο-ορόσημο της Μεταπολίτευσης, ο Χρήστος Λεοντής συναντήθηκε και πάλι με τον ποιητή Γιάννη Ρίτσο. Όχι βέβαια μέσω ενός πολιτικά στρατευμένου ποιητικού λόγου, αλλά με το πιο τρυφερό του έργο, αφού γράφτηκε για τον ερχομό στη ζωή της μοναχοκόρης του. Ωστόσο, ο πάντα πολιτικοποιημένος και κοινωνικά ευαίσθητος συνθέτης είναι σαφής στον πρόλογο της έκδοσης: Αφιερώνω αυτά τα τραγούδια σε όλα τα παιδιά και σε όλους εκείνους που δείχνουν την ίδια τρυφερότητα σ' αυτά, όπως και ο Ρίτσος, με την ευχή, όλοι μαζί ν' αλλάξουμε τον κόσμο. Κι όμως, το συγκεκριμένο Πρωινό άστρο δεν είναι παιδικός δίσκος, όπως πιθανώς να νομίσουν πολλοί, ορμώμενοι κι από το σχέδιο της Ελένης Ζωγράφου στο εξώφυλλο. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν μικρό κύκλο τραγουδιών, ένα μίνι άλμπουμ, αποτελούμενο από έξι κομμάτια και για την ακρίβεια έξι λυρικές μπαλάντες, οι οποίες ευτύχησαν και στον νευραλγικό τομέα της ενορχήστρωσης, που επιμελήθηκε ο συνθέτης. Τα όργανα που χρησιμοποιήθηκαν είναι η φυσαρμόνικα (από τον maitre Μάνο Αβαράκη), οι κιθάρες και το μαντολίνο (Μανώλης Ανδρουλιδάκης), το πιάνο (Νεοκλής Νεοφυτίδης, στενός συνεργάτης του Λεοντή), το κοντραμπάσο (Χάρης Μέρμηγκας) και το ακορντεόν (Νίκος Παπαναστασίου). Το μπουζούκι και τα άλλα λαϊκά όργανα απουσιάζουν - ευφυώς, κατά τη γνώμη μου - και εάν δεν υπήρχε το προαναφερόμενο ισχυρό συνθετικό ύφος θα μιλούσαμε για μια μουσική εργασία χατζιδακικής κατεύθυνσης. Τώρα, όμως, όλα συνηγορούν στο ότι ο Λεοντής πλησίασε την τρυφερότητα του πατέρα-ποιητή Ρίτσου με μιαν ισάξια τρυφερότητα εκ μέρους του. Σε πείσμα των καιρών που θέλουν το έντεχνο ξοφλημένο, αν και φρόντισαν πολλοί δηλωμένοι έντεχνοι δημιουργοί να το ξοφλήσουν μιαν ώρα αρχύτερα την τελευταία 15ετία, όπως και πολλοί alternative (τάχα μου) δημοσιογράφοι την τελευταία 5ετία, κομμάτια του Λεοντή μέσα από το Πρωινό άστρο, σαν το Ήθελα κάτι να σου πω (με τη συγκινητική απαγγελία της ηθοποιού Ουρανίας Μπασλή στην εισαγωγή του) και το Εκεί που σμίγει η αγάπη, προσφέρονται για τις πιο όμορφες και μυσταγωγικές ραδιοφωνικές ακροάσεις και βασικά για τον επαναπροσδιορισμό των σχέσεων του κοινού με το καλό ελληνικό τραγούδι. Άψογος στο πόστο του ο Παντελής Θεοχαρίδης, ο ένας και μοναδικός έντεχνος τραγουδιστής της γενιάς του, που δεν έχει βγάλει πότε ανοησίες από το λαρύγγι του και την ψυχή του, χάριν εμπορικότητας και καλλιτεχνικών εκπτώσεων, παρ' ότι οι τελευταίες θα μπορούσαν να του αποφέρουν και χρήμα και μεγαλύτερη φήμη. Το έχουμε δει να συμβαίνει συχνά με γνωστότερους συναδέλφους του τού λεγόμενου ποιοτικού λαϊκού ρεπερτορίου. Ας είναι! Γνωρίζω πόσο ενθουσιασμένος είναι ο Θεοχαρίδης που τραγούδησε σε α΄εκτέλεση Χρήστο Λεοντή σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου, όπως και παλαιότερα Μιχάλη Τρανουδάκη σε ποίηση Κ. Π. Καβάφη και σίγουρα τα εξαιρετικά Τραγούδια του Χαμένου Ποιητή των Δημήτρη Μαρκατόπουλου-Χ. Γ. Παπαδόπουλου από τον μεταχατζιδακικό Σείριο. 
Δεδομένης της ιστορίας του συνθέτη και της δουλειάς που έγινε από την ομάδα των συνεργατών του, χαρακτηρίζω το Πρωινό άστρο ως τη φυσική συνέχεια των μεγάλων έντεχνων ελληνικών έργων του 1960 και του ΄70. Πιστεύω ακόμη πως μέσα στην πληθώρα των δισκογραφικών εκδόσεων της εποχής, το cd αυτό δεν πάει στην...άκρη, αλλά τοποθετείται κάλλιστα δίπλα στους all time classic δίσκους του Μίκη Θεοδωράκη, του Μάνου Χατζιδάκι, του Σταύρου Ξαρχάκου, του Γιάννη Μαρκόπουλου και βέβαια του Χρήστου Λεοντή. Κι ας προχωρούν ταυτόχρονα η Monika, ο The Boy, ο λόλεκ, οι Electric Litany κι ένα σωρό άλλα ταλαντούχα νέα παιδιά. Εμένα μου αρέσει όλο αυτό που γίνεται και δε χωρίζω την τέχνη της μουσικής σε μοντέρνα και παλιομοδίτικη, πασέ και τρέντι. Τελεία και παύλα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου