στην-αίθουσα-αναμονής-συλλαμβάνονται-τραγούδια-θεϊκά

Η Αίθουσα αναμονής είναι ένα τραγούδι - αριστούργημα της Λένας Πλάτωνος, υποτιμημένο μάλλον μέσα στη δισκογραφία της, αφού προέρχεται από την Ηχώ και τα λάθη της, ένα παιδικό- υποτίθεται- άλμπουμ του 1985 (μία από τις πρώτες παραγωγές του χατζιδακικού Σείριου). Δεν είναι τυχαίο που τόσο η Ηχώ και τα λάθη της, όσο και το Αηδόνι του Αυτοκράτορα του ΄88, ακόμη μία εργασία για παιδιά της συνθέτριας, είχαν επισκιαστεί από τη συμμετοχή της στη θρυλική Λιλιπούπολη του ΄80, αλλά και τις πιο προσωπικές ηλεκτρονικές αναζητήσεις της εκείνη ακριβώς την περίοδο. Η Πλάτωνος θυμάται πως η σύλληψη της Αίθουσας αναμονής έγινε με εκείνη, τη Σαβίνα Γιαννάτου και τον κιθαρίστα Κώστα Χατζόπουλο καθισμένους α λα αραβικά στο ντιβάνι του δωματίου της. Ο Χατζόπουλος αυτοσχεδίαζε στην κιθάρα του και η συνθέτρια τσίμπησε κυριολεκτικά μία αρμονία του. Επί τόπου κάθισε στο πιάνο και πρόσθεσε τις δικές της αρμονίες, φτιάχνοντας τελικά και σύμφωνα με την ίδια ένα μελωδικό λαϊκό τραγούδι. Η ιστορία της Πλάτωνος για τη δημιουργία του εν λόγω κομματιού με παρέπεμψε σε μιαν άλλη ιστορία, όπως την είχε εξομολογηθεί ο Μάνος Χατζιδάκις στο Τρίτο Πρόγραμμα, για την αρχική σύλληψη του δημοφιλούς τραγουδιού του, Η μπαλάντα του Ούρι. Βρισκόταν στο Ιράν το 1969, για τις ανάγκες της ταινίας Heroes του Γιάν Νεγκουλέσκο, όπου έγινε μάρτυρας των αυτοσχεδιασμών στο βιολί ενός έφηβου Ιρανού μουσικού. Ο Χατζιδάκις ηχογράφησε την ερασιτεχνική σόλο παράσταση του άγνωστου μουσικού κι από το υλικό που προέκυψε, απομόνωσε μία φράση του, διάρκεια μόλις λίγων δευτερολέπτων, απ' την οποία φράση όμως γεννήθηκε η Μπαλάντα του Ούρι - οι στίχοι του Νίκου Γκάτσου μπήκαν αρκετά αργότερα, αφού το κομμάτι ως οργανικό αποτέλεσε το score της ταινίας του Νεγκουλέσκο, ενώ θα άνοιγε τον κύκλο Αθανασία του 1975 - 76, πάλι ως οργανικό. Η Δήμητρα Γαλάνη το πρωτοηχογράφησε σε προσωπικό της δίσκο το 1983 ως τραγούδι πλέον. Ας ξαναγυρίσουμε, όμως, στην Αίθουσα αναμονής της Λένας Πλάτωνος και στο γιατί πρόκειται, κατά τη γνώμη μου πάντα, για ένα πολύ μεγάλο τραγούδι: με εξαίρεση τη μελοποίηση της στον Κώστα Καρυωτάκη, ποτέ άλλοτε ίσαμε εκείνη τη στιγμή, η συνθέτρια δεν επένδυσε τόσο επιτυχημένα τα λόγια άλλων δημιουργών. Εν προκειμένου, του Ιταλού δημοσιογράφου, συγγραφέα παιδικών βιβλίων και γνωστού κομμουνιστή Τζιάνι Ροντάρι (1920 - 1980) και βέβαια της Άννας Μαργαριτοπούλου, που ανέλαβε τον εξελληνισμό του. Το ποίημα, κλειδωμένο απίστευτα στη μουσική της Πλάτωνος, είναι η απόλυτη μπαλάντα του Μικροαστού, του ανέστιου ανθρώπου χωρίς φίλους, δουλειά και άρα μέλλον, που μοιραία έχει κάνει σπίτι του την αίθουσα αναμονής των επιβατών σε κάποιο σταθμό τραίνου. Αν το τραγούδι αυτό είχε γραφτεί το 1960 θα μπορούσε να ενταχθεί στην τελευταία σεκάνς της ταινίας Χαμένα Όνειρα του Αλέκου Σακελλάριου, αμέσως μόλις η Βαλάκου με τον Παπαμιχαήλ χορέψουν το αθάνατο Βαλς των χαμένων ονείρων του Χατζιδάκι. Σήμερα, 26 χρόνια μετά τη δημιουργία του, ακούγεται τρομαχτικά επίκαιρο μεσ' στην ποιητική αλληγορία του και συγκλονίζει με τη συγκίνηση, την κοινωνική οπτική και τον ουμανισμό που κουβαλάει, καθώς επίσης και με τις αιθέριες ισορροπημένες φωνές της δημιουργού του και της Σαβίνας Γιαννάτου. Απολαύστε το!

ανείδωτο

Οι παραλίες της Αττικής δεν είναι ξερές σαν αυγουστιάτικα φεγγάρια, ούτε πηγμένες στο φως και στο άλας. Για πότε ορίζοντας και θάλασσα θα γίνουν άφαντα, να μη μπορεί μάτι ανθρώπου να τα μαρτυρήσει. Οι παραλίες της Αττικής δεν έχουν στρογγυλά και ξεβαμμένα τραπέζια καφενείου με δυο καρέκλες στα πλευρά τους και πόδια βυθισμένα στην άμμο. Κανείς δε θα ρωτήσει πως βρέθηκαν εκεί τα τραπέζια αυτά - έστω ποιητική αδεία - καταμεσίς στην ακτή.
Στις παραλίες της Αττικής, οι δυο τους στέκονται αντικριστά και ολομόναχοι ή έτσι νομίζουν. Αυτός, τα μάτια της κι η θάλασσα. Ωραίοι μεσ' στην απλότητα και την κοινοτυπία της ύπαρξης τους. Εκεί, μπροστά στα κύματα, μετρούν το μπόι τους και το βγάζουν άπειρο.
Στις παραλίες της Αττικής ακούν Μποφίλιου και Νταλάρα απ' το play list του Μελωδία, συζητάνε για τον Λαζόπουλο της TV, νευριάζουν, βρίζουν, έχουν την αίσθηση πως η θάλασσα, διακορευμένη και σκορπισμένη, θα εισβάλλει την επόμενη απ' το παράθυρο της κουζίνας τους.
Χωρίς μυστηριακές παρεμβολές, χωρίς μαγγανείες και τα συναφή, αδημονούν για μια μεταβολή που θά 'ρθει αιφνίδια, ύπουλα, με σιγανό βηματισμό, να μυρμηγκιάσει το τοπίο και να πληθύνουν οι άνθρωποι γύρω τους με τα τείχη τους στους ώμους.
Στις παραλίες της Αττικής, ο ήλιος βλέπει την ειμαρμένη των ανθρώπων και προτιμάει να χαθεί από το να σαρκάσει. Λέγεται πως οι άνθρωποι με τα τείχη στους ώμους τα εναπόθεσαν πάνω στην άμμο, φτιάχνοντας ένα καινούργιο τεχνητό τοπίο διακοσμημένο με πουλιά, με χλόη, με θεούς κι αγίους, με κατοικίδια ζώα και με υδατογραφίες της Μαίριλιν, ίδιες μ' αυτές στην τσάντα της χοντρής κυρίας που περίμενε προχθές το λεωφορείο.

* η τελευταία photo του post είναι του Τάσου Καραντή

ο-coti-k.-για-τον-λουκά-σιδερά-και-τους-aphrodite'-s-child

Πως δικαιολογείται η συμμετοχή του Coti K. στο ντοκιμαντέρ του Δημήτρη Θεοδωρόπουλου για τον Λουκά Σιδερά; Τι σχέση μπορεί να έχει ένας σύγχρονος ηλεκτρονικός παραγωγός και συνθέτης με τον βετεράνο ντράμερ των Aphrodite's Child;
Πολύ απλά, ο Coti K. (Κότι Κάπα, όπως μού εκμυστηρεύθηκε ο ίδιος ότι λέγεται, και όχι Κότι Κέι), στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ήταν εκείνος που ευθυνόταν για τη διαμόρφωση του ήχου στο project Diesel του Λουκά Σιδερά με τη Sigma Fay - κατά κόσμον, Ευτυχία Αθανίτη.
Ο Θεοδωρόπουλος μού ζήτησε να παρευρεθώ στο σημερινό γύρισμα, ας πούμε το τελευταίο (με το ντοκιμαντέρ κανείς δε μπορεί νά 'ναι σίγουρος για το πότε ακριβώς θα μπει στο μοντάζ), προκειμένου να βοηθήσω στην κιν/φημένη συνέντευξη του Coti.

Στην οποία συνέντευξη ο Coti, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στην ερμηνευτική δεινότητα του Λουκά Σιδερά, στα γκάζια της ηλεκτρικής κιθάρας του Γιάννη Δρόλαπα - μέλους των Diesel, όπως και στο γεγονός των επιρροών που έχουν δεχτεί πολλά νέα rock συγκροτήματα από τον special ήχο των Aphrodite's Child. Στη σκέψη του Coti, ακόμη, ανέκαθεν τριγύριζε η πρόκληση μιας ηλεκτρονικής διασκευής στην αθάνατη pop μπαλάντα Rain and tears του 1968!

Ο Coti K. με τον Λουκά Γιαννάτο, τον producer του ντοκιμαντέρ, αναμένοντας τον ερχομό του Λουκά Σιδερά στο πλατό.

Κι εδώ ο Σιδεράς που τα λέει με τον Coti, τον παλιό ηχολήπτη του, στην πρώτη συνάντηση ξανά μετά από είκοσι χρόνια! Έχω την αίσθηση πως η παρουσία του Coti K. στο ντοκιμαντέρ, μαζί μ' αυτήν του Μανώλη Αγγελάκη, εκπροσωπούν τη νεότερη γενιά μουσικών σε συνύπαρξη με την άλλη, την παλαιότερη γενιά του Vangelis, του Ντέμη Ρούσσου και του Αργύρη Silver Κουλούρη, ανθρώπων δηλαδή που ήδη κατέθεσαν τις μαρτυρίες τους για τον Σιδερά και τη χρυσή περίοδο των 60s. Καλό μοντάζ, λοιπόν, από ΄δω και πέρα και πιστεύω σύντομα να αναρτήσω το trailer του ντοκιμαντέρ.

κκκ

* εν τω μεταξύ, διαβάστε στη σημερινή Ελευθεροτυπία το άρθρο της Ναταλί Χατζηαντωνίου για το official site του Παύλου Σιδηρόπουλου, που από χθες αιωρείται στο διαδίκτυο: http://www.enet.gr/?i=news.el.texnes&id=297133

μιχάλης-κακογιάννης:-ήθος-πέρα-από-το-θάνατο

Η είδηση ανακοινώθηκε αργά χθες και αν μη τι άλλο φανερώνει το Ήθος του Ανθρώπου και Καλλιτέχνη που χάθηκε: η οικογένεια του Μιχάλη Κακογιάννη και οι άνθρωποι του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης ευχαριστούν την Πολιτεία που αναγνώρισε το έργο και την προσφορά του μεγάλου σκηνοθέτη. Ωστόσο, επιθυμούν να κρατηθεί μόνο τιμής ένεκεν ο τίτλος δημοσία δαπάνη αναφορικά με την κηδεία του και ουσιαστικά το προβλεπόμενο χρηματικό ποσό να αποδοθεί στο Υπουργείο Πολιτισμού. Στο πιο υποβαθμισμένο - προσθέτω εγώ τώρα - Υπουργείο και σε μία περίοδο που το τελευταίο πράγμα, για το οποίο ενδιαφέρεται η πολιτική ηγεσία, είναι σαφώς ο έρμος ο Πολιτισμός. Έτσι, ακόμη και μετά το θάνατο του, ο Κακογιάννης, μέσω των οικείων του που έμειναν πίσω, προέβη σε μία κανονική πολιτική πράξη. Λεπτομέρεια: Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, οι θεατρικές ομάδες φυτοζωούν, πολλά από τα καλοκαιρινά πολιτιστικά φεστιβάλ δε θα πραγματοποιηθούν, λόγω ανύπαρκτου budget, η ιστορική Ορχήστρα των Χρωμάτων διαλύθηκε, ενώ κανείς δεν ξέρει εάν του χρόνου θα ξαναγίνει Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου...

portmanteau-post-V

Μου τηλεφωνεί ο μεγάλος μου αδερφός από το Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη, όπου εργάζεται. Έχει πολύ κίνηση εδώ για την ταφή του Κακογιάννη, με πληροφορεί και με ρωτάει αν θα είμαι εκεί την Πέμπτη. Απαντώ μάλλον όχι, εφόσον εκείνη την ώρα θα πρέπει να βρίσκομαι σε ένα από τα τελευταία γυρίσματα του Δημήτρη Θεοδωρόπουλου για το ντοκιμαντέρ περί Λουκά Σιδερά και Aphrodite's Child. Για τη νεκρώσιμη ακολουθία και για την ταφή του μεγάλου σκηνοθέτη λαμβάνω μηνύματα κι από φίλους. Προβλέπεται λαϊκό προσκύνημα από σύσσωμο τον καλλιτεχνικό κόσμο της χώρας και δε θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, μια και η δράση του εκλιπόντος δεν περιορίστηκε στα κιν/φικά, αλλά επεκτάθηκε και στο θέατρο, την όπερα, ακόμη και το τραγούδι (Θεοδωράκης, Χατζιδάκις, Κουνάδης και Χριστοδουλίδης είναι οι συνθέτες που μελοποίησαν στίχους του). Μπαφιάσαμε από κηδείες τη χρονιά που τρέχει σημαντικών ανθρώπων μεγάλης ηλικίας, αλλά- δυστυχώς- και πολύ νεότερων. Αν συνυπολογίσει κανείς και το οικονομικό κραχ που ενέσκυψε, δε θέλει δεύτερη σκέψη για να συνηγορήσει στο ότι το 2011 μέχρι τώρα τουλάχιστον αποδείχθηκε πολύ κακό για την Ελλάδα. Στην είσοδο της πολυκατοικίας μου, τρεις άγνωστοι, δύο άνδρες και μία γυναίκα, ξανθοί και ξερακιανοί, μουρμουρίζουν κάτι στα αγγλικά. Απ' την προφορά καταλαβαίνω πως μάλλον πρόκειται για Αμερικανούς. Τι να θέλουν άραγε τρεις Αμερικανοί στο Παγκράτι καλοκαιριάτικα και όχι στη Μήλο ή στον Σταυρό Χαλκιδικής; Καθώς τους προσπερνάω, πιάνομαι απ' την κουβέντα τους κι αρχίζω να σιγοτραγουδάω το Vicious του Lou Reed, αγαπημένο τραγούδι μου κάποτε: Vicious, you hit me with a flower, you do it every hour, oh baby you' re so vicious...Σίγουρα δεν πρόλαβαν να μ' ακούσουν και καλύτερα κιόλας. Μπαίνω στο σπίτι, ψάχνω για κάνα δίσκο του Lou Reed, μα πέφτω πρώτα πάνω στον Iggy Pop και συγκεκριμένα στο διπλό A million in prizes πού 'χα βρει κοψοχρονιά σε δισκάδικο του Άμστερνταμ προ 4ετίας. Ο Lou μπορεί να περιμένει, δε φεύγει από κει, όπως κι εγώ άλλωστε, ο Iggy είναι μέγιστος καλλιτέχνης κι αυτή η συλλογή του τά 'χει όλα: Sister Midnight, Cry for love, Wild America, Skull Ring κλπ.
Στην αυλή μου είχαμε ξανά γεννητούρια. Εφτά (!) γατάκια μού έκανε η πουτάνα η black and white! Μα, τι πουτάνα; Την έχουν περάσει όλοι οι αρσενικοί γάτοι της γειτονιάς, αλλά τώρα δεν τολμάει να πλησιάσει κανένας τους. Ούτε κι εγώ που κάθε μέρα επισκέπτομαι αυτήν και τα μωρά της με κουτιά γάλα και κονσέρβες και τη βρίσκω απέναντι μου να βγάζει απειλητικούς βρυχηθμούς. Τι κάνεις έτσι, μωρή μαλάκω; της λέω εξίσου απειλητικά. Δε φτάνει που μου τό 'χεις κάνει γατοτροφείο εδώ χάμω, όλο μαγκιές μού είσαι! Τα γατιά είναι τρισχαριτωμένα, μπαλίτσες με τέσσερα πόδια, που νύχτα και μέρα παίζουν στον κήπο, όπως όλα τα μωρά. Τρία μαυρόασπρα, τρία άσπρα κι ένα σταχτί σαν ποντικάκι! Κάτι που δεν ήξερα είναι ότι τα μικρά που γεννάει κάθε φορά μία γάτα παίρνουν στοιχεία απ' όλους τους γάτους, με τους οποίους είχε ζευγαρώσει. Τη λυπάμαι τη φουκαριάρα που την έχουν ξεμουνιάσει- με το συμπάθειο- και τρεις φορές το χρόνο σκίζεται στα δύο για να γεννοβολήσει. Αυτή όμως είναι η φύση του ζώου και βασικά δεν υπάρχει χρόνος και χρήμα για κτηνίατρους και στειρώσεις. Όσο για τα μωρά, τό 'χω ξαναδεί το έργο: μόλις ξεπεταχθούν και αρχίσουν τους σάλτους, μην τα είδατε, μην τα απαντήσατε! Κορόιδα! Που θα βρουν καλύτερα;
Όπου νά 'ναι θα μού 'ρθει και ο filtig στο σπίτι για λίγες μέρες. Εκτός του ταλέντου του, διαθέτει και ωραία τρέλα αυτός ο τυπάκος, μ' αρέσει που συνέχεια προτείνει το Εμείς αντί του Εγώ. Θα οργανώσω κι ένα τραπέζωμα προς τιμήν του να τον γνωρίσει κι η Λένα που εκτιμά πολύ τις μουσικές του και μάλιστα τού 'χαμε γράψει σχετικά στο Ντιβάνι του Δισκαναλυτή. Ο ίδιος απ' την άλλη μού ζήτησε να παρουσιάσουμε στο ραδιόφωνο την υπαρξιακή υπόσταση της greek trash pop των 80s, αλλά αντιπρότεινα να το κάνουμε για πάρτη μας απ' το να μας κράξουν on air. Χαίρομαι πολύ πάντως που θα είναι εδώ ο filtig, αφού μια ζωή δεν έχω καλύτερο απ' το να φιλοξενώ και να ταΐζω φίλους καλούς κι αγαπημένους. Μήπως είναι θέμα ωριμότητας; Ίσως. Ή μάλλον όχι, αφού από την εφηβική ηλικία μου συνήθιζα να τραπεζώνω συχνά όλη την παρέα με κάθε αφορμή. Η καλύτερη των γονιών μου ήταν να φιλοξενούμε τους φίλους μου απ' το εξωτερικό. Θυμάμαι τον Γερμανό Daniel πού 'χε έρθει με την κοπέλα του, τη Γαλλίδα Jocelyn, και κάθε πρωί η μάνα μου τους έφτιαχνε τέτοιο πλούσιο πρωινό, που ούτε στο καλύτερο ξενοδοχείο δεν θα τό 'βρισκαν. Τι έκανες εκεί, ρε μάνα; τη ρώτησα ένα πρωί, βλέποντας δίσκους γεμάτους με χυμούς, τοστ, κρουασάν και δε συμμαζεύεται. Κάνε δουλειά σου, μου απάντησε εκείνη, έζησα δέκα χρόνια στη Γερμανία και ξέρω πόσο ντερλικώνουν με το που ξυπνάνε! Μια μέρα μάλιστα τους μαγείρεψε μπάμιες με κοτόπουλο στο φούρνο κι έγλειφαν και τα δάχτυλα τους, παρ' όλο που πριν μπουν οι μπάμιες στο φούρνο τις περιεργάζονταν, πιάνοντας τες με αποστροφή μία-μία απ' το ταψί, λες κι είχαν μπροστά τους έμβρυα της θαληδομίδης! Γιατί, βρε Daniel, ξινίζεις τα μούτρα σου; ρωτούσα τον φίλο μου και του θύμιζα το εξώφυλλο του Ege Bamyasi των CAN, που ήταν και Γερμανοί! Ωριμότητα είπα και χθες σκεφτόμουν ότι μου αρέσει που πηγαίνω προς ολοταχώς για τα 38! Η καλύτερη ηλικία, ούτε νιάνιαρο 20 και 25 ετών, να μην ξέρει συνήθως τι θέλει απ' τη ζωή του, ούτε βέβαια και κωλόγερος. Λιγότερα προβλήματα να είχαμε μόνο και οι καλύτεροι θα ήμασταν! Η δίαιτα που ξεκίνησα πάλι απέδωσε ήδη καρπούς, τέσσερα κιλά χάθηκαν μέσα σε μία εβδομάδα. Αυτή τη φορά χωρίς gilli diet και διαιτολόγους, αλλά με...ράψιμο. Έχω τσακίσει τα παξιμαδάκια, τα φασόλια μαυρομάτικα, τα σαλατικά και τα γιαούρτια. Με έβαλαν στο trip φίλοι και γνωστοί. Έκανες μάγουλα, έλεγε ο ένας, ξανατίναξες στομάχι, ο άλλος, οπότε είπα κι εγώ να επανέλθω στην τάξη πριν παρεκτραπώ. Θυμάμαι, άλλωστε, ότι τότε που είχα απευθυνθεί στα gilli diet, είχε γίνει κατόπιν θέασης ενός dvd με το making off μιας ταινίας, που δούλευα βοηθός. Όλοι σένιοι κι ωραίοι και ξαφνικά σκάει στο πλάνο ο bosko ως τρίφυλλη ντουλάπα με την κλακέτα ανά χείρας. Πω, πω, τι χάλι ειν' αυτό- είπα μέσα μου- με τα μαλλιά και τα μούσια φτυστός ο Πανούσης είχα καταντήσει! Ύστερα από λίγες μέρες μπήκα στη συγκεκριμένη συστηματική διατροφή και έχασα 25 ολόκληρα κιλά μέσα σε τέσσερις μήνες, αφού βέβαια επίσης έχασα και 1.500 ευρώ. Δε βαριέσαι, χαλάλι...Με τη σαβουροφαγία, στην οποία υπέπεφτα, προκοπή δεν έβλεπα. Είστε και πολύ τυχερός, μού 'χαν πει οι gillidietιανοί, αφού έχετε καλό μεταβολισμό και καίτε το λίπος σα μοτεράκι! Ήθελαν μάλιστα να με βγάλουν και σε διαφήμιση - ντυμένο Άγιο Βασίλη άραγε; - μα τους είπα να μη λένε αηδίες και σταμάτησαν. Ξημερώνει 27 Ιουλίου και είναι τα γενέθλια του Παύλου Σιδηρόπουλου. Αν ζούσε σήμερα ο Παύλος θα γινόταν 63 ετών. Αυτή τη μέρα διαλέξαμε με την αδερφή του, τη Μελίνα Σιδηροπούλου, για να κάνει το official site του τη διαδικτυακή του πρεμιέρα. Εντός ολίγων ωρών από τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, η ιστοσελίδα στη μνήμη του Σιδηρόπουλου θα ανοίξει και θα μπορείτε να την επισκέπτεσθε στη διεύθυνση http://www.pavlos-sidiropoulos.gr/ Εννοείται πως μία ιστοσελίδα δεν είναι βιβλίο που τυπώνεται και πάει και τελείωσε, αλλά μπορεί να εμπλουτίζεται και να ανανεώνεται συνεχώς. Μεσ' στις επόμενες μέρες, λόγου χάριν, η Ελευθερία Αρβανιτάκη θα καταθέσει τη μαρτυρία της από τη γνωριμία της με τον Παύλο, εφόσον τα Μπλουζ του Πρίγκηπα, ως γνωστόν, επρόκειτο να αποδοθούν το διάστημα late 70s - early 80s από την Οπισθοδρομική Κομπανία. Σ' αυτό το σημείο οφείλω να ευχαριστήσω και τα υπόλοιπα παιδιά που δουλέψαμε μαζί το τελευταίο τρίμηνο για το site του Παύλου Σιδηρόπουλου: τον φυσικό και ειδικό στις σύγχρονες τεχνολογίες, Παναγιώτη Θερμογιάννη, που είχε την επιμέλεια της ψηφιοποίησης του αρχείου και του όλου στησίματος. Την ειδική παιδαγωγό - φιλόλογο Μαρία Σκόκου, την κόρη της Μελίνας και ανιψιά του Παύλου, που όλα αυτά τα χρόνια φρόντισε να διατηρηθεί το αρχείο ταξινομημένο και σε άριστη κατάσταση. Τον μουσικό και μουσικολόγο Κώστα Ζουλιάτη των Night On Earth, που μεσ' στο τρέξιμο του για το ντοκιμαντέρ που ετοιμάζει για τον Γιάννη Χρήστου, μπόρεσε να επιμεληθεί φιλολογικά και να κατανείμει τα παραδοθέντα κείμενα στις αντίστοιχες θέσεις της ιστοσελίδας. Και, βέβαια, τη Μελίνα Σιδηροπούλου πρώτα απ' όλα για την πρωτοβουλία της να στήσει το official site στη μνήμη του αδικοχαμένου αδερφού της και κατόπιν για την πρόταση της να αναλάβω εγώ τη δημοσιογραφική έρευνα και επιμέλεια. Από σήμερα - ξαναλέω, ημέρα γενεθλίων του Παύλου Σιδηρόπουλου - είθε κάτι από την ύλη, το αρχείο δηλαδή που άφησε πίσω του, να αιωρείται για πάντα στο διαδίκτυο. Όπως ακριβώς και η ψυχή του, 21 χρόνια τώρα, στον αέρα και την ατμόσφαιρα, στα παλιά βιβλία και τις σάκες των μαθητών, στα πικάπ και τα cd-players.

* η Μελίνα Σιδηροπούλου θα δώσει τηλεφωνική συνέντευξη στον FLASH 9,61 και τον Θανάση Λάλα σήμερα στις 11.30 το πρωί. Εδώ www.flash.gr μπορείτε να συνδεθείτε και να την ακούσετε ζωντανά σε συνέχεια των όσων μόλις διαβάσατε.

μνήμη-μιχάλη-κακογιάννη

Τον πρωτογνώρισα τον Νοέμβριο του 1995 στο Μόναχο κατά τη διάρκεια του διεθνούς φεστιβάλ σπουδαστικών ταινιών μικρού μήκους της γερμανικής πόλης. Ήταν ο επίτιμος guest του φεστιβάλ και μαζί του κι εμείς κάπως τιμώμενοι ως Έλληνες σπουδαστές κιν/φου. Μία συμφοιτήτρια πήγε και του είπε πόσο της είχε αρέσει ο Ζορμπάς του, του ΄55. Του ΄65, δεσποινίς, τη διόρθωσε αυστηρά ο δημιουργός! Εκείνες τις μέρες, στο masterclass που παρέδωσε, παρουσία κυρίως ξένων επίδοξων κιν/φιστών, τον θυμάμαι να μιλάει μεταξύ πολλών άλλων ωραίων και για τον Lucchino Visconti. Χρόνια μετά, όταν μελέτησα ολόκληρη τη φιλμογραφία και των δύο τους, κατάλαβα ότι είχε δίκιο να θεωρεί τον εαυτό του συγγενή με τον Ιταλό συνάδελφο του. Ταίριαζαν πολύ στην αριστοκρατία, τη φινέτσα, την τόλμη των θεμάτων τους, ακόμη και στον ερωτισμό των ηθοποιών τους: Ο Visconti είχε την Claudia Cardinale και τον Helmut Berger, τη Romi Snaider και τον Alain Delon. Ο Κακογιάννης είχε την Έλλη Λαμπέτη και τον Δημήτρη Χορν, τη Μελίνα Μερκούρη και τον Alan Bates. Τον ξαναβρήκα αργότερα μέσα από τις αφηγήσεις του Νίκου Κούνδουρου. Εμένα μόνο με τον Κακογιάννη και τον Τζαβέλλα θέλω να με βάζουν δίπλα-δίπλα, με κανέναν άλλο, συνήθιζε να μου λέει ο σκηνοθέτης του Δράκου. Φάγαμε και κανά δυο βράδυα μαζί στο εστιατόριο Greek House, βγαίνοντας από το Ηρώδειο, παρουσία πάντα του Κούνδουρου και της Κωχ. Του είχα έναν τρομερό σεβασμό, σε τέτοιο βαθμό, που εγώ, τέρας κοινωνικότητας, έβγαζα τον σκασμό και προτιμούσα να τον ακούω να μιλάει. Τι μπορούσα να έλεγα άλλωστε;
Τον γνώρισα λίγο καλύτερα το 2003, όταν εργαζόμουν ως βοηθός σκηνοθέτης στην τηλεοπτική σειρά ντοκιμαντέρ Η ιστορία των χρόνων μου. Γυρίζαμε το επεισόδιο για τη χρονιά 1955, ταυτισμένη με τη Μελίνα και τη θρυλική Στέλλα του. Περάσαμε μια ολόκληρη μέρα σχεδόν στην οικία του απέναντι από τον Βράχο της Ακρόπολης. Που αλλού θα μπορούσε να κατοικεί ο Κακογιάννης; Εκεί κατάλαβα πως αυτός ο άνθρωπος δεν πρέπει να χαρίστηκε σε κανέναν στη διάρκεια της πλήρους ζωής του. Έμαθα για τον καυγά του με τη Μαρία Κάλας που πήγε κάποτε να τον καπελώσει καλλιτεχνικά. Για τη λυκοφιλία του με τον Χατζιδάκι, που πίστευε ότι έκλεψε το Αγάπη πού 'γινες δίκοπο μαχαίρι από τον Τρελό τσιγγάνο του Τσιτσάνη, ασχέτως αν ο ίδιος είχε γράψει τους στίχους, οι οποίοι τραγουδιούνται μέχρι σήμερα απ' όλους τους Έλληνες. Κι ακόμη, για την τόλμη του να επιβάλλει τη Μελίνα με το αντικιν/φικό μεγάλο στόμα ως πρωταγωνίστρια, για την εκτίμηση του στον Γιάννη Τσαρούχη και στον Γίγαντα Μίκη Θεοδωράκη, καθώς και για την πρόθεση του να ταράξουν τα νερά - αυτός και ο Καμπανέλλης - της συντηρητικής αθηναϊκής κοινωνίας του 1950 μέσα από την ιστορία μιας γυναίκας ελευθέρων ηθών. Με αφορμή το θάνατο του κάποια συγκεκριμένα λόγια του ανακυκλώνονται την ώρα αυτή στο διαδίκτυο και τον Τύπο. Δεν πρωτοτυπώ και τα μεταφέρω αυτούσια: Έζησα καλή ζωή, ασχέτως αν ποτέ δεν έκανα οικογένεια. Αγάπησα πλάσματα που με μεγαλύτερη παραφορά αγάπησαν εμένα, έσπαγα συχνά τις ερωτικές συμβάσεις, που η τρέχουσα ηθική επέβαλλε. Αγάπησα πολύ περισσότερο, ωστόσο, τη δουλειά μου...Σύμφωνα με επιθυμία του Μιχάλη Κακογιάννη, η σορός του δεν θα ταφεί στο Α΄Νεκροταφείο, όπως θα ήταν αναμενόμενο, αλλά στον περίβολο του Ιδρύματος που φέρει το όνομα του και που αποτέλεσε το όραμα μιας έντονης και ταυτόχρονα κατασταλαγμένης ζωής.

R.I.P. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ (1922 - 2011)

Σήμερα είναι ημέρα πένθους για τον ελληνικό κινηματογράφο, όπως και για τον ελληνικό πολιτισμό γενικότερα. Τι σημασία έχει που ο Μιχάλης Κακογιάννης ήταν 89 ετών, πλήρης ημερών που λένε; Έφυγε ένας διανοούμενος - σύμβολο πραγματικό για την Ελλάδα και την Κύπρο, τη γενέτειρα του. Ένας διεθνώς καταξιωμένος καλλιτέχνης. Ο πνευματικός πατέρας της Έλλης Λαμπέτη, της Μελίνας Μερκούρη, της Ειρήνης Παπά και του Δημήτρη Χορν, για να αναφέρω μόνο τους δικούς μας ηθοποιούς. Ο πιο σύγχρονος αρχαίος τραγωδός μας. Ένα πρότυπο ήθους και μεγαλοσύνης. Και ένας από τους τελευταίους μίας γενιάς ή σωστότερα μίας παρέας που τίμησαν όσο κανείς άλλος την πολύπαθη αυτή χώρα σε δύσκολες εποχές και όχι μόνο. Καλό του ταξίδι.

το-πρόσωπο-του-τέρατος

Ακούγαμε τόσα χρόνια για τις σκανδιναβικές κοινωνίες ως τις πιο ιδανικές όχι μόνο πανευρωπαϊκώς, αλλά και παγκοσμίως. Τις προάλλες μού έλεγε ταξιτζής, παντρεμένος με Νορβηγίδα, ετοιμόγεννη κιόλας υποτίθεται, ότι τον Σεπτέμβριο θα εγκατασταθούν μόνιμα στο Όσλο, εφόσον με το που γεννιέται ένα παιδί εκεί, την αμέσως επόμενη μέρα, το κράτος ανοίγει στο όνομα του ένα ταμείο, τραπεζικό λογαριασμό υποθέτω, προκειμένου να έχει εξασφαλισμένη τη ζωή του μέχρι την ενηλικίωση του τουλάχιστον. Κάτι σαν Ταμείο Νορβηγών Πολιτών, αν θυμάμαι καλά τα λόγια του ταξιτζή. Δεν το έχω ψάξει τόσο το θέμα της νορβηγικής κοινωνικής πολιτικής και άρα δε μπορώ να ξέρω αν ήταν απολύτως αληθείς οι πληροφορίες που μου μεταφέρθηκαν. Αυτό που ξέρω, βάσει όσων διαβάσαμε στο διαδίκτυο ή είδαμε από τους τηλεοπτικούς δέκτες τα δύο τελευταία 24ωρα, είναι πως το σύστημα μιας ολόκληρης χώρας, ταυτισμένης με την ευημερία, κατέρρευσε εκ των έσω. Να το πω αλλιώς, την έκρηξη στο κέντρο της πρωτεύουσας δεν την προκάλεσαν φανατικοί μουσουλμάνοι και διεθνείς εξτρεμιστές, αλλά ένας Νορβηγός φασίστας, ένας σχιζοφρενής υπήκοος της χώρας αυτής, που μάλιστα είχε ανακοινώσει κανονικά την τερατωδία του μέσω του youtube! Μοιραία θυμήθηκα έναν άλλο δικό μας τρελάρα, ονόματι Καζάκο, ο οποίος δούλευε σεκιουριτάς στην ΕΡΤ και μια ωραία πρωΐα φόρεσε έναν μεγάλο Εσταυρωμένο πάνω του, άρπαξε ένα όπλο, βγήκε παγανιά στο κέντρο της Αθήνας και καθάρισε πέντε-έξι μαύρους, επειδή είχε πάρει τέτοια εντολή- ομολόγησε- από τον Ιησού Χριστό! Ο Νορβηγός τρελάρας, τώρα, παραδόθηκε κυριλέ στους σχεδόν ανίσχυρους μπάτσους που πήγαν να τον συλλάβουν (στη Νορβηγία τα όργανα της τάξης δεν οπλοφορούν!) και είχε το θράσος ή, σωστότερα, το ζενίθ της τρικυμίας εν κρανίω να ζητήσει κάμερες αύριο που θ' αρχίσει η ακροαματική διαδικασία της δίκης του. Φαντάζεται ο ψυχανώμαλος πως θα περάσει παγκοσμίως τα κηρύγματα του κατά του Ισλάμ και της προβλεπόμενης κυριαρχίας του στον Δυτικό κόσμο. Κι όμως! Υπάρχουν πολλοί φασίστες σε ολόκληρο τον κόσμο που ήδη μιλάνε στο διαδίκτυο για τον νέο Μεσσία τους, κάτι σαν έναν...μίνι Χίτλερ, που τους έβγαλε ασπροπρόσωπους μια και επιχείρησε να καθαρίσει το Κακό από τη ρίζα του: να σκοτώσει δηλαδή όχι τους επί νορβηγικού εδάφους οικονομικούς μετανάστες, αλλά νεαρούς συμπατριώτες του - εκπροσώπους της νεολαίας του κυβερνώντος κόμματος που λογικά μεθαύριο θα ευθύνονταν για την κυριαρχία του Ισλάμ. Θα κάνει πολλές δεκαετίες να ξεπεράσει η νορβηγική κοινωνία αυτό το σοκ! Ένα σοκ απίστευτης φρίκης και βιαιότητας που την έπιασε στα πράσα από την πολύ ευημερία της και την ασυναγώνιστη κοινωνική πολιτική της. Εμάς εδώ τουλάχιστον, που ούτε κοινωνική πολιτική της προκοπής είχαμε ποτέ (για ευημερία, αυτόν τον καιρό ειδικά, δεν το συζητώ), αποκλείεται μια τέτοια τραγωδία να μας βρει στον ύπνο. Συνηθίσαμε τα μπάχαλα, τις διαμαρτυρίες, τις πορείες, τους σκληροτράχηλους οπλοφόρους μπάτσους μας, τα βουλευτικά παχύδερμα μας, μα δυστυχώς δεν αντιδράσαμε και καθόλου όταν χρυσαυγίτες βγήκαν στο τρίγωνο Βικτώρια-Πλ. Αττικής-Αγ. Παντελεήμονας, ξυλοκοπώντας και δολοφονώντας μετανάστες. Και πως να αντιδράσεις πιο σθεναρά όταν γριές Ελληνίδες φίλαγαν τα χέρια των νεοφασιστών που τις γλίτωσαν από τα αλλόθρησκα τέρατα με τον ίδιο τρόπο που οι ακροδεξιοί εξτρεμιστές ανά τον κόσμο υμνούν σήμερα τα κατορθώματα του ξανθομπάμπουρα Σκανδιναβού λεβέντη τους; Το χειρότερο είναι που άκουσα στα απογευματινά δελτία ειδήσεων σοβαρούς- υποτίθεται- ανθρώπους μαζί με τους μονίμως απαράδεκτους δημ/φους-παρουσιαστές να εξάρουν την ευφυία και την ολοκληρωμένη προσωπικότητα του τέρατος! Πόσο πνευματικά ανάπηρος μπορεί να είναι κανείς για να γοητεύεται από έναν άνθρωπο που σκότωσε εκατό άλλους αθώους συνανθρώπους του πάνω στο άνθος της ηλικίας τους; Από τώρα φαντάζομαι ορισμένες απόψεις που θα διατυπωθούν, θ' ακουστούν και θα επηρεάσουν ολόκληρη τη Νορβηγία τις επόμενες μέρες και, ειλικρινά, δε θέλω να το σκέφτομαι.

R.I.P. AMY WINEHOUSE (1983 - 2011)

Λίγο καιρό μετά την παγκόσμια διαπόμπευση της μέσω ενός βίντεο που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο και στο οποίο η 27χρονη Amy Winehouse αδυνατούσε, λόγω μαστούρας, να ανταπεξέλθει στις συναυλιακές υποχρεώσεις της, ήρθε και η είδηση του θανάτου της. Πέθανε σήμερα τα ξημερώματα στο βόρειο Λονδίνο, προτού τα δύο ασθενοφόρα φτάσουν έξω απ' την πόρτα της. Λέγεται ότι βρέθηκαν 51 άδεια μπουκάλια βότκας γύρω απ' τη σορό της. Εικάζεται επίσης ότι ο Jack, ο καλύτερος φίλος και συνεργάτης της, χαροπαλεύει ακόμη στο νοσοκομείο σε κατάσταση ηπατικού κώματος. Πόσο κρίμα! Η πτώση ενός σούπερ-νόβα από τον χώρο της pop βιομηχανίας και η βίαιη πρόσκρουση του στο έδαφος.

portmanteau-post-IV

Ενόσω το αρωματικό λάδι με άρωμα μήλου καίει και αντί για μήλο το δωμάτιο μυρίζει αντιβίωση amoxil - κάκιστης ποιότητας τελικά τα, ρωσικής προέλευσης, αρωματικά έλαια - η Πόλυ Πάνου τραγουδά το Μάνα μου Ελλάς του Ξαρχάκου και του Γκάτσου από την παράσταση Αμάν-Αμήν. Την είχα δει αυτή την παράσταση στον καιρό της, στο στάδιο της λεωφόρου Αλεξάνδρας, αρχές του ΄90. Φανατικοί ροκάδες εμείς τότε, με νωπή τη μνήμη από τη συναυλία των Jethro Tull - Santana στον ίδιο χώρο, πήγαμε ν' ακούσουμε τα τραγούδια της ταινίας Ρεμπέτικο που είχαν γίνει μουσικοθεατρική παράσταση. Κοντέψαμε να βαρέσουμε ενέσεις, θυμάμαι. Μια φίλη είχε πει το φοβερό πώς αυτή η παράσταση ονομάστηκε έτσι, διότι όταν ξεκινάει λες Αμάν κι όταν τελειώνει, Αμήν! Τον Ξαρχάκο, παρ' όλα αυτά, τον έμαθα και τον εκτίμησα τα αμέσως επόμενα χρόνια, κυρίως μέσα από τις μουσικές του για τον κινηματογράφο, όπως λόγου χάριν για τα Κορίτσια στον ήλιο που παραμένει ακόμη αγαπημένο soundtrack. Η Σωτηρία Λεονάρδου μού έλεγε πόσο σπουδαίος ενορχηστρωτής είναι ο Ξαρχάκος, πέραν της συνθετικής του ιδιότητας. Φαίνεται αυτό, τόσο στις παλιές δουλειές του που έχουν έναν πρωτότυπο pop ήχο, όσο και σε μερικές πιο πρόσφατες, όπως η tango επιτυχημένη διασκευή που επιχείρησε στον Επιτάφιο του Θεοδωράκη και του Ρίτσου με τη Μαρία Σουλτάτου. Αστεία - αστεία, μέσα στην πληθώρα των επανεκδόσεων και επανεκτελέσεων των θεοδωρακικών έργων από τον Όμιλο Γιαννίκου έχω την αίσθηση ότι ο, κατά Σταύρο Ξαρχάκο, Επιτάφιος θα γίνει κλασικός! Ενώ αν ακούσεις τον άλλον με τη Βίκυ Λέανδρος δε σου μένει άντερο! Που πέταξε τ' αγόρι μου; ρωτάει η Βαρώνη κι από πίσω τη σιγοντάρουν γκόμενες, εν είδει χορωδίας, βγαλμένες κατ' ευθείαν απ' το ανεκδιήγητο Ciao ANT-1! Και δώσ' του ο Μίκης να γράφει στο ένθετο της πολυτελούς έκδοσης ότι η Λέανδρος είναι μία από τις σημαντικότερες ερμηνεύτριες των τραγουδιών του. Καλά του τά 'χε πει ο Παπαδάκης στην Ελευθεροτυπία: Δηλαδή, σύμφωνα με τον κ. Θεοδωράκη, οι σημαντικότεροι ερμηνευτές των έργων του είναι ο Μπιθικώτσης, η Φαραντούρη και η Βίκυ Λέανδρος. Τέλος πάντων, γνωστό το θέμα και μπανάλ...
Όσο μπανάλ πια έχει γίνει ν' ακούς απ' τα χείλη κάθε Έλληνα τραγουδιστή-τραγουδοποιού ότι του αρέσει ο Tom Waits! Μα, όλοι πια με Tom Waits γαλουχήθηκαν στον τόπο αυτό; Θα μας τρελάνουν; Ή πετάνε κι έναν Tom Waits στις συνεντεύξεις τους για να μας δηλώσουν πόσο ψαγμένοι είναι, ασχέτως αν τους έχουμε συνηθίσει συνοδεία μπουζουκιών; Κι άμα τους μιλήσεις για Captain Beefheart θα σε κοιτάνε ως ζώον αξιοπερίεργο! Ο Κότσιρας τουλάχιστον είναι ειλικρινής: διαβάζω παλιά συνέντευξη του και λέει ότι το rock που γούσταρε ήταν οι Scorpions, οι Deep Purple και οι Rainbow. Πραγματική ειλικρίνεια, το λέω σοβαρά, αν υποτεθεί πως ο άνθρωπος κράτησε μια εφηβική σχέση με το rock, προτού απομακρυνθεί απ' αυτό, ως επαγγελματίας λαϊκός ή έντεχνος τραγουδιστής. Κοινώς, τώρα σε πείθει, κάτι που δε θα συνέβαινε εάν- ας πούμε- δήλωνε ακροατής φανατικός του Tom Waits, του Leonard Cohen ή των...Ministry! Που τους θυμήθηκα αυτούς τώρα; Γκρουπάρα! Υποκειμενικά είναι όλα και μην ξεχνάμε ότι ο Μητροπάνος εδώ και είκοσι χρόνια δηλώνει μέγας φαν των blues και της jazz! Ας είναι! Σάμπως μπορεί να του το απαγορεύσει κανείς; Εν τω μεταξύ, σούταρα την Πόλυ Πάνου απ' το cd-player και πέρασα στο Dear Catastrophe Waitress των Belle & Sebastian, πού 'χα βρει σε τιμή ευκαιρίας σε δισκάδικο της Ρόδου! Μόλις μου έσπασε και το μεταλλικό πόδι της περιστρεφόμενης καρέκλας του γραφείου μου. Μου την είχαν κάνει δώρο ο Γισδάκης με τη γυναίκα του, κόκκινη, για νά 'ναι ασορτί με τη ντουλάπα που φυλάσσω τα βινύλια μου. Να πάρει η ευχή! Χτύπησε το τηλέφωνο, έτρεξα να το πιάσω, μαγκώθηκε η ζώνη μου στο χερούλι της πολυθρόνας κι ήρθαμε τούμπα κι οι δύο. Αφού δεν τσακίστηκα, πάλι καλά. Μόνο να, η πολυθρόνα αυτή σηματοδοτούσε το φευγιό μου από τη γονική εστία, οπότε στενοχωριέμαι στη σκέψη ότι μπορεί και να πάει στα σκουπίδια. Μου άρεσε ακόμη η φθορά, την οποία είχε υποστεί το κόκκινο δέρμα της απ' τους αγκώνες μου που ακουμπούσαν πάνω στα χερούλια της, χειμώνα-καλοκαίρι, δυόμισι χρόνια τώρα. Ρε σεις γισδάκηδες, μπας και την ψωνίσατε από Κινέζους και μου την πασάρατε για SATO; Πάντως, ο συναισθηματισμός τού να δένεσαι με αντικείμενα - κάτι απ' το οποίο πάσχω - είναι ομολογουμένως πολύ ηλίθιος. Εξαιτίας αυτού του συναισθηματισμού έχω φυλάξει παιδικές ζωγραφιές, ημερολόγια, μέχρι και τα σχολικά βιβλία μου χιλιολερωμένα από στίχους των Doors και logos συγκροτημάτων. Κι εννοείται πως άμα θέλω να βρω κάτι από εκείνα τα χρόνια, πρέπει να το σκέφτομαι τρεις μέρες πρωτύτερα μέσα σε τέτοιο χάλι. Καλά μου τά 'λεγε η μάνα μου ότι θα καταντήσω ρακοσυλλέκτης στο τέλος κι ότι η αυλή μου θα γεμίσει από ρόδες αυτοκινήτων και λάστιχα ποδηλάτων...Πως της ήρθε; Αφού δεν έχω καμία σχέση με οδήγηση, ούτε ποδηλάτου, ούτε αυτοκινήτου. Ένα αμάξι θα βοηθούσε, βέβαια, με την παρατεινόμενη απεργία των ταξιτζήδων. Έχω λιώσει στο περπάτημα αυτές τις μέρες μέχρι τους σταθμούς των μετρό του Ν. Κόσμου ή της Ακρόπολης και πίσω πάλι. Προτιμώ τον Ν. Κόσμο, είναι μία ευθεία και δε διασχίζεις μεγάλους δρόμους και λεωφόρους. Μόνο που όποτε βγαίνω έξω δεν υπάρχει περίπτωση να μην αρχίσω να βρίζω τους ταρίφες, σκεπτόμενος τον ποδαρόδρομο που θα ρίξω μετά! Χώρια που έχασε η φουκαριάρα η μάνα μου και τα ραντεβού της με τον αγγειολόγο και τον πνευμονολόγο, κλεισμένα προ διμήνου. Κάντε κάτι, κύριοι, λανσάρετε μια πιο ανώδυνη πατέντα διαμαρτυρίας! Υπάρχουν μεγάλοι άνθρωποι που τρέχουν στους γιατρούς τους. Πως θα τους πάνε οι συγγενείς τους, ζαλίγκα στους ώμους, πού 'λεγε κι ο συχωρεμένος ο βλάχος ο θειός μου στο Πήλιο; Γαμώ το κέρατο σας, δε θα γίνω μια μέρα αστρολόγος με δική μου τηλεφωνική γραμμή; Θα σας πηδήξω όλους (άσχετο)

Το αιθέριο έλαιο μήλο-amoxil, καθώς ζεσταίνεται απ' το κερί μεσ' στο νερό, έχει γίνει κατράμι! Τι διάολο, αφού διάφανες ήταν οι σταγόνες του! Ποιος ξέρει τι καρκινογόνες ουσίες κάθομαι κι εισπνέω σα μαλάκας! Ρε τα καθίκια, να μας πεθάνουν θέλουνε! Γι' αυτό κι εγώ θα γεμίσω το νεροπίστολο μου με αιθέριο έλαιο μήλο-amoxil και θα ψεκάζω όσους μου δυσκολεύουν τη ζωή! Πάω να την πέσω. Κι επειδή αναφέρθηκα μόλις στο, αμφιβόλου ηθικής, επάγγελμα των τηλε-αστρολόγων, αν μού 'ρθει αύριο, μπορεί να σας έχω post από την cult πινακοθήκη του bosko με αφιέρωμα στον θρυλικό Άντονι Αθανασίου πού 'χα δουλέψει στο πορτραίτο του για τον SEVEN-X προ αμνημονεύτων χρόνων. Καλό ξημέρωμα!

ο-τάσος-καραντής-τα-hot-dogs-η-ριτάρα-&-ο-καβάφης-της-καίτης-γαρμπή

Προχθές στο καφέ του Metropolis βρέθηκα με καλούς φίλους από το μουσικοδημοσιογραφικό συνάφι. Μεταξύ τους ήταν και ο Τάσος Καραντής, στον οποίο είχα δώσει πρόσφατα συνέντευξη περί του ιστολογίου μου για το ηλεκτρονικό μουσικό περιοδικό http://www.e-orfeas.gr/ Νομίζω πως χρωστάω μία παρουσίαση στον εν λόγω συνάδελφο, κυρίως σε ανθρώπινο-προσωπικό επίπεδο. Ο Καραντής άφησε την έδρα του, τη Σαλαμίνα, πήρε ένα ferry-boat κι έφτασε στο κέντρο της Αθήνας για να μας συναντήσει. Θεώρησα εξ αρχής τιμητικό και ευγενές το email του ότι θέλει να έρθει για να γνωρίσει από κοντά τους bloggers που παρουσίασε στη στήλη του. Αυτός ο τύπος, λοιπόν, λίγο μεγαλύτερος μου ηλικιακά, μ' ένα σπινθηροβόλο βλέμμα που σε πουλάει και σ' αγοράζει- όπως λέγαν' οι παλιοί- έχει μια καθαρά βιωματική σχέση με το λαϊκό τραγούδι. Ο Καραντής, χωρίς να είναι Μπαλαχούτης, δηλαδή ένας εμμονικός μελετητής της σχολής Καζαντζίδη και των συμπαραμαρτούντων (ας μη μιλάω εγώ καλύτερα για εμμονές στη μουσική), ανακαλεί συχνά στη μνήμη του τα περάσματα του απ' όλα τα λαϊκά μαγαζιά με καλλιτέχνες που κάποτε, στα 80s, έκαναν θραύση, σήμερα όμως θα θεωρούνταν απλά σκυλάδες ή cult οι περισσότεροι. Ακούγοντας τον να μιλάει για ιστορίες με τον Στράτο Διονυσίου, την Άντζελα Δημητρίου στο ξεκίνημα της, τον ΛΕ.ΠΑ. (αυτός, sorry, αλλά δεν τρώγεται με τίποτα...), τον Θέμη Αδαμαντίδη, τον Γιώργο Μαργαρίτη και άλλους εκπροσώπους του τραγουδιού της πίστας, θυμήθηκα την ατάκα του Δημήτρη Πουλικάκου: Οι σκύλοι, αν μη τι άλλο, είναι ορίτζιναλ και δεν κουβαλάνε την κλαψομουνίαση των έντεχνων. Αφενός Πουλικάκος ειν' αυτός, αφετέρου δε χρειάζεται να τα ισοπεδώνουμε και όλα σ' αυτή τη ζωή. Μοιραία ανέσυρα κι εγώ απ' τον σκληρό δίσκο της δικής μου μνήμης ιστορίες από τα γυρίσματα της σειράς ντοκιμαντέρ για το λαϊκό τραγούδι. Τότε που τσεκάριζα τη λαϊκότητα των λαϊκών καλλιτεχνών μας, όση ώρα ο Μπαλαχούτης τους αντιμετώπιζε σαν τους θεούς του, από το τι είδους κέρασμα θα έκαναν στο συνεργείο που μπουκάρισε στην οικία τους. Ο Μιχάλης Μενιδιάτης, θυμάμαι, συνεχώς παρότρυνε τη συμπαθέστατη, αρκετά νεότερη απ' τον ίδιο, σύζυγο του να ανανεώνει τους δίσκους με τους καφέδες, τα κέικ και τα κουλουράκια. Ο Γιώργος Μαργαρίτης μας είχε χαρίσει μπουκαλάκια με φυσικό μεταλλικό νερό από τη γενέτειρα του, τα Τρίκαλα (σχεδόν σουρεαλιστής ο δημοφιλής αοιδός)! Ο Χρήστος Νικολόπουλος μας είχε προσφέρει καφέ φίλτρου - τον είχαμε πετύχει στο στούντιο εν ώρα δουλειάς τον άνθρωπο. Καφέ μας είχε σερβίρει και ο Μίκης Θεοδωράκης διά της οικονόμου του, ενώ ο Λευτέρης Παπαδόπουλος μας είχε προτείνει να πιούμε ουίσκι, κάτι που εγώ τουλάχιστον αρνήθηκα ευγενικά, αφού με το αλκοόλ έχω κόψει δεσμούς από το 2006. Ο πρόσφατα αποθανών Γιάννης Καραμπεσίνης, ένας απ' τους γλυκύτερους λαϊκούς ανθρώπους που συνάντησα στη ζωή μου, έμοιασε να σπάει τη μοναξιά του, κερνώντας μας ένα σωρό ασύμβατα μεταξύ τους καλούδια: φυστίκια, ουίσκι, σοκολάτα και παστέλια. Ο δε Σπύρος Ζαγοραίος ούτε θυμάμαι τώρα τι μας είχε κεράσει στο μαγαζί του στο Αιγάλεω, αφού είχαμε ρίξει όλοι χοντρό κλάμα με την αφήγηση του για το πως έχασε το χέρι του προπολεμικά. Η κορυφαία στιγμή ήταν όμως στην οικία της συχωρεμένης της Δούκισσας: Μπαίνουμε μέσα καμιά δεκαριά άτομα, ήταν μεσημέρι και στο τραπέζι της υπήρχε ένα αχνιστό στοιφάδο! Πεινάτε; με ρώτησε, βλέποντας μάλλον το καρφωμένο βλέμμα μου στο φαΐ. Πολύ, κυρία Δούκισσα, αλλά όπου νά 'ναι φέρνει φαγητό η παραγωγή...της απάντησα. Σας παρακαλώ, κοπιάστε - είπε - και χωρίς δεύτερη σκέψη, ως γνωστό κοιλιόδουλο ον που ήμουν, όση ώρα οι άλλοι έστηναν τα φώτα και τις χρωματιστές ζελατίνες, εγώ είχα στρογγυλοκαθίσει στο τραπέζι και άλλαζα τα φώτα στο φαΐ της γυναίκας! Τι κάφρος που υπήρξα! Για να ξαναγυρίσω στον Τάσο Καραντή, μάλλον την καταβρήκε κι αυτός με τις δικές μου ιστορίες για τους λαϊκούς καλλιτέχνες, όπως και η υπόλοιπη παρέα. Τους υπενθύμισα ακόμη ένα ωραίο άρθρο του στιχουργού Γιώργου Παυριανού - νομίζω, στην ATHENS VOICE ήταν - για τη φίλη του, Ρίτα Σακελλαρίου. Είχε, λέει, μόλις κυκλοφορήσει το διαβόητο Είναι γάτα ο κοντός με τη γραβάτα και ο Παυριανός, θέλοντας να επαναλάβει το σουξέ, πήγε να της δώσει στίχους που μιλούσαν για λεβέντες, τσολιάδες και κάτι τέτοια. Παίρνει η Ριτάρα το χαρτί, διαβάζει τους στίχους και γυρνάει και λέει στον Παυριανό: Καλά, όλες τις μαλακίες εγώ θα τις λέω; Τελικά το χιούμορ είναι ο καλύτερος δείκτης ευφυίας για τον άνθρωπο, δεν σηκώνω κουβέντα επ' αυτού! Σε κάποια φάση, καθώς η κουβέντα πια είχε γίνει...παιδική χαρά, ο Καραντής θεώρησε σωστό να με ενημερώσει πως ναι μεν ελκύεται από τους σκυλάδες, έχει μελετήσει πολύ όμως την Κατερίνα Γώγου και τον Μίλτο Σαχτούρη. Τον πίστεψα! Άλλωστε, προσέχοντας κανείς τις ερωτήσεις που θέτει ως δημ/φος, αντιλαμβάνεται πως έχει σφαιρικές γνώσεις περί ελληνικού τραγουδιού, λαϊκού και μη. Ευτυχώς πάντως που σύντομα καταλάβαμε την αδυναμία ένταξης της μακαρίτισσας της Γώγου στο concept της συνάντησης μας, οπότε το γυρίσαμε στην Καίτη Γαρμπή και τη συνεργασία της με τον Νίκο Αντύπα. Έχετε ακούσει το νέο cd της Γαρμπή; μας ρώτησε ο Τάσος. Ε, όχι, ρε Τάσο ν' αγοράσω και Γαρμπή μεσ' στην κρίση - πετάχτηκα πρώτος εγώ - θα ήταν too much, δε νομίζεις; Λίγο αργότερα θα μας ενημέρωνε για την καβαφική αφιέρωση της Καιτούλας προς τον συνθέτη της, αφήνοντας μας εμβρόντητους! Για του λόγου το αληθές: Τι να πω, θ' ακούσω το cd της Καίτης Γαρμπή με τον Νίκο Αντύπα και ίσως επανέλθω, παρ' όλο που φαντάζομαι πως θα είναι τα τραγούδια τους. Ή μάλλον ας πω πόσο χάρηκα που γνώρισα από κοντά τον συνάδελφο Τάσο Καραντή και πως με έκανε άθελα του να ψάχνω αυτή την ώρα να βρω κάνα καταχωνιασμένο cd της Πίτσας Παπαδοπούλου και της Χαρούλας Λαμπράκη. Ωστόσο, από αλκοόλ δεν παίζει σταγόνα εδώ στο σπίτι!

το-καλοκαίρι-των-dead-eyes-of-youth

Ο Γιώργος Μπότης, ηχολήπτης των Electric Litany, με ειδοποίησε για την ανάρτηση στο youtube οπτικοακουστικών ντοκουμέντων από την πρώιμη περίοδο τους. Τότε που ονομάζονταν Dead Eyes of Youth και αποτελούσαν τόσο το πρώτο συγκρότημα του Αλέξανδρου Μίαρη, όσο και μία από τις πιο δυνατές παρουσίες της κερκυραϊκής αντεργκράουντ σκηνής. Μιλάμε για το 2005, όχι και τόσο παλιά δηλαδή. Το μοναδικό άλμπουμ τους με τίτλο Lust, από εκείνη τη χρονιά, έχει εξαντληθεί, αν και δεν θεωρείται απίθανο να επανακυκλοφορήσουν κάποια κομμάτια του. Dead Eyes of Youth ήταν ο Αλέξανδρος Μίαρης (κιθάρα, πιάνο, synths, τραγούδι), ο Αντώνης Κουρής (κιθάρα), ο Προκόπης Τσούκιας (ντραμς, κρουστά) και ο Πέτρος Πανδής (μπάσο - συνονόματος και μακρινός συγγενής του ιστορικού θεοδωρακικού ερμηνευτή). Εν όψει του ερχομού του Αυγούστου και της μετάβασης στο νησί των Φαιάκων σε λίγες εβδομάδες με το team λόλεκ, το υπέροχο αυτό τραγούδι των Dead Eyes of Youth, που θυμίζει νωχελικό, παλιό και καλό techno-rock, είναι ότι πρέπει για την περίσταση. Εν ολίγοις, νά 'χουμε ένα όμορφο ψυχοτρόπο καλοκαίρι!

lemon-tea-post

Οι άνθρωποι τρελαίνονται ανοιχτά πλέον. Το βλέπεις καθημερινά μεσ' στο μετρό και σίγουρα η αιτία του κακού δεν πρέπει ν' αναζητηθεί αποκλειστικά στις ζέστες που σφίξανε. Άνδρες που προτάσσουν την οδοντοστοιχία τους σα να μαλώνουν με τον αέρα. Γυναίκες που σαν βλέπουν κάποιο ζευγαράκι του Γυμνασίου να χαριεντίζεται μπροστά τους, αρχίζουν το βρίσιμο αδιακρίτως. Οι γυναίκες αυτές συνήθως έχουν σώματα ατσούμπαλα, ασύμμετρα, όμοια με το κουρκούτι που πέφτει στο καυτό λάδι και γίνεται τηγανίτα. Μία απ' αυτές με κοίταξε σήμερα, κατά τη διαδρομή Νέος Κόσμος-Σύνταγμα, γελώντας τρανταχτά και αναίτια, λες κι έβλεπε το πιο γελοίο θέαμα του κόσμου. Την κοίταξα κατάματα κι εγώ μεσ' απ' τα μαύρα γυαλιά μου και πήρε αλλού το βλέμμα της. Για την ακρίβεια, το σήκωσε ψηλά και συνέχισε να γελάει ακόμη πιο νευρωτικά. Ύστερα άρχισα να ψάχνομαι μήπως φορούσα όντως τίποτα γελοίο πάνω μου, μα δε βρήκα κάτι που να δικαιολογεί τέτοιαν έκρηξη γέλιου: βερμούδα, ένα κόκκινο t-shirt πού 'χα φέρει απ' το Ζάγκρεμπ, μαύρες εσπαντρίγιες. Μήπως πάλι γελούσε με τη στέκα που κράταγε τα μαλλιά μου να μην πέφτουν μεσ' στη μούρη μου; Δε γαμιέται- σκέφτηκα- καμιά θεόμουρλη θά 'ναι κι ας δώσω τόπο στην οργή με τέτοια ζέστη κιόλας. Όταν στη στάση Ακρόπολη το βαγόνι άδειασε και αποκαλύφθηκε ολόκληρη η ασχήμια του εν λόγω μέσου μεταφοράς, νόμισα προς στιγμήν πως βρισκόμουν σε προθάλαμο Εντατικής. Μόνο το θαλασσί χρώμα των καθισμάτων έσπαγε την απέραντη λευκή πλαστικούρα. Αυτή τη φορά το πρεζάκι που μπήκε για ζητιανιά ήταν θηλυκού γένους. Καλλονή ή, σωστότερα, πρώην καλλονή. Ψιλή, ξανθή, αποστεωμένη με ένα τατουάζ μόνο στο πόδι. Έχασα τη μητέρα μου από καρκίνο πέρσι, ήρθε και μου είπε, μια κι είχαμε μείνει δύο άτομα σε απόσταση μεσ' στο βαγόνι, κι από τότε κοιμάμαι στα παγκάκια. Σκέφτηκα να της πω νά 'ρθει σπίτι μου, να της φτιάξω ομελέτα, να της βάλω ν' ακούσει Φλέρυ Νταντωνάκη, που ήταν η τσάντα μου γεμάτη απ' τα cd της, ενδεχομένως να ξαπλώσουμε, να της κρατήσω το χέρι και να κόψει τις μαλακίες για καρκινοπαθείς μάνες και εξώσεις, μα έπειτα συλλογίστηκα το επόμενο πρωί που θα ξύπναγα και το μόνο πράγμα που θά 'χε μείνει μεσ' στο διαμέρισμα μου θα ήταν το κρεβάτι κι αυτό επειδή θα βρισκόμουν εγώ απάνω.

Στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων προβλήθηκε η ταινία Εθελουσία Έξοδος, σκηνοθετημένη από την Κινηματογραφική Ομάδα του Πολιτισμικού Οργανισμού Δήμου Αθηναίων. Βρέθηκα εκεί, ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση του Γιώργου Πουλίδη, που είχε στήσει στην Τεχνόπολη πέρσι το αφιέρωμα Μουσική και Κινηματογράφος, κυρίως όμως για να πάρω μια γεύση από τη δουλειά των Τεφλόν, του μουσικοσυνθετικού team της ταινίας. Μιλάμε για κανονικό σάουντρακ, αν σκεφτεί κανείς ότι η συγκεκριμένη 20λεπτη ταινία των παιδιών ήταν τιγκαρισμένη στη μουσική, τόσο πολύ, ώστε οι πρώτες sequences της με παρέπεμψαν σε αστικό βίντεο-κλιπ κοινωνικού προβληματισμού. Έχω την αίσθηση ότι η μουσική του Κώστα Γρούντα με στοιχεία post-rock, αλλά και με εξάρσεις ενός λυρισμού α λα Rene Aubry και Yann Tiersen, υποκινούμενου βασικά από το ακορντεόν του Κωνσταντίνου Τσιώλη, μπορεί να σταθεί αυτόνομα και στη δισκογραφία, αν κι είμαι σίγουρος ότι τούτοι οι αναρχοαυτόνομοι νέοι καλλιτέχνες θα προτιμήσουν την οδό του διαδικτύου και καλά θα κάνουν σε τέτοιους χαλεπούς καιρούς. Υπεύθυνοι για την ενορχήστρωση της μουσικής της Εθελουσίας Εξόδου ήταν το δημιουργικό τρίο των Κώστα Γρούντα - Κωνσταντίνου Τσιώλη - Δημήτρη Πάλλη, συνεπικουρούμενοι από τον Θανάση Δημακόπουλο στην κιθάρα και τους Καλλιόπη Κουτρουμπή - Παναγιώτη Αγγελόπουλο στην άρπα και το βιολί, αντιστοίχως. Φεύγοντας από την προβολή και οδεύοντας προς το Σύνταγμα, στου οποίου τη λαϊκή συνέλευση πλέον κολλάει κάλλιστα η έκφραση Τρεις κι ο κούκος, αγόρασα ακόμη ένα δροσιστικό πράσινο τσάι με λεμόνι. Το τρίτο μέχρι εκείνη την ώρα, σύνολο δηλαδή γύρω στα έξι ευρώ! Όταν συνειδητοποίησα ότι έφυγα απ' το σπίτι μ' ένα εικοσάευρω κι έμεινα με λίγα κέρματα, δεν άντεξα να μη ρωτήσω την περιπτερού: Πως πάει το τσάι, πουλάει; Ου, μου απάντησε όλο ενθουσιασμό, λες και μου επιδείκνυε το κότερο της στη μαρίνα Αλίμου, με τις κούτες φεύγουνε, μας καθάρισαν τα τσάγια αυτό το καλοκαίρι πιο πολύ κι απ' την κόκα-κόλα! Δόξα τω θεώ...και σταυροκοπήθηκε κιόλας. Την είχα ανάγκη αυτή την απάντηση, γέλασα με την καρδιά μου, εφόσον λίγη ώρα πριν με είχε χαλάσει όλο αυτό το κλίμα εμφορούμενου χαβαλέ που είχαν καλλιεργήσει μεσ' στην αίθουσα δύο νεαροί από τη σκηνοθετική ομάδα της ταινίας. Εννοείται πως τα παιδιά ήταν μια χαρά στο ρόλο των παρουσιαστών, τη δουλειά τους έδειχναν και το χαίρονταν με την ψυχή τους, εγώ όμως δεν ήμουν και στην καλύτερη ψυχολογία από το μεσημέρι. Δεν ξέρω, ίσως ήταν και η ατμόσφαιρα από το ραδιοφωνικό αφιέρωμα στη Φλέρυ που με έμπασε σ' ένα κλίμα περισυλλογής και μελαγχολίας, το οποίο καλό θα ήταν να κρατούσα για το σπίτι και όχι για πρεμιέρες. Ελλείψει ταξί, καθώς και φράγκων για ταξί γενικότερα, περπάτησα κατά μήκος την Ηλία Ηλιού, από το μετρό Νέος Κόσμος μέχρι το Α΄Νεκροταφείο, πίσω απ' το οποίο κατοικώ. Και τότε συνειδητοποίησα πόσο προκλητικά αφώτιστος είναι ο δρόμος έξω ακριβώς από το κτήριο της Ελευθεροτυπίας. Σκοτάδι τόσο πηχτό, μαύρο κι άραχνο που λες ότι καμία δημοτική αρχή δεν κάνει κάτι για να διορθωθεί το θέμα, μόνο και μόνο για να μπορούν οι παντός φύσεως και είδους τρομοκράτες ν' αφήνουν ανενόχλητοι, στο κυριλέ- που λένε, τις προκηρύξεις τους μεσ' στους παρακείμενους κάδους σκουπιδιών. Καλή φάση, είπα μέσα μου και προτού μπω στο σπίτι, από το περίπτερο της γειτονιάς έδωσα τα τελευταία μου ευρώ για ν' αγοράσω - τι άλλο; - τσάι με λεμόνι!

σήμερα-το-ραδιοφωνικό-μου-αφιέρωμα-(16.30-17.30)-στη-φλέρυ-νταντωνάκη-στο-κόκκινο-105,5

Η Φλέρυ Νταντωνάκη δεν υπήρξε ποτέ επιτυχημένη. Ούτε επιβίωσε ως επαγγελματίας τραγουδίστρια, αφού οι αραιές εμφανίσεις της στον Τιπούκειτο και στον Πύργο των Αθηνών, συνοδεία πάντα του Γιάννη Bach Σπυρόπουλου στο πιάνο ή του Σταύρου Παπασταύρου στην κιθάρα, δεν άρκεσαν για να τη συντηρήσουν. Υπήρξε όμως βαθιά δικαιωμένη από τον χρόνο, που όσο κυλάει, τόσο καλύτερα την καταχωρεί μέσα του. Με αφορμή τη χθεσινή συμπλήρωση 13 χρόνων από το θάνατο της, σήμερα το μεσημέρι προς απόγευμα θα βρεθώ και πάλι Στο Κόκκινο 105,5 για μία έκτακτη ωριαία εκπομπή - αφιέρωμα στη Φεγγαρική Αηδόνα, κατά τον Νίκο Καρούζο, την ψυχο-ευπαθή Φλέρυ, κατά τον Γιάννη Ζουγανέλη και την πιο σπουδαία φωνή του Δυτικού κόσμου, κατά τον συνάδελφο της, Σπύρο Σακκά. Θα σας παίξω σπάνια ηχογραφήματα από το μιούζικαλ Do I hear a waltz?, με το οποίο έκανε το δισκογραφικό ντεμπούτο της εν έτει 1965 στις ΗΠΑ, από τον πρώτο προσωπικό της δίσκο που βγήκε την ίδια χρονιά στη θρυλική Vanguard, από τη συναυλιακή συνεργασία της με τον Σταύρο Ξαρχάκο και φυσικά από το ευλογημένο συνταξίδεμα της με τον Μάνο Χατζιδάκι προ και μετά Μεγάλου Ερωτικού. Επίσης, για πρώτη φορά θα ακουστούν μαρτυρίες καλλιτεχνών, με τους οποίους συνεργάστηκε, αποσπασμένες από την ηχητική μπάντα του ντοκιμαντέρ που αξιώθηκα να φτιάξω γι' αυτήν. Συντονιστείτε για μία ώρα, από τις 16.30 έως τις 17.30, Στο Κόκκινο 105,5 ή συνδεθείτε διαδικτυακά στο www.left.gr

KKK

* στη φωτογραφία του post, που αποτελεί ευγενική παραχώρηση της συγγραφέως Λότη Πέτροβιτς, η 10χρονη Ελευθερία Παπαδαντωνάκη, προτού ονομαστεί Φλέρυ Νταντωνάκη, ποζάρει στο φακό, όρθια, δεύτερη από δεξιά, ντυμένη πριγκίπισσα. Δίπλα της η Πέτροβιτς ως Κοκκινοσκουφίτσα. Βρισκόμαστε στα 1947, στον εορτασμό της Αποκριάς από το δημοτικό σχολείο που φοιτούσαν τα δύο κορίτσια.

** ευχαριστώ τη Λότη Πέτροβιτς και τη blogger γητεύτρια για αυτό το φωτογραφικό ντοκουμέντο από τα πιο ανέμελα χρόνια της Φλέρυς Νταντωνάκη.

13-χρόνια-μετά-τον-θάνατο-της-θυμόμαστε-τη-φλέρυ-νταντωνάκη-και-την-ανολοκλήρωτη-όπερα-για-πέντε-του-μάνου-χατζιδάκι

Η 18η Ιουλίου είναι η μέρα που έφυγε από τη ζωή η ερμηνεύτρια Φλέρυ Νταντωνάκη πριν από 13 χρόνια. Στη μνήμη της δημοσιεύω ανέκδοτα αποσπάσματα ενός κειμένου που διάβασε ο Μάνος Χατζιδάκις, ηχογράφησε σε μπομπίνα και το έστειλε από τη Νέα Υόρκη του 1971 ως φωνητικό γράμμα στους στενούς φίλους του στην Αθήνα, Μίνωα Αργυράκη και Άμυ Μιμς. Αυτά που λέει ο Χατζιδάκις και που εσείς διαβάζετε εδώ είναι πολύ σημαντικά, καθώς δίνουν μοναδικές πληροφορίες για τη συνεργασία του με τη Φλέρυ στις ΗΠΑ, αλλά και για τη μεγαλόπνοη Όπερα για Πέντε του, η οποία δυστυχώς μηδέποτε ολοκληρώθηκε. Σύμφωνα με μιαν άλλη καταγραφή του Χατζιδάκι στο ημερολόγιο του, ο ρόλος της Αμάνθα, που δόθηκε στη Φλέρυ, προοριζόταν αρχικώς για την Grace Slick των Jefferson Airplane, χωρίς να γνωρίζουμε αν πρόλαβε να ηχογραφήσει κάτι μαζί της. Το συγκεκριμένο γράμμα - ηχογραφημένο μήνυμα του Χατζιδάκι μάς αποκαλύφθηκε πριν από δύο χρόνια ακριβώς στην αναβίωση των Μουσικών Γιορτών στα Ανώγεια της Κρήτης από τον παραγωγό και μαθητή του συνθέτη, Γιώργο Μητρόπουλο, καθώς και από τη χήρα του Αργυράκη, Άμυ Μιμς. Ευχαριστώ και τους δύο γι' αυτό το ντοκουμέντο ιστορικής αξίας που φυλάσσεται ως κόρη οφθαλμού στο προσωπικό μου χατζιδακικό αρχείο.

Σάββατο απόγευμα, 3 Ιουλίου 1971, Νέα Υόρκη...

(ακούγεται το Χείλι μου μοσκομύριστο από τον Επιτάφιο του Μίκη Θεοδωράκη και του Γιάννη Ρίτσου με τον Μάνο Χατζιδάκι στο πιάνο και τη Φλέρυ Νταντωνάκη στο τραγούδι)

Όπως βλέπεις η Φλέρυ είναι καταπληκτική, ε; Η Φλέρυ, όπως ξέρεις, θα τραγουδήσει την Αμάνθα, άλλωστε γι' αυτήν έγραψα, όπως ξέρεις, τον ρόλο της Αμάνθας στο "Όπερα για Πέντε". Θα σου βάλω πιο κάτω δύο κομμάτια από την "Όπερα για Πέντε", τα δύο τραγούδια της Αμάνθας, που τα τραγουδάει η ίδια σε μια δοκιμή που κάναμε σπίτι μας. Τώρα, άκουσε τον Ντον που ανακάλυψα και που πρόκειται να είναι πραγματική αποκάλυψη και στο ρόλο και σαν ηθοποιός και σαν φυσιογνωμία και σαν τραγουδιστής. Σου βάζω ένα μικρό κομμάτι που παίζει με την κιθάρα του για ν' ακούσεις τη φωνή του.

(ακούγεται μία ακουστική μπαλάντα αγνώστων στοιχείων στυλ Simon & Gargunkel. Ωστόσο, το όνομα του νεαρού καλλιτέχνη που αναφέρει παρακάτω ο Χατζιδάκις και μια προσεχτική ακρόαση των στίχων φανερώνουν πως πρόκειται για το κομμάτι Lullaby μέσα από το ντεμπούτο άλμπουμ του 20χρονου Αμερικανού τραγουδοποιού Emmit Rhodes εν έτει 1970).

Λέγεται Emmit Rhodes. Είναι και στον χαρακτήρα και στη φυσιογνωμία και στη φωνή, νομίζω, πάρα πολύ ταιριαχτός για το ρόλο του Ντον. Τώρα, άκουσε την Αμάνθα, δηλαδή τη Φλέρυ, να τραγουδάει δύο τραγούδια από την "Όπερα για Πέντε". Το ένα είναι The thousand night times of our life - συγχώρεσε με, Μίνω, για την προφορά μου - και το δεύτερο είναι The Assassins από τη δεύτερη πράξη.

(ακούγονται τα δύο αγγλόφωνα κομμάτια του Μάνου Χατζιδάκι σε λιμπρέτο της Άμυ Μιμς με τον ίδιο στο πιάνο και τη Φλέρυ Νταντωνάκη στο τραγούδι. Ως πληροφορία περισσότερο, λέω ότι και τα δύο αυτά υπέροχα άγνωστα τραγούδια του Χατζιδάκι με τη Φλέρυ φέρουν αρκετά στοιχεία από τη jazz, το καμπαρέ του μεσοπολέμου και ιδιαίτερα το δίδυμο Kurt Weill - Bertolt Brecht).

Πως σας φάνηκε; Έχω την εντύπωση ότι είναι εξαίσια τραγουδίστρια αυτή και θα κάνει μεγάλη εντύπωση επίσης στην "Όπερα για Πέντε". Χώρια που στα "Λειτουργικά" που ετοιμάζω, θά 'ναι μια καταπληκτική παρουσία. Είδες πως τραγουδάει τα ρεμπέτικα; Είναι πολύ σπουδαία! Νομίζω ότι θα έχω την ίδια τύχη, παρ' όλο που δε θα καταλάβατε απ' αυτό το δείγμα που σας έβαλα, από τον Emmit Rhodes για τον ρόλο του Ντον, νομίζω ότι θα είναι το ίδιο εντυπωσιακός. Τώρα, σκοπός είναι να βρούμε τη Σίλα. Ελπίζω να σας δίδει χαράν όλη αυτή η μουσική που σας βάζω...

τρεις-ιστορίες-ενός-ανθρώπου

Α΄

Πιστεύεις στον Θεό;

τον ρώτησαν κάποτε.

Όσο αυτός σε μένα

απάντησε

και δεν τον ξαναενόχλησε κανείς.

ΚΕΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ

Είμαστε το τιμωρημένο χώμα του Θεού

ότι περίσσεψε απ' τον ιδρώτα της Εύας

η πληγή στα πλευρά του Αδάμ

και το σάλιο στο δαγκωμένο μήλο.

Είμαστε το σπαταλημένο σπέρμα του Αυνάν

το πηγμένο αίμα του Άβελ

η χαρακιά στην παλάμη του Μωυσή

και ότι δεν έκρυψε το πρωτόπλαστο φύλλο.

Είμαστε το ήτα που λείπει από τον Ενώχ

η σπασμένη σανίδα του Νώε

τα λερωμένα χέρια του Ιακώβ

και το σαράκι που λαχτάρησε το Τίμιο Ξύλο.

ΤΑ ΒΡΑΔΙΑ - Στον Τάσο Λειβαδίτη

Τα βράδια επισκέπτομαι τους τάφους λησμονημένων ποιητών

και γεμίζω με μελάνι τα ανθοδοχεία τους.

Ανανεώνω με κραγιόν

τα χαμόγελα των νεκρών παλιάτσων

και κάνω συντροφιά στα εικονοστάσια των δρόμων.

Αφουγκράζομαι τις λαμαρίνες στα παλιά ναυπηγεία,

διορθώνω τα ορθογραφικά λάθη στα χαρτόνια των ζητιάνων,

κουρδίζω τις καμπάνες στις ερειπωμένες εκκλησίες,

τακτοποιώ τις καρέκλες στα σπίτια των αυτοχείρων

χαϊδεύω τα μαλλιά των γριών γυναικών.

Ύστερα, το χάραμα, γυρίζω σπίτι

πιο μόνος

και από τις μέρες του Φεβρουαρίου

που δεν χώρεσαν στο ημερολόγιο

και ξεπλένω στο νιπτήρα

όλη τη μοναξιά από τα χέρια μου.

* η δεύτερη ποιητική συλλογή του Σπύρου Αραβανή τιτλοφορείται Η Ιστορία ενός Ανθρώπου και κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Μετρονόμος. Τα ποιήματα που έφτιαξαν το post, μέσα από το βιβλίο, είναι ενδεικτικά της βαθιάς σκέψης του ποιητή σε μια εποχή - για να δανειστώ τον λόγο ενός άλλου φίλου ποιητή - πού 'χει πιστέψει πως περιττή είναι η σκέψη.Προσωπικά μού πάει πολύ η ποίηση του Αραβανή και ήδη το βιβλίο του, από τότε που έφτασε στα χέρια μου, κοντεύει να γίνει κάτι σαν ατομικό μου ευαγγέλιο. Χωρίς άλλα λόγια, θα σας συμβούλευα να το προμηθευτείτε. Αξίζει πραγματικά! Αρκεί ένα τηλεφώνημα στο 210-9703932 ή ένα κλικ στην ιστοσελίδα www.metronomos.gr

παρακολουθώντας-με-τον-gustav-mahler-τη-2η-συμφωνία-του-στο-ηρώδειο

Χθες βράδυ στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, λίγο πριν εξαφανιστεί ο απογευματινός ήλιος και το γεμάτο φεγγάρι κάνει την εμφάνιση του, μας επισκέφτηκε ένας ψιλόλιγνος κύριος με γουστόζικα γυαλιά, καπέλο και μπαστούνι. Κάθισε δίπλα μου, δύο σειρές παραπάνω από την κυρία Δόμνα Σαμίου, η οποία μου φάνηκε ότι γέρασε πολύ μεν, όμορφα δε, μεσ' στο πουά πουκάμισο που φορούσε, περιμένοντας κι αυτή να ξεκινήσει το κονσέρτο. Είμαι ο Gustav Mahler, μου είπε, μα μην τρομάζετε που φέτος γιορτάζουν τον έναν αιώνα από το θάνατο μου και όλοι εσείς με βλέπετε μπροστά σας. Δεν απάντησα καν, ούτε απόρησα που αυτός, ένας Αυστριακός, μιλούσε σε άπταιστα ελληνικά. Η δική του γλώσσα, άλλωστε, είναι της μουσικής και η μουσική, ως γνωστόν, δε γνωρίζει από σύνορα και λοιπά στενά χωροχρονικά πλαίσια.
Εφόσον, λοιπόν, κοτζάμ Mahler με τίμησε με το νά 'ρθει και να καθίσει δίπλα μου, αποφάσισα να φανώ κι εγώ ευγενικός. Θα σας απολαύσουμε ευθύς αμέσως, του είπα με τη σκηνή του Ηρωδείου να έχει ήδη γεμίσει από τα μέλη της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και των Χορωδιών της Λετονίας και της ΕΡΤ. Κοίτα να δεις που οι συντελεστές του κονσέρτου είναι περισσότεροι από το κοινό, σχολίασε παραδίπλα ένας φίλος, μα του έκανα νόημα να σταματήσει μην μας άκουγε ο Mahler κι εξαφανιζόταν με τον ίδιο απρόσμενο τρόπο που εμφανίστηκε.
Όταν ήρθε στο πόντιουμ και ο μαέστρος Βασίλης Χριστόπουλος, για τον οποίο- σημειωτέον- είχα ακούσει τα καλύτερα, το χειροκρότημα του κοινού ζωήρεψε και η Συμφωνία αρ. 2 του Gustav Mahler ξεκίνησε. Αμέσως μετά το τέλος του πρώτου μέρους της, δεν κρατήθηκα και ρώτησα τον συνθέτη της μήπως μέσα στα χρόνια τού έτυχε ν' ακούσει κάπου, κάπως, την Εποχή της Μελισσάνθης του δικού μας Μάνου Χατζιδάκι. Όταν δήλωσε άγνοια, του εξήγησα πόσο λάτρεψε τη μουσική του ο εν λόγω μεταγενέστερος Έλληνας συνάδελφος του και πόσο επηρεάστηκε αισθητικά και αρμονικά απ' αυτόν, αποποιούμενος ωστόσο τον χαρακτηρισμό του συμφωνικού συνθέτη.

Σύντομα παρασύρθηκα απ' τα ορμητικά ποτάμια των εγχόρδων, τα επιβλητικά τύμπανα, τις αρχικώς πένθιμες και κατόπιν δοξαστικές καμπάνες, τις άρπες και βασικά από την εναλλαγή των συναισθημάτων σε απόλυτη σύμπλευση μ' αυτήν του ρυθμού και των μελωδιών. Έκλεισα τα μάτια και προς στιγμήν ξέχασα ότι είμαι πολίτης μιας χώρας εν μέσω επιλεκτικής χρεοκοπίας, δηλαδή οικονομικής τρομοκρατίας. Με πήρε και με σήκωσε μία αίσθηση απερίγραπτης ομορφιάς, τέτοια ούτως ώστε να γυρίσω και να ξαναπώ στον κύριο Mahler δίπλα μου: Η μουσική σας θα πρέπει να φύγει από το Ηρώδειο και το Μέγαρο και να παιχτεί στους δρόμους, έτσι όπως την πρωτογνώρισα 13 ετών παιδί στην κομμουνιστική Πράγα του ΄87. Βοηθήστε κι εσείς αυτή την έρημη χώρα, γλιτώστε τους ανθρώπους της με την υψηλή τέχνη σας. Σαν τον είδα μάλιστα να με κοιτάει παράξενα, αδυνατώντας προφανώς να ταυτιστεί με την εκλαϊκευμένη έκκληση μου, για να τον πείσω, δανείστηκα φράσεις μέχρι και από τους Ψαλμούς του Δαυίδ: Κρινεί τους πτωχούς του λαού και σώσει τους υιούς των πενήτων και ταπεινώσει συκοφάντην...

Τη στιγμή που οι καμπάνες χτυπούσαν θριαμβικά, σκεφτόμουν πως το θρησκευτικό στοιχείο στη μουσική του, έστω και υπαινικτικά, δεν έχει καθόλου να κάνει με το βυζαντινό δυσοίωνο, το καταναγκαστικό και άρα το ανέραστο. Θυμήθηκα πάλι τον προκάτοχο του καλλιτέχνη, τον ζωγράφο Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, μ' αυτή τη μόνιμη τάση του να επιμηκύνει τα σώματα των ανθρώπων, εξαϋλώνοντας τους, οδηγώντας τους κατ' ευθείαν στα ουράνια.

Ο κύριος Mahler καθόταν σκυμμένος, επικεντρωμένος γύρω από το μπαστούνι που κρατούσε πλέον με τα δυο του χέρια και έμοιαζε να απολαμβάνει πραγματικά την παρουσίαση του έργου του. Το ίδιο και οι υπόλοιποι θεατές, που και τα ενοχλητικά κινητά είχαν απενεργοποιήσει, και μεταξύ τους δε μιλούσαν, συνδράμοντας στη δημιουργία του δέοντος κλίματος μυσταγωγίας.

Η μεσόφωνος Δάφνη Ευαγγελάτου και η υψίφωνος Σοφία Κυανίδου ερμήνευσαν τα λυρικά τραγουδιστικά κομμάτια της Συμφωνίας αρ. 2 κι έτσι, το Πρώτο Φως ξέφυγε από το αναστάσιμο περιεχόμενο του έργου για να γίνει ένα με το πλούσιο φεγγάρι πάνω από τα κεφάλια μας.

Σας ευχαριστώ πολύ που ήρθατε, μου είπε σεμνά και ταπεινά ο συνθέτης, ενδεχομένως φοβούμενος μην τον αναγνωρίσουν και τον φωνάξουν στη σκηνή για να αποθεωθεί από το κοινό μαζί με τα μέλη της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Εμείς σας ευχαριστούμε, κύριε Mahler - του απάντησα - και να μας συμπαθάτε εάν χθες πήγαν στους Πυξ Λαξ 70.000 Νεοέλληνες, ενώ σε εσάς ήρθαν με το ζόρι χίλιοι...Είστε το πιο γλυκό και λιγότερο τρομαχτικό ζόμπι που συνάντησα ποτέ μου κι εύχομαι να άξιζε αυτό το comeback από τον Κάτω Κόσμο, επί ελληνικού εδάφους τουλάχιστον. Τους θερμούς χαιρετισμούς μου στην αγαπημένη σας σύζυγο, στον Thomas Mann, στον Luchino Visconti, στον Rainer Werner Fassbinder και στον Μάνο Χατζιδάκι!