Ο ΡΙΤΣΟΣ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ!

Χθες βράδυ ανταποκρίθηκα στην πρόσκληση του καλού μου φίλου, του ποιητή Αντρέα Παγουλάτου, να μεταβώ στην πλατεία του Αγ. Γεωργίου στον Κορυδαλλό, όπου θα παρουσίαζε ένα αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο με τη συμβολή της Εύας Κοταμανίδου στις απαγγελίες, της Ντένιας Κουρούση στο τραγούδι, του Νεοκλή Νεοφυτίδη στο πιάνο, του Παναγιώτη Μπούσαλη στην κιθάρα και στο τραγούδι, του Επίκουρου Τριανταφυλλίδη στο βιολί και του Χρήστου Κωνσταντίνου στο μπουζούκι. Αφενός ήθελα να συναντήσω την Εύα, με την οποία θα συνεργαστούμε στο ντοκιμαντέρ για τον Κούνδουρο (θα διαβάσει μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο του Σολδάτου) και αφετέρου το συνδύασα με ένα πέρασμα από το πατρικό μου, να δω λίγο και τους δικούς μου που μ' έχουν χάσει κι η μάνα μου πολύ στενοχωριέται. Ο Παγουλάτος υπήρξε προσωπικός φίλος του Ρίτσου από τη δεκαετία του 1960, όταν ως έφηβος ποιητής τού είχε πάει τα ποιήματα του. Τον ίδιο καιρό μάθαινε τις μελοποιήσεις του Σπήλιου Μεντή στον Ρίτσο με τη Γιοβάνα και βέβαια τον, κατά Μίκη Θεοδωράκη, Επιτάφιο του με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και την Καίτη Θύμη. Η δε Κοταμανίδου, αριστερή από κούνια- που λένε- και μια από τις σημαντικότερες ηθοποιούς μας είναι πάντα η πλέον κατάλληλη να απαγγέλλει κομμάτια από τη Σονάτα του Σεληνόφωτος και τον Επιτάφιο.

Η βραδιά, λοιπόν, είχε όλες τις προδιαγραφές να κυλήσει καλά ή έστω έτσι όπως αρμόζει στον ποιητή της Ρωμιοσύνης. Και μάλλον όλα πήγαν καλά, αν υποτεθεί πως το κοινό, αποτελούμενο αποκλειστικά από άνδρες και γυναίκες ηλικίας sixty plus, καταχειροκροτούσε τους καλλιτέχνες που μέσα σε δύο γεμάτες ώρες τους θύμισαν τα δεινά ενός ολόκληρου λαού: Κατοχή, Εμφύλιος, Μακρόνησος, κατ' οίκον περιορισμοί, χούντα, βασανιστήρια κλπ. Εγώ αναρωτιέμαι μόνο τι έφταιξε και δεν έβλεπα την ώρα να τελειώσει η εκδήλωση...Ας σταχυολογήσω μερικούς πιθανούς λόγους: α) μπορεί να ήταν τα λόγια του Δημήτρη, του συνεργάτη μου, που την ώρα που τραβάγαμε το υλικό του Κούνδουρου από τα Τραγούδια της Φωτιάς, γύρισε και μου είπε: σκέψου ότι το 1974 οι Rolling Stones είχαν ήδη βγάλει το Goats Head Soup και ο Captain Beefheart το Trout Masc Replica κι εμείς εδώ ακούγαμε τον Επιτάφιο του Θεοδωράκη και το Καπνισμένο τσουκάλι του Λεοντή! Κατάντια κανονική! β) ίσως το ότι έχω αποστασιοποιηθεί πλέον πολύ από το λεγόμενο έντεχνο τραγούδι και δη το πολιτικό του ΄70 με αποτέλεσμα να θεωρώ λίγο κουλό κάποιος να βάζει στο cd- player του εν έτει 2009 το Σώπα όπου να' ναι θα σημάνουν οι καμπάνες ή το Και να, αδερφέ μου. Σαφώς και υπάρχει σεβασμός εκ μέρους μου σ' αυτά τα έργα και χαίρομαι που τα γνωρίζω απ' έξω κι ανακατωτά, αλλά να, πως να το πω, δε μπορώ να φανταστώ έναν εικοσάρη να ρωτάει σήμερα την υπάλληλο του Metropolis πότε θα ξαναφέρουν τα 18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας με τον Νταλάρα! Ενώ τον Μεγάλο Ερωτικό του Χατζιδάκι ή το Sweet Movie... γ) μπορεί ακόμη να βγαίνουν τώρα οι συνέπειες της...υπερκατανάλωσης του Επιτάφιου στα εφηβικά μου χρόνια. Διότι, ναι μεν αγόραζα τους δίσκους του Bob Dylan και του David Bowie, στο σπίτι όμως απ' το πρωί ως το βράδυ ακούγαμε Γιε μου, σπλάχνο των σπλάχνων μου και Στο παραθύρι στέκοσουν! On line σύνδεση με τον Περισσό και το Σπίτι του Λαού, που τότε ακόμη ντρεπόσουν να μπεις χωρίς να έχεις πλύνει τα πόδια σου πρώτα ή τουλάχιστον έτσι θέλαμε να πιστεύουμε! δ) εκείνο το ευφυέστατο ξεκαρδιστικό άσμα του Τζίμη Πανούση από το Hard Core live στο Κύτταρο που μου ήρθε απρόσκλητο στο μυαλό: Όχι άλλο Νταλάρα, Πάριο κι Αλεξίου, Ρίτσο σε νταμάρια, κουλτούρα καφενείου κλπ. Η πιο επιτυχημένη απομυθοποίηση του βαρύγδουπου μεταπολιτευτικού ιδεώδους!

και ε) το γεγονός ότι είχα καιρό να συναντήσω τους καλλιτέχνες φίλους μου, να κάτσουμε κάπου και να τα πούμε σαν άνθρωποι με τις ιστορίες μας από τα παλιά, τα σχέδια μας για το μέλλον και τις πλάκες μας! Όσο η ώρα περνάει, συνειδητοποιώ πως η πλάστιγγα γέρνει προς τον τελευταίο πιθανό λόγο! Εξ ου και μόλις η συμπαθητική πλατεία άδειασε από τις πλαστικές καρέκλες και οι κουλτουριάρηδες 60άρηδες είχαν πια αποχωρήσει, εγώ πήρα την παρέα μου και τη βγάλαμε με σουβλάκια σε λαϊκό σουβλατζίδικο του Κορυδαλλού. Εκεί, μιλήσαμε για τα πάντα, αφήνοντας ασυναίσθητα εκτός την αναμφισβήτητη αξία του Γιάννη Ρίτσου. Αντιθέτως, ο Παγουλάτος πολύ με χαροποίησε όταν μου είπε πως ο μεγάλος Jean Cocteau υπήρξε φανατικός του καζίνου, γράφοντας μάλιστα και αρκετά αξιόλογα ποιήματα για συνανθρώπους του που καταστράφηκαν μέσα στη ραστώνη καπνού, κόκας και τζόγου! Respect! Στον Cocteau, βέβαια, και σε όλους τους κατεστραμμένους του κόσμου τούτου! Άντε, και στον Γιάννη Ρίτσο!