ΜΑΡΙΟΣ ΤΟΚΑΣ 1954- 2008

Θερίζει ο καρκίνος πραγματικά...Τι άλλο να πούμε για την περίπτωση του Κύπριου μουσικοσυνθέτη Μάριου Τόκα, ενός ακόμη ανθρώπου που έχασε τη ζωή του σήμερα, το Πάσχα του 2008, σε ηλικία μόνο 54 ετών; Ήταν γνωστό ό,τι ο Τόκας νοσηλευόταν τους τελευταίους μήνες στο Υγεία και η κατάσταση του θεωρούταν μη αναστρέψιμη. Γνωστό, επίσης, ό,τι η τελευταία δισκογραφική εργασία του πραγματοποιήθηκε με τον ίδιο να βρίσκεται μεταξύ στούντιο και νοσοκομείου. Μάθαινα νέα του από τη Λήδα Χαλκιαδάκη και παρ' όλο που δεν τον είχα συναντήσει ποτέ μου, άκουγα όλοι να μιλούν για έναν γλυκύτατο άνθρωπο. Ομολογώ ακόμη ό,τι δεν ήμουν ποτέ ακροατής της μουσικής του, αναγνωρίζοντας βέβαια την προσπάθεια του για δημιουργία ενός αξιοπρεπούς λαϊκού τραγουδιού. Τα Λαδάδικα, πάντως, ήταν ο δίσκος του Μάριου Τόκα που με έκανε να ξανασυμπαθήσω τον Δημήτρη Μητροπάνο, μετά το χάσμα στο οποίο είχε αφεθεί ο ίδιος από τα χρόνια του Άγιου Φεβρουάριου των Δήμου Μούτση/ Μάνου Ελευθερίου κι ύστερα. Θα ήμουν ψεύτης εάν δεν παραδεχόμουν το μεράκλωμα που έριχνα ως έφηβος στις καλοκαιρινές ντισκοτέκ ακούγοντας πάντα το Σ' αναζητώ στη Σαλονίκη μετά το τέλος του ξένου προγράμματος, τις πρώτες πρωινές ώρες! Καλό του ταξίδι του ανθρώπου, σίγουρα θα τον τραγουδά πολύς κόσμος για πολλά χρόνια ακόμη! Παραθέτω την κριτική που έγραψα πρόσφατα για το τελευταίο του άλμπουμ με τίτλο Άσπρο μαντήλι ανέμιζε, για τη φωνή του Βασίλη Σκουλά, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό δίφωνο (Σεπτέμβριος 2007):

ΜΑΡΙΟΣ ΤΟΚΑΣ- ΑΣΠΡΟ ΜΑΝΤΗΛΙ ΑΝΕΜΙΖΕ- (ΣΤΙΧΟΙ: ΚΩΣΤΑΣ ΦΑΣΟΥΛΑΣ, ΤΡΑΓΟΥΔΙ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΚΟΥΛΑΣ)- LEGEND
Ας ξεκινήσουμε απ’ το ότι ο Μάριος Τόκας έχει μεγάλη προσαρμοστικότητα ως συνθέτης στις φωνές, για τις οποίες κάθε φορά καλείται να φτιάξει τραγούδια. Τώρα αυτό καλό είναι ή κακό; Τι να σας πω…Ας θυμηθούμε τα άκρως επιτυχημένα ζεϊμπέκικα που έγραψε για τον Δημήτρη Μητροπάνο προ 15ετίας, αλλά και τα πιο δευτέρας διαλογής λαϊκά του κοντινού παρελθόντος για τον Θέμη Αδαμαντίδη. Σήμερα, έτσι, κάτω από ένα πιο κουλτουριάρικο επικάλυμμα, μας παραδίδει δέκα κρητικές μπαλάντες για τη φωνή του μεγάλου ερμηνευτή Βασίλη Σκουλά. Παρ’ όλο που όλα τα κομμάτια φέρουν στοιχεία από την ευρύτερη λαϊκή και δημοτική (περισσότερο από την κρητική, όπως ήδη είπαμε) παράδοση, η σύνθεση ατόφιων ζεϊμπέκικων αποτελεί το φόρτε του Τόκα. Ακούστε την Πιο μεγάλη μοναξιά και θα καταλάβετε τι λέμε. Ο Σκουλάς ερμηνεύει όλο το υλικό με απόλυτο επαγγελματισμό και ευσυνειδησία, αναμφίβολα η πλέον κατάλληλη φωνή για τα εν λόγω τραγούδια. Νομίζουμε όμως πως το πιο θετικό στοιχείο της δουλειάς αυτής είναι οι στίχοι του Κώστα Φασουλά. Να ένας στιχουργός που θα ευχόμασταν να απασχολεί συχνότερα την δισκογραφία! Το δείγμα γραφής του σε κομμάτια σαν τα Ανέμου παραζάλη, Τ’ όνειρο είναι μια φωτιά και Μικρό μου αποδεικνύουν πόσο καλοχωνεμένο έχει μέσα του το ελληνικό δημοτικό τραγούδι, σημείο εκκίνησης και για πολλά από τα στιχουργήματα του Νίκου Γκάτσου, τηρουμένων των αναλογιών, βέβαια. Οι δε στίχοι του στο Τραγούδι μου απροστάτευτο που κλείνει το cd, ακούγονται σαν σπαραγμός για τον ξεπεσμό του σύγχρονου εγχώριου τραγουδιού: Τραγούδι μου απροστάτευτο/ φυλάξου απ’ τα τραγούδια/ αυτά που σε τραυμάτισαν/ κι ας μοιάζαν αγγελούδια…Στα υπόλοιπα θετικά της έκδοσης συμπεριλαμβάνονται η φροντισμένη ενορχήστρωση του Πάρη Περυσινάκη, οι συμμετοχές των Παντελή Θαλασσινού, Μαρίας Αλεξίου και το εικαστικό μέρος του ζωγράφου Φοίβου Μυριάνθου.