για-τη-μυθιστορηματική-αυτοβιογραφία-της-αγαθής-δημητρούκα

Η ίδια η Αγαθή Δημητρούκα συστήνεται ως εξής σε γ΄πρόσωπο: Γράφει ή μεταφράζει στίχους, ποιήματα, παραμύθια, αφηγήματα, θεατρικά έργα και άρθρα στην προσπάθεια της να επικοινωνήσει σε μια γλώσσα που τείνει να εξαφανιστεί. Οι υπόλοιποι τη γνωρίζουμε ως σύντροφο του Νίκου Γκάτσου, στιχουργό του Μάνου Χατζιδάκι και άλλων συνθετών, παθιασμένη μεταφράστρια της ισπανικής λαϊκής ποίησης και λογοτεχνίας, είτε πρόκειται για τον Δον Κιχώτη του Θερβάντες, είτε για τα παραδοσιακά τραγούδια του Federico Garcia Lorca. Πρώτη φορά που είδε το όνομα της δίπλα σ' αυτό του Χατζιδάκι ήταν στο έργο Χωρίον ο Πόθος του 1977. Ακολούθησαν οι Μπαλάντες της οδού Αθηνάς το ΄83, ένα τραγούδι στους Μύθους μιας γυναίκας το ΄88, ακόμη ένα στους Αντικατοπτρισμούς του ΄93, όπως και κύκλοι τραγουδιών που δεν είδαν ποτέ το φως της δημοσιότητας, σαν τις περιβόητες Διφωνίες με τους Βασίλη Λέκκα- Ηλία Λιούγκο και Internot ή Μύθοι του καιρού μας για τις φωνές της Νένας Βενετσάνου, του Βασίλη Γισδάκη, της Αλίκης Καγιαλόγλου και του Ηλία Λιούγκου. Στη διάρκεια της κοινής πορείας της με τον Γκάτσο και τον Χατζιδάκι, η Δημητρούκα έντυσε με τους στίχους της Της Ιστορίας το ποδήλατο του Λιούγκου, το Παράξενο φορτίο- ένα εξαιρετικό, χαμένο σήμερα, άλμπουμ, που ευτυχώς τό 'χω σε βινύλιο- της Στέλλας Κυπραίου, ενώ απέδωσε στα ελληνικά τα Τραγούδια του Lorca για τον δίσκο του Μαμαγκάκη με τη Βενετσάνου και τα Τραγούδια της Ισπανίας και της Λατινικής Αμερικής που ηχογράφησε η Καγιαλόγλου σε ενορχήστρωση του Νίκου Κυπουργού. Λίγο αργότερα, ήρθε ο κύκλος Προς την αθανασία τη μαρτυρική των Χάνομαι Γιατί Ρεμβάζω με βασικό ερμηνευτή τον Γισδάκη και πιο πρόσφατα οι συνεργασίες της σε προσωπικές δουλειές της Νάνας Μούσχουρη (φίλη ζωής για τη δημιουργό), του Θάνου Μικρούτσικου, του Τούρκου Ζουλφί Λιβανελί και της Μαρίας Φαραντούρη, του Νίκου Κυπουργού, της Νένας Βενετσάνου, του Γιάννη Bach Σπυρόπουλου, του Μπάμπη Στόκα και του Μίκη Θεοδωράκη. Ήταν επιτακτική λοιπόν η ανάγκη της συγγραφής ενός βιβλίου εκ μέρους της Αγαθής Δημητρούκα, όπως ακριβώς χαρακτηρίζεται στον υπότιτλο του: Μυθιστορηματική αυτοβιογραφία. Ανάγκη πρώτα απ' όλα για την ίδια και μετά για τους αναγνώστες του έργου της. Και εξηγούμαι: Δεν θα σταθώ αρχικά στις ιστορίες από τη συναναστροφή της Δημητρούκα με το δίδυμο Γκάτσος-Χατζιδάκις και άλλους ανθρώπους που άλλαξαν το πολιτιστικό τοπίο της σύγχρονης Ελλάδας. Προτιμώ να μείνω σε εκείνο το ψυχαναλυτικό κομμάτι του βιβλίου της, στο οποίο η Δημητρούκα εκθέτει με περισσή φυσικότητα και θάρρος ένα πολύ τραγικό, όσο και πολύ προσωπικό θέμα της. Εν προκειμένω, την ασέλγεια πάνω στο σώμα και την ψυχή της που υπέστη ως ανήλικο κορίτσι από στενό συγγενικό της πρόσωπο τη δεκαετία του 1960, δηλαδή λίγο πριν πάρει την απόφαση να εγκατασταθεί στην Αθήνα. Κι όμως, η Δημητρούκα δεν γίνεται ούτε για μια στιγμή μελό, δηκτική, ακόμη και μνησίκακη. Με τη δημοσιοποίηση του συγκεκριμένου γεγονότος, φαίνεται να απαλλάσσεται μια και καλή απ' αυτό. Έτσι, το εντάσσει μεσ' στη δραματουργική της αφήγηση σε απόλυτη συνάφεια με τα δύσκολα χρόνια στο Μεσολόγγι, τις εικόνες του καλοκαιριού, τη σχέση της με τον αγαπημένο της, κατάκοιτο, πατέρα και τη μητέρα της, μια γυναίκα της επαρχίας με έντονη προσωπικότητα. Το δεύτερο μέρος του βιβλίου της και σίγουρα το πιο συναρπαστικό απ' την άποψη του περιεχομένου του, ξεκινάει από το σημείο που η έφηβη συγγραφέας τηλεφωνεί μια ωραία πρωΐα του Γκάτσου στην Αθήνα. Από ΄κει και πέρα, γινόμαστε μάρτυρες της μυθικής και ολότελα γήινης παρέας στου Φλόκα, σα να καθόμαστε στο διπλανό ή το πίσω τραπεζάκι και ακούμε τις φοβερές ατάκες που ανταλλάσσουν ο Γκάτσος, ο Χατζιδάκις, ο Ξαρχάκος, ο Ελύτης, ο Δήμος Μούτσης, ο Λουκιανός Κηλαηδόνης, η Νάνα Μούσχουρη, ο Μανώλης Μητσιάς, ο Ευγένιος Αρανίτσης, η Μαρία Μπονέλλου, ο Σωτήρης και η Αλεξία Μουστάκα. Κάτι που κατάφερε η Δημητρούκα είναι το ότι μοναδικός πρωταγωνιστής του πονήματος της, αναδεικνύεται μοιραία ο σύντροφος της, Νίκος Γκάτσος. Για πρώτη φορά λαμβάνουμε τόσα πολλά στοιχεία για τον χαρακτήρα και το ήθος του ακριβοθώρητου ποιητή της Αμοργού, από τη στιγμή που ένωσε τη ζωή του και την τέχνη του μαζί της μέχρι και τον θάνατο του από την επάρατη νόσο στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Ακόμη και η τεράστια μορφή του Χατζιδάκι, η ανάπτυξη της οποίας θα αποτελούσε έως και παγίδα για κάθε αυτοβιογραφούμενο πρόσωπο, περνάει διακριτικά μέσα από τις σελίδες, φυσικά, ανθρώπινα και καθόλου υπερτονισμένα, όπως ακριβώς θα το ήθελε και ο ίδιος, συγκριτικά με την περιγραφή του άλλου θηρίου, του φίλου και μέντορα του, Γκάτσου. Ολοκληρώνοντας το βιβλίο, μου γεννήθηκε η απορία γιατί κατά την πρόσφατη παρουσίαση του στις εφημερίδες, οι δημοσιογράφοι έμειναν σε ιστορίες που ναι μεν αναδεικνύουν το χιούμορ του Γκάτσου, παραγκωνίζουν όμως την περιγραφική δεινότητα της συγγραφέως Δημητρούκα, ειδικά στο κομμάτι της παιδικής ηλικίας της. Γιατί, κατ' εμέ, εκεί έγκειται η αξία του εν λόγω λογοτεχνικού έργου: στο πάντρεμα της ασυνείδητης ψυχανάλυσης, ενός εξ αρχής δύσκολου εγχειρήματος, με το πόρισμα της να παρουσιάζεται τελικά κεντημένο σ' ένα μπατίκ στον τοίχο της γιαγιάς. Στην παρουσίαση της προσωπικότητας του Νίκου Γκάτσου ως ανθρώπου με απέραντη ευαισθησία, παιδεία, μελαγχολία και αίσθηση του χιούμορ, από έναν άλλο άνθρωπο που έμεινε δίπλα του σχεδόν για μία 20ετία. Και, τέλος, σε ορισμένες καλλιτεχνικές συμπράξεις που προέκυψαν αγαπησιάρικα και παρεΐστικα για τη Δημητρούκα και που λίγο ως πολύ σταμπάρισαν το ελληνικό έντεχνο τραγούδι.* το βιβλίο της Αγαθής Δημητρούκα φέρει τον τίτλο Πουλάμε τη ζωή χρεώνουμε τον θάνατο, αποτελείται από 240 σελίδες, περιέχει σπάνιο φωτογραφικό υλικό και σημειώσεις, κοστίζει κάτι λιγότερο από 12 ευρώ, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη και, το κυριότερο, διαβάζεται κυριολεκτικά απνευστί!