Κυριακή 20 Φεβρουαρίου 2011

τα-τραγούδια-για-τους-μήνες-με-το-κυριακάτικο-έθνος

Ο δίσκος Τραγούδια για τους μήνες του Δημήτρη Παπαδημητρίου με την Ελευθερία Αρβανιτάκη μού είχε φανεί στον καιρό του (1996) κάτι σαν τον Μεγάλο Ερωτικό της δεκαετίας του ΄90. Θυμάμαι την πρώτη του ψηφιακή έκδοση σε μπλοκ- σπιράλ, που, όπως ήταν φυσικό, είχε ξεχωρίσει αμέσως μέσα στο άχαρο πέρασμα από τα βινύλια στα CDs. Τον Παπαδημητρίου τον γνώριζα ως συνθέτη ηλεκτρονικής μουσικής και μουσικής για τον κινηματογράφο, αν κι είχε προηγηθεί το άκρως επιτυχημένο, εμπορικά και καλλιτεχνικά, soundtrack του από την τηλεοπτική Αναστασία, πάλι με την Αρβανιτάκη. Την δε Αρβανιτάκη την είχα πρωτοδεί σε συναυλία το 1987 (παιδάκι ήμουν) στο δημοτικό σχολείο της γειτονιάς μου, μαζί με τους Κατσιμιχαίους και τη Γαλάνη- ήταν ακριβώς τότε που οι συγκεκριμένοι καλλιτέχνες εμφανίζονταν στο ZOOM της Πλάκας, στον Σείριο του Χατζιδάκι. Μεγαλώνοντας, καθιερώθηκε στη συνείδηση μου ως μία ιδιαίτερη λαϊκή τραγουδίστρια και δεν ήταν και πολύ του γούστου μου. Ώσπου ήρθε το μεγάλο σουξέ της Ακτής από το δίσκο Κοντραμπάντο με τον Σπανουδάκη! Και μόνο για τη στάση της να ερμηνεύσει ένα τέτοιο παράξενο ερωτικό τραγούδι, η λαϊκή τραγουδίστρια Αρβανιτάκη ανέβηκε πολύ στην εκτίμηση μου. Την προτιμούσα στον Σπανουδάκη και στον Ξυδάκη, λοιπόν, ενώ με κάτι Θα σπάσω κούπες και Καραμπιμπερίμ, δεν έκοβα και φλέβες. Διότι, άμα τά 'χεις όλα αυτά στη δισκοθήκη σου με τη Ρόζα Εσκενάζυ ή τη Μαρίκα Παπαγκίκα, τι να σου πει η Αρβανιτάκη κι η κάθε Αρβανιτάκη, με το συμπάθειο; Έτσι, είχα αρκετούς λόγους για να κολλήσω άσχημα με τα Τραγούδια για τους μήνες, την πρώτη ολοκληρωμένη συνεργασία της με τον Δημήτρη Παπαδημητρίου. Από τη χρυσή εποχή του Μίκη Θεοδωράκη και των άλλων έντεχνων συνθετών είχαν να γραφτούν λαϊκά τραγούδια βασισμένα σε ποίηση της Σαπφούς, του Οδυσσέα Ελύτη, του Κώστα Καρυωτάκη, της Μαρίας Πολυδούρη και του Μιχάλη Γκανά. Γιατί, τα Τραγούδια για τους μήνες ήταν κυρίως ένας λαϊκός και όχι λόγιος δίσκος, κάνοντας τον παραλληλισμό μου παραπάνω με τον θρυλικό Μεγάλο Ερωτικό να έγκειται στην αρχιτεκτονική δομή του και όχι στο τελικό αποτέλεσμα: δηλαδή, ο συνθέτης Δημήτρης Παπαδημητρίου μελοποίησε από δημοτικά δίστιχα και αρχαίους μέχρι νεότερους Έλληνες ποιητές, λαμβάνοντας υπ' όψη του το ξεκίνημα μιας ιδιαίτερα κοσμαγάπητης πορείας της ερμηνεύτριας Αρβανιτάκη, αλλά και θέλοντας σαφώς να γράψει καλά λαϊκά τραγούδια που θα ταξίδευαν τον λόγο των ποιητών σε ένα πιο μαζικό κοινό.
Ίσως η λόγια διάσταση του δίσκου να μας αποκαλύφτηκε αποσπασματικά με το τεύχος 52 του διφώνου και το premium cd του, στο οποίο προσφέρθηκαν πέντε από τα Τραγούδια για τους μήνες με την Αρβανιτάκη και τον Παπαδημητρίου στο πιάνο από τις πρόβες τους στο Studio Sierra. Τα περισσότερα από τα κομμάτια του άλμπουμ, που τότε είχε πουλήσει σχεδόν 100.000 αντίτυπα (!), έγιναν τεράστιες συναυλιακές επιτυχίες για την ερμηνεύτρια τους: το Λιανοτράγουδο, το Πάμε ξανά στα θαύματα και το Του πόθου τ' αγρίμι σε ποίηση Γκανά, το θλιμμένο Δεν τραγουδώ παρά γιατί μ' αγάπησες σε ποίηση Πολυδούρη και τα Αγαμέμνων, Όλα τα πήρε το καλοκαίρι και Το παράπονο σε ποίηση Ελύτη. Υπήρχε κι η μελοποίηση στο ποίημα Σε παλαιό συμφοιτητή του Καρυωτάκη, αλλά η λαϊκότροπη υφή του δεν μου είχε αρέσει συγκριτικά μ' αυτήν της Πλάτωνος του ΄83. Ωστόσο, το Παράπονο ήταν και είναι πολύ μεγάλο τραγούδι, από τις πιο σοφές ενώσεις ενός ποιητή και ενός συνθέτη που αξιώθηκε ποτέ η έντεχνη εγχώρια μουσική. Με τα Τραγούδια για τους μήνες η Αρβανιτάκη είδε και άκουσε- πανευτυχής, φαντάζομαι- και μέχρι σήμερα βλέπει κι ακούει τους θαυμαστές στις συναυλίες της να τραγουδούν μαζί της στίχους του δεύτερου Νομπελίστα Έλληνα ποιητή, ακόμη κι από τα δημοτικά τραγούδια (Σαν την αγάπη την κρυφή), που πρώτος πάλι είχε μελοποιήσει ο Χατζιδάκις στον Μεγάλο Ερωτικό (Λιανοτράγουδα). Δεν ήταν και λίγο να εκστασιάζονται τα πλήθη, λόγου χάριν, με τσιφτετέλι σε ποίηση Μιχάλη Γκανά, εκεί που μέχρι πρότινος ο εν λόγω ρυθμός στιχουργικά αναλωνόταν σε καψούρικες κοινοτοπίες. Όσο για το ποίημα της Σαπφούς, στην απόδοση του Σωτήρη Κακίση, παραμένει ακόμη ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια του κύκλου, χαμηλότονο, εσωστρεφές, κλασικά ενορχηστρωμένο και λόγω ακριβώς όλων αυτών των χαρακτηριστικών του, λιγότερο ακουσμένο και παιγμένο από τα ραδιόφωνα. Αρκετά χρόνια μετά τα Τραγούδια για τους μήνες, ο Παπαδημητρίου θα έκανε ακόμη έναν ολόκληρο δίσκο βασισμένο στον λόγο μεγάλων ποιητών (Κωστή Παλαμά, Κώστα Ουράνη, Γεωργίου Δροσίνη, Μανώλη Αναγνωστάκη κ.α.) με τίτλο Δελτίο ανέμων για τη φωνή της Φωτεινής Δάρρα. Κι εγώ τα Τραγούδια για τους μήνες, τα θυμήθηκα απόψε που τα είδα πριν λίγη ώρα κρεμασμένα στο περίπτερο με το κυριακάτικο Έθνος.

13 σχόλια:

ασωτος γιος είπε...

...και απεδειξε οτι οταν μια παραγωγη
οπως αυτη, που ισως πολυ πισυευαν οτι δεν απευθυνοταν στο μεγαλο κοινο, πουλησ ε
και πουλησε πολυ
ενας απιστευτος δισκος , μοναδικος

Nαυτίλος είπε...

http://www.youtube.com/watch?v=PNouhsseTA4

Κειμενο Σαπφους, Μεταφραση Ελύτη, Απαγγελία Αρβανιτάκη, τι άλλο θέλεις για να πάει καλά η μέρα;

BOSKO είπε...

ασωτος γιος...
συμφωνώ ότι ήταν απίστευτος και μοναδικός δίσκος. Πιστεύω όμως ότι, λόγω Αρβανιτάκη κυρίως, γνώριζαν πως θα μπορούσαν ν' απευθυνθούν στο μεγάλο κοινό. Και τα κατάφεραν! Το αποτέλεσμα δικαίωσε τους δημιουργούς από καλλιτεχνική και εμπορική άποψη! Σπάνια στιγμή στο νεότερο ελληνικό τραγούδι!

BOSKO είπε...

Ναυτίλος...
thanx!
ναι, ειν' απ' το "Γρήγορα η ώρα πέρασε" της Αρβανιτάκη με τον Ξυδάκη (άλλη δισκάρα)!

Ανώνυμος είπε...

εξαιρετικος δισκος, αγαπημενη φωνη και παρουσια η Ελευθερια! Δεν ξερω , εμενα η ιδεα το να βαζεις τους δισκους σου σε εφημεριδα δεν μου καθεται καθολου ως ιδεα, ειδικα ενα απο τους καλυτερους δισκους της Αρβανιτακη!--επρεπε να εβαζε τους δισκους Και τα ματια και η καρδια , Ολα στο Φως ( αυτος ειχε 4 διαμαντακια) live απο το γυαλινο μουσικο θεατρο αντε και το πολυ πολυ να εβαζε και τους 3 best of δισκους που εχει!

Υ.Γ και ο δισκος Εκπομπη ειναι καλος εως σπουδαιος ...

πετρος

BOSKO είπε...

πετρος...
ελήφθη το σήμα ότι είσαι φανατικός αρβανιτακικός! Πάντως, το "Όλα στο φως" έρχεται την άλλη Κυριακή, αν και απ' ότι είδα στο track list, πρέπει να μην είναι ολόκληρο.

Ανώνυμος είπε...

οχι δεν ειμαι και τοσο αρβανιτακικός οπως το λες απλα η Αρβανιτακη μου εκπεμεπι μια κομψοτητα και ενα σεβασμο κ.τ.λ κ.τ.λ Μποσκο ειμαι Αρλετικος (ωραια ελληνικα) επισης μου αρεσει απεριοριστα η Σωτηρια Λεοναρδου και η αγαπημενη Λενα Πλατωνος

1 ΑΡΛΕΤΑ 2 ΣΩΤΗΡΙΑ ΛΕΟΝΑΡΔΟΥ 3 ΛΕΝΑ ΠΛΑΤΩΝΟΣ

πετρος


Αυτες ειναι οι αγαπημενες μου απο λολες

πετρος

Ανώνυμος είπε...

οχι αρβανιτακικός!Στην Αρβανιτακη μου αρεσει η φωνη της, μου εκπεμπει ενα σεβασμο και μου αρεσιε και την συμπαθω! Αλλα εγω ειμαι Αρλετικος ( ωραια ελληνικα) οι αγαπημενες μου μουσες ειναι Η Αρλετα η Σωτηρια Λεοναρδου και η Λενα Πλατωνος! Αυτη ειναι η αγια τριαδα μου!!!

Υ.Γ Μποσκο ειδες την συνεντευξη της Αρλετα στην Τσουκαλα? -----μιλαμε την ταραξε η Αρλετα ----

πέτρος

BOSKO είπε...

πετρος...
εγώ γέλασα πιο πολύ με τις "αγαπημένες σου από...λόλες". Να γράφεις λίγο πιο προσεχτικά, γιατί μάλλον σου "φεύγει" το πληκτρολόγιο. Εγώ πάλι δεν έχω αγίες τριάδες, μου αρέσουν εξίσου οι κυρίες που λες συν τη Μαρίζα, τη Φαραντούρη, την Καγιαλόγλου, τη Σαβίνα, τη Βενετσάνου και κάποιες άλλες νεότερης γενιάς. Όχι, δεν είδα Αρλέτα στη Μπήλιω, αλλά δεν με εκπλήσσει αυτό που λες. Η Αρλέτα είναι άνθρωπος αυστηρός, ευφυής και με τρομερό χιούμορ!

Unknown είπε...

Για την ιστορία:; Ο δίσκος αυτός κυκλοφόρησε την ίδια ακριβώς χρονιά με τον Στου αιώνα την παράγκα του Θάνου Μικρούτσικου με τον Δημήτρη Μητροπάνο, ξεπέρασαν και οι δυο τις 120.000 πωλήσεις σε μιαν εποχή που όχι μόνον ειχε αρχίσει η εμπορική κατρακύλα του έντεχνου αλλά όλοι ηταν σε πανικό. Θεωρήθηκε μεγάλη νικη του έντεχνου έναντι των Καρβελοβίσηδων και των Φοιβοβανδήδων που σήκωνανα τα ταμεια. Βεβαια δεν υπήρξε συνέχεια παρόμοιας εμπορικότητας αλλά ακόμα κι έτσι οι δίσκοι αυτοι ειναι «ιστορικοί» και για τον λόγο οτι απέδειξαν πως το άριστον μπορει να είναι και εμπορικό.

Nikatsu είπε...

Με την Αρβανιτάκη μου συμβαίνει κάτι περίεργο...Η φωνή της σε κάποια τραγούδια με έχει μαγέψει,της βγάζω το καπέλο, ενώ σε κάποια άλλα δεν μπορώ να την ακούσω...Δεν ξέρω γιατί...Μου συμβαίνει όμως μόνο με την Αρβανιτάκη!!!

BOSKO είπε...

ΣΤΕΛΛΑ ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗ...
στο ένθετο εκείνου του cd του διφώνου, πού 'χες υπογράψει, μιλούσες για 80.000 πωλήσεις. Με την απόσταση τόσων χρόνων πια, οι πωλήσεις αυξήθηκαν και δικαίωσαν τα περί νίκης, έστω και μεμονωμένης, του έντεχνου. Το "Στου αιώνα την παράγκα", πάντως, ήταν...too much για το γούστο μου και δεν φρόντισα να μπει στη δισκοθήκη μου, όσο κι αν σέβομαι τους δημιουργούς του.

BOSKO είπε...

Nikatsu...
αυτό δεν το θεωρώ κακό. Ξέρω ανθρώπους, ας πούμε, που δεν τους αρέσει καθόλου η Νταντωνάκη στα αγγλόφωνα τραγούδια, ενώ τη λατρεύουν στον Χατζιδάκι. Η Αρβανιτάκη, απ' την άλλη, εκεί που πάει να παραγίνει mainstream (βλέπε Χατζηγιάννη), σου πετάει ένα "Γρήγορα η ώρα πέρασε" (βλέπε Ξυδάκη), και παίρνει το αίμα της πίσω! Μοναδική, αναμφισβήτητα!