Τρίτη 15 Φεβρουαρίου 2011

ο-πολύς-και-ανεξάντλητος-ελάχιστος-εαυτός-του-θανάση-παπακωνσταντίνου

Διαδρομή με ταξί, Πειραιάς- Παγκράτι. Δίνω του ταξιτζή το καινούργιο άλμπουμ του Θανάση Παπακωνσταντίνου, αυτό με την υφασμάτινη υφή ως έκδοση, που μόλις παρέλαβα από την Χριστιάννα της Inner Ear. Τον παρακαλάω να το παίξει στο cd-player, καθώς η διαδρομή είναι μακρυνή κι έχει και κίνηση. Απέναντι ακριβώς από τις ερειπωμένες ολυμπιακές εγκαταστάσεις του Φαλήρου ενός στοιχειωμένου πλέον 2004, πέφτουν οι νότες του εναρκτήριου Loco-motivo (αφιερωμένο στον Loco). Η κιθάρα της Βάσως Δημητρίου, το πιάνο του Δημήτρη Κακαβούλη σε συνδυασμό με την τρομπέτα του Ανδρέα Πολυζωγόπουλου και τα φωνητικά του Φώτη Σιώτα συντελούν στη δημιουργία ενός cinematic lounge κλίματος. Κάτι όμως με προβληματίζει. Όχι, ο Θανάσης δεν θα έφτιαχνε ποτέ ανώδυνη lounge μουσική, δεν έχει πρόθεση μ' αυτό το νέο έργο του να περάσει καλά ο ακροατής. Να το ακούσει live ή έστω στο σπίτι του, βρε αδερφέ, και μετά να πάει μακάριος για ύπνο. Με τον ακόλουθο Ελάχιστο εαυτό, που έδωσε και τον τίτλο στο cd, κάτι πάει να ξεκαθαρίσει: είναι αυτός ο στίχος που λέει Μια σκέψη ακατάβλητη του γαζώνει τα μυαλά, ο τζουράς, τα μονότονα τύμπανα, το θλιμμένο τσέλο, τα πνευστά, οι λούπες με την ποίηση μέσα τους. Σωστή τοποθέτηση ενός track που δύναται να δώσει στίγμα για όλη την υπόλοιπη ακρόαση. Ο Φώτης Σιώτας τραγουδάει Ποιος θα με θυμάται, όταν θά 'χει γίνει πυρετός, κραυγή, χρόνος που έφυγε, θύμα, παραδόπιστος, αντίλαλος και χαμένο όνειρο του ναύτη της Κροστάνδης. Οι 7 Πληγές του Φαραώ σε ένα τραγούδι- τραγουδένιο με κλασικίζουσα εισαγωγή που οδηγεί σε μιαν ηλεκτρική έκρηξη, πλούσια σε ρυθμό. Το επόμενο κομμάτι, το San Michele, αποτελεί την κορυφαία στιγμή από στιχουργικής άποψης. Η εισαγωγή του Ποιος θα με θυμάται, παρεμβάλλεται και εξελίσσεται, λειτουργώντας αντιστοικτικά με τον ξερό ήχο της κάσας και του ταμπούρου. Κλαρίνο και ακορντεόν μας θυμίζουν πως εδώ είναι Μπαλκάνια, δεν είναι παίξε-γέλασε, όση ώρα ο δημιουργός αναζητεί το πτυελοδοχείο του Μπακούνιν το χυτό. Δεν μ' αναγνωρίζετε γιατί έλειπα καιρό- μας ενημερώνει- ξέρει όμως πως δεν είναι αλήθεια ή άλλο πράγμα θέλει να πει ως λάτρης της εν γένει ποιητικής αλληγορίας. Αν ο παραπάνω στίχος περιέχονταν στην Ανταρκτική, θα λειτουργούσε εντελώς καταδηλωτικά. Και πως αλλιώς, αφού ακούμε ένα εκπληκτικό ντουέτο του Θανάση με τον Ορφέα Περίδη σε ένα ούτως ή άλλως εκπληκτικό rock τραγούδι με ηλεκτρικές κιθάρες, μπάσο, τύμπανα, διακριτικά έγχορδα και την εξίσου διακριτική και οικεία μπουζουκομάνα του δημιουργού. Χωρίς να έχω ακούσει ακόμη το ολοκαίνουργιο άλμπουμ του Περίδη, έχω την αίσθηση πως η συμμετοχή του σ' αυτό το τραγούδι τον ξελασπώνει από το κρέμασμα στα...περίπτερα και του χαρίζει στις αποσκευές του, μιαν ερμηνεία εφάμιλλη μ' αυτήν του Γιάννη Αγγελάκα στο Όταν χαράζει, επίσης του Θανάση. Κρατώ σημειώσεις φτάνοντας στο τέρμα της Συγγρού κι ενώ ο Σιώτας τραγουδά το Σαν παιδί. Ο άνθρωπος κάνει επίκληση στα στοιχεία της φύσης και στα ζώα του δάσους. Ζητά την αγάπη τους κι ο γρήγορος ρυθμός δεν μπορεί να καλύψει το μεγαλείο της μοναξιάς, αλλά και της απελπισίας του. Μια κραυγή απόγνωσης ενός σαλεμένου μυαλού μέσα σ' έναν σαλεμένο, απ' όλες τις όψεις του, κόσμο. Του έρωτα και του θανάτου περιέχει στίχους αγνώστου ποιητή, μουσική σε γνώριμα δημώδη μονοπάτια, τον απρόβλεπτο ήχο ενός μουσικού κουτιού και τη θρηνητική πολίτικη λύρα του Σωκράτη Σινόπουλου. Ο ποιητής είναι τόσο οπτιμιστής που βλέπει τη Νίκη του Έρωτα επί της Σήψης του Θανάτου: Μη με φοβάσαι αγάπη μου λιβάνι κι αν μυρίζω/ μόνο σκουλήκι να γενείς να 'ρθείς να μ' ανταμώσεις/ κρυφά στο σώμα μου να μπεις, γλυκό φιλί να δώσεις...Ανατριχιάζω σύγκορμος με την πρωτοτυπία του στιχουργήματος και την εικόνα, εγώ πού 'χα φάει τα μοιρολόγια με το κουτάλι για πολλά χρόνια. Θαυμάζω την τόλμη του δημιουργού να αξιοποιήσει ένα τόσο πικρό, στα όρια του απωθητικού, νεκρικό καλλιτεχνικό κληροδότημα. Στην ακόλουθη Ομίχλη, ο Ορφέας Περίδης τραγουδά και πάλι ένα πολύ δυνατό τραγούδι. Η χαμηλότονη ερμηνεία του συνομιλεί κυριολεκτικά με την εμπνευσμένη ενορχήστρωση του Σιώτα. Μυρωδιές από κάπαρη, ρίγανη, μέντα και θυμάρι χτυπάνε τα ρουθούνια του φτωχού ακροατή, εμού εν προκειμένω. Η Ομίχλη του Θανάση Παπακωνσταντίνου διά στόματος Ορφέα Περίδη είναι ο ύμνος του νέου αντάρτικου των πόλεων του μέλλοντος και όχι των βουνών του παρελθόντος. Εό! Γαμώ το φασισμό λέει αμέσως μετά ο Θανάσης, απαντώντας στην ίδια του την Ερώτηση κρίσεως, μια απόλυτα υπερρεαλιστική ερώτηση, αφού απευθύνεται στον σκύλο του τον Ρίβα! Σαπίλα ο φασισμός, τον ακούω να τραγουδάει στο τέλος του κομματιού εν μέσω του εμβατηρίου των ενόπλων δυνάμεων, σαπίλα ο φασισμός, κάνω κι εγώ του νεαρού ταξιτζή, δίνοντας του τα 15 ευρώ της κούρσας. Μπαίνω σπίτι, πετάω τα πράγματα δεξιά κι αριστερά και βάζω το cd στο μηχάνημα από 'κει που διακόπηκε αναγκαστικά. Δεν θέλω να παρεμβληθεί τίποτα άλλο στην απότομη σύναψη σχέσης μου με τον Ελάχιστο εαυτό, ίσως τον δικό μου κατά βάθος!
Δέκατο κομμάτι, ο Σιμούν. Ταιριαστό το αφρικανικό ξυλόφωνο του Αντώνη Μαράτου σε σύμπλευση με τα έγχορδα του Φώτη Σιώτα και το ακορντεόν του Δημήτρη Τσιολχά. Παραδόξως, από τη μελαγχολία περνάω σε μία δοξαστική διάθεση. Θα ευθύνονται μάλλον η ερμηνεία του Θανάση και οι στίχοι του που μοιάζουν να αποσπάστηκαν από τα ομηρικά έπη. Στον Φέγγαρο, θυμάμαι τη Βροχή από κάτω και τη νοσταλγώ, καθώς στην τελευταία μου μετακόμιση έχασα μια κούτα με τα άπαντα του Θανάση Παπακωνσταντίνου, του Σωκράτη Μάλαμα και των Rolling Stones παρακαλώ! Μέσα από ένα άναρχο ηχητικό σύμπαν που με πηγαίνει στο jazzy soundtrack για το Γυμνό Γεύμα του David Cronenberg, με γυρίζει στον τόπο μου η φωνή του Νίκου Καρούζου. Τον βλέπω ολοζώντανο μπροστά μου να με κοιτάει αυστηρά με το πτι-καρό φθαρμένο σακάκι του. Για το τέλος, ο Θανάσης διαλέγει να μας μιλήσει για Τα τραγούδια που έγραψε: σκυλιά δεμένα, χιλιάδες λέξεις, σαράκια ειν' οι νότες του και συνειδητοποιώ πως έπεσα μέσα, καθώς τον ακούω να λέει Δε θα μ' αντέξεις ανώδυνα! Πόσω μάλλον όταν η σημαδιακή αυτή φράση πέφτει σαν ριπή μέσα στο ίδιο cinematic lounge τοπίο της έναρξης. Λίγη σιωπή και μετά ο δημιουργός πιάνει το μολυβάκι του και γράφει μια παραβολή, ανολοκλήρωτη, αμάσητη και γι' αυτό αρκούντως ποιητική και διόλου δηκτική. Ο ελάχιστος εαυτός είναι ένα αληθινό αριστούργημα, ο καλύτερος δίσκος του Θανάση Παπακωνσταντίνου και ενδεχομένως ο καλύτερος ελληνικός δίσκος της χρονιάς που διανύουμε!

19 σχόλια:

despinach. είπε...

αχ! μπράβο, μπράβο Boskaki!! πώς το περίμενα αυτό το ποστ...δίσκος αποκάλυψη, ποστ εμπνευσμένο!!!

BOSKO είπε...

despinisOutopia...
τό 'χω λιώσει το cd! Τι να λέμε τώρα! Συγχαρητήρια και ξανά συγχαρητήρια στον καλλιτέχνη!

Αριάδνη είπε...

Εσύ καλά τα λες κ η ανάλυση σου είναι εξαιρετική, θέλω όμως να σε ρωτήσω με όλο το θάρρος: τον έρμο τον ταξιτζή δεν τον λυπήθηκες;
;-)

Ανώνυμος είπε...

Μπόσκο, θα διαφωνήσω.΄
Προσωπικά δεν κρατώ ουτε ΕΝΑ τραγούδι από το δίσκο.
Στιχουργικά είναι πολύ καλός έως εξαιρετικός.
Μελωδικά ΑΝΥΠΑΡΚΤΟΣ.
Ενορχηστρωτικά ακούγεται σαν επαρχιώτης που θέλει να ακουστεί ως αστός. Δεν το λέω ρατσιστικά. Αλλά όλες του οι καινοτόμες ενορχηστρωτικές του ιδέες είναι σαν άδειο πουκάμισο. Κανένα νόημα (όπως είχαν στη Βροχή από κάτω).
Φωνητικά τόσο αυτός όσο και ο Σιώτας, φαλτσάρουν σε απίστευτο βαθμό. Και δεν πρόκειται να δεχτώ το επιχείρημα του "χύμα" γιατί το συγκρίνω με παλαιότερα τραγουδια που τραγουδάει μια χαρά...χάλια...στα μέτρα, δηλαδή, που μπορεί.
Εδώ κακοποιούν.
Αν αυτά είναι πειραματισμοί, προτιμώ να είμαι παλαιμοδίτης...

Κι όλα αυτα γράφονται από έναν μεγάλο φαν του Παπακωνσταντίνου, με σεβασμό στην ανατροπή που έφερε όλα τα χρόνια.

Η χειρότερη δουλειά του για μένα...:)

Χαιρετώ,
Σπύρος

BOSKO είπε...

Αριάδνη...
χαχαχα
μπαα, ξέχασα να πω ότι ο 25χρονος ταξιτζής ήταν φαν του Θανάση και μάλιστα όταν φτάσαμε στον προορισμό μου, ευχήθηκε να κολλήσει η σιντιέρα του και να μείνει μέσα το cd! "Κάνουμε σκάντζα;" με ρώτησε. "Μου αφήνεις το cd και δεν πληρώνεις την κούρσα"! "Χλωμό" απάντησα κι εγώ "μόλις το πήρα στα χέρια μου και θέλω να τ' ακούσω μέχρι τέλους στο σπίτι μου". Είδες; Μ' έκανες να διηγηθώ και μιαν άλλη ιστορία, συμπληρωματική του post!
φιλιά, καλό σου βράδυ!

BOSKO είπε...

Σπύρος...
πάμε πάλι: κι εγώ θα διαφωνήσω με τη διαφωνία σου και τα επιχειρήματα που παραθέτεις. Τα δικά μου τα έγραψα στο post, πραγματικά δεν έχει νόημα να τα αντιπαραθέσουμε. Εδώ τουλάχιστον, από κοντά ίσως και νά 'χει νόημα.
καληνυχτίζω

despinach. είπε...

Εχμ! κι ο Αγγελάκας δεν είναι μελωδικός, αυτό είναι το ζητούμενο για να υπάρξει αληθινή μουσική ή τραγούδι?...αυτό το απόλυτο αυτί πολλές φορές δε μας αφήνει να αφουγκραστούμε πολύ πιο σημαντικά πράγματα από μια σπουδαία μελωδία ή ένα άψογο τραγούδισμα...κ στο κάτω κάτω μπορεί να είναι σε τέτοια φάση πιο εσωτερική ο Θανάσης Π. τι να κάνουμε δηλαδής! Είναι ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ και ειδικά το τραγούδι "Έρωτα και Θανάτου"...κ επίσης δεν ήμουν ιδιαίτερα φαν του ποτέ...κι ο θόρυβος μουσική είναι

Ανώνυμος είπε...

Είναι υγιές που έχουμε άλλες απόψεις...και πάθος για αυτά που αγαπάμε...άρα είμαστε ζωντανοί...

Από κοντά, να το ξενυχτίσουμε αλληλοεπιχειρηματώντας...

Καληνύχτα,

Σπύρος

BOSKO είπε...

despinisOutopia...
άντε ντε, συγκρουστείτε λίγο "έντεχνοι" και "εναλλακτικοί" μπας κι αποκτήσει νόημα άλλη μία βαρετή νύχτα. Εγώ συμφωνώ μαζί σου, Δέσποινα, κι ακόμη κι ο Σπύρος μπορεί επίσης να συμφωνεί, απλώς έτυχε να μη βρίσκει τίποτα καλό στο δίσκο αυτό. Περίεργο, κατά τη γνώμη μου, αλλά περί ορέξεως κολοκυθόπιτα.

despinach. είπε...

δεν είμαι ούτε έντεχνού ούτε εναλλακτικού, μην πυροβολείτε άσκοπα τις ταμπέλες παρακαλώ..:DDDDD ;)...

καληνύχτεεεεεες

BOSKO είπε...

despinisOutopia...
κι εμένα πάλι που μου αρέσουν εξίσου ο Lolek, η Μαρίζα Κωχ, ο Τσιτσάνης, οι Velvet Underground, ο Χατζιδάκις, ο Αγγελάκας, ο Αγγελάκης, οι ΚΟΡΕ.ΥΔΡΟ., η Πλάτωνος και ο Ζαγοραίος, τι είμαι άραγε; Ηλεκτρονικός και εναλλακτικός βλαχοροκάς; Ποιος ξέρει; Πάντως, τις ταμπέλες καμιά φορά- όχι πάντα- πολύ τις γουστάρω! Άντε, καληνύχτα μας!

Ανώνυμος είπε...

Για μενα οτι πιο υπεροχα εμπνευστικο εχω ακουσει τελευταια. Εχω κολλησει με το cd. Ερωτας μεγαλος!

Μου αρεσε πολυ η.. ταινια μικρου μηκους με το ταξι. Να την γυρισεις καποτε.

καληνυχτες

μαρια

vencerem είπε...

καλύτερος δίσκος του Θανάση;;; Ο Βραχνός Προφήτης και το Η Βροχή από Κάτω που πάνε; Εκτός και αν η σύγκριση γίνεται με τον Διάφανο ή το Σαμάνο.

BOSKO είπε...

vencerem...
ο Βραχνός Προφήτης, η Αγρύπνια, ο Διάφανος και τώρα ο Ελάχιστος Εαυτός είναι κατά τη γνώμη μου οι καλύτεροι δίσκοι του Θανάση Παπακωνσταντίνου. Κατά τη γνώμη μου, λέω. Εσύ ας πούμε μπορεί να μη θεωρείς σημαντικό τον Διάφανο και να ξεχωρίζεις την Βροχή από κάτω, εγώ πάλι όχι. Γούστα ειν' αυτά και ο καθένας έχει την ευθύνη και τη συναίσθηση των λεγομένων του, καθώς και την ελευθερία-εννοείται-της γνώμης του.

Ανώνυμος είπε...

Δεν μπορώ να είμαι σίγουρος ακόμα για το αν μου αρέσει ή όχι ο δίσκος. Όπως όλοι του Θανάση, χρειάζονται αρκετές φορές ακρόασης υπό συνθήκες μοναξιάς και συγκέντρωσης(για μένα τουλάχιστον). Νομίζω πως δεν πρέπει να συγκρίνουμε τον ''ελάχιστο εαυτό'' με παλαιότερες δουλειές(ειδικά με το ''βραχνό προφήτη'', που, κατά τη γνώμη μου, ξεχωρίζει και λόγω της ενορχήστρωσης του Παπαδόπουλου). Εδώ, θαρρώ πως ο Θανάσης προσπαθεί να κινηθεί σε διαφορετικά μονοπάτια. Στο fuzz πάντως ήταν πολύ καλός και χορταστικός!

BOSKO είπε...

verbalistes...
δυστυχώς δε μπόρεσα να πάω στο Fuzz, αν και θα τό 'θελα. Μόνο στον Λυκαβηττό είχα δει live τον Θανάση με τη Φριντζήλα και τη μπάντα τους κι ήταν απ' τις πιο διονυσιακές συναυλιακές στιγμές της ζωής μου! Συμφωνώ, οι δίσκοι του συγκεκριμένου καλλιτέχνη απαιτούν πολλές και κυρίως μοναχικές ακροάσεις! Εξακολουθεί πάντως να μου αρέσει ο "Ελάχιστος εαυτός" του και να τον ακούω πολύ τακτικά απ' το πρώτο ως το τελευταίο track!

new-girl-on-the-blog είπε...

Τώρα το δίσκο να τον πάρω ή όχι;
Εσύ τον θερμότατος εκθειαστής του κι άλλοι διαφωνούν..!
Θυμάμαι κι αυτό που διάβασα πρόσφατα σ΄ένα άλλο μπλογκ.."ακούγοντας τη νέα δουλειά
του Θανάση Παπακωνσταντίνου
γίνεσαι ένα μικρό παιδί
που περπατάει ανυποψίαστο στο δρόμο
λίγο πριν πέσει με φόρα
ένας τσιμεντόλιθος στο σβέρκο του"..το οποίο σχόλιο, αν και ολίγον τι "μακάβριο", για καλό το πήρα!
Έληξε, θα πάρω τον δίσκο!
:-)

antonis_x είπε...

Κατ' αρχάς, για να παραφράσω τη διαφήμιση:

Κοιτάξτε κύριε, ένας συνθέτης του επιπέδου του Θ.Π., ακόμα και ντεφορμέ...ε, είναι μια κλάση παραπάνω

Εξηγούμαι:
Ο "Ελάχιστος εαυτός" έχει μεγαλύτερη σχέση, ως φυσική συνέχια, με τη "Βροχή από κάτω", παρά με το "Διάφανο" (συγγνώμη, αλλά τον "Σαμάνο" τον κατατάσσω σάν δίσκο του Σαββόπουλου). Προσωπικά θεωρώ ότι παρουσιάζει μία έλλειψη αμεσότητας που συνήθως χαρακτηρίζει τις δουλειές του ΘΠ.
Δεν λέω ότι είναι κακός, το αντίθετο, αλλά μου αφήνει μία γεύση "αφ' υψηλού" στο τέλος.
Πολύ καλός ο Σιώτας στο "Ποιός θα με θυμάται". Και το "Του έρωτα και του θανάτου" εξαιρετικό. Βρέθηκε άραγε ο στιχουργός;

Skataras είπε...

http://www.biblionet.gr/book/115155/Lasch,_Christopher/%CE%9F_%CE%B5%CE%BB%CE%AC%CF%87%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%B5%CE%B1%CF%85%CF%84%CF%8C%CF%82