Δευτέρα 20 Νοεμβρίου 2017

Το ''Μια φωνή κι ένα ψέμα'' των Βασίλη Νικολαΐδη - Γιώργου Ξενία είναι ένα έξοχο δείγμα συγγραφικής και σκηνοθετικής μαεστρίας στο νεοελληνικό θέατρο

Η φωνή είναι του Κυρίου Α' που συνομιλεί στο τηλέφωνο με τον εραστή του για τελευταία φορά. Πιο ώριμος αυτός, πιο νέος ο άλλος, που τον άφησε για να παντρευτεί μια κοπέλα με δυνατότητες επαγγελματικής ανέλιξης. Ο Κύριος Α' δεν μπορεί φανερά να ξεπεράσει το χωρισμό. Κρύβει τους λυγμούς του, επιστρατεύει το χιούμορ του, μα η καρδιά του έχει γίνει χίλια κομμάτια. Η συνομιλία κλείνει με τον Κύριο Α' να φωνάζει Σ' αγαπώ και να κυλιέται στο πάτωμα. Το ψέμα είναι του Κυρίου Β', του νεότερου, που αποφασίζει να μην ξεκινήσει με ανειλικρίνεια τη νέα του ζωή δίπλα στην κοπέλα: Είχα μια σχέση μεγάλη κάποτε... Μα στο τέλος διστάζει. Με μια γυναίκα! της λέει και το έργο τελειώνει. 
Το ''Μια φωνή κι ένα ψέμα'' που παίζεται αυτόν τον καιρό στο black box του Αλκμήνη στα Πετράλωνα είναι ένα έξοχο δείγμα συγγραφικής και σκηνοθετικής ευφυΐας στο θέατρο. Καταρχάς είναι μία παραγγελία του σκηνοθέτη Βασίλη Νικολαΐδη στον συγγραφέα Γιώργο Ξενία για τη δημιουργία ενός έργου που θα συνέδεε τον ''Έμπορο της Βενετίας'' του Σαίξπηρ με την ''Ανθρώπινη Φωνή'' του Ζαν Κοκτώ. Πως έδεσαν όμως αυτά τα δύο έργα αρχικά στο μυαλό του Νικολαΐδη; Στον ''Έμπορο της Βενετίας'' ποτέ δεν αποσαφηνίζει ο Σαίξπηρ αν η σχέση του ώριμου Αντόνιο με τον νεαρότερο Μπασάνιο είναι ξεκάθαρα ερωτική, διότι - υπαινικτικά - είναι σίγουρα! Ο Αντόνιο είναι εκείνος, ο οποίος στηρίζει την επιλογή του Μπασάνιο να παντρευτεί μια πλούσια κληρονόμο, όσο κι αν η όλη κατάσταση τον οδηγεί ψυχολογικά στα τάρταρα. Στην ''Ανθρώπινη Φωνή'', πάλι, ο Κοκτώ θρηνεί τον χωρισμό του από τον νεαρό Ζαν Ντεμπόρ που τον άφησε στην πραγματικότητα για μια κοπέλα συνομήλικη του. Βάζει έτσι ως θεατρική πράξη μία μεγαλύτερη γυναίκα να μιλάει τελευταία φορά στο τηλέφωνο με τον εραστή της, ο οποίος την εγκατέλειψε για να παντρευτεί μιαν άλλη. 
Κι έρχεται τώρα ο Ξενίας κι αναλαμβάνει αυτό το παράτολμο εγχείρημα που εμπνεύστηκε ο Νικολαΐδης, φίλος του από τα παλιά. Το αποτέλεσμα δικαιώνει και τους δύο: Ο Αντόνιο του Σαίξπηρ και μαζί η Γυναίκα του Κοκτώ είναι ο ομοφυλόφιλος Κύριος Α' που πληγώνεται ανεπανόρθωτα από την προδοσία του Κυρίου Β'. Κι αν οι σκηνοθέτες όλα τα προηγούμενα χρόνια (όχι μόνο στην Ελλάδα) αγνοούσαν τεχνηέντως τον σαιξπηρικό έρωτα του Αντόνιο για τον Μπασάνιο, τον Κοκτώ τον είχε ξεμπροστιάσει ο ομοφοβικός κομμουνιστής Πολ Ελυάρ μέσα στην Κομεντί Φρανσέζ στο Παρίσι, στη γενική πρόβα της ''Ανθρώπινης Φωνής'': Αίσχος! Ο Κοκτώ απευθύνεται στον Ντεμπόρ με τα λόγια της ηρωίδας! Μ' αυτά τα λόγια ο Ελυάρ είχε κράξει τον Κοκτώ, χαρίζοντας του όμως ακόμη ένα σκάνδαλο στη μυθιστορηματική ζωή του. Βέβαια, τον Ξενία και τον Νικολαΐδη δεν τους ενδιαφέρει μονοδιάστατα ο τραγικός Κύριος Α', αλλά και εξίσου ο Κύριος Β'. Ο πρώτος συγκεντρώνει στο πρόσωπο του, όπως ήδη είπαμε, έναν ανδρικό χαρακτήρα του Σαίξπηρ και έναν γυναικείο του Κοκτώ. Ο δεύτερος, απ' την άλλη, είναι η ιστορική αλήθεια που κρατιόταν ως εφτασφράγιστο μυστικό εδώ και αιώνες, ειδικά στην περίπτωση του Σαίξπηρ. Προσωπικά βγάζω το καπέλο στον Νικολαΐδη για την όλη σύλληψη της ιδέας και στον Ξενία για την πραγμάτωση της! Αυτό, μάλιστα, είναι πρόταση για καινούργιο θέατρο, φτιαγμένο από δύο δημιουργούς που ζουν κυριολεκτικά μέσα στο θέατρο εδώ και πολλά χρόνια! 
Μια αριστοκρατική α λα Βισκόντι αισθητική διαπερνά την παράσταση καθ' όλη τη διάρκεια της με το σκηνοθετικό εύρημα δύο ξεχωριστών χώρων σε έναν: Την κρεβατοκάμαρα του Κυρίου Α' και το διαμέρισμα του Κυρίου Β' που είναι μαζί με τη σύζυγο του. Το λειτουργικό ντεκόρ του έμπειρου Γιάννη Μετζικώφ, ένα διακριτικό παιχνίδισμα με τους φωτισμούς του Μανώλη Μπράτση και ένα γαλλόφωνο τραγούδι του Kurt Weill που ηχογράφησε με τη φωνή του ο Βασίλης Νικολαΐδης (ο σκηνοθέτης του έργου και ουχί ο συμπαθής τραγουδοποιός των Αγώνων Κέρκυρας του Χατζιδάκι), φτάνουν και περισσεύουν για την σκηνική απόδοση αυτής της 70λεπτης ιεροτελεστίας, μέσα στην οποία επιτείνεται η κραυγή απόγνωσης του Κυρίου Α', περνώντας από την τελευταία συνάντηση του με τον Κύριο Β' στην ύστατη τηλεφωνική συνομιλία τους.
Τεράστιος ο Θανάσης Κουρλαμπάς στο ρόλο του Κυρίου Α'. Η επιλογή του συγκεκριμένου ηθοποιού από τον Νικολαΐδη με παρέπεμψε σε εκείνη την περίφημη δήλωση του Μάνου Χατζιδάκι για τον ερμηνευτή του, Ανδρέα Καρακότα, στα ''Τραγούδια της Αμαρτίας'' σε ποίηση Ντίνου Χριστιανόπουλου: Ήθελα έναν τραγουδιστή που να μην είναι καθόλου ομοφυλόφιλος...Θέλω να πω εν ολίγοις πως η επιλογή τόσο του Κουρλαμπά, όσο και του Κωνσταντίνου Αρνόκουρου, δύο ετεροφυλόφιλων σε ρόλους ομοφυλόφιλων, αυτομάτως κάνει τις ερμηνείες τους να είναι αποτέλεσμα συναισθηματικής φόρτισης και όχι προσωπικής εμπειρίας. Στην τελική αυτό είναι το θέατρο, η αναπαράσταση της ζωής και όχι η ίδια η ζωή κάθε φορά. Ο Κωνσταντίνος Αρνόκουρος υποδύεται τον Κύριο Β', έναν επιπόλαιο και μάλλον φιλόδοξο νέο με ειλικρινή ωστόσο συναισθήματα απέναντι στον Κύριο Α'. Στο ρόλο Εκείνης η Κική Σταυριανίδη που με στωικότητα πάει να βάλει τον Κύριο Β' μπροστά στις ευθύνες του, τις οποίες θα αποφύγει για μία ακόμη, ίσως την τελευταία, φορά. Το ''Μια φωνή κι ένα ψέμα'' των Βασίλη Νικολαΐδη - Γιώργου Ξενία είναι ένα αριστούργημα και αναμφισβήτητα η καλύτερη παράσταση LGBT θεματικής της σαιζόν που διανύουμε!

Δεν υπάρχουν σχόλια: