ΜΝΗΜΗ ΣΤΕΛΙΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗ!

Σαν σήμερα πριν από οχτώ χρόνια πέθανε ο Στέλιος Καζαντζίδης, ο σπουδαιότερος- κατά κοινή παραδοχή- Έλληνας λαϊκός τραγουδιστής, αλλά και ένας εξίσου σημαντικός, όποτε τέλος πάντων έγραφε, τραγουδοποιός. Έτσι, μπορεί απ' τη μια να τραγούδησε την πλειοψηφία των συνθετών αυτού του τόπου, απ' την άλλη όμως δικά του ήταν το Δυο πόρτες έχει η ζωή σε στίχους της Παπαγιαννοπούλου ή το πανέμορφο, στηριγμένο σε βαλς, Μη σκαλίζεις τη στάχτη!
Ήθελα- δεν ήθελα έμαθα απ' έξω κι ανακατωτά τον βίο και την πολιτεία του Καζαντζίδη, αφού έφτιαξα ολόκληρο ντοκιμαντέρ γι' αυτόν με τη δημοσιογραφική επιμέλεια του Κώστα Μπαλαχούτη, του πιο φανατικού (κόβω το κεφάλι μου γι' αυτό) καζαντζιδικού γενικά που υπάρχει σήμερα στη χώρα μας!
Ας αρκεστώ στο να καταθέσω κι εγώ από δω μερικά πράγματα: Λάτρεψα με τη φωνή του τον Κυρ- Αντώνη του Μάνου Χατζιδάκι και το Σαββατόβραδο του Μίκη Θεοδωράκη και του Τάσου Λειβαδίτη! Ειδικά για το τελευταίο πιστεύω πως είναι το ομορφότερο λαϊκό τραγούδι που γράφτηκε στη μεταπολεμική Ελλάδα!

Αργότερα τον ανακάλυψα στην Καταχνιά του Χρήστου Λεοντή κι από κει κι ύστερα άρχισα ν' αναζητώ τις παλιότερες ηχογραφήσεις του με Χρυσίνη, Καλδάρα, Τσιτσάνη κ.α.
Είχα ανατριχιάσει στην εφηβεία μου όταν έφτασε και στα δικά μου αυτιά μια φήμη που έλεγε ότι όταν πεθάνει ο Καζαντζίδης, ζητάνε το κρανίο του Ρώσοι επιστήμονες να μελετήσουν από που πηγάζει αυτή η θεϊκή φωνή!
Δεν υπάρχει Έλληνας που να μην έχει νιώσει αυτό το απροσδιόριστο συναίσθημα- μίγμα πόνου και δωρικότητας στο άκουσμα του αριστουργηματικού Ότι αγαπάω εγώ πεθαίνει με το ακορντεόν του Σούκα στην εισαγωγή του! Αυτός ήταν ο δικός μας Carlos Gardel και όχι βέβαια ο Φλωρινιώτης, όπως τον παρουσίασε κάποτε ο Χατζιδάκις!
Ο Μίκης Θεοδωράκης είχε πει πέρσι, παρουσία μου στην οικία του, ότι γύρω στο ΄57- ΄58 είχαν τρέξει σ' αυτόν ο Καζαντζίδης με τη Μαρινέλλα για να τους δώσει τραγούδια. Πρωτύτερα, λέει, είχαν πάει στου Χατζιδάκι, μα ο Μάνος, νεότατος τότε κι αυτός, τους άνοιξε με ρόμπα και μαύρα γυαλιά και τους έπαιξε στο πιάνο μάλλον βαριεστημένα κάποια τραγούδια που δεν τους ενθουσίασαν! Κι όμως, μια δεκαετία μετά, ο Μάνος Χατζιδάκις θα δήλωνε πως φωνές σαν του Καζαντζίδη βγαίνουν κάθε 150 χρόνια!

Η Μαρίζα Κωχ, επίσης, μου διηγήθηκε πως αμέσως μετά τη Μεταπολίτευση, σε κάποιες επετειακές εκδηλώσεις που θα γίνονταν για το Κιλελέρ με μπροστάρισσα τη Μελίνα Μερκούρη, της τηλεφώνησε ο Καζαντζίδης ζητώντας της να είναι εκείνη που θα τραγουδούσε μαζί του. Μέχρι σήμερα το φέρνει βαρέως η Κωχ που είχε πει όχι στον μεγάλο Καζαντζίδη, λόγω άλλων συναυλιακών υποχρεώσεων της. Και γι' αυτό την ημέρα της κηδείας του, δε θα ξεχάσω τη Μαρίζα που με ειδοποίησε ότι θα πηγαίναμε οπωσδήποτε για το τελευταίο αντίο. Περιττό να πω ότι κάναμε δύο ώρες να φτάσουμε στο νεκροταφείο της Ελευσίνας από το traffic που' χε δημιουργηθεί. Για τον Στελάρα, καλά πάμε; θυμάμαι τη Μαρίζα να σταματάει τα άλλα αμάξια και να ρωτάει τους οδηγούς. Κι όταν φτάσαμε ήταν όλοι εκεί: ο Νταλάρας, η Μαρινέλλα, η Αλεξίου, μαυροντυμένοι και συννεφιασμένοι.
Εγώ πάλι είχα δακρύσει όταν είδα να εναποθέτουν τη σορό του στο πλάι της κυρα- Γεθσημανής, της πολυαγαπημένης του μητέρας. Έτσι ήθελε κι έτσι τάφηκε ο Καζαντζίδης, δίπλα στο μνήμα της μάνας του που την έβαζε πάνω απ' όλους κι απ' όλα όσο ζούσε. Η ενέργεια, ακόμη και μετά θάνατον, που μου έβγαλε η σχέση αυτών των δύο ανθρώπων θα μπορούσε να συγκριθεί μόνο με εκείνη τη στιγμή στο κοιμητήριο της Παιανίας, όταν πρωτοείδα τους τάφους της Φλέρυς Νταντωνάκη και του Μάνου Χατζιδάκι δίπλα- δίπλα σαν ένα αδιαίρετο, έστω και νεκρό, σώμα.
Προόριζα ένα άλλο επετειακό post για τον Καζαντζίδη, μα δε στάθηκε εφικτό να γίνει, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εγκαταλείπεται το concept. Το οποίο concept ήθελε τη Λένα Πλάτωνος να συζητά ή για την ακρίβεια να διαφωνεί σε σημείο τσακωμού με τον ερμηνευτή Παντελή Θεοχαρίδη περί αξίας του Καζαντζίδη. Ας μην πω άλλα επ' αυτού, όταν κατέβει ο Παντελής στην Αθήνα θα καταγράψω τη συνομιλία τους και θα σας τη μεταφέρω- πιστεύω θα' χει τρομερό ενδιαφέρον ο διάλογος της πρωτοπόρου συνθέτριας ηλεκτρονικής μουσικής κι ενός καθαρόαιμου λαϊκού τραγουδιστή για τον Στέλιο Καζαντζίδη!
Κρατώ την εικόνα του να πηγαίνει καθημερινά σ' εκείνο το καφενείο της Αμφιάλης λίγα μέτρα απ' το πατρικό μου, φορώντας το γούνινο καπέλο του, σαν ήρωας του Αϊζενστάιν. Τι κρίμα να μην του' χω σφίξει το χέρι, να μην του' χω πει πως είναι για όλους εμάς ότι ήταν η Om Kalthoum για τους Αιγύπτιους! Θα με καταλάβαινε, γνώριζε πολύ καλά την τουρκική και την αραβική μουσική ο Καζαντζίδης!
Κι έτσι, μπορώ να εκτιμώ ακόμη περισσότερο την αγάπη του για τη θάλασσα. Δεν πήγαινε απλώς για ψάρεμα, για χασομέρι- μου έλεγε η χήρα του, η Βάσω- ο Στέλιος άφηνε το βλέμμα του στη νοητή γραμμή που ενώνει τον ορίζοντα με την επιφάνεια της θάλασσας και άδειαζε το κεφάλι του από τη μελαγχολία που τον καταδίωκε στη ζωή του. Αιωνία του η μνήμη, αποτελούσε σίγουρα ένα φαινόμενο, ένα υπόδειγμα τραγουδιστή που θα ακούγεται για πολλά- πολλά χρόνια ακόμη!