Σάββατο 19 Δεκεμβρίου 2015

ΔΙΣΚΟΙ 2015: ΝΙΚΟΣ ΚΥΠΟΥΡΓΟΣ_SWEET SUITE & FILM SUITE No. 1_(Minos Emi_Universal)

Τη ''Sweet Suite'' του Νίκου Κυπουργού την είχα ακούσει live στο Ηρώδειο προ δεκαετίας σε μία συναυλία - αφιέρωμα στον Μάνο Χατζιδάκι. Στο α' μέρος, θυμάμαι, είχε παιχτεί η ''Sweet Suite'' με θέματα του Χατζιδάκι από τον ελληνικό και διεθνή κινηματογράφο, ενώ στο β' μέρος είχαν ακουστεί τραγούδια του, πάντα από τον κινηματογράφο, με την Ελευθερία Αρβανιτάκη και τον Vassilikos. Μια και η Αρβανιτάκη στα τραγούδια του Χατζιδάκι ουδέποτε ήταν του γούστου μου - ειδικά στα ''Παιδιά κάτω στον κάμπο'', ας πούμε -, εκείνο που είχα κρατήσει από τη συναυλία ήταν η ''Sweet Suite'' που ο Κυπουργός επιμελήθηκε και ενορχήστρωσε, δίνοντας σε μια σειρά χατζιδακικών θεμάτων, άλλων λιγότερο και άλλων περισσότερο γνωστών, τη μορφή ενιαίας κινηματογραφικής σουίτας! Στις αρχές Νοεμβρίου του 2009 ο Κυπουργός μπήκε στο στούντιο μαζί με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, υπό τη διεύθυνη του Μύρονα Μιχαηλίδη, και ηχογράφησε τη ''Sweet Suite'' του Μάνου Χατζιδάκι, όπως και δέκα δικά του θέματα από τον κινηματογράφο πάλι υπό τη μορφή σουίτας και υπό τον τίτλο ''Film Suite No. 1''. Σήμερα, λοιπόν, έξι χρόνια μετά, κυκλοφορούν σε CD οι εν λόγω δύο κινηματογραφικές σουίτες του Νίκου Κυπουργού.
Η εδώ ''Sweet Suite'' καταρχάς απαρτίζεται από εννιά θέματα του Χατζιδάκι, τα οχτώ δισκογραφημένα, με εξαίρεση ένα για την ταινία ''300 Σπαρτιάτες'' του Ρούντολφ Ματέ. Για την ακρίβεια, το ίδιο θέμα είχε παρουσιαστεί ως τραγούδι στον προσωπικό δίσκο της Δήμητρας Γαλάνη ''Χορός με την σκιά μου'' (1998), ενορχηστρωμένο πάλι από τον Κυπουργό και σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου. Και γράφω Η εδώ ''Sweet Suite'', καθώς στην πρώτη live παρουσίαση της περιείχε - αν τα λέω σωστά - και ένα απόσπασμα από τη μουσική της ταινίας ''FacCIA di Spia'' (1975), στην οποία ο Κυπουργός είχε διατελέσει βοηθός του Χατζιδάκι. Πρόκειται για ένα ηχογράφημα - χάρμα ώτων στην κυριολεξία, με τον Κυπουργό να παρεμβαίνει με διαφορετικά ενορχηστρωτικά ηχοχρώματα, μένοντας πιστός ωστόσο στα δομικά επίπεδα, τις αρμονίες και τους ρυθμούς του Χατζιδάκι. Μία μικρή παρέκκλιση απ' αυτό έχουμε στο θέμα της ταινίας ''Ποτέ την Κυριακή'', όπου ακούγεται σαν ο Κυπουργός να έμπλεξε δημιουργικά τη μελωδία του Χατζιδάκι με το ''Bolero'' του Μορίς Ραβέλ. Γενικά, το όλο εγχείρημα δεν έχει καμία σχέση με τη ''Λαϊκή Αγορά'' (1987), όπου εκεί επίσης ο Κυπουργός είχε δώσει το προσωπικό του ενορχηστρωτικό στίγμα, αλλά κατά τη γνώμη μου ενώνει όλες τις μελωδίες σε μία συμφωνία Mahlerικού τύπου, απόλυτα συμβατή με τη χατζιδακική αισθητική. Κάποια καινοτομία θα επισήμαινα στο θέμα από την ταινία ''Sweet Movie'' με τη διακριτική χρήση της μαρίμπας. Στην ολότελα δική του ''Film Suite No. 1'' (η αρίθμηση μάλλον προϊδεάζει για συνέχεια, δεδομένου του όγκου της δουλειάς του Κυπουργού για τον κινηματογράφο), ο συνθέτης επέλεξε δέκα θέματα του από οχτώ αντίστοιχες ελληνικές ταινίες και ένα ελληνικό σήριαλ (''Οι φρουροί της Αχαΐας''). Θέματα που ο Κυπουργός επίσης έχει ανακυκλώσει και σε άλλες ταινίες, για τις οποίες εκλήθη να γράψει τη μουσική: Το θέμα από την ταινία ''Terra Incognita'' του Γιάννη Τυπάλδου, π.χ., που ανοίγει τη ''Film Suite No. 1'', ακούστηκε και στους μετέπειτα κινηματογραφικούς ''Ακροβάτες του Κήπου'' του Χρήστου Δήμα, όπως και το θέμα από τον ''Ύποπτο πολίτη'' του Στέλιου Παυλίδη που ξαναμπήκε στο ντοκιμαντέρ ''Ημερολόγια Καταστρώματος - Γιώργος Σεφέρης'' του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου. Εδώ πραγματικά η ενορχηστρωτική άποψη του Κυπουργού σε ένα, ούτως ή άλλως, δικό του υλικό, εντυπωσιάζει. Κι αν η σουίτα βασίστηκε στην ορχήστρα εγχόρδων με το βιολί σε πρωταγωνιστικό ρόλο (εξάρχων ο εξαίρετος βιολιστής και συνθέτης Αντώνης Σουσάμογλου), στο παρόν ηχογράφημα πρωτοστατούν επίσης η μαρίμπα και το βιμπράφωνο, πετυχαίνοντας κάπου την ''αυτονομία'' του ενός κομματιού απ' τ' άλλο, έστω και στο πλαίσιο της δομής που τους δόθηκε. Εν κατακλείδι, το CD ''Sweet Suite - Film Suite No. 1'' του Νίκου Κυπουργού είναι ακόμη μία ξεχωριστή δισκογραφική στιγμή του, παρ' όλο που δεν περιέχει νέες συνθέσεις του. Στην παγκόσμια δισκογραφία, όμως, είθισται οι συνθέτες κινηματογραφικής μουσικής ή, σωστότερα, οι συνθέτες με τη...φυσιολογική έννοια του όρου, να επανεξετάζουν μουσικά θέματα τους, δίνοντας τους διαφορετική μορφή, αιτία αντοχής τους και τελικά λόγο ύπαρξης τους στη σύγχρονη μουσική πραγματικότητα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: