ΟΤΑΝ Ο ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ & Ο CHRISTOPHER LEE ΑΚΟΥΓΑΝ ΣΩΤΗΡΙΑ ΜΠΕΛΛΟΥ!

Σε πέντε μέρες συμπληρώνονται 88 χρόνια από τη γέννηση και σε άλλες πέντε μέρες 16 χρόνια από το θάνατο της Σωτηρίας Μπέλλου. Φωνές σαν της Μπέλλου βγαίνουν μία φορά στα 150 χρόνια, όπως είχε δηλώσει τη δεκαετία του ΄70 ο Μάνος Χατζιδάκις και για τον Στέλιο Καζαντζίδη. Ποτέ δεν ηχογράφησε τραγούδι του Χατζιδάκι η Μπέλλου και λέγεται ότι το είχε παράπονο μέχρι τα γεράματα της. Μεταξύ τους όμως υπήρχε τεράστια αλληλοεκτίμηση, από το 1949 ήδη, με την ιστορικής σημασίας διάλεξη περί ρεμπέτικου του συνθέτη στο Θέατρο Τέχνης. Τότε που είχε δώσει βήμα στον Μάρκο Βαμβακάρη και τη Σωτηρία Μπέλλου για να παίξουν ζωντανά τα τραγούδια τους, αποδεικνύοντας σε ένα άλλο κοινό πως οι τραχιές φωνές και ο ήχος του καταδικαστέου μπουζουκιού μπορούν να μεταφέρουν ευαισθησία και ποίηση, πολύ μεγαλύτερη από τα μικροαστικά ελαφρά άσματα της εποχής. Με τον Βαμβακάρη είχε επίσης ιδιαίτερη σχέση ο Χατζιδάκις. Ο Κούνδουρος μου διηγούταν τις προάλλες που είχαν πάει στα νιάτα τους ν' ακούσουν τον Μάρκο σε κάποιο ανήλιαγο υπόγειο- τεκές θα ήταν μάλλον- και κάποιος μάγκας πήγε να πειράξει τον θηλυπρεπή Χατζιδάκι. Ο Βαμβακάρης σηκώθηκε απ' το πάλκο έτοιμος να του πετάξει καρέκλα, φώναξε μετά τον Χατζιδάκι και του είπε: εσύ, μικρέ, κάτσε εδώ δίπλα μου και δεν πρόκειται να σε πειράξει κανείς! Με τη Μπέλλου, πάλι, πέραν της προαναφερόμενης αλληλοεκτίμησης, ο Χατζιδάκις δεν είχε πολλά- πολλά. Είναι βέβαιο πως προτιμούσε περισσότερο τη φωνή της άλλης μεγάλης, της Μαρίκας Νίνου, την οποία θα χαρακτήριζε βυζαντινό μαχαίρι στο ένθετο σημείωμα των Πέριξ του με τη Βούλα Σαββίδη το 1974. Άνθρωπος εκκεντρικός, ιδεαλιστής, ανεξάρτητος, ιδιόρρυθμος και ευέξαπτος, η Μπέλλου δε χαριζόταν σε κανένα, από τους βασιλόφρονες και τους χαφιέδες της Ελλάδας του Εμφυλίου μέχρι τους μαγαζάτορες, τους εταιρειάρχες, αλλά και τους συναδέλφους της στις επόμενες δεκαετίες. Ομολογώ ότι μου είχε προξενήσει εντύπωση πριν μερικά χρόνια που έψαχνα παλιές εφημερίδες στο Αρχείο της Βουλής, όταν βρήκα τις δημοσιευμένες ειδήσεις για δύο απόπειρες αυτοκτονίας της Μπέλλου τις δεκαετίες του 1940 και του ΄50- η μία με δηλητήριο και η άλλη με κόψιμο των φλεβών στα χέρια της. Δεν την περίμενα τόση ευαισθησία από ένα τόσο τραχύ πλάσμα, μέσα από άπειρες ιστορίες που' χα ακούσει από μουσικούς. Γνωστή και η σχέση αγάπης- μίσους που είχε με τον Αλέκο Πατσιφά κυρίως τη δεκαετία του ΄70, αλλά και του ΄80, τότε που έβαζε τη φωνή της σε τραγούδια νεότερων δημιουργών, του Σαββόπουλου, του Μούτση, του Στέλιου Βαμβακάρη, του Λάγιου, του Ανδριόπουλου κ.α. Γνωστό ακόμη, αν και αναγόμενο σε κουτσομπολιό, το πάθος της για το τζόγο και τα ζάρια συγκεκριμένα, λες και μια τραγουδίστρια που πεθαίνει στο πλάι του συζύγου της και των τέκνων της είναι σπουδαιότερη από μιαν άλλη που πεθαίνει πάμφτωχη και χτυπημένη από παντός είδους ταλαιπωρίες. Αυτή όμως που δεν έχει καθόλου σχεδόν γνωστοποιηθεί ήταν η σχέση της Σωτηρίας Μπέλλου με τον συνομήλικο της Βρετανό ηθοποιό Christopher Lee!

Ένας δημοσιογράφος που' χε πάει κάποτε να της πάρει συνέντευξη τρόμαξε όταν μπήκε σπίτι της και είδε καδραρισμένη μια φωτογραφία του Δράκουλα των Καρπαθίων! Μη σκιάζεσαι, τον ηρέμησε εκείνη, είναι θαυμαστής μου ο Δράκουλας! κι έπειτα του εξήγησε πως ο Christopher Lee μάζευε φανατικά τις ηχογραφήσεις της από τη δεκαετία του 1950! Καθόλου παράξενο για έναν Βρετανό φιλέλληνα που ομιλεί αρχαία ελληνικά και που ο γράφων, τον είχε δει σε συνέντευξη του στην ελληνική τηλεόραση πριν αρκετά χρόνια, να θεωρεί τη Σωτηρία Μπέλλου φωνή, εφάμιλλη της Billie Holiday! Μια χαρά τα έλεγε ο κόμης Δράκουλας, μου φαίνεται! Η Μπέλλου έφυγε στο δωμάτιο ενός νοσοκομείου τον Αύγουστο του 1993, χτυπημένη από τον καρκίνο. Το μεγαλύτερο πλήγμα ήταν ότι λίγο καιρό πριν είχε χάσει τη φωνή της. Αυτήν τη σκληρή, ακατέργαστη και ταυτόχρονα πολύ ζεστή και ολόισια φωνή που την έκανε τραγουδίστρια με την ψυχή της στο λαρύγγι της, όπως είχε πει ο Αλέξης Μινωτής και για τη Φλέρυ Νταντωνάκη.

Τη λάτρεψαν ο Βαμβακάρης, ο Τσιτσάνης, ο Τσαρούχης, ο Χατζιδάκις, όλα τα ζωντανά ακόμη κύτταρα μιας Ελλάδας που σε λίγο θα τη διαβάζουμε μόνο σαν αρχαία ιστορία. Η επίσημη πολιτεία την ξέχασε σύντομα, εκεί που θα έπρεπε να φτιάξει τουλάχιστον ένα μουσείο ή μια ακαδημία τραγουδιού στη μνήμη της! Προσωπικά συγκαταλέγω τη Σωτηρία Μπέλλου μέσα στην ιερή μου πεντάδα που περιέχει επίσης τη Μαρίκα Παπαγκίκα, τη Μαρίκα Νίνου, τη Στέλλα Χασκίλ και την Ιωάννα Γεωργακοπούλου. Και συγκινούμαι αφάνταστα κάθε φορά που τη βλέπω και την ακούω να ερμηνεύει εκτός δισκογραφίας το συγκλονιστικό ζεϊμπέκικο Ειμ' αητός χωρίς φτερά του Μάνου Χατζιδάκι και της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου. Πώς θα ήταν άραγε τα Τραγούδια της αμαρτίας του Χριστιανόπουλου σε λαϊκούς δρόμους με την άγια φωνή της;

* η Μαρίζα Κωχ συνοδεύει τη Σωτηρία Μπέλλου σε μία από τις τελευταίες ζωντανές εμφανίσεις της, χειμώνας του 1985
(αρχείο Αντώνη Μποσκοΐτη- Μαρίζας Κωχ)
** το post αφιερώνεται στον Lolek που ανακάλυψε αυτόν το θησαυρό στο youtube.