ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ ΣΑΝ ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΚΑΛΟ ΚΡΑΣΙ ΙΙ

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ

Η Ρεζέρβα (Lyra)

Μια φθινοπωρινή μέρα του 1979, ο παραγωγός του Τρίτου Προγράμματος Γιώργος Μητρόπουλος παρουσιάζει από την εκπομπή του ολόκληρη τη Ρεζέρβα του Διονύση Σαββόπουλου. Ο δίσκος δεν έχει κυκλοφορήσει ακόμη, οι μαγνητοταινίες έχουν σταλεί στον Μητρόπουλο ειδικά από τον Πατσιφά της Lyra. Αμέσως μετά τη μετάδοση του τραγουδιού Μακρύ ζεϊμπέκικο για τον Νίκο γίνεται της πουτάνας! Τα τηλέφωνα από το Υπουργείο Προεδρίας του Τσαλδάρη πέφτουν το ένα μετά το άλλο! Το ίδιο βράδυ ο Μάνος Χατζιδάκις καλεί τον νεαρό "ψαρωμένο" παραγωγό να περάσει από τον Μαγεμένο Αυλό στο Παγκράτι. Τι έπαιξες το πρωί; τον ρωτάει. Τη Ρεζέρβα απαντάει ο Μητρόπουλος. Α, του Σαββόπουλου; ξαναρωτάει ο Χατζιδάκις και ζητάει απ' το γκαρσόνι χαρτί και στυλό. Γράφε παροτρύνει τον Μητρόπουλο κι αρχίζει να του υπαγορεύει. Αύριο θα ξαναπαίξεις το Μακρύ ζεϊμπέκικο για τον Νίκο και θα πεις από πριν το εξής: "ο διευθυντής του σταθμού, κ. Μάνος Χατζιδάκις, δεν άκουσε τη χθεσινή εκπομπή και γι' αυτό ζήτησε να μεταδοθεί ξανά το συγκεκριμένο κομμάτι, προκειμένου να έχει ιδίαν γνώσιν του αδικήματος!"...Έγινε ακριβώς έτσι. Με εντολή του Χατζιδάκι ένα, τεράστιο σε διάρκεια, τραγούδι του Σαββόπουλου, αφιερωμένο σε έναν κυνηγημένο του επίσημου κράτους, που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από τη συντηρητική κυβέρνηση της εποχής, παίχτηκε και ξαναπαίχτηκε από το κρατικό Τρίτο Πρόγραμμα. Μόνο που μετά από την εισαγωγή που έκανε ο παραγωγός Γιώργος Μητρόπουλος, κανένα τηλέφωνο δεν ξαναχτύπησε και το περιστατικό θεωρήθηκε λήξαν! Έτσι, για την ιστορία η παραπάνω διήγηση, όπως την άκουσα από τον ίδιο τον Μητρόπουλο, προτού περάσω στην αναλυτική παρουσίαση άλλης μιας επανέκδοσης ενός σημαντικού δίσκου του Διονύση Σαββόπουλου.

Η Ρεζέρβα κυκλοφόρησε στα τέλη του 1979 σε διπλό βινύλιο και ήταν ο όγδοος μεγάλος δίσκος του τραγουδοποιού. Παρ' όλο που απουσίαζαν τα ηλεκτρικά ροκ στοιχεία των αρχών του ΄70, προσωπικά θεωρώ τη Ρεζέρβα σαν το έργο εκείνο του Σαββόπουλου που επηρεάστηκε περισσότερο από τον Bob Dylan. Νομίζω πως από άποψη προθέσεων, το Μακρύ ζεϊμπέκικο για τον Νίκο πατούσε γερά στο κομμάτι Hurricane- κι αυτό γραμμένο για έναν Αμερικανό παράνομο- που άνοιγε το ιδιαίτερα δημοφιλές στη χώρα μας άλμπουμ Desire (1975) του Dylan. Μην ξεχνάμε επίσης πως το 1979 που βγήκε η Ρεζέρβα, ο Dylan είχε γίνει φανατικός χριστιανός κυρίως με το άλμπουμ Slow train. Να είναι τυχαίο που και ο Νιόνιος λίγα χρόνια αργότερα, με τα Τραπεζάκια Έξω (1983) μίλησε ξεκάθαρα περί Ορθοδοξίας; Είναι απίστευτα κοινός ο παρανομαστής στις καριέρες αυτών των δύο καλλιτεχνών, ο ένας μεσ' στην παγκοσμιότητα του και ο άλλος ταυτισμένος με την πολιτιστική ιστορία μιας μικρής βαλκανικής χώρας. Όμως και με πολλά απ' τα υπόλοιπα τραγούδια της Ρεζέρβας, ο Σαββόπουλος έπαψε πρόσκαιρα να είναι αλληγορικός, γράφοντας με το στοιχείο του αυτοβιογραφικού ή ακόμη και της επικαιρότητας. Αναφέρομαι στο Γεννήθηκα στη Σαλονίκη, στο Άσπα (για την αγαπημένη του σύζυγο), στο Οι εκλογές μαντινάδα και στο Αουντουαντάρια του τέλους, όπου παρελαύνουν εν είδη πανηγυρικού χαιρετισμού όλοι οι μουσικοί της ορχήστρας! Άξιζε όντως αυτό, εφόσον η Ρεζέρβα ήταν ο πρώτος δίσκος του Σαββόπουλου με τόσους πολλούς μουσικούς συμμετέχοντες (από τον παλιό συνεργάτη του, κιθαρίστα Θεολόγο Στρατηγό μέχρι τον μεγάλο κοντραμπασίστα Ανδρέα Ροδουσάκη, τον πιανίστα Σαράντη Κασσάρα, τον μπουζουξή Θανάση Πολυκανδριώτη και αρκετούς πνευστούς)! Με τη Ρεζέρβα ακόμη, ο δημιουργός έδωσε βήμα σε αρκετές φωνές που τότε βρίσκονταν κατά κάποιο τρόπο στο ξεκίνημα τους: στην Άλκηστη Πρωτοψάλτη, την Αφροδίτη Μάνου, την Ελένη Βιτάλη, τον Νίκο Παπάζογλου και τον Σάκη Μπουλά- οι δύο τελευταίοι δεν αναγράφονται πουθενά στην παρούσα επανέκδοση, ίσως διότι αρκέστηκαν σε φωνητικά και όχι σε κανονικό τραγούδι. Κυρίως, όμως, η Ρεζέρβα αποτελεί ένα ξεχωριστό σταθμό στην εργογραφία του Σαββόπουλου, καθώς έκλεισε τον κύκλο της Μεταπολίτευσης μαζί με ό,τι αυτή είχε επιφέρει σε πολιτιστικό επίπεδο. Το 1981 ήρθε η πρώτη θριαμβευτική τετραετία του ΠΑΣΟΚ και λίγο αργότερα ο, μάλλον αμήχανος, πολυτάλαντος τραγουδοποιός φανέρωσε ένα εξαίρετο Μυστικό τοπίο, υμνώντας Των Ελλήνων τις κοινότητες και τοποθετώντας τις, όπως είπαμε, σε ένα νεο-ορθόδοξο background.