Η ΣΚΟΝΗ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ/ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΗΝΕΚΕΣ ΣΤΗΝ ΤΑΡΑΤΣΑ ΤΟΥ ΑΤΕΝΙΖΕΙ/ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΑΣ ΔΕΙ/ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΟΥΤΕ ΚΑΝ ΝΑ ΠΕΣΕΙ...

...σου είναι γνωστή η εσφαλμένη αντίληψη ότι ο άνθρωπος είναι μια διαρκής ενότητα. Η αντίληψη αυτή άλλωστε φέρνει τη δυστυχία. Σου είναι επίσης γνωστό πως ο άνθρωπος αποτελείται από πολλές ψυχές, από πολλά εγώ. Όταν η φαινομενική αυτή ενότητα διασπάται, τότε συμβαίνει η τρέλα- η επιστήμη γι' αυτό το πράγμα έχει επινοήσει τον όρο ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ. Η επιστήμη έχει δίκιο στο σημείο ότι καμιά πολλότητα δε μπορεί να ευσταθμήσει δίχως ένα κέντρο, χωρίς ταξινόμηση και αξιολόγηση. Έχει άδικο όμως να πιστεύει πως είναι δυνατή μια ενότητα και μια τάξη των πολλών εγώ, σε μια διάρκεια που κρατάει ολόκληρη τη ζωή. Αυτή η πλάνη της επιστήμης έχει ορισμένες δυσάρεστες συνέπειες. Η αξία της βρίσκεται μόνο στο γεγονός ότι οι διορισμένοι από το κράτος δάσκαλοι και παιδαγωγοί απλουστεύουν την εργασία τους και μπορούν να προωθούν τη σκέψη και τα πειράματα. Εξαιτίας αυτής της πλάνης, πολλοί άνθρωποι περνιούνται για φυσιολογικοί και αξιόλογοι, από κοινωνική άποψη, ενώ είναι αθεράπευτα τρελοί. Και αντίστροφα, πολλοί περνιούνται για τρελοί, ενώ είναι μεγαλοφυίες. Γι' αυτό συμπληρώνουμε το κενό της επιστημονικής διδασκαλίας για την ψυχή με την έννοια που την αποκαλούμε τέχνη συγκρότησης. Δείχνουμε σ' εκείνον, που έχει ζήσει τις αναταραχές του Εγώ του, πώς μπορεί κάθε φορά να ξανατοποθετεί τα κομμάτια αυτά σε οποιαδήποτε τάξη κι έτσι να κατορθώνει μια ανεξάντλητη ποικιλία παιχνιδιών της ζωής. Όπως ο ποιτής από μια χούφτα φιγούρες κάνει το δράμα, έτσι και εμείς οικοδομούμε από τις φιγούρες του κομματιασμένου Εγώ νέες ομάδες με νέες εντάσεις και με νέα παιχνίδια, με αιώνια νέες θέσεις...

HERMAN HESSE

...στη φίλη συγγραφέα Ξένη Μητσοβασίλη που έσβησε το τσιγάρο μεσ' στις παλάμες της μια μέρα βροχερή στο λεωφορείο...που έδωσε μια ευκαιρία ζωής σε ένα νέο κορίτσι, τη Σταυρούλα, η οποία ανέβαινε ήδη το γολγοθά της, ανίκανη να βοηθηθεί απ' τη μουσική και τα ποιήματα της...η Ξένη με επισκέφτηκε σήμερα και μου μετέδωσε μια βαριά πνιγηρή ατμόσφαιρα θανάτου...πόσο γόνιμη είναι όμως αυτή η αίσθηση...